Einbýlishús Svarthöfða 25. október 2012 06:00 Árið er 2003. Abdul, ræstitæknir í bankanum HSBC í London, er mættur á aðalfund fyrirtækisins. Bankinn fagnar kaupum á húsnæðislánasjóðnum Household International og forstjóra hans, William F. Aldinger. Laun Aldingers hljóða upp á 35 milljónir punda og eru þá ekki með taldar sporslur á borð við einkaflugvél og tannlæknameðferðir handa Albertu, eiginkonu hans. Abdul líst ekki á blikuna. Hann kveður sér hljóðs og lýsir vanþóknun á launastefnu fyrirtækisins en sjálfur segist hann ekki fá annað en moppu og fimm pund á tímann. Abdul er hunsaður. Árið er 2012. Á aðalfundi stærstu auglýsingastofu heims, WPP, stendur til að hækka laun framkvæmdastjórans um 30%. En þeir dagar þegar aðalfundir fyrirtækja voru aðeins sýndarleikur eru liðnir. Hluthafar fyrirtækisins hafna launapakkanum. Uppreisn hluthafa gegn stjórnendum fyrirtækja – og þá einkum launum þeirra – hefur tröllriðið bresku viðskiptalífi undanfarið. Hefur hún verið nefnd „hluthafavorið". Á góðærisárunum brugðust eftirlitsaðilar með viðskiptum skyldum sínum. En þeir voru ekki þeir einu. Á Íslandi tapaði „venjulegt fólk", ellilífeyrisþegar jafnt sem einstæðar mæður, sparnaði sínum á íslenska hlutabréfamarkaðnum. Lífeyrissjóðirnir urðu auk þess af hundruðum milljarða. Allt þetta fólk var hluthafar. Og hluthafar eru hvorki radd- né valdalausir. Þeir hefðu getað látið í sér heyra. Þeir hefðu getað, í krafti eignarhlutar síns, verið stjórnendum aðhald. En fæstir gerðu það. Því skal ekki haldið fram að ellilífeyrisþegar hefðu getað komið í veg fyrir fjörtjón fyrirtækja 2008. Sinnuleysi hluthafa, undirritaðrar þar með talið, á hins vegar að verða okkur víti til varnaðar. Nýskráningar í Kauphöllinni eru farnar að taka við sér. Mikilvægt er að læra af reynslu síðasta góðæris. Allir Reykvíkingar áttu til að mynda hlutdeild í Orkuveitunni. Sú óráðsía sem þar viðgekkst og verið hefur í fréttum var þó framan af látin óátalin. Fáum gat þó dulist bruðlið þegar birtingarmynd þess reis eins og einbýlishús Svarthöfða á hól í Árbænum. Það viðhorf að hluthöfum komi rekstur fyrirtækja ekki við er rótgróið hér á landi. Greint var frá því í fjölmiðlum nýverið að tveggja manna slitastjórn Glitnis hefði fengið 280 milljónir króna í greiðslur frá þrotabúinu í fyrra. Tveir lífeyrissjóðir sem eiga kröfu í þrotabúið höfðu ítrekað reynt að fá upplýsingar um kostnað slitastjórnarinnar en án árangurs. Sofum ekki á verðinum. Þótt kominn sé vetur er tími á íslenskt hluthafavor. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sif Sigmarsdóttir Mest lesið Hvernig vogar þú þér að gera grín að Möggu Stínu? Elliði Vignisson Skoðun Ríkissjóður snuðaður um stórar fjárhæðir Sigurjón Þórðarson Skoðun Rúmfatalagerinn, ekki fyrir alla! Ragnar Gunnarsson Skoðun Hættið að þykjast standa með mannréttindum – hafnið nýju útlendingafrumvarpi Jón Sigurðsson Skoðun Er verið að blekkja almenning og sjómenn? Einar Hannes Harðarson Skoðun Skólamáltíðir í Hafnarfirði. Af hverju bauð enginn í verkið? Davíð Arnar Stefánsson Skoðun Ráðgátan um RÚV Helgi Brynjarsson Skoðun Er edrúlífið æðislegt? Jakob Smári Magnússon Skoðun Kópavogsmódelið Ragnheiður Ósk Jensdóttir Skoðun Flækjustig í skjóli einföldunar Kolbrún Georgsdóttir Skoðun
