Spornað við yfirskuldsetningu 8. september 2004 00:01 Hver eru eðlileg útgjöld fjögurra manna fjölskyldu á mánuði? Hvaða vörutegundir þarf að kaupa til heimilisins og í hvaða magni? Hvað kostar síminn, æfingatímarnir og allt hitt? Hér á landi hefur ekki verið gerð nákvæm rannsókn á þessu á síðustu árum. Nágrannalöndin Danmörk, Noregur og Svíþjóð hafa staðið sig betur og komið sér upp nákvæmum neyslustöðlum eða grunnum sem hafðir eru til viðmiðunar við alls konar útreikninga. "Norðmenn eru komnir einna lengst í að þróa sinn grunn og hann er öflugt verkfæri við almenna fjármálaráðgjöf og kennslu í skólum," segir Tryggvi Axelsson lögfræðingur, sem situr í norrænni nefnd um neytendamál. Hann tekur fram að í slíkri neysluviðmiðun sé ekki verið að tala um lágmarksframfærslu heldur raunverulegan og eðlilegan kostnað við meðalheimili fólks við góða heilsu. Þar séu til að mynda ákveðnar snyrtivörur teknar inn í, miðað við að unglingsstúlka sé á heimilinu og önnur smáatriði séu eftir því. Breytingar á vöxtum hafi að sjálfsögðu áhrif á grunninn og auðvelt sé að breyta dæminu eftir aðstæðum hverrar og einnar fjölskyldu með hjálp tölvutækninnar. "Þessi almenni grunnur hefur síðan nýst á hinum Norðurlöndunum til að búa til sérgrunna sem miðast við þarfir þeirra sem eru aldraðir, fatlaðir eða með langveik börn, svo dæmi sé tekið," segir Tryggvi. Hann telur brýnt að Íslendingar komi sér upp traustum neyslugrunni sem verða megi til að sporna við yfirskuldsetningu heimilanna í landinu. "Þar væri komið ákveðið skapalón yfir heimilishaldið. Lífsstíllinn í dag er þannig að við þurfum svona hjálpartæki," fullyrðir hann að lokum. Fjármál Mest lesið Sonur Fóstbróður slær í gegn: „Ég er fastur þarna núna, orðinn háður“ Lífið Þeir fátæku borga brúsann Gagnrýni „Kristrún Frostadóttir frá... Finnlandi?“ Lífið „Mjög fallegt“ hús og „fullfrágengin“ lóð Lífið Lamaðist og missti sjón en fann styrk í sjálfri sér Lífið Björgvin Franz brotinn en slær í gegn í Ladda og ræktinni Lífið Fyrstur til að skíða niður Everest án súrefnis Lífið Selja íbúð í Vesturbænum: „Við eigum of mörg börn til að búa í henni áfram“ Lífið „Það sýður miklu frekar upp úr við uppvaskið“ Lífið Elli Egils hélt að Elli Egils væri grín Lífið Fleiri fréttir Norræni skálinn á heimssýningunni í Osaka hlaut gullverðlaun Fólk vilji ekki bara sjá þetta á Instagram Með Banksy í stofunni heima Afgangsgler fær nýtt líf á sýningu í HAKK gallerý Segir strákum að hætta í bandarísku efni: „Eins og við séum í málhöltu úthverfi í Nebraska“ Innblástur frá handanheiminum Kynorkan alltumlykjandi hjá óléttu óperusöngkonunni Skortur á viðtengingarhætti hjá Laufeyju sé hluti af stærri þróun Uppselt á fimmtíu sýningar á Línu Langsokk Óbeisluð rómantík á örlagaríku stefnumóti Geislandi Vigdís og gat á skónum sem mátti ekki sjást Leikari, óperusöngvarar og sjómaður vilja stýra óperunni Misvel tekið í gjörning Sverris: „Lokkandi beita fyrir niðrandi ummæli“ eða ást á tungumálinu Gamla TR-húsinu umbreytt í Hlemm.haus: „Augljóst að þörfin var gríðarleg“ Nanna Rögnvaldardóttir hlýtur verðlaun Guðrúnar Helgadóttur Stórtónleikar og flugeldasýning að vanda á Ljósanótt Neðanjarðarpartý og menningarveisla fyrir öll vit Ný viðbygging við Þjóðleikhúsið „langþráður draumur“ Skammar vini sína: „Hættum Happy birthday á Facebook“ Klórar sér í kollinum yfir nýrri göngubrú: Margt „mjög sérstakt“ sem menn hafi búið til síðustu ár Ráðin nýr verkefnastjóri menningar í Kópavogi Ljósbrot tilnefnd til Kvikmyndaverðlauna Norðurlandaráðs Syrgir gamla íslenska skyrið: „Nánast með verstu menningarglæpum okkar sögu“ Kolfinna leikstýrir kærastanum í annað sinn Opnar femínískt myndlistagallerí í Vesturbænum „Það var tímapunktur sem ég talaði aldrei um neitt“ Sjá meira
