
...í skólanum
Ég verð samt að játa að ég missti svolítið taktinn um miðbik greinar Kolbrúnar. Því þótt ég sé svo hjartanlega sammála því að menntun eigi að snúast um áhugasvið og styrkleika hvers og eins og að allt of mikil áhersla sé lögð á að steypa fólk í sama mót þá finnst mér nú býsna skítt að draga þá ályktun, sem Kolbrún gerir eiginlega, að þetta stafi af því að kennarar neiti að laga námið að þörfum nemenda og sníði það frekar að eigin þörfum.
Ég hef oft séð hliðstæður milli kennara og blaðamanna. Þetta eru, í sögulegu samhengi, ögn bóhemalegir en þó kannski fyrst og fremst smáborgaralegir millistéttarhópar – sem stundum hafa notið virðingar nokkuð umfram það sem birtist í launaumslaginu. Þetta eru menningarlegar starfsstéttir, varðmenn tungumálsins, umræðustjórar samfélagsins – og ákjósanlegir blórabögglar þeim sem gjarnir eru á að spinna heimsósóma ýmiskonar.
Það er alveg sérstök list að gera lítið úr blaðamönnum. Þeir eiga víst ekki að kunna íslensku lengur. Þeir ku hafa fáránleg áhugasvið, eru hégómlegir og afskaplega hörundsárir – og eru víst meira og minna farnir að busla í grunna enda þekkingarlaugarinnar. Það er meira að segja hægt að skrá sig í hópa á samskiptamiðlum sem halda utan um það áhugamál eitt að rægja og rýna blaðamenn og blaðamennsku.
Samt er mér hlýtt til blaðamanna. Mikilvægi þeirra í upplýstu samfélagi er ómetanlegt. Þeir sinna vanþakklátu starfi undir miklum þrýstingi og stöðugt er sótt að heilindum þeirra. Fæstir eru þeir í aðstöðu til að sinna starfinu með sama sóma og það verðskuldar. Mannekla, tímaskortur og atgervisflótti setja mark á blaðamennsku á Íslandi og víðar. Ég veit að flestir gera sitt besta – þótt einn og einn hefði eflaust eitthvað þarfara við tíma sinn að gera.
Blaðamennska á Íslandi er sum sé ekki fullkomin. Stundum er hún beinlínis vond, jafnvel forheimskandi og meiðandi. Hér mætti taka nokkur dæmi – en mig langar það ekki. Það að hún sé ekki alltaf fullkomin merkir ekki að blaðamenn upp til hópa séu ekki að reyna að gera sitt besta í erfiðri stöðu.
Ég sé alveg fyrir mér að það gæti gerst, þar sem talað væri um blaðamenn og blaðamennsku í hálfkæringi og á ábyrgðarlausan hátt, að einhver gæti látið sér detta í hug að segja eitthvað á borð við: „Fjölmiðlun á að byggja á alvöru blaðamennsku og í stað þess að fyrst og fremst sé tekið mið af þörfum blaðamannanna sjálfra, eins og gert er á allflestum fjölmiðlum, þarf að hanna kerfi sem hentar almenningi sem allra best.“
Svona gagnrýni væri auðvitað óskaplega ósanngjörn og – ef satt má segja – meira en dálítið heimskuleg. Það er nefnilega eitt að segja að brestir séu í kerfinu. Það er annað, og alvarlegra, að segja að manneskjurnar sem þó starfa í hinu gallaða kerfi séu sjálfar brestirnir.
Við eigum nýlega úttekt Evrópumiðstöðvar um ástæður þess að skólakerfinu hefur ekki tekist að mæta þörfum allra barna. Við þurfum ekki að vera með getgátur eða dæmisögur til að fjalla um þessi mál af sæmilegu viti. Það er rétt að kerfið bregst of mörgum börnum. Það er hins vegar alrangt að halda því fram að kerfið bregðist börnunum því það sé of upptekið af því að þjóna kennurunum.
Í niðurstöðu Evrópumiðstöðvar kemur fram: „Þótt starfsfólk á öllum stigum menntakerfisins vinni af heilindum að framgangi stefnunnar [um menntun fyrir alla] hefur það ekki notið nægilegs stuðnings til þess.“
Raunar fær allt skólakerfið býsna harðan skell í úttektinni – sem í mjög stuttu máli mætti orða einhvern veginn þannig að það sé ekki nóg að setja háleit markmið ef fólki er ekki gert kleift að vinna að þeim.
Ég held að lítil hjálp sé til lausnar þessum vanda ef málið er ekki nálgast á upplýstan hátt og af sanngirni.
Að því sögðu deili ég áhuga Kolbrúnar á að öll börn þrífist á eigin forsendum. Það mun auðga samfélag okkar stórkostlega ef við gefum þeim færi á því og erum umburðarlyndari í garð fjölbreytileikans. Þá megum við sem samfélag horfa stíft í eigin barm og endurskoða gildis- og verðmætamat okkar. Við eigum að fagna hverju ungmenni sem ákveður að verða söngvari eða rithöfundur – já, eða blaðamaður eða kennari.
Höfundur er formaður Kennarasambands Íslands.
Skoðun