Árið er 2003. Abdul, ræstitæknir í bankanum HSBC í London, er mættur á aðalfund fyrirtækisins. Bankinn fagnar kaupum á húsnæðislánasjóðnum Household International og forstjóra hans, William F. Aldinger. Laun Aldingers hljóða upp á 35 milljónir punda og eru þá ekki með taldar sporslur á borð við einkaflugvél og tannlæknameðferðir handa Albertu, eiginkonu hans. Abdul líst ekki á blikuna. Hann kveður sér hljóðs og lýsir vanþóknun á launastefnu fyrirtækisins en sjálfur segist hann ekki fá annað en moppu og fimm pund á tímann. Abdul er hunsaður. Árið er 2012. Á aðalfundi stærstu auglýsingastofu heims, WPP, stendur til að hækka laun framkvæmdastjórans um 30%. En þeir dagar þegar aðalfundir fyrirtækja voru aðeins sýndarleikur eru liðnir. Hluthafar fyrirtækisins hafna launapakkanum. Uppreisn hluthafa gegn stjórnendum fyrirtækja – og þá einkum launum þeirra – hefur tröllriðið bresku viðskiptalífi undanfarið. Hefur hún verið nefnd „hluthafavorið". Á góðærisárunum brugðust eftirlitsaðilar með viðskiptum skyldum sínum. En þeir voru ekki þeir einu. Á Íslandi tapaði „venjulegt fólk", ellilífeyrisþegar jafnt sem einstæðar mæður, sparnaði sínum á íslenska hlutabréfamarkaðnum. Lífeyrissjóðirnir urðu auk þess af hundruðum milljarða. Allt þetta fólk var hluthafar. Og hluthafar eru hvorki radd- né valdalausir. Þeir hefðu getað látið í sér heyra. Þeir hefðu getað, í krafti eignarhlutar síns, verið stjórnendum aðhald. En fæstir gerðu það. Því skal ekki haldið fram að ellilífeyrisþegar hefðu getað komið í veg fyrir fjörtjón fyrirtækja 2008. Sinnuleysi hluthafa, undirritaðrar þar með talið, á hins vegar að verða okkur víti til varnaðar. Nýskráningar í Kauphöllinni eru farnar að taka við sér. Mikilvægt er að læra af reynslu síðasta góðæris. Allir Reykvíkingar áttu til að mynda hlutdeild í Orkuveitunni. Sú óráðsía sem þar viðgekkst og verið hefur í fréttum var þó framan af látin óátalin. Fáum gat þó dulist bruðlið þegar birtingarmynd þess reis eins og einbýlishús Svarthöfða á hól í Árbænum. Það viðhorf að hluthöfum komi rekstur fyrirtækja ekki við er rótgróið hér á landi. Greint var frá því í fjölmiðlum nýverið að tveggja manna slitastjórn Glitnis hefði fengið 280 milljónir króna í greiðslur frá þrotabúinu í fyrra. Tveir lífeyrissjóðir sem eiga kröfu í þrotabúið höfðu ítrekað reynt að fá upplýsingar um kostnað slitastjórnarinnar en án árangurs. Sofum ekki á verðinum. Þótt kominn sé vetur er tími á íslenskt hluthafavor.
Hættið að þykjast standa með mannréttindum – hafnið nýju útlendingafrumvarpi Jón Sigurðsson Skoðun
Hættið að þykjast standa með mannréttindum – hafnið nýju útlendingafrumvarpi Jón Sigurðsson Skoðun