Rúm ungbarna eigi að vera ljót og leiðinleg Lovísa Arnardóttir skrifar 13. júní 2025 09:10 Herdís segir mikilvægt að allt í rúmi ungbarnsins sé samkvæmt nýjustu gæðakröfum. Ekkert aukalegt eigi að vera í rúminu. Bylgjan og Vísir/Getty Herdís Storgaard, hjúkrunarfræðingur, segir ung börn hvorki eiga að sofa úti í vagni né uppi í rúmi hjá foreldrum sínum. Herdís segir barnavagna ekki hannaða fyrir börn til að sofa í. Það séu gerðar kröfur til neytendavöru sem er ætluð kornabörnum því þau geta ekki bjargað sér sjálf úr aðstæðum á fyrsta aldursári. Herdís fór yfir málið í Bítinu á Bylgjunni í dag. Í leiðbeiningum með barnavögnum standi skýrt að það megi aldrei skilja börn eftir eftirlitslaus í þeim og að ástæðan sé að dýnan í vagninum er ekki öndunarprófuð. Á síðustu árum hafi kröfur aukist til vöggu, rúma og ferðarúma sem ung börn gisti í til að koma í veg fyrir að eitthvað komi fyrir barnið á meðan það sefur og jafnvel foreldrarnir líka. Rætt var um málið í Þetta helst á Rás 2 í vikunni og hefur það vakið nokkra umræðu í samfélaginu og jafnvel vakið furðu en það er, og hefur verið , afar algengt að börn sofi úti í vögnum á Íslandi. Herdís segir umræðuna koma sér á óvart. Þetta séu leiðbeiningarnar sem séu í gildi og hafi verið í gildi síðustu 25 árin. Umræðan geti verið vísbending um að koma þurfi þessum upplýsingum betur til foreldra. Herdís segir umræðuna minna á umræðu sem spratt upp þegar sett var skylda á börn að nota bílbelti í bíl. Þá hafi læknir á spítalanum fussað og sveiað á meðan hann reykti pípu inni á spítalanum en vann samt við það að taka á móti fólki sem lent hafði í bílslysum. Herdís segir slysatölfræði á Íslandi illa aðgengilega. Það hafi verið forræðisdeila um það hver eigi upplýsingarnar, hver eigi að hýsa og safna þeim og birta þær. Til sé skýrsla um dánarorsakir barna þar sem sérstaklega er fjallað um slys og það hafi vakið athygli hennar að helmingur barna undir eins árs aldri, sem hafa látist á tuttugu árum, kafna. Ekki sé tekið fram í skýrslunni hvar þau kafna. Tíðni barnadauða lág á Íslandi Herdís segir tíðni barnadauða mjög lága á Íslandi. Það sé erfitt að vera ungt foreldri í dag því það sé ofgnótt upplýsinga á Internetinu. Við þessar aðstæður sé mikilvægt að fagfólk sé samstíga og því hafi leiðbeiningar um svefn barna verið uppfærðar í fyrra. Fyrirmyndin séu leiðbeiningar í Bandaríkjunum sem voru samræmdar og uppfærðar fyrir einhverjum árum. Þar hafi ótímabærum dauða barna undir eins árs fækkað um helming. Herdís segir einnig mikilvægt að börn sofi ekki upp í hjá foreldrum. Þar sé búnaður sem má ekki vera í ungbarnarúmi. Ungbarnarúmið eigi að vera ljótt og leiðinlegt. Í rúmi fullorðinna séu til dæmis koddar sem börn eigi ekki að sofa með kodda á fyrsta aldursári eða sæng sem er hönnuð fyrir fullorðna. Ungbarnasængur séu sérstaklega hannaðar fyrir börn svo þau ofhitni ekki til dæmis. Sterk kokviðbrögð barna Herdís ræddi einnig stuttlega aðferðir við að gefa börnum fasta fæðu. Undanfarið hafi margir foreldrar aðhyllst aðferð um að barnið borðar sjálft. Herdís segist virða val foreldra en hvetur þau þó til að lesa leiðbeiningar inni á vef heilsuveru. Þar sé fjallað um ákveðin matvæli og matarflokka. Til dæmis eigi börn undir fjögurra ára að forðast popp, salstengur og hnetur. „Börn eru með mjög sterk kokviðbrögð og það er út af því að þau tyggja fæðuna sína mjög illa. Þau tyggja með framtönnunum sem eru skerandi og brjóta matinn illa niður. Ef eitthvað fer aftur í öndunarveginn þá fer barnið að hósta eins og okkur svelgist á, en þessi viðbrögð eru miklu sterkari,“ segir Herdís. Þegar þau byrji svo að anda aftur þá sé hætta á því að lítið brot, af saltinu eða hnetunni, getu sogast ofan í lunga. Herdís segir stjórnleysi á Íslandi í upplýsingagjöf. Það vilji enginn taka forræði á viðurkenndum upplýsingum en til dæmis í