Plássið í plássinu Guðmundur Gunnarsson skrifar 30. september 2020 14:01 Hvernig má það vera að á meðan við horfum upp á lítil þorp leggjast í eyði vegna fámennis og fólksflótta standi ráðherrar okkar í pontu erlendis og haldi því fram að við séum ekki í aðstöðu til að taka við fleira fólki? Sérstaklega ekki fólki á hrakhólum vegna grimmdar og harðneskju í eigin heimalandi. Á fundi evrópskra dómsmálaráðherra árið 2017 gerði Ísland einmitt það. Skilaboðin voru mjög skýr. Við beinlínis höfnuðum aukinni samábyrgð til bjargar fólki í neyð. Blákalt og kuldalega. Það var okkar innlegg. Okkar framlag. Förum aðeins yfir þetta. Á þessari afskekktu eyju höfum við glímt við lamandi fólksfækkun svo áratugum skiptir. Nema í allra stærstu þorpunum. Þar er reyndar mannmergðin ekki meiri en svo að það væri hægt að koma öllum íbúunum fyrir á einum íþróttavelli. Það er nú allt yfirþyrmandi mannhafið. En allt í lagi, látum stóru þorpin liggja á milli hluta. Í minnstu sveitarfélögunum er fámennið slíkt að bókhaldið stendur og fellur með hverri einustu fjölskyldu sem flytur. Þannig standa sum sveitarfélög bærilega á meðan öll minni samfélögin eru að kafna. Úr fámenni. Um þessa nöturlegu staðreynd er hægt að lesa í heilu fjalli af skýrslum um stöðu landsbyggðarinnar. Þetta er ekkert nýtt. Það er því vel skiljanlegt að íbúarnir slái upp veislu í hvert skipti sem barnafjölskylda flytur í þorpið. Ef fjölskyldan reynist hinsvegar vera frá Egyptalandi þá kaffærir kerfið henni í reglufargani og málið fer að snúast um það hvort við eigum að aumka okkur yfir þau. Upp á náð og miskunn. Þegar okkur sárvantar fólk. Ég fæ þetta ekki til að ganga upp. Ég er kannski svona blindur á dásemdir íslenskrar sveitarómantíkur en mér finnst það bara alls ekkert merki um sterkt samfélag að rekast á nítján náskylda ættingja á tuttugu manna sveitaballi. Krúttlegt kannski, en ekkert sérstaklega líklegt til árangurs ef markmiðið er að sækja fram og fjölga fólki. Það gefur augaleið. Okkur skortir nýjar hugmyndir og ferska sýn. Þorpin þurfa fleiri skríkjandi börn. Það vantar fólk í kvenfélagið, kórinn, heita pottinn og á kaffistofuna. Það er svo mikið pláss í plássunum að að sveitastjórar keppast við að garga á fjallstoppum. Eftir fólki. Útsvarsgreiðendum. Súrefni. En enginn kemur. Eða mjög fáir. Fyrir vikið bítast þorpin innbyrðis. Um fólk. Reita fjaðrirnar hvert af öðru og rífast um hverja einustu sál sem flytur frá Bíldudal til Bolungarvíkur. Fjölgun um tvo íbúa hér, fækkun um þrjá íbúa þar. Lifa í þeirri von að heill landshluti, eins og Vestfirðir, lafi í sjö þúsund íbúum. Þegar staðreyndin er sú að Vestfirðir færu létt með að rúma 17 þúsund íbúa. Þannig myndi fjórðungurinn fyrst blómstra. Af hverju komast kjörnir fulltrúar upp með að skauta framhjá þessum augljósa anga byggðaumræðunnar? Að það er beinlínis efnahagslegur ábati af því að fjölga fólki. Stuðla að menningarlegri fjölbreytni og vinna bug á lamandi einsleitni. Í staðinn virðast þeir alltaf hverfa vandræðalegir undir lampaskerma þegar talið berst að fjölmenningu, innflytjendum og hælisleitendum. Auðvitað þurfa að vera reglur um alla hluti. Ég skil það. Enda er ég ekkert að tala fyrir einhverju frumskógarlögmáli. Ég vil bara að við, sem afkomendum fólks á flótta, veltum fyrir okkur stöðu okkar og þeim tækifærum sem felast í manngæsku, fólksfjölgun og fjölbreytni. Við þurfum að hefja okkur upp