Laugarnestangi skrefi nær friðlýsingu Sólrún Dögg Jósefsdóttir skrifar 2. september 2025 22:30 Laugarnestangi á sér ríkulega sögu sem teygir sig aftur til landnámsaldar. Vísir/Vilhelm Borgarstjórn samþykkti í dag tillögu um að hefja vinnu með Minjastofnun að friðlýsingu menningarlandslags á Laugarnestanga. Líf Magneudóttir, borgarfulltrúi Vinstri grænna, fagnar tímamótunum og bindur vonir við að ferlinu ljúki fyrir lok kjörtímabilsins. Borgarstjórn kom saman í dag í fyrsta sinn eftir sumarfrí. Borgarfulltrúar meiri hlutans mæltu fyrir tillögunni, sem var samþykkt með meiri hluta borgarstjórnar. Fulltrúar Sjálfstæðisflokksins og Viðreisnar auk eins fulltrúa Framsóknar sátu hjá. Saga, menning og náttúra „Þetta er gömul tillaga sem ég lagði fram þegar ég var í minnihluta en þá var hún felld,“ segir Líf í samtali við fréttastofu. Verndaráætlun Laugarnestanga hefur verið í gildi frá 2016 til að tryggja að fornleifar þar glatist ekki og nýting, skipulag og rekstur svæðisins haldist í hendur. Minjastofnun hefur þegar lagt til að Laugarnesið verði friðlýst og að friðlýsingin taki til menningarlandslags. Þá segir í samantekt fyrir umhverfis- og heilbrigðisráð árið 2020 um tækifærin fyrir svæðisbundna náttúruvernd í Reykjavík að Laugarnestanginn sé svæði með hátt sögu- og menningargildi en einnig mikilvægt gildi fyrir náttúruvernd. Þar sé til að mynda síðasta óraskaða fjaran á allri norðurströnd Reykjavíkur vestan Elliðaánna. Líf Magneudóttir borgarfulltrúi Vinstri Grænna mælti fyrir tillögunni. Vísir/Vilhelm Nú þegar borgarstjórn hefur samþykkt tillöguna verður umhverfis- og skipulagssviði og menningar- og íþróttasviði Reykjavíkurborgar falið að vinna með Minjastofnun að drögum að friðlýsingu. Auglýsa þarf friðlýsinguna og ráðherra mun að lokum ákveða friðlýsinguna að fenginni tillögu stofnunarinnar. „Þegar við höfum fengið friðlýsinguna í gegn, þá er þessi aukna vernd á svæðinu og þá þurfum við að leggja okkur fram við að varðveita það og lyfta því upp með leiðsögn og fræðslu og fleira,“ segir Líf. Hún bindur vonir við að ferlinu ljúki fyrir lok kjörtímabilsins en hefur þann fyrirvara á að ýmislegt að tefjast í slíku ferli. Framkvæmdir vakið ótta Þá segir Líf pólitíska forystu varðandi friðlýsingar mjög mikilvæga. Í Reykjavík séu mjög mörg tækifæri til friðlýsinga. „Í allri þessari uppbyggingu þurfum við að fara rosalega vel með okkar svæði. Sérstaklega miðsvæðis, í Kvosinni og Þingholtunum og svo þarna úti á Laugarnestanga, þar eru ýmsar fornminjar sem við vitum um og svo er menningarlandslagið mjög mikilvægt. Þannig að við höfum fjölmörg tækifæri í borgarlandinu til friðlýsinga.“ Laugarnesið var til umfjöllunar í sumar þegar Veitur hófu framkvæmdir á svæðinu, sem Laugarnesvinir óttuðust að hefðu í för með sér óafturkræfan skaða. Veitur sögðu að grafið yrði á það grunnu dýpi að minjar yrðu ekki í hættu. Sjá einnig: Óttast óafturkræfan skaða á Laugarnesi Líf segist meðvituð um umræðu sumarsins en tillagan hafi þegar verið tilbúin þegar fréttir af framkvæmdunum bárust. Hún hafi í raun verið lengi á vinnslustigi. „Þetta er mjög ánægjulegt, ég er mjög glöð. Þetta skiptir marga mjög miklu máli.