Þrjátíu ár frá upphafi misheppnaðs valdaráns sovéskra harðlínumanna Heimir Már Pétursson skrifar 18. ágúst 2021 08:56 Fjöldi fólks safnaðist saman á Rauða torginu í Moskvu 18. ágúst 1991 til að mótmæla valdaránstilrauninni. Getty Þrjátíu ár eru í dag liðin frá upphafi misheppnaðs valdaráns harðlínumanna í sovéska Kommúnistaflokknum hinn 18. ágúst árið 1991. Mikhail Gorbatsjov, síðasti leiðtogi kommúnistaflokksins og forseti Sovétríkjanna, var í sumarhúsi sínu við Svartahaf þegar háttsettir embættismenn komu þangað til að fá hann til að lýsa yfir neyðarástandi í landinu. Þegar hann neitaði að skrifa undir slíka yfirlýsingu voru hann og Raiza eiginkona hans sett í stofufangelsi í sumarhúsinu. Harðlínumenn sendu fjölda skriðdreka til Moskvu og hermenn umkringdu meðal annars rússneska þingið. Valdaránið rann út í sandinn eftir þrjá daga en Boris Jeltsín, þáverandi forseti Rússlands, leiddi sókn gegn valdaránsmönnum sem margir hverjir voru drukknir og örvæntingarfullir. Gorbatsjov var fagnað við komuna til Moskvu að þremur dögum liðnum en í raun varð þessi atburðarás upphafið að endalokum Sovétríkjanna. Á jóladag 1991 sagði Gorbatsjov af sér forsetaembættinu og um kvöldið var sovéski fáninn dreginn niður og sá rússneski dreginn að húni í Kreml. Við tóku sjálfstæðar stjórnir þeirra ríkja sem áður höfðu tilheyrt Sovétríkjunum og mörg hver öðluðust síðar fullt sjálfstæði. Sovétríkin Rússland Kalda stríðið Einu sinni var... Mest lesið Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Alræmdi túristahópurinn tók líka yfir pítsustað Innlent Elduðu úti, óðu yfir vaktstjórann og fylltu matsalinn Innlent Dæmdur fyrir sérstaklega hættulega líkamsárás Innlent Vildi drepa soninn svo hann kæmist til himna Innlent Þurftu að búa í næstu götu við morðingja bróður síns Innlent Tálbeitan var með einkabílstjóra og gisti á Edition Innlent Sagði að Þórdís myndi undirrita vegna tengsla Bjarna við Hval Innlent Gefa út gula viðvörun fyrir allt landið vegna norðan áhlaups Veður Fangi lést á Litla-Hrauni Innlent Fleiri fréttir Aldraður barnalæknir dæmdur í fangelsi fyrir að vanvirða herinn Tugir látnir eftir að bíl var ekið inn í þvögu fólks í Kína Áfrýjun tólf ára fangelsisdóms vegna sjö þúsund króna hafnað Fjölgar hratt í ríkisstjórn Trumps Ganga til kosninga í febrúar Vörpuðu sprengjum á hópa tengda Íran í Sýrlandi Aðeins einn af tíu segist myndu tilkynna ofbeldið að fenginni reynslu „Ákveðinn árangur“ hafi náðst í viðræðum um vopnahlé í Líbanon Fimmtíu þúsund hermenn sagðir undirbúa gagnsókn í Kúrsk Búinn að velja sendiherra og „landamærakeisara“ Sakar Orbán um „ungverskt Watergate-hneyksli“ Vill losna við tálma úr vegi sínum Scholz tilbúinn að láta undan þrýstingi um vantraust Ishiba áfram forsætisráðherra þrátt fyrir kosningatap Ræddi við Pútín og varaði við stigmögnun Hátt í 400 kynlífsmyndböndum lekið í mögulegu samsæri Aldrei jafn margar drónaárásir Trump vann öll sveifluríkin Mestu virkjanaframkvæmdir í sögu Grænlands framundan Óeirðir í Valensía og kallað eftir afsögn ráðamanna „Ég bjóst aldrei við að þetta myndi gerast“ Ákærður fyrir ráðabrugg um að ráða Trump af dögum Fundu morðingja puttaferðalangs fimmtíu árum síðar Samstaða í Færeyjum um að bjóða út Suðureyjargöng Hverfa aftur til fortíðar vegna gervihnattatruflana Rússa Pútín óskar Trump til hamingju Yfirmaður COP29 sagður hafa reynt að selja jarðefnaeldsneyti Ráðist á ísraelska stuðningsmenn í Amsterdam Trump velur starfsmannastjóra úr innstu röðum Spennuþrungin barátta um fulltrúadeildina Sjá meira
