Á sumarmánuðum eignaðist kona stúlkubarn. Barnið kom nokkuð óvænt undir - en einungis tveimur mánuðum eftir áætlaðan fæðingardag átti konan að hefja framhaldsnám erlendis. Nokkuð var haft fyrir inngöngu í skólann og eftirvæntingin því mikil. Eftir nokkra umhugsun var ákveðið að áformin skyldu standa – hún myndi hefja námið enda barnið ábyrgð beggja foreldra.
Einungis örfáum vikum fyrir eiginlegan fæðingardag var komið að máli við mann konunnar. Hann var beðinn að taka að sér tiltekin verkefni sem krefðust búferlaflutninga fjölskyldunnar – og krefðust aflýsingar hennar námsáforma.
Það vakti undrun hve flestum þótti þetta sjálfsagt. Þegar karlmaður fengi tækifæri skyldu kona og börn láta af öllum sínum áformum samstundis – það væri auðvitað ekkert meira aðkallandi en framgangur karla á vinnumarkaði.
Einhverjum þótti ábyrgðarlaust af henni, konunni, að ætla í framhaldsnám með hvítvoðung. En öllum þótti sjálfsagt að hann, karlinn, tæki við aukinni ábyrgð á sömu tímamótum. Aldrei yrði konu sem ætti von á barni innan örfárra daga boðið ábyrgðarstarf. Það gerist þó margoft í tilfellum karla.
Nýlegar tölur sýna 10% kynbundinn launamun á Íslandi. Enn fækkar körlum sem nýta rétt sinn til fæðingarorlofs. Meirihluti mæðra tekur enn á sig mesta ábyrgð barnauppeldis, því betur má fórna kvennalaunum en karlalaunum. Konur sitja eftir í vítahringnum.
Kynbundnum launamun verður að eyða. Þak á fæðingarorlofsgreiðslur verður að hækka. Viðhorfin verða að breytast. Öðruvísi geta mæður aldrei notið sömu tækifæra á vinnumarkaði og feður. Öðruvísi verður jafnrétti aldrei náð.
Þessi grein birtist fyrst í Fréttablaðinu.
