I.
Þau lýsa fegurst,
er lækkar sól,
í blámaheiði
mín bernsku jól.
Er hneig að jólum,
mitt hjarta brann.
Í dásemd nýrri
hver dagur rann.
En ugg á stundum
mig yfir brá.
Og von á mörgu
ég vissi þá.
Því jólasveinar
úr jöklageim
trítluðu um fjöllin
og tíndust heim.
Ég aldrei sjálfur
þau undur leit,
hann Kertasníki
og kveldsins sveit.
Ég man sá lýður
í myrkri ólst.
Og jólakötturinn
jafnan fólst.
II.
Það lækkaði stöðugt
á lofti sól.
Þau brostu í nálægð
mín bernskujól.
Og sífellt styttist
við sérhvern dag.
Og húsið fylltist
af helgibrag.
Hann leið um hugann,
sá ljúfi blær.
Og laust var sofið.
Þau liðu nær.
Hve allt var dýrðlegt
við annan brag,
á Þorláksmessu,
þann þráða dag.
Um bekki var strokið
og brík og hólf.
Og hirzlur þvegnar
og húsagólf.
Og allt hið gamla
var endurfætt.
Og ilmur í göngum
frá eldhúsgætt.
Ég reikaði um bæinn,
er rökkur fól.
Ég man þá hrifning:
Á morgun jól!
III.
Ó blessuð jólin,
hver bið mér sveið.
Í klæðunum nýju
ég kveldsins beið.
Það skyggði aldrei,
hvert skot var ljóst.
Ég fylltist gleði,
er fólkið bjóst.
Að sjöttu stundu
um síðir dró.
Kveldið var heilagt,
er klukkan sló.
Þá hljóðnaði fólkið.
Ég heyrði og fann,
að ljóssins englar
þá liðu í rann.
IV.
Ég þokaðist burtu,
ég þoldi ei bið,
og kistuna gömlu
ég kraup nú við.
Hún húkti þar frammi
sem hrörnað skar,
ein heimsins dýrasta
hirzla var.
Hún mamma fól þar
sinn mikla auð:
ljómandi kerti
og laufabrauð.
Og lífið var sæla
og lánið heilt,
er kistan var opnuð
og kertum deilt.
Og ljósin brunnu
svo ljómarík,
frá rúmi hverju,
á rekkjubrík.
V.
Og prúð var stundin
er pabbi tók
af hillunni ofan
þá helgu bók
og las með andakt
um lífsins sól,
um Herrans fæðing,
um heilög jól,
og lyfti mér barni
í ljómann þann,
er hirðingjaflokki
af hæðum brann.
VI.
Ó, blessuð jólin,
er barn ég var.
Ó, mörg er gleðin
að minnast þar.
Í gullnum ljóma,
hver gjöf mér skín.
En kærust vor mér
kertin mín.
Því lausnari heimsins
þeim ljóma gaf.
Þau fegurst lýstu,
er fólkið svaf.
Þau kerti brunnu
svo bjart og rótt
í Jesú nafni
um jólanótt.
VII.
Ó, láttu, Kristur,
þá laun sín fá,
er ljós þín kveiktu,
er lýstu þá.
Ég sé þær sólir,
mín sál er klökk
af helgri hrifning
og hjartans þökk.
Lýstu þeim héðan
er lokast brá,
heilaga Guðsmóðir,
himnum frá.
Stefán frá Hvítadal (1887-1933)
Jól
