Í ólgusjó bandarískra hlutabréfa 13. október 2005 19:33 Kári Stefánsson, forstjóri Íslenskrar erfðagreiningar, móðurfélags deCODE genetics, var kátur á miðvikudagsmorgun í New York þegar hann opnaði Nasdaq-markaðinn fyrstur Íslendinga. Tilefnið var að fimm ár eru liðin frá því að félagið var skráð á markað ytra. Er það fyrsta og eina fyrirtækið sem það hefur gert. Síðan fyrir fimm árum hefur rekstrarumhverfi líftæknifyrirtækja gjörbreyst. Sú bjartsýni sem ríkti meðal fjárfesta í garð þessara fyrirtækja er horfin að mestu leyti en mikill taprekstur hefur einkennt geirann. Áður en deCODE var skráð hafði nýtt hlutafé verið boðið út fyrir sautján milljarða króna á genginu átján dalir á hlut. Lokagengi fyrsta viðskiptadags hjá fyrirtækinu var 25,44 dalir á hlut. Síðan hefur verð á hlutabréfum í félaginu fallið um sextíu prósent og er nú rétt undir tíu dölum. Í samanburði við önnur líftæknifyrirtæki hefur deCODE þó spjarað sig vel. Transgenomic er líftæknifyrirtæki sem var skráð á Nasdaq sama dag og deCODE og var lokagengi þess fyrsta daginn um 24 dalir á hvern hlut. Gengi þess hefur á þessum fimm árum fallið um 95 prósent og er komið undir einn dal. Árið 2003 var sérlega hagstætt fyrir hluthafa fyrirtækisins. Félagið hækkaði um 350 prósent frá byrjun árs til ársloka. Síðasta eina og hálfa árið hefur verðið veriðað sveiflast eins og oft áður frá genginu fimm til tíu. Frá áramótum er hækkunin 22 prósent en sá sem keypti hlut í deCODE í byrjun apríl hefur náð um sjötíu prósent ávöxtun. Markaðsvirði deCODE stendur nú í 34 milljörðum króna sem er svipað og verðmæti FL Group þar sem Hannes Smárason, fyrrum aðstoðarforstjóri deCODE, ræður ríkjum. Fjárfestar þurfa því að vera kjarkaðir til þess að ráðast í fjárfestingu í deCODE, enda um áhættufjárfestinu að ræða. Bréfin hækka og lækka hratt.Enginn dvergmarkaður Margir hafa eflaust velt fyrir sér af hverju Kári og félagar ákváðu að skrá fyrirtækið í Bandaríkjunum en ekki á Íslandi. Kröfurnar þar í landi eru gríðarlegar til skráðra fyrirtækja og samkeppnin um fjármagn mikil. Á Íslandi virðist vera lítið mál að reka fyrirtæki sem skráð er á markað og skiptir engu máli hvaða fréttir berast; hlutabréfaverð hækkar. Á það við þegar sex stjórnarmenn segja af sér og reynsla hverfur úr stjórnun félags eins og gerðist í tilviki FL Group nýlega. Ekki skiptir heldur máli þótt upplýsingagjöf sé ábótavant eða grunur um meintan upplýsingaleka sé óupplýstur, eins og í tilviki Icelandic Group, SÍF og Actavis. Vissulega er mikil einföldum að segja að íslenski hlutabréfamarkaðurinn fari bara upp en ekki niður sama hvað gengur á. Kári sagði í samtali við Fréttablaðið á fimmtudaginn að Ísland væri dvergmarkaður í samanburði við þann bandaríska. Forréttindi væri að starfa í fyrirtæki sem skráð væri á Nasdaq-markaðinn og viðskiptaumhverfið væri með allt öðrum hætti. Þetta væri harðari heimur og ekki alltaf dans á rósum. Um leið væri umhverfið hvetjandi, veitti aðhald og krefðist þess að allir leggðu sig fram við að skapa gott og framsækið fyrirtæki. Með skráningu á Nasdaq fengi deCODE aðgang að peningum, erlendir greiningaraðilar fjölluðu um fyrirtækið og skoðuðu það á gagnrýninn hátt og bandaríska fjármálaeftirlitið tryggði ákveðinn trúverðugleika. "Það er mikilvægt atriði fyrir rekstur fyrirtækis og fyrir það er ég þakklátur," sagði Kári. Hann sagði þetta hafa verið mikla ævintýraför, spurður um það hvað stæði uppúr síðustu