Ástralíu hafi verið farið sú leið að merkja þær heimasíður sem séu með marktækar upplýsingar sem byggi á rannsóknum. Svefn Börn og uppeldi Slysavarnir Heilbrigðismál Matur Bítið Mest lesið Ertu sauður? Fimm ráð sem geta forðað þér frá hjarðhegðun Lífið Kókaínklásúla í kaupmálanum tryggir Keith rúman milljarð Lífið Hvenær verður afbrýðisemi út í fortíð maka að þráhyggju? Lífið Sindri og Albert selja Skerjafjarðarslotið Lífið „Kunna ekki að reikna, kunna svo ekki að skammast sín“ Menning Veisla fyrir augu og eyru Gagnrýni Skrýtið næturlíf og ævintýri sem fylgja partýjunum Lífið „Ég er mjög hrædd um að einhver ræni mér“ Lífið Í miðjum tökum kom í ljós að Ragnhildur og Halldór voru náskyld Lífið Hefðbundið ítalskt „Pesto Alla Genovese“ Lífið Fleiri fréttir Ertu sauður? Fimm ráð sem geta forðað þér frá hjarðhegðun Hvenær verður afbrýðisemi út í fortíð maka að þráhyggju? Samhengið með Sif: „Það má blanda saman hámenningu og dægurmenningu“ Hefðbundið ítalskt „Pesto Alla Genovese“ Úrslitaspurningin var um letigarð „Amma mín, ert þú nokkuð dáin?“ Ómar Örn og Nanna selja á eftirsóttum stað í miðbænum Í miðjum tökum kom í ljós að Ragnhildur og Halldór voru náskyld Kókaínklásúla í kaupmálanum tryggir Keith rúman milljarð Friðarsúlan tendruð í nítjánda sinn 9. október Sindri og Albert selja Skerjafjarðarslotið Skrýtið næturlíf og ævintýri sem fylgja partýjunum „Ég er mjög hrædd um að einhver ræni mér“ Var á klóinu þegar skilaboðin bárust og hélt að ferlinum væri lokið Leið yfir hana umkringd nöktum konum Herra Skepna sló Hafþór utan undir Danir taka ekki afstöðu gegn Ísrael Aðstoðarþjálfarinn reyndist ekki vera transkona Hnetukjúklingurinn hennar Höllu Kristrún meðal hundrað rísandi stjarna Time Er hún með „Bennifer“ hálsmen? Páskaungi á leiðinni hjá Kristínu og Sverri Hefur engan áhuga á góðlátlegum orðum Watson Play-liðar minnast góðu tímanna „kkk“ í klukku vekur lukku: „Hafa menn ekki meira kjöt á beinunum?“ Fanney og Teitur orðin þriggja barna foreldrar Nicole Kidman og Keith Urban hvort í sína átt Fjöldi fólks á frumsýningu kynlífsmyndbands „Erfitt að koma í veg fyrir slæm samskipti ef fólk segir ekki frá“ Viðkvæmar viðræður, lausn Assange og næstu skref WikiLeaks Sjá meira
Í leiðbeiningum með barnavögnum standi skýrt að það megi aldrei skilja börn eftir eftirlitslaus í þeim og að ástæðan sé að dýnan í vagninum er ekki öndunarprófuð. Á síðustu árum hafi kröfur aukist til vöggu, rúma og ferðarúma sem ung börn gisti í til að koma í veg fyrir að eitthvað komi fyrir barnið á meðan það sefur og jafnvel foreldrarnir líka. Rætt var um málið í Þetta helst á Rás 2 í vikunni og hefur það vakið nokkra umræðu í samfélaginu og jafnvel vakið furðu en það er, og hefur verið , afar algengt að börn sofi úti í vögnum á Íslandi. Herdís segir umræðuna koma sér á óvart. Þetta séu leiðbeiningarnar sem séu í gildi og hafi verið í gildi síðustu 25 árin. Umræðan geti verið vísbending um að koma þurfi þessum upplýsingum betur til foreldra. Herdís segir umræðuna minna á umræðu sem spratt upp þegar sett var skylda á börn að nota bílbelti í bíl. Þá hafi læknir á spítalanum fussað og sveiað á meðan hann reykti pípu inni á spítalanum en vann samt við það að taka á móti fólki sem lent hafði í bílslysum. Herdís segir slysatölfræði á Íslandi illa aðgengilega. Það hafi verið forræðisdeila um það hver eigi upplýsingarnar, hver eigi að hýsa og safna þeim og birta þær. Til sé skýrsla um dánarorsakir barna þar sem sérstaklega er fjallað um slys og það hafi vakið athygli hennar að helmingur barna undir eins árs aldri, sem hafa látist á tuttugu árum, kafna. Ekki sé tekið fram í skýrslunni hvar þau kafna. Tíðni barnadauða lág á Íslandi Herdís segir tíðni barnadauða mjög lága á Íslandi. Það sé erfitt að vera ungt foreldri í dag því það sé ofgnótt upplýsinga á Internetinu. Við þessar aðstæður