Eru græn svæði í útrýmingarhættu í Reykjavík?
Sigrún Ásta Einarsdóttir skrifar

Efla á forvarnir og setja börn í öndvegi með 5,7 milljarða niðurskurði
Grímur Atlason skrifar

„...ég lærði líka að nota gagnrýna hugsun“
Hanna Björg Vilhjálmsdóttir skrifar

Risastór niðurskurður ríkistjórnarinnar er áfall fyrir foreldra og börn í landinu
Sigurður Sigurðsson skrifar

Látið okkur í friði
Vilhjálmur Árnason skrifar

Gefðu fimmu!
Ágúst Arnar Þráinsson skrifar

Allar hendur á dekk!
Oddný G. Harðardóttir skrifar

Engin sátt án sannmælis
Kristinn Karl Brynjarsson skrifar

Að finna rétt veiðigjald...
Bolli Héðinsson skrifar

Hvað viltu að samskiptin á vinnustaðnum kosti?
Carmen Maja Valencia skrifar

Stórt inngrip í rekstur íþróttafélaga!
Jóhanna Dýrunn Jónsdóttir skrifar

Börn voga sér inn í afbrotaheim fullorðinna eða er það öfugt?
Davíð Bergmann skrifar

Sósíalistaflokkurinn verður að snúast um meira en rassgatið á Gunnari Smára
Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar

Og hvað svo?
Eyrún Birna Davíðsdóttir skrifar

Óboðlegt svar um ótæka stjórnsýslu
Guðmundur Andri Thorsson skrifar

Sannleikurinn í tengdamömmumálinu
Ólöf Björnsdóttir skrifar

Hann breytti öllu – og gerði það með háði
Jónas Sen skrifar

Ekki fylla höfnina af grjóti
Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar

Lengri útivistartími barna
Diljá Mist Einarsdóttir skrifar

Við stöndum saman með íþróttafólkinu – en hvað með fólkið á bak við það?
Ingibjörg Isaksen skrifar

Að því að rjúfa vítahring kynslóðabundinna afbrota
Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar

Flugan í ídýfunni
Lóa Hlín Hjálmtýsdóttir skrifar

Að mennta til lífs, ekki prófa
Sandra Sigurðardóttir skrifar

Það er kominn tími til...
Birgir Rúnar Davíðsson skrifar

Er EES samningurinn gagnlaus fyrir Ísland?
Sigurbjörn Svavarsson skrifar

Er píptest rót alls ills?
Davíð Már Sigurðsson skrifar

Vertu bandamaður kæri bróðir!
Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar

Frá frammistöðuvæðingu til farsældar
Helga Þórey Júlíudóttir skrifar

Ísland á að verja með íslenskum lögum
Arnar Þór Jónsson skrifar

Fyrsta skrefið í átt að betri Menntasjóði
Logi Einarsson skrifar