fimm ár. Gaman væri að horfa til baka frá því að fyrirtækið var stofnað fyrir níu árum. Sambærileg fyrirtæki, sem voru stofnuð á svipuðum tíma, væru ekki lengur starfandi. Fyrst fyrirtækja hefði deCODE náð að einangra meingen og í kjölfarið þróað lyf sem nú væri í klínískum prófunum.Taprekstur öll árin Eins og áður var getið hefur sagan undanfarin fimm ár ekki verið dans á rósum. Mikill taprekstur hefur einkennt öll rekstrarár deCODE og hefur - ef eitthvað er - aukist síðustu misserin. Stjórnendur félagsins hafa þó oftast verið bjartsýnir og stæra sig ávallt af áföngum, sem og áfangagreiðslum með reglulegu millibili. Á síðasta ári nam tapið 57,3 milljónum Bandaríkjadala eða um 3,5 milljörðum króna samanborið við 35 milljarða dala tap árið áður. Á fyrsta ársfjórðungi þessa árs nam tapið tæpum einum milljarði króna sem var umfram áætlanir stjórnenda. Tekjur voru einnig undir markmiðum. Gengi félagsins ræðst þó líklega meira af sveiflum á gengi líftæknifyrirtækja almennt en eigin rekstraráföngum. Einnig hafa jákvæðar fréttir borist frá fyrirtækinu af ýmis konar byltingum á sviði læknisrannsókna sem vega upp á móti sífelldum taprekstri. Þó er full ástæða til að fylgjast með framgangi fyrirtækisins í náinni framtíð. Lyfjaþróun , sem byggð er á erfðarannsóknum, er vaxandi þáttur í starfsemi þess. Tilkynnt var í vikunni um þrjá nýja starfsmenn á þessu sviði sem hafa mikla reynslu af slíkri vinnu. Ef árangur næst í þessu starfi verður vöxtur deCODE ævintýralegur. Eins og svo oft gildir um fjárfestingar sem fela í sér mikla áhættu er vonin um mikla ávöxtun mikil. Aðhald Nasdaq-markaðarins mun sjá til þess að Kári haldi sínu starfsfólki vel við efnið svo deCODE sigli áfram á ólgusjó bandaríska hlutabréfamarkaðarins en sökkvi ekki.Björgvin Guðmundsson -bjorgvin@frettabladid.is Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Björgvin Guðmundsson Í brennidepli Mest lesið Við fylgjum þér frá getnaði til grafar Benedikt S. Benediktsson Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun Ef þið bara hefðuð séð heiminn út frá mínum augum: Börn & ADHD Stefán Þorri Helgason Skoðun Konur á örorku Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir Skoðun Ekki sama hvaðan gott kemur Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Greindarskerðing eða ofurgáfur með gervigreind Björgmundur Örn Guðmundsson Skoðun Börn í meðferð eiga rétt á fagfólki orð duga ekki lengur! Steindór Þórarinsson Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun Drambið okkar Júlíus Valsson Skoðun Skoðun Skoðun Við fylgjum þér frá getnaði til grafar Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Ef þið bara hefðuð séð heiminn út frá mínum augum: Börn & ADHD Stefán Þorri Helgason skrifar Skoðun 112. liðurinn í aðgerðaáætlun í menntamálum? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson skrifar Skoðun Konur á örorku Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Drambið okkar Júlíus Valsson skrifar Skoðun Við vitum Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Ekki sama hvaðan gott kemur Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Börn í meðferð eiga rétt á fagfólki orð duga ekki lengur! Steindór Þórarinsson skrifar Skoðun Greindarskerðing eða ofurgáfur með gervigreind Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Stöndum saman gegn fjölþáttaógnum Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hagræðing á kostnað fjölbreytni og