Herbergið fyrir barnið Páll Baldvin Baldvinsson skrifar 6. apríl 2008 06:00 Samkvæmt fréttum eru 37 þúsund fermetrar af íbúðarhúsnæði til sölu á Austurlandi. Kaupendur fást ekki og verð fer að lækka aftur eftir þá þenslu sem varð þar um fárra missera skeið. Á suðvesturhorninu er það orðið sport að aka um ný og flestum ókunnug ný hverfi þar sem gefur að líta gríðarlegt flæmi af nýbyggingum, íbúða- og atvinnuhúsnæði sem enginn lítur við. Offramboð á íbúðarhúsnæði hefur kostað sitt: fjárfestar og lánastofnanir sitja uppi með dauð veð og fasteignafélögin taka brátt að stækka. Reikningurinn í bókhaldi fasteignafélaga lánastofnana tekur brátt að gildna og þá er skammt í að afskriftirnar færist í aukana. Hið stutta og skarpa kaupæði sem hljóp í byggingariðnaðinn í landinu og átti um hríð góðu gengi að fagna meðal kaupenda er liðið hjá. Fjöldamargir stækkuðu við sig, það vantaði eitt herbergi til fyrir barnið. Sumir voru svo heppnir að selja eldri eignir, aðrir sem seldu og keyptu næst fallinu, sitja nú uppi með tvær eignir og verða að slá af þeirri eldri. Sumir munu tapa af höfuðstól sínum og bæta vel í skuldirnar. Margt af þessu fólki mun lenda í vandræðum. Líka þeir sem keyptu sína fyrstu og aðra eign á miklu lánshlutfalli með lítið eigið fé. Það er auðvelt að vera vitur eftir á. Margir munu streitast við, á aðþrengdum markaði, að halda í eignir sínar, fjölskyldur munu berjast í bökkum, álag mun taka sitt gjald í geði og gleði: enginn vandi gengur eins nærri fjölskyldum og viðvarandi greiðsluvandi. Og þá eru lánastofnanir ekki eins tilkippilegar og þær voru með björtu fasi þess sem vildi gera allt fyrir þann sem lánið tók. Við blasir mannlegur harmleikur á stórum skala - og fátt við að gera. Í kjölfar eignamissis rís upp leigumarkaður: hundruð eða þúsundir eigna verða á þeim markaði. Magn þeirra neyðir fasteignafélögin til að lækka ávöxtunarkröfur niður úr öllu valdi til að koma eignunum í nýtingu: þúsundir munu sætta sig við að leigja meðan safnað er í nýjan höfuðstól til íbúðakaupa. Og meðan þetta ástand varir mun byggingariðnaðurinn ganga í gegnum mikla erfiðleika með uppsögnum, samdrætti og gjaldþrotum. Gangi þessi dökka framtíðarsýn eftir mun það taka hann nokkur ár, ef ekki áratug, að ná áttum og koma undir sig fótum á ný. Allir þátttakendur og ábyrgðarmenn í þessu spili með fjármuni og líf geta af þessum darraðardansi lært eitt: Kapp er best með forsjá. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Páll Baldvin Baldvinsson Mest lesið Orkunýlendan Ísland? Bjarni Jónsson Skoðun Látum þá hlæja því þeir tapa hvort sem er Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Ríkisstjórnin seilist í sjóði erfiðisvinnufólks Jóhann Páll Jóhannsson Skoðun Fjárfesting í háskólum Magnús Karl Magnússon Skoðun Þar sem náttúran tapar Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir Skoðun Gætum við verið betri hvert við annað? Jakob Frímann Magnússon Skoðun Skortur á serótónín Gunnar Dan Wiium Skoðun Samrýmist það samfélagslegri ábyrgð ef fyrirtæki þitt er aðili að Viðskiptaráði? Andri Snær Magnason Skoðun Ef Trump tapar kosningunum… Jun Þór Morikawa Skoðun Ég vil ekki þennan veruleika Hólmfríður Ásta Hjaltadóttir Skoðun
Samkvæmt fréttum eru 37 þúsund fermetrar af íbúðarhúsnæði til sölu á Austurlandi. Kaupendur fást ekki og verð fer að lækka aftur eftir þá þenslu sem varð þar um fárra missera skeið. Á suðvesturhorninu er það orðið sport að aka um ný og flestum ókunnug ný hverfi þar sem gefur að líta gríðarlegt flæmi af nýbyggingum, íbúða- og atvinnuhúsnæði sem enginn lítur við. Offramboð á íbúðarhúsnæði hefur kostað sitt: fjárfestar og lánastofnanir sitja uppi með dauð veð og fasteignafélögin taka brátt að stækka. Reikningurinn í bókhaldi fasteignafélaga lánastofnana tekur brátt að gildna og þá er skammt í að afskriftirnar færist í aukana. Hið stutta og skarpa kaupæði sem hljóp í byggingariðnaðinn í landinu og átti um hríð góðu gengi að fagna meðal kaupenda er liðið hjá. Fjöldamargir stækkuðu við sig, það vantaði eitt herbergi til fyrir barnið. Sumir voru svo heppnir að selja eldri eignir, aðrir sem seldu og keyptu næst fallinu, sitja nú uppi með tvær eignir og verða að slá af þeirri eldri. Sumir munu tapa af höfuðstól sínum og bæta vel í skuldirnar. Margt af þessu fólki mun lenda í vandræðum. Líka þeir sem keyptu sína fyrstu og aðra eign á miklu lánshlutfalli með lítið eigið fé. Það er auðvelt að vera vitur eftir á. Margir munu streitast við, á aðþrengdum markaði, að halda í eignir sínar, fjölskyldur munu berjast í bökkum, álag mun taka sitt gjald í geði og gleði: enginn vandi gengur eins nærri fjölskyldum og viðvarandi greiðsluvandi. Og þá eru lánastofnanir ekki eins tilkippilegar og þær voru með björtu fasi þess sem vildi gera allt fyrir þann sem lánið tók. Við blasir mannlegur harmleikur á stórum skala - og fátt við að gera. Í kjölfar eignamissis rís upp leigumarkaður: hundruð eða þúsundir eigna verða á þeim markaði. Magn þeirra neyðir fasteignafélögin til að lækka ávöxtunarkröfur niður úr öllu valdi til að koma eignunum í nýtingu: þúsundir munu sætta sig við að leigja meðan safnað er í nýjan höfuðstól til íbúðakaupa. Og meðan þetta ástand varir mun byggingariðnaðurinn ganga í gegnum mikla erfiðleika með uppsögnum, samdrætti og gjaldþrotum. Gangi þessi dökka framtíðarsýn eftir mun það taka hann nokkur ár, ef ekki áratug, að ná áttum og koma undir sig fótum á ný. Allir þátttakendur og ábyrgðarmenn í þessu spili með fjármuni og líf geta af þessum darraðardansi lært eitt: Kapp er best með forsjá.
Samrýmist það samfélagslegri ábyrgð ef fyrirtæki þitt er aðili að Viðskiptaráði? Andri Snær Magnason Skoðun
Samrýmist það samfélagslegri ábyrgð ef fyrirtæki þitt er aðili að Viðskiptaráði? Andri Snær Magnason Skoðun