“ Hallgerður Langbrók hafi búið á Laugarnesi Laugarnestangi á sér ríkulega sögu sem rakin er í grófum dráttum í tillögu meirihlutans, en gamli kirkjugarðurinn sunnan við bæinn hefur verið friðlýstur síðan 1930 og bæjarstæðið frá 1987. Vakin er athygli á að Laugarnesið kemur fyrir í Njálssögu og að Hallgerður Langbrók á að hafa búið þar áður en hún kynntist Gunnari á Hlíðarenda. Samkvæmt munnmælasögu hafi hún flutt aftur á nesið eftir dauða Gunnars og verið grafin þar í svonefndu Hallgerðarleiði. Nýleg íbúðagata sem liggur steinsnar frá Laugarnestanga ber nafnið Hallgerðargata. Ýmis mannvirki hafa staðið á Laugarnestanga. Laugarnesstofa, embættisbústaður Steingríms Jónssonar biskups, stóð á Laugarnestanga frá 1824 og þar til Holdsveikraspítalinn var reistur 1898. Spítalinn brann árið 1942. Á stríðsárunum var reist braggabyggð vestast á tanganum, sem bar nafnið Laugarneskampur. Byggðin samanstóð af um hundrað bröggum og öðrum byggingum. Á eftirstríðsárunum breyttist Laugarneskampur í íbúðabyggð sem var fjölmennust á árunum 1951 til 1957 en síðasti bragginn var rifinn um 1980. Borgarstjórn Reykjavík Vinstri græn Menning Fornminjar Umhverfismál Mest lesið Gat ekki lengur lesið en sagði engum frá því Innlent „Ég má ekki heita Hrísey en ég má heita Rodriguez“ Innlent „Þau eru að herja á börnin okkar“ Innlent Lofthelgi aftur lokað í Álaborg vegna drónaflugs Erlent James Comey ákærður vegna Rússarannsóknar Erlent Skvísur séu almennt frekar næringarsnauðar og börnin geti orðið matvönd Innlent Minna fólk á að hafa vistir til þriggja daga á heimilinu Innlent Lægð sem valdi meiri usla Innlent Breytingar í vændum á skrifstofu forseta Innlent Dæmigert hundaflaut að spyrja hvort kynin séu tvö Innlent Fleiri fréttir Gat ekki lengur lesið en sagði engum frá því „Ég má ekki heita Hrísey en ég má heita Rodriguez“ Skvísur séu almennt frekar næringarsnauðar og börnin geti orðið matvönd „Þau eru að herja á börnin okkar“ Skipulagði bæjarferðir að vestan þannig að hann kæmist í Blóðbankann Lægð sem valdi meiri usla Minna fólk á að hafa vistir til þriggja daga á heimilinu Dæmigert hundaflaut að spyrja hvort kynin séu tvö Grafalvarleg staða í Danmörku, trampólínlægð og hundaflaut Viðvörunarstig hækkað: Auknar líkur á gosi Refsing fyrir að nauðga þroskaskertum manni milduð Breytingar í vændum á skrifstofu forseta Stærðarinnar grjót féll á fjölfarinn veg Bein útsending: Farið yfir það nýjasta í krabbameinsrannsóknum „Handagangur í öskjunni“ leiddi til þess að menntskælingar fengu áfengi Skæð fuglaflensa greindist á Norðurlandi Uppsagnir hjá Norðuráli í dag Þingmenn ræða stjórnlausa veðmálastarfsemi: Íslendingar Evrópumeistarar Stórt framfaraskref að færa Blóðbankann í Kringluna Austurstræti orðið að göngugötu Íbúar Ártúnsholts hrósa sigri gegn borginni - í bili Fyrsta trampólínlægðin væntanleg á morgun Dóttirin fær einungis að mæta einu sinni í viku í frístund Drónar í Danaveldi og Blóðbankinn opnar í Kringlunni „Skoðun mín skiptir ekki máli“ Nýtt Lækjartorg á ís þar til flóðamat liggur fyrir 3,2 stiga skjálfti í Mýrdalsjökli Óskaði aðstoðar með gríðarstóran hníf Hegðun Helga kunni að skýra skort á símtölum Enska verði orðin ráðandi í atvinnulífi um miðja öld Sjá meira
