Brunavarnir á byggingarsvæðum Böðvar Tómasson skrifar 16. apríl 2024 13:00 Afleiðingar eldsvoða á byggingarstað geta verið gífurlegar, eins og nýleg dæmi sanna. Eldsvoði getur valdið manntjóni, miklu eignatjóni og stöðvun framkvæmda um langan tíma. Margar sögulegar byggingar hafa gereyðilagst hérlendis og erlendis svo sem Børsen í Kaupmannahöfn og Notre-Dame í París. Enn fremur getur áhrifa gætt í nærliggjandi umhverfi, sem leiðir til frekara fjárhagslegs og félagslegs tjóns. Eldvarnir eru því mikilvægur þáttur í að tryggja öryggi í byggingarframkvæmdum. Þar sem eldfim efni eru til staðar er hætta á að eldur breiðist hratt út og geti fljótt orðið óviðráðanlegur ef ekki er brugðist fljótt við. Eldur sem brýst út á byggingarsvæði getur valdið manntjóni, eignatjóni og stöðvun framkvæmda. Hér er fjallað um brunavarnir í byggingarframkvæmdum og lagður fram listi yfir nauðsynlegar ráðstafanir til að tryggja brunavarnir. Ábyrgð á öryggi Samkvæmt lögum um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum (46/1980) ber atvinnurekandi ábyrgð á að gerð sé skrifleg áætlun um öryggi og heilbrigði á vinnustað. Atvinnurekandi skal þar að auki sjá um að starfsmenn fái nauðsynlega kennslu og þjálfun í að framkvæma störf sín á öruggan hátt. Brunavarnir eru mikilvægur þáttur í því að tryggja öryggi. Hætta á byggingarsvæðum Eldhætta á byggingarsvæðum er oft mikil vegna notkunar eldfimra efna, þar á meðal tjörupappa, brennanlegra byggingarefna, leysiefna og úrgangsefna. Enn fremur eykur notkun rafsuðutækja, rafmagns- og hitunartækja enn frekar hættu á eldi. Meðal annarra þátta sem stuðla að aukinni hættu á byggingarsvæðum eru að um ófullgert húsnæði er að ræða (sérstaklega með tilliti til brunahólfunar og flóttaleiða), ónógur búnaður til brunavarna og ófullnægjandi þjálfun í öryggismálum. Kröfur til byggingarsvæða Til að tryggja brunavarnir á byggingarsvæðum er brýnt að fylgja eftirfarandi atriðum: Móta brunavarnaáætlun: Gera skal heildstæða brunavarnaáætlun og kynna hana öllum starfsmönnum og verktökum á byggingarstað. Í áætluninni skal lýsa hlutverki og ábyrgð alls starfsfólks ef eldur kemur upp og í henni skal gera grein fyrir verklagsreglum um rýmingu, ráðstöfunum til að koma í veg fyrir eld og samskiptaupplýsingum í neyðartilvikum. Framkvæma reglulegt mat á brunaáhættu: Framkvæma skal reglulegt brunaáhættumat til að greina hugsanlega hættu og gera ráðstafanir til að draga úr henni. Í því felst að bera kennsl á eldfim efni, búnað og vinnu sem getur skapað eldhættu, auk þess að tryggja viðeigandi geymslu og meðhöndlun efna. Tryggja góða umgengni á byggingarsvæðum: Gera skal viðeigandi ráðstafanir til að koma í veg fyrir uppsöfnun eldfimra efna, þar á meðal byggingarefna og úrgangsefna frá framkvæmdinni. Allt efni skal geymt á þar til gerðum svæðum og því fargað í samræmi við gildandi reglur. Tryggja eldvarnarbúnað: Hentugur eldvarnarbúnaður skal vera á staðnum og honum skal haldið við í góðu ástandi, þar með talin slökkvitæki, eldvarnarteppi vegna logavinnu og reykskynjarar eftir atvikum. Allt starfsfólk skal fá þjálfun í að nota búnaðinn og vita hvar hægt er að nálgast hann ef eldur kemur upp. Tryggja rafmagnsöryggi: Gera skal ráðstafanir varðandi rafmagnsöryggi sem tekur tillit til álags búnaðar, dreifingar rafmagns og réttrar notkunar og staðsetningar rafbúnaðar. Allur rafbúnaður þarf reglulega skoðun og viðhald. Takmarka hættu vegna heitrar vinnu: Heit vinna er t.d. vinna með gashitun, slípirokka og logsuðu, sem skapar sérstaka eldhættu. Sækja skal um leyfi til allrar heitrar vinnu samkvæmt sérstöku eyðublaði. Engin vinna skal fara fram ef loftræsing er ófullnægjandi eða nauðsynlegar varúðarráðstafanir eru ekki fyrir hendi. Eftir að heitri vinnu er lokið skal vera eftirlit á staðnum