Ólík öllu öðru

Bandaríska hljómsveitin The Doors fagnar því um þessar mundir með viðamikilli endurútgáfuröð að fjörutíu ár eru liðin frá útgáfu fyrstu Doors-plötunnar. Trausti Júlíusson rifjaði upp kynnin af þessari áhrifamiklu sveit og skoðaði nýju útgáfurnar.

Þó að upphafleg liðsskipan hljómsveitarinnar The Doors hafi bara gefið út sex plötur á fjögurra ára tímabili hefur hún lifað góðu lífi í þau tæpu 36 ár sem eru liðin frá því að Jim Morrison dó í baðkari í íbúð í París. Enn safnast mikill hópur aðdáenda saman í Père Lachaise-kirkjugarðinum í París 3. júlí ár hvert til þess að minnast dauða hans og enn hljóma lög sveitarinnar reglulega í útvarpi um allan heim. Verk The Doors hafa verið margendurútgefin en undanfarið hefur enn verið bætt í það safn með nýjum og sérstaklega vönduðum útgáfum.

Óvenjuleg hljóðfæraskipan

The Doors var stofnuð í Los Angeles í júlí árið 1965 af söngvaranum Jim Morrison og hljómborðsleikaranum Ray Manzarek sem báðir voru við kvikmyndanám í UCLA-skólanum. Fljótlega bættust gítarleikarinn Robbie Krieger og trommuleikarinn John Densmore í hópinn og sú fjögurra manna útgáfa af sveitinni sem átti eftir að hljóðrita öll hennar bestu verk var fullmótuð. Nafnið kom frá titli bókar Aldous Huxley um meskalín, The Doors of Perception, en frasinn er upprunalega frá skáldinu William Blake. The Doors vakti strax athygli fyrir óvenjulega hljóðfæraskipan. Í sveitinni var enginn bassaleikari, en Ray spilaði bassalínurnar á tónleikum með vinstri hendinni á Fender Rhodes bassahljómborð sem þá var nýkomið á markað. Með bestu frumsmíðum sögunnar

Hljómsveitin gerði samning við Elektra-útgáfuna árið 1966 og fyrsta platan The Doors kom út árið á eftir. Hún þykir enn í dag ein af bestu frumsmíðum sögunnar. Á henni voru m.a. smáskífu­lagið Light My Fire sem sýndi hvers konar snillingur Ray Manzarek er á orgelið, Bertolt Brecht/Kurt Weill slagarinn Alabama Song og hið ellefu mínútna langa hádramatíska The End. Það sannaðist strax á fyrstu plötunni hvað meðlimir The Doors voru hæfileikaríkir. Tónlistin var sambland af blús, klassík, austurlenskri tónlist og poppi og líktist engu öðru. The Doors hélt áfram að sækja á nýjar slóðir tónlistarlega á Strange Days (1967), Waiting for the Sun (1968), The Soft Parade (1969), Morrison Hotel (1970) og L.A. Woman (1971). Nýjar hljóðblandanir og nýtt safnAllar sex Doors-plöturnar komu út í kassanum Perception seint á síðasta ári, endurhljóðblandaðar af eftirlifandi meðlimum sveitarinnar og Bruce Botnick, sem hljóðblandaði verkin á sínum tíma. Að sögn Manzarek lögðust þeir yfir upprunalegu upptökurnar og notuðu m.a. píanó- og gítarkafla sem ekki höfðu verið notaðir og bakraddir sungnar af Jim í nýju mixin. Þessar nýju útgáfur hljóma sérstaklega vel. Nú eru plöturnar komnar út hver fyrir sig auk nýrrar safnplötu, The Very Best of the Doors, sem er fáanleg bæði einföld og tvöföld. Tvöföldu útgáfunni fylgir DVD-diskur með tónleikum frá 1968.

The Doors hélt áfram eftir fráfall Jim Morrison, en náði sér aldrei aftur á strik. The Doors er einstök sveit í rokksögunni og sönnun þess að stundum verður til eitthvað alveg sérstakt þegar ólíkir einstaklingar koma saman. Án Jim var The Doors ekki neitt, en samt er samspil gítarleiks Robby Krieger og hljómborðsleiks Ray Manzarek það sem setur mestan svip á tónlist sveitarinnar.