Mikhail Gorbatsjov, síðasti leiðtogi kommúnistaflokksins og forseti Sovétríkjanna, var í sumarhúsi sínu við Svartahaf þegar háttsettir embættismenn komu þangað til að fá hann til að lýsa yfir neyðarástandi í landinu. Þegar hann neitaði að skrifa undir slíka yfirlýsingu voru hann og Raiza eiginkona hans sett í stofufangelsi í sumarhúsinu. Harðlínumenn sendu fjölda skriðdreka til Moskvu og hermenn umkringdu meðal annars rússneska þingið. Valdaránið rann út í sandinn eftir þrjá daga en Boris Jeltsín, þáverandi forseti Rússlands, leiddi sókn gegn valdaránsmönnum sem margir hverjir voru drukknir og örvæntingarfullir. Gorbatsjov var fagnað við komuna til Moskvu að þremur dögum liðnum en í raun varð þessi atburðarás upphafið að endalokum Sovétríkjanna. Á jóladag 1991 sagði Gorbatsjov af sér forsetaembættinu og um kvöldið var sovéski fáninn dreginn niður og sá rússneski dreginn að húni í Kreml. Við tóku sjálfstæðar stjórnir þeirra ríkja sem áður höfðu tilheyrt Sovétríkjunum og mörg hver öðluðust síðar fullt sjálfstæði.
Sovétríkin Rússland Kalda stríðið Einu sinni var... Mest lesið Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Alræmdi túristahópurinn tók líka yfir pítsustað Innlent Elduðu úti, óðu yfir vaktstjórann og fylltu matsalinn Innlent Dæmdur fyrir sérstaklega hættulega líkamsárás Innlent Vildi drepa soninn svo hann kæmist til himna Innlent Þurftu að búa í næstu götu við morðingja bróður síns Innlent Tálbeitan var með einkabílstjóra og gisti á Edition Innlent Sagði að Þórdís myndi undirrita vegna tengsla Bjarna við Hval Innlent Gefa út gula viðvörun fyrir allt landið vegna norðan áhlaups Veður Fangi lést á Litla-Hrauni Innlent Fleiri fréttir Aldraður barnalæknir dæmdur í fangelsi fyrir að vanvirða herinn Tugir látnir eftir að bíl var ekið inn í þvögu fólks í Kína Áfrýjun tólf ára fangelsisdóms vegna sjö þúsund króna hafnað Fjölgar hratt í ríkisstjórn Trumps Ganga til kosninga í febrúar Vörpuðu sprengjum á hópa tengda Íran í Sýrlandi Aðeins einn af tíu segist myndu tilkynna ofbeldið að fenginni reynslu „Ákveðinn árangur“ hafi náðst í viðræðum um vopnahlé í Líbanon Fimmtíu þúsund hermenn sagðir undirbúa gagnsókn í Kúrsk Búinn að velja sendiherra og „landamærakeisara“ Sakar Orbán um „ungverskt Watergate-hneyksli“ Vill losna við tálma úr vegi sínum Scholz tilbúinn að láta undan þrýstingi um vantraust Ishiba áfram forsætisráðherra þrátt fyrir kosningatap Ræddi við Pútín og varaði við stigmögnun Hátt í 400 kynlífsmyndböndum lekið í mögulegu samsæri Aldrei jafn margar drónaárásir Trump vann öll sveifluríkin Mestu virkjanaframkvæmdir í sögu Grænlands framundan Óeirðir í Valensía og kallað eftir afsögn ráðamanna „Ég bjóst aldrei við að þetta myndi gerast“ Ákærður fyrir ráðabrugg um að ráða Trump af dögum Fundu morðingja puttaferðalangs fimmtíu árum síðar Samstaða í Færeyjum um að bjóða út Suðureyjargöng Hverfa aftur til fortíðar vegna gervihnattatruflana Rússa Pútín óskar Trump til hamingju Yfirmaður COP29 sagður hafa reynt að selja jarðefnaeldsneyti Ráðist á ísraelska stuðningsmenn í Amsterdam Trump velur starfsmannastjóra úr innstu röðum Spennuþrungin barátta um fulltrúadeildina Sjá meira