gæðamenntunar Ida Marguerite Semey skrifar Skoðun Umbúðir en ekkert innihald í Hafnarfirði Einar Geir Þorsteinsson skrifar Skoðun Við viljum tala íslensku, en hvernig Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Mansalsmál á Íslandi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Hættur heimsins virða engin landamæri Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Tímamót í sjálfsvígsforvörnum Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Yfirgangur, yfirlæti og endastöð Strætó Axel Hall skrifar Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar Skoðun Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Sex ára sáttmáli Davíð Þorláksson skrifar Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar Skoðun Stjórnendur sem mega ekki stjórna Stefán Vagn Stefánsson skrifar Skoðun Stokkhólmseinkenni sem við ættum að forðast Aðalsteinn Júlíus Magnússon skrifar Skoðun Eflum iðnlöggjöfina og stöðvum brotin Hilmar Harðarson skrifar Skoðun Pjattkratar taka til Þorsteinn Sæmundsson skrifar Sjá meira
Kári Stefánsson, forstjóri Íslenskrar erfðagreiningar, móðurfélags deCODE genetics, var kátur á miðvikudagsmorgun í New York þegar hann opnaði Nasdaq-markaðinn fyrstur Íslendinga. Tilefnið var að fimm ár eru liðin frá því að félagið var skráð á markað ytra. Er það fyrsta og eina fyrirtækið sem það hefur gert. Síðan fyrir fimm árum hefur rekstrarumhverfi líftæknifyrirtækja gjörbreyst. Sú bjartsýni sem ríkti meðal fjárfesta í garð þessara fyrirtækja er horfin að mestu leyti en mikill taprekstur hefur einkennt geirann. Áður en deCODE var skráð hafði nýtt hlutafé verið boðið út fyrir sautján milljarða króna á genginu átján dalir á hlut. Lokagengi fyrsta viðskiptadags hjá fyrirtækinu var 25,44 dalir á hlut. Síðan hefur verð á hlutabréfum í félaginu fallið um sextíu prósent og er nú rétt undir tíu dölum. Í samanburði við önnur líftæknifyrirtæki hefur deCODE þó spjarað sig vel. Transgenomic er líftæknifyrirtæki sem var skráð á Nasdaq sama dag og deCODE og var lokagengi þess fyrsta daginn um 24 dalir á hvern hlut. Gengi þess hefur á þessum fimm árum fallið um 95 prósent og er komið undir einn dal. Árið 2003 var sérlega hagstætt fyrir hluthafa fyrirtækisins. Félagið hækkaði um 350 prósent frá byrjun árs til ársloka. Síðasta eina og hálfa árið hefur verðið veriðað sveiflast eins og oft áður frá genginu fimm til tíu. Frá áramótum er hækkunin 22 prósent en sá sem keypti hlut í deCODE í byrjun apríl hefur náð um sjötíu prósent ávöxtun. Markaðsvirði deCODE stendur nú í 34 milljörðum króna sem er svipað og verðmæti FL Group þar sem Hannes Smárason, fyrrum aðstoðarforstjóri deCODE, ræður ríkjum. Fjárfestar þurfa því að vera kjarkaðir til þess að ráðast í fjárfestingu í deCODE, enda um áhættufjárfestinu að ræða. Bréfin hækka og lækka hratt.Enginn dvergmarkaður Margir hafa eflaust velt fyrir sér af hverju Kári og félagar ákváðu að skrá fyrirtækið í Bandaríkjunum en ekki á Íslandi. Kröfurnar þar í landi eru gríðarlegar til skráðra fyrirtækja og samkeppnin um fjármagn mikil. Á Íslandi virðist vera lítið mál að reka fyrirtæki sem skráð er á markað og skiptir engu máli hvaða fréttir berast; hlutabréfaverð hækkar. Á það við þegar sex stjórnarmenn segja af sér og reynsla hverfur úr stjórnun félags eins og gerðist í tilviki FL Group nýlega. Ekki skiptir heldur máli þótt upplýsingagjöf sé ábótavant eða grunur um meintan upplýsingaleka sé óupplýstur, eins