fyrir úrelt þras um að við eigum nóg með okkur sjálf. Það er beinlínis rangt. Ísland er vandræðalega undirmannað. Í þvi felst risastóra þversögnin um plássið í plássinu. Það er beinlínis órökrétt að láta órökstuddan ótta við allt og alla, sem eru ekki nákvæmlega eins og þeir örfáu sem fyrir eru, stjórna allri umræðu. Fólk sem þráir að tilheyra samfélaginu okkar á að geta látið þann draum rætast. Við eigum að gera þeim það kleift. Bæði út frá mannúðarsjónarmiðum og vegna þess að það er skynsamlegt. Höfundur er Vestfirðingur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Guðmundur Gunnarsson Byggðamál Brottvísun egypskrar fjölskyldu Hælisleitendur Mest lesið 76 dagar Erlingur Sigvaldason Skoðun Á hvaða ári er Inga Sæland stödd? Snorri Másson Skoðun Draugagangur í Alaska Hannes Pétursson Skoðun Húsnæðisbæturnar sem hurfu Ragnar Sigurður Kristjánsson Skoðun Sporin þín Valtýr Soffía Sigurðardóttir Skoðun Háskólaþorpið Bifröst og fólkið sem gleymdist Margrét Jónsdóttir Njarðvík Skoðun Hoppað í drullipolli við hliðina á Snorra Mássyni. Um allskonar fólk, líka í Miðflokknum Ægir Lúðvíksson Skoðun Loftslagsverkfræði: Verkefni sem borgar sig ekki að láta bíða Snjólaug Árnadóttir,Páll Gunnarsson Skoðun Ákall til KKÍ og íslensku íþróttahreyfingarinnar Ragnhildur Hólmgeirsdóttir,Oddný Björg Rafnsdóttir,Svanhildur Anja Ástþórsdóttir,Guðjón Magnússon,Margrét Rut Eddudóttir Skoðun Hunsuðu menntamálin – en ætla nú að bjarga þeim Sigurður Kári Harðarson Skoðun Skoðun Skoðun Þjóð gegn þjóðarmorði Finnbjörn A. Hermannsson,Guðrún Margrét Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hvað er eiginlega málið með þessa þéttingu?? Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Mikilvægi aðgengis og algildrar hönnunar að byggingum í dag og til framtíðar Þuríður harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Eitt próf á ári – er það snemmtæk íhlutun? Íris E. Gísladóttir skrifar Skoðun Þegar öllu er á botninn hvolft Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun Kynbundin áhrif barneigna á atvinnuþátttöku og tekjur Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Viltu finna milljarð? - Frá gráu svæði í gagnsæi Gunnar Pétur Haraldsson skrifar Skoðun Ný sókn í menntamálum – tækifæri eða hliðarskref? Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Á hvaða ári er Inga Sæland stödd? Snorri Másson skrifar Skoðun Eru börn innviðir? Hjördís Eva Þórðardóttir skrifar Skoðun Háskólaþorpið Bifröst og fólkið sem gleymdist Margrét Jónsdóttir Njarðvík skrifar Skoðun Körfubolti á tímum þjóðarmorðs Bjarni Þór Sigurbjörnsson skrifar Skoðun Draugagangur í Alaska Hannes Pétursson skrifar Skoðun Loftslagsverkfræði: Verkefni sem borgar sig ekki að láta bíða Snjólaug Árnadóttir,Páll Gunnarsson skrifar Skoðun Hoppað í drullipolli við hliðina á Snorra Mássyni. Um allskonar fólk, líka í Miðflokknum Ægir Lúðvíksson skrifar Skoðun 76 dagar Erlingur Sigvaldason skrifar Skoðun Í minningu körfuboltahetja Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Er kominn tími til að láta endurmeta brunabótamatið á þínu húsnæði? Heiðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Húsnæðisbæturnar sem hurfu Ragnar Sigurður Kristjánsson skrifar Skoðun Ákall til KKÍ og íslensku íþróttahreyfingarinnar Ragnhildur Hólmgeirsdóttir,Oddný Björg Rafnsdóttir,Svanhildur Anja Ástþórsdóttir,Guðjón Magnússon,Margrét Rut Eddudóttir skrifar