Munum það sem við kjósum að muna Gunnþóra Gunnarsdóttir skrifar 13. mars 2015 12:00 „Margt er hliðstætt í því hjá Írum og Íslendingum hvernig fornsögur, atburðir og tungumál hafa tengst sjálfsmynd þeirra,“ segir Gísli. Fréttablaðið/GVA Misjafnt er hvað minni fólks geymir, hvað hefur verið ritað og sagt og af hverjum. Það er útgangspunktur málþings í aðalbyggingu Háskóla Íslands í dag og á morgun og tengist bæði Írum og Íslendingum, ýmist með samanburði milli landanna eða á annan hátt. Gísli Sigurðsson íslenskufræðingur er einn málshefjenda. „Minnisfræði eru vísindi sem hafa verið að þróast á undanförnum árum. Þau snúast um hvernig fólk man eftir fortíðinni, hvort sem það er eigin fortíð eða annarra. Það má tengja þetta Fésbókinni, þar búum við ævi okkar til með því hvernig við kjósum að muna eftir henni og segja öðrum frá henni. Það sama gera samfélagshópar. Ágætt er að nota þessi fræði og þessar hugmyndir þegar kemur að fornsögunum, til dæmis.“ Erindi Gísla í dag snýst um hvernig sagt er frá pöpunum í Landnámu og hvernig fólk var að breyta þeirri mynd og bæta við hana á 13. öld og taldi sig muna sína írsku fortíð. „Spurningin er hvort samfella sé í minningunum eða hvort fólk var að búa þær til. Það er erfitt að skera úr um það,“ segir hann. Gísli bendir á að minningar um sama atburð geti verið mismunandi eftir því hver segi frá. „Það þarf ekki að hugsa lengra en til hrunsins hér og ástandsins fyrir hrun. Hin opinbera umræða var á einn veg fyrir hrun og sú mynd sem dregin var upp kollsteyptist. Eftir á sögðu margir: „Já, ég var alltaf að segja þetta, það bara hlustaði enginn á mig þá.“ En allar okkar upplýsingar frá miðöldum eru komnar til okkar í gegnum örlitla klíku kringum fjölskyldu Snorra Sturlusonar. Ef okkar sýn á samtímann kæmi gegnum svo þröngan glugga þá gætum við ímyndað okkur hversu mikið væri að marka hana.“ Málþingið er samvinnuverkefni milli Íslendinga og Íra. „Það er margt hliðstætt í því hjá Írum og Íslendingum hvernig fornsögur, atburðir og tungumál hafa tengst sjálfsmynd þeirra. Írar eiga sögur og fornar hefðir eins og við sem mikið voru notaðar í þeirra sjálfstæðisbaráttu.“ Tekið skal fram að allir fyrirlestrarnir verða á ensku. Menning Mest lesið „Við munum ekki eldast saman“ Lífið Tæpur helmingur íbúa hefur séð myndina Bíó og sjónvarp „Ég fæ morgnana til að vera bara ég“ Tónlist „Það er alveg hægt að vinna rifrildið, en þá tapar sambandið“ Makamál Borðar það sem alltaf hefur verið til og léttist og léttist Lífið Aldrei litið betur út þrátt fyrir alvarlegt slys Lífið Ógleymanlegt fermingarpils enn í uppáhaldi Tíska og hönnun Fréttatía vikunnar: Hollywood stjörnur, þjóðarréttir og pólitík Lífið Geggjað heimatilbúið „Twix“ Lífið Ein lausn er að liggja hlið við hlið og fróa sér Lífið Fleiri fréttir Opna fyrstu umboðsstofuna í eigu leikara Baráttan innra með manni eins og ljós og skuggar Bein útsending: Salman Rushdie hlýtur verðlaun Halldórs Laxness Bong Joon Ho verður stafrænn heiðursgestur á RIFF Ævar Þór Benediktsson hlýtur verðlaun Guðrúnar Helgadóttur Ráðinn markaðs- og kynningarstjóri Tónlistarmiðstöðvar Verk Arnhildar og félaga valið framlag Íslands á Feneyjatvíæringnum í arkitektúr Lyfjameðferð við meðvirkni: „Æ, ég væri bara til í að taka eina töflu“ „Mann- og listfjandsamleg þvæla“ Salman Rushdie hlýtur verðlaun Halldórs Laxness Þarf ekkert að þvælast fyrir sjálfri sér „Smá eins og maður sé allsber fyrir framan alþjóð“ Forstöðumaðurinn fannst í Salnum Óður til kvenlíkamans í öllu sínu veldi Óli Egils snýr sér að Ladda eftir Bubba Snæbjörn nýr leikhússtjóri í Tjarnarbíói Sjá meira