og í tilviki Icelandic Group, SÍF og Actavis. Vissulega er mikil einföldum að segja að íslenski hlutabréfamarkaðurinn fari bara upp en ekki niður sama hvað gengur á. Kári sagði í samtali við Fréttablaðið á fimmtudaginn að Ísland væri dvergmarkaður í samanburði við þann bandaríska. Forréttindi væri að starfa í fyrirtæki sem skráð væri á Nasdaq-markaðinn og viðskiptaumhverfið væri með allt öðrum hætti. Þetta væri harðari heimur og ekki alltaf dans á rósum. Um leið væri umhverfið hvetjandi, veitti aðhald og krefðist þess að allir leggðu sig fram við að skapa gott og framsækið fyrirtæki. Með skráningu á Nasdaq fengi deCODE aðgang að peningum, erlendir greiningaraðilar fjölluðu um fyrirtækið og skoðuðu það á gagnrýninn hátt og bandaríska fjármálaeftirlitið tryggði ákveðinn trúverðugleika. "Það er mikilvægt atriði fyrir rekstur fyrirtækis og fyrir það er ég þakklátur," sagði Kári. Hann sagði þetta hafa verið mikla ævintýraför, spurður um það hvað stæði uppúr síðustu fimm ár. Gaman væri að horfa til baka frá því að fyrirtækið var stofnað fyrir níu árum. Sambærileg fyrirtæki, sem voru stofnuð á svipuðum tíma, væru ekki lengur starfandi. Fyrst fyrirtækja hefði deCODE náð að einangra meingen og í kjölfarið þróað lyf sem nú væri í klínískum prófunum.Taprekstur öll árin Eins og áður var getið hefur sagan undanfarin fimm ár ekki verið dans á rósum. Mikill taprekstur hefur einkennt öll rekstrarár deCODE og hefur - ef eitthvað er - aukist síðustu misserin. Stjórnendur félagsins hafa þó oftast verið bjartsýnir og stæra sig ávallt af áföngum, sem og áfangagreiðslum með reglulegu millibili. Á síðasta ári nam tapið 57,3 milljónum Bandaríkjadala eða um 3,5 milljörðum króna samanborið við 35 milljarða dala tap árið áður. Á fyrsta ársfjórðungi þessa árs nam tapið tæpum einum milljarði króna sem var umfram áætlanir stjórnenda. Tekjur voru einnig undir markmiðum. Gengi félagsins ræðst þó líklega meira af sveiflum á gengi líftæknifyrirtækja almennt en eigin rekstraráföngum. Einnig hafa jákvæðar fréttir borist frá fyrirtækinu af ýmis konar byltingum á sviði læknisrannsókna sem vega upp á móti sífelldum taprekstri. Þó er full ástæða til að fylgjast með framgangi fyrirtækisins í náinni framtíð. Lyfjaþróun , sem byggð er á erfðarannsóknum, er vaxandi þáttur í starfsemi þess. Tilkynnt var í vikunni um þrjá nýja starfsmenn á þessu sviði sem hafa mikla reynslu af slíkri vinnu. Ef árangur næst í þessu starfi verður vöxtur deCODE ævintýralegur. Eins og svo oft gildir um fjárfestingar sem fela í sér mikla áhættu er vonin um mikla ávöxtun mikil. Aðhald Nasdaq-markaðarins mun sjá til þess að Kári haldi sínu starfsfólki vel við efnið svo deCODE sigli áfram á ólgusjó bandaríska hlutabréfamarkaðarins en sökkvi ekki.Björgvin Guðmundsson -bjorgvin@frettabladid.is
Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun
Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson Skoðun
Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun
Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar
Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar
Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar
Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar
Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar
Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun
Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson Skoðun
Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun