Víst manneskja Pawel Bartoszek skrifar 1. ágúst 2015 12:00 Í mínum huga er hann ekki einu sinni mennskur,“ sagði alvörugefinn ungur maður í heimabæ tannlæknisins sem skaut frægt og tignarlegt ljón. Þetta er kennslubókardæmi um sálfræðileg varnarviðbrögð við eigin villimennsku. Flestir telja sig vera gott fólk. Fáir myndu lýsa sér sem blóðþyrstum, hefnigjörnum, ófyrirgefandi ófreskjum. Hvernig leysum við úr þeirri mótsögn að við myndum stundum vilja horfa á aðra þjást og drepast vegna misgjörða sinna? Jú, við segjum að viðkomandi maður sé ekki maður. Þar með er hann orðinn eins og illgresi sem á enga samúð skilið. Nokkrar staðreyndir. Ljón eru ekki flokkuð sem dýr í útrýmingarhættu, stofninn er sagður „viðkvæmur“. Það er löglegt að veiða ljón í Simbabve. Það er löglegt að veiða ljón með boga. Það er löglegt að ginna ljón af verndarsvæði með bráð. Það er löglegt að veiða fullvaxta karldýr, þar sem dráp þeirra hefur minnstu áhrifin á stærð stofnsins. Menn geta haft skoðun á því að sumt af þessu sé ógeðslegt og að lítill bragur sé á þessu áhugamáli. En það sem virðist hafa verið ólöglegt við drápið var að það fór fram á svæði án ljónakvóta. Sem vissulega er veiðiþjófnaður, rétt eins og það að að dorga í Elliðaám án leyfis eða skjóta rjúpu utan veiðitímabils. En passleg refsing fyrir slík brot er ekki ævilöng og óafturkræf brottvikning úr samfélagi mannanna. „Viðrini!“ „Tannlæknadrusla!“ „Það ætti að henda manninum fyrir ljón.“ Svo lætur fólk út úr sér á samfélagsmiðlunum í skjóli fjöldans. Götudómstóllinn vill réttlæti og það strax. En það er ekki þannig sem við, mannkynið, gerum hluti. Við setjum lög um það sem við viljum banna. Ef þau lög eru brotin er fólk kallað fyrir dómstóla þar sem það fær að verja sig. Við ráðumst ekki eins og villt hjörð á þá sem skjóta sig í fótinn. Það er nú það sem aðgreinir okkur – frá dýrunum. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Pawel Bartoszek Mest lesið Mamma er gulur góð einkunn? Díana Dögg Víglundsdóttir Skoðun Halldór 07.06.2025 Halldór Fagmennska, fræðileg þekking, samráð, samvinna, þarfir og vilji barna og ungmenna eru grundvallaratriði Árni Guðmundsson Skoðun Faglegt mat eða lukka? II. Viðurkenning og höfnun Bogi Ragnarsson Skoðun Engu slaufað Eydís Ásbjörnsdóttir Skoðun Brottvísanir sem öllum var sama um Finnur Thorlacius Eiríksson Skoðun Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun Krabbameinsfélagið í stafni í aðdraganda storms Halla Þorvaldsdóttir Skoðun Kolbrún og Kafka Pétur Orri Pétursson Skoðun Gervigreind í vinnunni: Frá hamri til heilabús Björgmundur Guðmundsson Skoðun
Í mínum huga er hann ekki einu sinni mennskur,“ sagði alvörugefinn ungur maður í heimabæ tannlæknisins sem skaut frægt og tignarlegt ljón. Þetta er kennslubókardæmi um sálfræðileg varnarviðbrögð við eigin villimennsku. Flestir telja sig vera gott fólk. Fáir myndu lýsa sér sem blóðþyrstum, hefnigjörnum, ófyrirgefandi ófreskjum. Hvernig leysum við úr þeirri mótsögn að við myndum stundum vilja horfa á aðra þjást og drepast vegna misgjörða sinna? Jú, við segjum að viðkomandi maður sé ekki maður. Þar með er hann orðinn eins og illgresi sem á enga samúð skilið. Nokkrar staðreyndir. Ljón eru ekki flokkuð sem dýr í útrýmingarhættu, stofninn er sagður „viðkvæmur“. Það er löglegt að veiða ljón í Simbabve. Það er löglegt að veiða ljón með boga. Það er löglegt að ginna ljón af verndarsvæði með bráð. Það er löglegt að veiða fullvaxta karldýr, þar sem dráp þeirra hefur minnstu áhrifin á stærð stofnsins. Menn geta haft skoðun á því að sumt af þessu sé ógeðslegt og að lítill bragur sé á þessu áhugamáli. En það sem virðist hafa verið ólöglegt við drápið var að það fór fram á svæði án ljónakvóta. Sem vissulega er veiðiþjófnaður, rétt eins og það að að dorga í Elliðaám án leyfis eða skjóta rjúpu utan veiðitímabils. En passleg refsing fyrir slík brot er ekki ævilöng og óafturkræf brottvikning úr samfélagi mannanna. „Viðrini!“ „Tannlæknadrusla!“ „Það ætti að henda manninum fyrir ljón.“ Svo lætur fólk út úr sér á samfélagsmiðlunum í skjóli fjöldans. Götudómstóllinn vill réttlæti og það strax. En það er ekki þannig sem við, mannkynið, gerum hluti. Við setjum lög um það sem við viljum banna. Ef þau lög eru brotin er fólk kallað fyrir dómstóla þar sem það fær að verja sig. Við ráðumst ekki eins og villt hjörð á þá sem skjóta sig í fótinn. Það er nú það sem aðgreinir okkur – frá dýrunum.
Fagmennska, fræðileg þekking, samráð, samvinna, þarfir og vilji barna og ungmenna eru grundvallaratriði Árni Guðmundsson Skoðun
Fagmennska, fræðileg þekking, samráð, samvinna, þarfir og vilji barna og ungmenna eru grundvallaratriði Árni Guðmundsson Skoðun