Misjafnt er hvað minni fólks geymir, hvað hefur verið ritað og sagt og af hverjum. Það er útgangspunktur málþings í aðalbyggingu Háskóla Íslands í dag og á morgun og tengist bæði Írum og Íslendingum, ýmist með samanburði milli landanna eða á annan hátt. Gísli Sigurðsson íslenskufræðingur er einn málshefjenda. „Minnisfræði eru vísindi sem hafa verið að þróast á undanförnum árum. Þau snúast um hvernig fólk man eftir fortíðinni, hvort sem það er eigin fortíð eða annarra. Það má tengja þetta Fésbókinni, þar búum við ævi okkar til með því hvernig við kjósum að muna eftir henni og segja öðrum frá henni. Það sama gera samfélagshópar. Ágætt er að nota þessi fræði og þessar hugmyndir þegar kemur að fornsögunum, til dæmis.“ Erindi Gísla í dag snýst um hvernig sagt er frá pöpunum í Landnámu og hvernig fólk var að breyta þeirri mynd og bæta við hana á 13. öld og taldi sig muna sína írsku fortíð. „Spurningin er hvort samfella sé í minningunum eða hvort fólk var að búa þær til. Það er erfitt að skera úr um það,“ segir hann. Gísli bendir á að minningar um sama atburð geti verið mismunandi eftir því hver segi frá. „Það þarf ekki að hugsa lengra en til hrunsins hér og ástandsins fyrir hrun. Hin opinbera umræða var á einn veg fyrir hrun og sú mynd sem dregin var upp kollsteyptist. Eftir á sögðu margir: „Já, ég var alltaf að segja þetta, það bara hlustaði enginn á mig þá.“ En allar okkar upplýsingar frá miðöldum eru komnar til okkar í gegnum örlitla klíku kringum fjölskyldu Snorra Sturlusonar. Ef okkar sýn á samtímann kæmi gegnum svo þröngan glugga þá gætum við ímyndað okkur hversu mikið væri að marka hana.“ Málþingið er samvinnuverkefni milli Íslendinga og Íra. „Það er margt hliðstætt í því hjá Írum og Íslendingum hvernig fornsögur, atburðir og tungumál hafa tengst sjálfsmynd þeirra. Írar eiga sögur og fornar hefðir eins og við sem mikið voru notaðar í þeirra sjálfstæðisbaráttu.“ Tekið skal fram að allir fyrirlestrarnir verða á ensku.
Menning Mest lesið „Við munum ekki eldast saman“ Lífið Tæpur helmingur íbúa hefur séð myndina Bíó og sjónvarp „Ég fæ morgnana til að vera bara ég“ Tónlist „Það er alveg hægt að vinna rifrildið, en þá tapar sambandið“ Makamál Borðar það sem alltaf hefur verið til og léttist og léttist Lífið Aldrei litið betur út þrátt fyrir alvarlegt slys Lífið Ógleymanlegt fermingarpils enn í uppáhaldi Tíska og hönnun Fréttatía vikunnar: Hollywood stjörnur, þjóðarréttir og pólitík Lífið Geggjað heimatilbúið „Twix“ Lífið Ein lausn er að liggja hlið við hlið og fróa sér Lífið Fleiri fréttir Opna fyrstu umboðsstofuna í eigu leikara Baráttan innra með manni eins og ljós og skuggar Bein útsending: Salman Rushdie hlýtur verðlaun Halldórs Laxness Bong Joon Ho verður stafrænn heiðursgestur á RIFF Ævar Þór Benediktsson hlýtur verðlaun Guðrúnar Helgadóttur Ráðinn markaðs- og kynningarstjóri Tónlistarmiðstöðvar Verk Arnhildar og félaga valið framlag Íslands á Feneyjatvíæringnum í arkitektúr Lyfjameðferð við meðvirkni: „Æ, ég væri bara til í að taka eina töflu“ „Mann- og listfjandsamleg þvæla“ Salman Rushdie hlýtur verðlaun Halldórs Laxness Þarf ekkert að þvælast fyrir sjálfri sér „Smá eins og maður sé allsber fyrir framan alþjóð“ Forstöðumaðurinn fannst í Salnum Óður til kvenlíkamans í öllu sínu veldi Óli Egils snýr sér að Ladda eftir Bubba Snæbjörn nýr leikhússtjóri í Tjarnarbíói Sjá meira