Skoðun Hjartans mál í kennslu Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Hunsuðu menntamálin – en ætla nú að bjarga þeim Sigurður Kári Harðarson skrifar Skoðun Sporin þín Valtýr Soffía Sigurðardóttir skrifar Skoðun Að saga rótina undan trénu og halda að stofninn vaxi hraðar: hugleiðing um tillögur Viðskiptaráðs Birgir Orri Ásgrímsson skrifar Skoðun Mikilvægi aðgengis og algildrar hönnunar að byggingum í dag og til framtíðar Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Sjallar og lyklaborðið Sigfús Ómar Höskuldsson skrifar Skoðun Fimm af tíu veitingastöðum hættu með hvalkjöt Valgerður Árnadóttir,Stefán Yngvi Pétursson,Rósa Líf Darradóttir,Anahita S. Babaei skrifar Skoðun „Stóra fallega frumvarpið“ hans Trump Gunnar Alexander Ólafsson skrifar Skoðun Verndun vatns og stjórn vatnamála Ólafur Arnar Jónsson,Sigurður Guðjónsson skrifar Skoðun Gegn hernaði hvers konar Gunnar Björgvinsson skrifar Sjá meira
Hvernig má það vera að á meðan við horfum upp á lítil þorp leggjast í eyði vegna fámennis og fólksflótta standi ráðherrar okkar í pontu erlendis og haldi því fram að við séum ekki í aðstöðu til að taka við fleira fólki? Sérstaklega ekki fólki á hrakhólum vegna grimmdar og harðneskju í eigin heimalandi. Á fundi evrópskra dómsmálaráðherra árið 2017 gerði Ísland einmitt það. Skilaboðin voru mjög skýr. Við beinlínis höfnuðum aukinni samábyrgð til bjargar fólki í neyð. Blákalt og kuldalega. Það var okkar innlegg. Okkar framlag. Förum aðeins yfir þetta. Á þessari afskekktu eyju höfum við glímt við lamandi fólksfækkun svo áratugum skiptir. Nema í allra stærstu þorpunum. Þar er reyndar mannmergðin ekki meiri en svo að það væri hægt að koma öllum íbúunum fyrir á einum íþróttavelli. Það er nú allt yfirþyrmandi mannhafið. En allt í lagi, látum stóru þorpin liggja á milli hluta. Í minnstu sveitarfélögunum er fámennið slíkt að bókhaldið stendur og fellur með hverri einustu fjölskyldu sem flytur. Þannig standa sum sveitarfélög bærilega á meðan öll minni samfélögin eru að kafna. Úr fámenni. Um þessa nöturlegu staðreynd er hægt að lesa í heilu fjalli af skýrslum um stöðu landsbyggðarinnar. Þetta er ekkert nýtt. Það er því vel skiljanlegt að íbúarnir slái upp veislu í hvert skipti sem barnafjölskylda flytur í þorpið. Ef fjölskyldan reynist hinsvegar vera frá Egyptalandi þá kaffærir kerfið henni í reglufargani og málið fer að snúast um það hvort við eigum að aumka okkur yfir þau. Upp á náð og miskunn. Þegar okkur sárvantar fólk. Ég fæ þetta ekki til að ganga upp. Ég er kannski svona blindur á dásemdir íslenskrar sveitarómantíkur en mér finnst það bara alls ekkert merki um sterkt samfélag að rekast á nítján náskylda ættingja á tuttugu manna sveitaballi. Krúttlegt kannski, en ekkert sérstaklega líklegt til árangurs ef markmiðið er að sækja fram og fjölga fólki. Það gefur augaleið. Okkur skortir nýjar hugmyndir og ferska sýn. Þorpin þurfa fleiri skríkjandi börn. Það vantar fólk í kvenfélagið, kórinn, heita pottinn og á kaffistofuna. Það er svo mikið pláss í plássunum að að sveitastjórar keppast við að garga á fjallstoppum. Eftir fólki. Útsvarsgreiðendum. Súrefni. En enginn kemur. Eða mjög fáir. Fyrir vikið bítast þorpin innbyrðis. Um fólk. Reita fjaðrirnar hvert af öðru og rífast um hverja einustu sál sem flytur frá Bíldudal til Bolungarvíkur. Fjölgun um tvo íbúa hér, fækkun um þrjá íbúa þar. Lifa í þeirri von