sé mikilvægt að fagfólk sé samstíga og því hafi leiðbeiningar um svefn barna verið uppfærðar í fyrra. Fyrirmyndin séu leiðbeiningar í Bandaríkjunum sem voru samræmdar og uppfærðar fyrir einhverjum árum. Þar hafi ótímabærum dauða barna undir eins árs fækkað um helming. Herdís segir einnig mikilvægt að börn sofi ekki upp í hjá foreldrum. Þar sé búnaður sem má ekki vera í ungbarnarúmi. Ungbarnarúmið eigi að vera ljótt og leiðinlegt. Í rúmi fullorðinna séu til dæmis koddar sem börn eigi ekki að sofa með kodda á fyrsta aldursári eða sæng sem er hönnuð fyrir fullorðna. Ungbarnasængur séu sérstaklega hannaðar fyrir börn svo þau ofhitni ekki til dæmis. Sterk kokviðbrögð barna Herdís ræddi einnig stuttlega aðferðir við að gefa börnum fasta fæðu. Undanfarið hafi margir foreldrar aðhyllst aðferð um að barnið borðar sjálft. Herdís segist virða val foreldra en hvetur þau þó til að lesa leiðbeiningar inni á vef heilsuveru. Þar sé fjallað um ákveðin matvæli og matarflokka. Til dæmis eigi börn undir fjögurra ára að forðast popp, salstengur og hnetur. „Börn eru með mjög sterk kokviðbrögð og það er út af því að þau tyggja fæðuna sína mjög illa. Þau tyggja með framtönnunum sem eru skerandi og brjóta matinn illa niður. Ef eitthvað fer aftur í öndunarveginn þá fer barnið að hósta eins og okkur svelgist á, en þessi viðbrögð eru miklu sterkari,“ segir Herdís. Þegar þau byrji svo að anda aftur þá sé hætta á því að lítið brot, af saltinu eða hnetunni, getu sogast ofan í lunga. Herdís segir stjórnleysi á Íslandi í upplýsingagjöf. Það vilji enginn taka forræði á viðurkenndum upplýsingum en til dæmis í Ástralíu hafi verið farið sú leið að merkja þær heimasíður sem séu með marktækar upplýsingar sem byggi á rannsóknum.
Svefn Börn og uppeldi Slysavarnir Heilbrigðismál Matur Bítið Mest lesið Ertu sauður? Fimm ráð sem geta forðað þér frá hjarðhegðun Lífið Kókaínklásúla í kaupmálanum tryggir Keith rúman milljarð Lífið Hvenær verður afbrýðisemi út í fortíð maka að þráhyggju? Lífið Sindri og Albert selja Skerjafjarðarslotið Lífið „Kunna ekki að reikna, kunna svo ekki að skammast sín“ Menning Veisla fyrir augu og eyru Gagnrýni Skrýtið næturlíf og ævintýri sem fylgja partýjunum Lífið „Ég er mjög hrædd um að einhver ræni mér“ Lífið Í miðjum tökum kom í ljós að Ragnhildur og Halldór voru náskyld Lífið Hefðbundið ítalskt „Pesto Alla Genovese“ Lífið Fleiri fréttir Ertu sauður? Fimm ráð sem geta forðað þér frá hjarðhegðun Hvenær verður afbrýðisemi út í fortíð maka að þráhyggju? Samhengið með Sif: „Það má blanda saman hámenningu og dægurmenningu“ Hefðbundið ítalskt „Pesto Alla Genovese“ Úrslitaspurningin var um letigarð „Amma mín, ert þú nokkuð dáin?“ Ómar Örn og Nanna selja á eftirsóttum stað í miðbænum Í miðjum tökum kom í ljós að Ragnhildur og Halldór voru náskyld Kókaínklásúla í kaupmálanum tryggir Keith rúman milljarð Friðarsúlan tendruð í nítjánda sinn 9. október Sindri og Albert selja Skerjafjarðarslotið Skrýtið næturlíf og ævintýri sem fylgja partýjunum „Ég er mjög hrædd um að einhver ræni mér“ Var á klóinu þegar skilaboðin bárust og hélt að ferlinum væri lokið Leið yfir hana umkringd nöktum konum Herra Skepna sló Hafþór utan undir Danir taka ekki afstöðu gegn Ísrael Aðstoðarþjálfarinn reyndist ekki vera transkona Hnetukjúklingurinn hennar Höllu Kristrún meðal hundrað rísandi stjarna Time Er hún með „Bennifer“ hálsmen? Páskaungi á leiðinni hjá Kristínu og Sverri Hefur engan áhuga á góðlátlegum orðum Watson Play-liðar minnast góðu tímanna „kkk“ í klukku vekur lukku: „Hafa menn ekki meira kjöt á beinunum?“ Fanney og Teitur orðin þriggja barna foreldrar Nicole Kidman og Keith Urban hvort í sína átt Fjöldi fólks á frumsýningu kynlífsmyndbands „Erfitt að koma í veg fyrir slæm samskipti ef fólk segir ekki frá“ Viðkvæmar viðræður, lausn Assange og næstu skref WikiLeaks Sjá meira