í a.m.k. 60 mínútur. Tryggja rétta geymslu eldfimra efna: Eldfim efni skulu geymd á tilgreindum svæðum fjarri eldhættu, sérstaklega í viðunandi fjarlægð frá heitri vinnu. Veita þjálfun í slysavörnum: Allt starfsfólk skal fá viðunandi þjálfun í slysavörnum, þar á meðal þjálfun í brunavörnum, áður en vinna hefst á byggingarsvæðinu. Regluleg þjálfun skal tryggja stöðugar og réttar varnir og stuðla að því að hugsanleg hætta sé greind tímanlega. Framkvæmd brunavarna: Fylgja skal eftir brunavörnum á byggingarsvæðum í samræmi við ofangreind atriði. Brunavarnir skulu vera hluti af öryggisstjórnunarkerfi verktaka. Eins og fjölmörg dæmi sýna er ljóst að brunavarnir eru sérlega mikilvægar á byggingarsvæðum. Draga má úr hættunni á tjóni með því að uppfylla þá þætti sem fjallað er um hér að ofan, meðal annars með gerð ítarlegrar brunavarnaáætlunar, reglulegu brunaáhættumati, góðu skipulagi og hreinsun, brunavörnum byggingarsvæðis, slökkvibúnaði, rafmagnsöryggi, réttu verklagi við heita vinnu, öruggri geymslu eldfimra efna og þjálfun í notkun slökkvibúnaðar. Með því að framfylgja þessum þáttum geta stjórnendur á byggingarsvæðum tryggt öryggi starfsfólks síns, dregið úr hættunni á eldsvoða og komið í veg fyrir manntjón, eignatjón og stöðvun framkvæmda. Í stuttu máli má segja að brunavarnir eiga alltaf að vera í forgangi á byggingarsvæðum. Með því að fylgja þessum leiðbeiningum geta stjórnendur byggingarframkvæmda dregið úr hættu á eldsvoða og tryggt öruggt vinnuumhverfi. Höfundur er framkvæmdastjóri, byggingar- og brunaverkfræðingur hjá ÖRUGG verkfræðistofa ehf Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Byggingariðnaður Slysavarnir Stórbruni í Børsen Mest lesið Óboðlegt ástand á Landspítala – okkar sjónarhorn Hildur Jónsdóttir,Einar Freyr Ingason,Þórir Bergsson Skoðun Stöðvum helvíti á jörðu Birna Þórarinsdóttir,Bjarni Gíslason,Gísli Rafn Ólafsson,Sigríður Schram,Stella Samúelsdóttir,Tótla I. Sæmundsdóttir Skoðun Sumar og sól – en ekki alltaf sátt í sálinni Ellen Calmon Skoðun Kúnstin að vera ósammála sjálfum sér Heiða Ingimarsdóttir Skoðun Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson Skoðun Til þeirra sem fagna Sigurður Gísli Bond Snorrason Skoðun Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir Skoðun Geislameðferð sem lífsbjörg Ingibjörg Isaksen Skoðun Að semja er ekki veikleiki – það er forsenda lýðræðis Elliði Vignisson Skoðun Þetta eru ekki eðlileg vinnubrögð Bryndís Haraldsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Kúnstin að vera ósammála sjálfum sér Heiða Ingimarsdóttir skrifar Skoðun Óboðlegt ástand á Landspítala – okkar sjónarhorn Hildur Jónsdóttir,Einar Freyr Ingason,Þórir Bergsson skrifar Skoðun Geislameðferð sem lífsbjörg Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Þetta eru ekki eðlileg vinnubrögð Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Stöðvum helvíti á jörðu Birna Þórarinsdóttir,Bjarni Gíslason,Gísli Rafn Ólafsson,Sigríður Schram,Stella Samúelsdóttir,Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Hversu mikið er nóg? Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Til þeirra sem fagna Sigurður Gísli Bond Snorrason skrifar Skoðun Að semja er ekki veikleiki – það er forsenda lýðræðis Elliði Vignisson skrifar Skoðun Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Sumar og sól – en ekki alltaf sátt í sálinni Ellen Calmon skrifar Skoðun Að flokka hver vinnur og hver tapar Tryggvi Rúnar Brynjarsson skrifar Skoðun Hagur hluthafanna alltaf og undantekningarlaust í forgangi Jón Kaldal skrifar Skoðun Má berja blaðamenn? Sigríður Dögg Auðunsdóttir skrifar Skoðun Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir skrifar Skoðun Vonir um vopnahlé eins og hálmstrá Sveinn Rúnar Hauksson skrifar Skoðun Samfélagið innan samfélagsins Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Til hamingju Íslendingar með nýja Óperu Andri Björn Róbertsson skrifar Skoðun Hvers vegna hatar SFS smábáta? Svarið tengist veiðigjöldum Kjartan Páll Sveinsson skrifar Skoðun „Oft er flagð undir fögru skinni“ Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir skrifar Skoðun Fjögurra daga vinnuvika – nýr veruleiki? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Ráðherra gengur fram án laga Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Hagkvæmur kostur utan friðlands Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Gagnsæi og inntak Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Sumargjöf Þórunn Sigurðardóttir skrifar Skoðun Hannað fyrir miklu stærri markaði Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Grafarvogur framtíðar verður til Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Málþófið um veiðigjöldin vekur miskunnsama Samverja Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Menntastefna 2030 Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Ágætu fyrrum samstarfsaðilar á Þjóðminjasafni Íslands Uggi Jónsson skrifar Sjá meira
Afleiðingar eldsvoða á byggingarstað geta verið gífurlegar, eins og nýleg dæmi sanna. Eldsvoði getur valdið manntjóni, miklu eignatjóni og stöðvun framkvæmda um langan tíma. Margar sögulegar byggingar hafa gereyðilagst hérlendis og erlendis svo sem Børsen í Kaupmannahöfn og Notre-Dame í París. Enn fremur getur áhrifa gætt í nærliggjandi umhverfi, sem leiðir til frekara fjárhagslegs og félagslegs tjóns. Eldvarnir eru því mikilvægur þáttur í að tryggja öryggi í byggingarframkvæmdum. Þar sem eldfim efni eru til staðar er hætta á að eldur breiðist hratt út og geti fljótt orðið óviðráðanlegur ef ekki er brugðist fljótt við. Eldur sem brýst út á byggingarsvæði getur valdið manntjóni, eignatjóni og stöðvun framkvæmda. Hér er fjallað um brunavarnir í byggingarframkvæmdum og lagður fram listi yfir nauðsynlegar ráðstafanir til að tryggja brunavarnir. Ábyrgð á öryggi Samkvæmt lögum um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum (46/1980) ber atvinnurekandi ábyrgð á að gerð sé skrifleg áætlun um öryggi og heilbrigði á vinnustað. Atvinnurekandi skal þar að auki sjá um að starfsmenn fái nauðsynlega kennslu og þjálfun í að framkvæma störf sín á öruggan hátt. Brunavarnir eru mikilvægur þáttur í því að tryggja öryggi. Hætta á byggingarsvæðum Eldhætta á byggingarsvæðum er oft mikil vegna notkunar eldfimra efna, þar á meðal tjörupappa, brennanlegra byggingarefna, leysiefna og úrgangsefna. Enn fremur eykur notkun rafsuðutækja, rafmagns- og hitunartækja enn frekar hættu á eldi. Meðal annarra þátta sem stuðla að aukinni hættu á byggingarsvæðum eru að um ófullgert húsnæði er að ræða (sérstaklega með tilliti til brunahólfunar og flóttaleiða), ónógur búnaður til brunavarna og ófullnægjandi þjálfun í öryggismálum. Kröfur til byggingarsvæða Til að tryggja brunavarnir á byggingarsvæðum er brýnt að fylgja eftirfarandi atriðum: Móta brunavarnaáætlun: Gera skal heildstæða brunavarnaáætlun og kynna hana öllum starfsmönnum og verktökum á byggingarstað. Í áætluninni skal lýsa hlutverki og ábyrgð alls starfsfólks ef eldur kemur upp og í henni skal gera grein fyrir verklagsreglum um rýmingu, ráðstöfunum til að koma í veg fyrir eld og samskiptaupplýsingum í neyðartilvikum. Framkvæma reglulegt mat á brunaáhættu: Framkvæma skal reglulegt brunaáhættumat til að greina hugsanlega hættu og gera ráðstafanir til að draga úr henni. Í því felst að bera kennsl á eldfim efni, búnað og vinnu sem getur skapað eldhættu, auk þess að tryggja viðeigandi geymslu og meðhöndlun efna. Tryggja góða umgengni á byggingarsvæðum: Gera skal viðeigandi ráðstafanir til að koma í veg fyrir uppsöfnun eldfimra efna, þar á meðal byggingarefna og úrgangsefna frá framkvæmdinni. Allt efni skal geymt á þar til gerðum svæðum og því fargað í samræmi við gildandi reglur. Tryggja eldvarnarbúnað: Hentugur eldvarnarbúnaður skal vera á staðnum og honum skal haldið við í góðu ástandi, þar með talin slökkvitæki, eldvarnarteppi vegna logavinnu og reykskynjarar eftir atvikum. Allt starfsfólk skal fá þjálfun í að nota búnaðinn og vita hvar hægt er að nálgast hann ef eldur kemur upp. Tryggja rafmagnsöryggi: Gera skal ráðstafanir varðandi rafmagnsöryggi sem tekur tillit til álags búnaðar, dreifingar rafmagns og réttrar notkunar og staðsetningar rafbúnaðar. Allur rafbúnaður þarf reglulega skoðun og viðhald. Takmarka hættu vegna heitrar vinnu: Heit vinna er t.d. vinna með gashitun, slípirokka og logsuðu, sem skapar sérstaka eldhættu. Sækja skal um leyfi til allrar heitrar vinnu samkvæmt sérstöku eyðublaði. Engin vinna skal fara fram ef loftræsing er ófullnægjandi eða nauðsynlegar varúðarráðstafanir eru ekki fyrir hendi. Eftir að heitri vinnu er lokið skal vera eftirlit á staðnum í a.m.k. 60 mínútur. Tryggja rétta geymslu eldfimra efna: Eldfim efni skulu geymd á tilgreindum svæðum fjarri eldhættu, sérstaklega í viðunandi fjarlægð frá heitri vinnu. Veita þjálfun í slysavörnum: Allt starfsfólk skal fá viðunandi þjálfun í slysavörnum, þar á meðal þjálfun í brunavörnum, áður en vinna hefst á byggingarsvæðinu. Regluleg þjálfun skal tryggja stöðugar og réttar varnir og stuðla að því að hugsanleg hætta sé greind tímanlega. Framkvæmd brunavarna: Fylgja skal eftir brunavörnum á byggingarsvæðum í samræmi við ofangreind atriði. Brunavarnir skulu vera hluti af öryggisstjórnunarkerfi verktaka. Eins og fjölmörg dæmi sýna er ljóst að brunavarnir eru sérlega mikilvægar á byggingarsvæðum. Draga má úr hættunni á tjóni með því að uppfylla þá þætti sem fjallað er um hér að ofan, meðal annars með gerð ítarlegrar brunavarnaáætlunar, reglulegu brunaáhættumati, góðu skipulagi og hreinsun, brunavörnum byggingarsvæðis, slökkvibúnaði, rafmagnsöryggi, réttu verklagi við heita vinnu, öruggri geymslu eldfimra efna og þjálfun í notkun slökkvibúnaðar. Með því að framfylgja þessum þáttum geta stjórnendur á byggingarsvæðum tryggt öryggi starfsfólks síns, dregið úr hættunni á eldsvoða og komið í veg fyrir manntjón, eignatjón og stöðvun framkvæmda. Í stuttu máli má segja að brunavarnir eiga alltaf að vera í forgangi á byggingarsvæðum. Með því að fylgja þessum leiðbeiningum geta stjórnendur byggingarframkvæmda dregið úr hættu á eldsvoða og tryggt öruggt vinnuumhverfi. Höfundur er framkvæmdastjóri, byggingar- og brunaverkfræðingur hjá ÖRUGG verkfræðistofa ehf
Óboðlegt ástand á Landspítala – okkar sjónarhorn Hildur Jónsdóttir,Einar Freyr Ingason,Þórir Bergsson Skoðun
Stöðvum helvíti á jörðu Birna Þórarinsdóttir,Bjarni Gíslason,Gísli Rafn Ólafsson,Sigríður Schram,Stella Samúelsdóttir,Tótla I. Sæmundsdóttir Skoðun
Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson Skoðun
Skoðun Óboðlegt ástand á Landspítala – okkar sjónarhorn Hildur Jónsdóttir,Einar Freyr Ingason,Þórir Bergsson skrifar
Skoðun Stöðvum helvíti á jörðu Birna Þórarinsdóttir,Bjarni Gíslason,Gísli Rafn Ólafsson,Sigríður Schram,Stella Samúelsdóttir,Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar
Skoðun Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson skrifar
Skoðun Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir skrifar
Óboðlegt ástand á Landspítala – okkar sjónarhorn Hildur Jónsdóttir,Einar Freyr Ingason,Þórir Bergsson Skoðun
Stöðvum helvíti á jörðu Birna Þórarinsdóttir,Bjarni Gíslason,Gísli Rafn Ólafsson,Sigríður Schram,Stella Samúelsdóttir,Tótla I. Sæmundsdóttir Skoðun
Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson Skoðun