Fjallað hefur verið um það í fjölmiðlum í dag og í gær að Donald Trump, forseti Bandaríkjanna, hafi talað við bæði Volodomír Selenskíj, forseta Úkraínu, og Vladimír Pútín, forseta Rússlands, um að koma á friði þeirra á milli. Albert fór yfir þessi mál í Reykjavík síðdegis á Bylgjunni í dag.
Albert segir Trump hafa lýst því yfir í kosningabaráttu sinni að hann ætlaði að leysa deiluna en hafi aðeins dregið úr yfirlýsingum sínum þegar leið á baráttuna. Þá hafi hann líka sagt að þetta stríð hefði ekki átt sér stað hefði hann verið forseta. Það megi liggja á milli hluta hvað sé rétt í því. Nú vinni hann að því að koma á viðræðum um lok á þessu stríði.
„Það eru að skapast forsendur fyrir viðræðum eða tilraun á því að minnsta kosti. Þær lúta einkum að því að herir beggja eru að niðurlotum komnir,“ segir Albert og að það eigi mögulega frekar um Úkraínu en Rússland.
Hann segir Rússa ráða um tuttugu prósent lands Úkraínu en Úkraínumenn séu á sama tíma inni í Kúrsk, héraði í Rússlandi, en það sé lítið landsvæði.
„Friður kemst ekki á fyrr en annar eða báðir líta svo á að það sé betra að reyna að fara að klára.“
Landsvæði og NATO-aðild
Albert segir að í umræðu um Úkraínu sé annars vegar rætt um landsvæði og hvort Úkraína muni endurheimta það svæði sem Rússar hafa tekið og hins vegar umsókn þeirra um aðild að Atlantshafsbandalaginu, NATO. Hann segir Úkraínu ekki leið í NATO eins og er. Það sé langt í það.
Hvað varðar landsvæðið segir Albert Selenskíj sjálfan hafa viðurkennt að her Úkraínu hafi ekki burði til að endurheimta þetta landsvæði ein. Hann vonist þó til þess að fá landsvæðið aftur og gefi ekki þá kröfu frá sér.
„Þarna förum við að koma að kjarna málsins. Það er ekki mikil von á friðarsamningum í þessu máli, ekki í bili og ekki um margra ára skeið. Það er kannski sjéns að ná fram vopnahléi,“ segir Albert.
Í friðarsamningum þurfi að gera upp alls konar mál, stríðsglæpi, skaðabætur og slíkt. Vopnahlé sé einfaldara að því leytinu til að það þarf að finna vopnahléslínu og stöðva átökin. Hann segir miklu líklegra, að hans mati, og fleiri aðila, að þetta verði niðurstaðan í Úkraínu. Það verði samið um vopnahléslínu, bil á milli þeirra og friðargæsluliði hleypt inn.
Hann segir varaforseta Bandaríkjanna, JD Vance, sem dæmi hafa nefnt Suður-Kóreu sem dæmi þar sem álíka fyrirkomulagi var komið upp og það haldið.
„Menn stöðvuðu Kóreustríðið 1953 með vopnahléi og það vopnahlé gildir enn,“ segir hann.
Þetta sé þannig möguleiki.
Frekari hernaður í Evrópu
Viðtalið var lengra og er hægt að hlusta á það í heild sinni að ofan. Þar ræddi Albert líka yfirlýsingar landvarnarráðherra Bandaríkjanna á fundi NATO í dag um að evrópskir bandamenn þurfi að taka sér tak og standa undir miklu stærri hluta kostnaðar við að halda bandalaginu gangandi. Hann segir að það verði fróðlegt að sjá hvernig NATO ætlar að bregðast við þessu. Þá ræddi hann einnig fréttir um frekari hernað Rússa í Evrópu.