Hver eru eðlileg útgjöld fjögurra manna fjölskyldu á mánuði? Hvaða vörutegundir þarf að kaupa til heimilisins og í hvaða magni? Hvað kostar síminn, æfingatímarnir og allt hitt? Hér á landi hefur ekki verið gerð nákvæm rannsókn á þessu á síðustu árum. Nágrannalöndin Danmörk, Noregur og Svíþjóð hafa staðið sig betur og komið sér upp nákvæmum neyslustöðlum eða grunnum sem hafðir eru til viðmiðunar við alls konar útreikninga. "Norðmenn eru komnir einna lengst í að þróa sinn grunn og hann er öflugt verkfæri við almenna fjármálaráðgjöf og kennslu í skólum," segir Tryggvi Axelsson lögfræðingur, sem situr í norrænni nefnd um neytendamál. Hann tekur fram að í slíkri neysluviðmiðun sé ekki verið að tala um lágmarksframfærslu heldur raunverulegan og eðlilegan kostnað við meðalheimili fólks við góða heilsu. Þar séu til að mynda ákveðnar snyrtivörur teknar inn í, miðað við að unglingsstúlka sé á heimilinu og önnur smáatriði séu eftir því. Breytingar á vöxtum hafi að sjálfsögðu áhrif á grunninn og auðvelt sé að breyta dæminu eftir aðstæðum hverrar og einnar fjölskyldu með hjálp tölvutækninnar. "Þessi almenni grunnur hefur síðan nýst á hinum Norðurlöndunum til að búa til sérgrunna sem miðast við þarfir þeirra sem eru aldraðir, fatlaðir eða með langveik börn, svo dæmi sé tekið," segir Tryggvi. Hann telur brýnt að Íslendingar komi sér upp traustum neyslugrunni sem verða megi til að sporna við yfirskuldsetningu heimilanna í landinu. "Þar væri komið ákveðið skapalón yfir heimilishaldið. Lífsstíllinn í dag er þannig að við þurfum svona hjálpartæki," fullyrðir hann að lokum.
Fjármál Mest lesið Sonur Fóstbróður slær í gegn: „Ég er fastur þarna núna, orðinn háður“ Lífið Þeir fátæku borga brúsann Gagnrýni „Kristrún Frostadóttir frá... Finnlandi?“ Lífið „Mjög fallegt“ hús og „fullfrágengin“ lóð Lífið Lamaðist og missti sjón en fann styrk í sjálfri sér Lífið Björgvin Franz brotinn en slær í gegn í Ladda og ræktinni Lífið Fyrstur til að skíða niður Everest án súrefnis Lífið Selja íbúð í Vesturbænum: „Við eigum of mörg börn til að búa í henni áfram“ Lífið „Það sýður miklu frekar upp úr við uppvaskið“ Lífið Elli Egils hélt að Elli Egils væri grín Lífið Fleiri fréttir Norræni skálinn á heimssýningunni í Osaka hlaut gullverðlaun Fólk vilji ekki bara sjá þetta á Instagram Með Banksy í stofunni heima Afgangsgler fær nýtt líf á sýningu í HAKK gallerý Segir strákum að hætta í bandarísku efni: „Eins og við séum í málhöltu úthverfi í Nebraska“ Innblástur frá handanheiminum Kynorkan alltumlykjandi hjá óléttu óperusöngkonunni Skortur á viðtengingarhætti hjá Laufeyju sé hluti af stærri þróun Uppselt á fimmtíu sýningar á Línu Langsokk Óbeisluð rómantík á örlagaríku stefnumóti Geislandi Vigdís og gat á skónum sem mátti ekki sjást Leikari, óperusöngvarar og sjómaður vilja stýra óperunni Misvel tekið í gjörning Sverris: „Lokkandi beita fyrir niðrandi ummæli“ eða ást á tungumálinu Gamla TR-húsinu umbreytt í Hlemm.haus: „Augljóst að þörfin var gríðarleg“ Nanna Rögnvaldardóttir hlýtur verðlaun Guðrúnar Helgadóttur Stórtónleikar og flugeldasýning að vanda á Ljósanótt Neðanjarðarpartý og menningarveisla fyrir öll vit Ný viðbygging við Þjóðleikhúsið „langþráður draumur“ Skammar vini sína: „Hættum Happy birthday á Facebook“ Klórar sér í kollinum yfir nýrri göngubrú: Margt „mjög sérstakt“ sem menn hafi búið til síðustu ár Ráðin nýr verkefnastjóri menningar í Kópavogi Ljósbrot tilnefnd til Kvikmyndaverðlauna Norðurlandaráðs Syrgir gamla íslenska skyrið: „Nánast með verstu menningarglæpum okkar sögu“ Kolfinna leikstýrir kærastanum í annað sinn Opnar femínískt myndlistagallerí í Vesturbænum „Það var tímapunktur sem ég talaði aldrei um neitt“ Sjá meira