að heill landshluti, eins og Vestfirðir, lafi í sjö þúsund íbúum. Þegar staðreyndin er sú að Vestfirðir færu létt með að rúma 17 þúsund íbúa. Þannig myndi fjórðungurinn fyrst blómstra. Af hverju komast kjörnir fulltrúar upp með að skauta framhjá þessum augljósa anga byggðaumræðunnar? Að það er beinlínis efnahagslegur ábati af því að fjölga fólki. Stuðla að menningarlegri fjölbreytni og vinna bug á lamandi einsleitni. Í staðinn virðast þeir alltaf hverfa vandræðalegir undir lampaskerma þegar talið berst að fjölmenningu, innflytjendum og hælisleitendum. Auðvitað þurfa að vera reglur um alla hluti. Ég skil það. Enda er ég ekkert að tala fyrir einhverju frumskógarlögmáli. Ég vil bara að við, sem afkomendum fólks á flótta, veltum fyrir okkur stöðu okkar og þeim tækifærum sem felast í manngæsku, fólksfjölgun og fjölbreytni. Við þurfum að hefja okkur upp fyrir úrelt þras um að við eigum nóg með okkur sjálf. Það er beinlínis rangt. Ísland er vandræðalega undirmannað. Í þvi felst risastóra þversögnin um plássið í plássinu. Það er beinlínis órökrétt að láta órökstuddan ótta við allt og alla, sem eru ekki nákvæmlega eins og þeir örfáu sem fyrir eru, stjórna allri umræðu. Fólk sem þráir að tilheyra samfélaginu okkar á að geta látið þann draum rætast. Við eigum að gera þeim það kleift. Bæði út frá mannúðarsjónarmiðum og vegna þess að það er skynsamlegt. Höfundur er Vestfirðingur.
Hoppað í drullipolli við hliðina á Snorra Mássyni. Um allskonar fólk, líka í Miðflokknum Ægir Lúðvíksson Skoðun
Loftslagsverkfræði: Verkefni sem borgar sig ekki að láta bíða Snjólaug Árnadóttir,Páll Gunnarsson Skoðun
Ákall til KKÍ og íslensku íþróttahreyfingarinnar Ragnhildur Hólmgeirsdóttir,Oddný Björg Rafnsdóttir,Svanhildur Anja Ástþórsdóttir,Guðjón Magnússon,Margrét Rut Eddudóttir Skoðun
Skoðun Mikilvægi aðgengis og algildrar hönnunar að byggingum í dag og til framtíðar Þuríður harpa Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Kynbundin áhrif barneigna á atvinnuþátttöku og tekjur Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar
Skoðun Loftslagsverkfræði: Verkefni sem borgar sig ekki að láta bíða Snjólaug Árnadóttir,Páll Gunnarsson skrifar
Skoðun Hoppað í drullipolli við hliðina á Snorra Mássyni. Um allskonar fólk, líka í Miðflokknum Ægir Lúðvíksson skrifar
Skoðun Er kominn tími til að láta endurmeta brunabótamatið á þínu húsnæði? Heiðrún Jónsdóttir skrifar
Skoðun Ákall til KKÍ og íslensku íþróttahreyfingarinnar Ragnhildur Hólmgeirsdóttir,Oddný Björg Rafnsdóttir,Svanhildur Anja Ástþórsdóttir,Guðjón Magnússon,Margrét Rut Eddudóttir skrifar
Skoðun Að saga rótina undan trénu og halda að stofninn vaxi hraðar: hugleiðing um tillögur Viðskiptaráðs Birgir Orri Ásgrímsson skrifar
Skoðun Mikilvægi aðgengis og algildrar hönnunar að byggingum í dag og til framtíðar Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Fimm af tíu veitingastöðum hættu með hvalkjöt Valgerður Árnadóttir,Stefán Yngvi Pétursson,Rósa Líf Darradóttir,Anahita S. Babaei skrifar
Hoppað í drullipolli við hliðina á Snorra Mássyni. Um allskonar fólk, líka í Miðflokknum Ægir Lúðvíksson Skoðun
Loftslagsverkfræði: Verkefni sem borgar sig ekki að láta bíða Snjólaug Árnadóttir,Páll Gunnarsson Skoðun
Ákall til KKÍ og íslensku íþróttahreyfingarinnar Ragnhildur Hólmgeirsdóttir,Oddný Björg Rafnsdóttir,Svanhildur Anja Ástþórsdóttir,Guðjón Magnússon,Margrét Rut Eddudóttir Skoðun