Borgarstjórn kom saman í dag í fyrsta sinn eftir sumarfrí. Borgarfulltrúar meiri hlutans mæltu fyrir tillögunni, sem var samþykkt með meiri hluta borgarstjórnar. Fulltrúar Sjálfstæðisflokksins og Viðreisnar auk eins fulltrúa Framsóknar sátu hjá. Saga, menning og náttúra „Þetta er gömul tillaga sem ég lagði fram þegar ég var í minnihluta en þá var hún felld,“ segir Líf í samtali við fréttastofu. Verndaráætlun Laugarnestanga hefur verið í gildi frá 2016 til að tryggja að fornleifar þar glatist ekki og nýting, skipulag og rekstur svæðisins haldist í hendur. Minjastofnun hefur þegar lagt til að Laugarnesið verði friðlýst og að friðlýsingin taki til menningarlandslags. Þá segir í samantekt fyrir umhverfis- og heilbrigðisráð árið 2020 um tækifærin fyrir svæðisbundna náttúruvernd í Reykjavík að Laugarnestanginn sé svæði með hátt sögu- og menningargildi en einnig mikilvægt gildi fyrir náttúruvernd. Þar sé til að mynda síðasta óraskaða fjaran á allri norðurströnd Reykjavíkur vestan Elliðaánna. Líf Magneudóttir borgarfulltrúi Vinstri Grænna mælti fyrir tillögunni. Vísir/Vilhelm Nú þegar borgarstjórn hefur samþykkt tillöguna verður umhverfis- og skipulagssviði og menningar- og íþróttasviði Reykjavíkurborgar falið að vinna með Minjastofnun að drögum að friðlýsingu. Auglýsa þarf friðlýsinguna og ráðherra mun að lokum ákveða friðlýsinguna að fenginni tillögu stofnunarinnar. „Þegar við höfum fengið friðlýsinguna í gegn, þá er þessi aukna vernd á svæðinu og þá þurfum við að leggja okkur fram við að varðveita það og lyfta því upp með leiðsögn og fræðslu og fleira,“ segir Líf. Hún bindur vonir við að ferlinu ljúki fyrir lok kjörtímabilsins en hefur þann fyrirvara á að ýmislegt að tefjast í slíku ferli. Framkvæmdir vakið ótta Þá segir Líf pólitíska forystu varðandi friðlýsingar mjög mikilvæga. Í Reykjavík séu mjög mörg tækifæri til friðlýsinga. „Í allri þessari uppbyggingu þurfum við að fara rosalega vel með okkar svæði. Sérstaklega miðsvæðis, í Kvosinni og Þingholtunum og svo þarna úti á Laugarnestanga, þar eru ýmsar fornminjar sem við vitum um og svo er menningarlandslagið mjög mikilvægt. Þannig að við höfum fjölmörg tækifæri í borgarlandinu til friðlýsinga.“ Laugarnesið var til umfjöllunar í sumar þegar Veitur hófu framkvæmdir á svæðinu, sem Laugarnesvinir óttuðust að hefðu í för með sér óafturkræfan skaða. Veitur sögðu að grafið yrði á það grunnu dýpi að minjar yrðu ekki í hættu. Sjá einnig: Óttast óafturkræfan skaða á Laugarnesi Líf segist meðvituð um umræðu sumarsins en tillagan hafi þegar verið tilbúin þegar fréttir af framkvæmdunum bárust. Hún hafi í raun verið lengi á vinnslustigi. „Þetta er mjög ánægjulegt, ég er mjög glöð. Þetta skiptir marga mjög miklu máli.“ Hallgerður Langbrók hafi búið á Laugarnesi Laugarnestangi á sér ríkulega sögu sem rakin er í grófum dráttum í tillögu meirihlutans, en gamli kirkjugarðurinn sunnan við bæinn hefur verið friðlýstur síðan 1930 og bæjarstæðið frá 1987. Vakin er athygli á að Laugarnesið kemur fyrir í Njálssögu og að Hallgerður Langbrók á að hafa búið þar áður en hún kynntist Gunnari á Hlíðarenda. Samkvæmt munnmælasögu hafi hún flutt aftur á nesið eftir dauða Gunnars og verið grafin þar í svonefndu Hallgerðarleiði. Nýleg íbúðagata sem liggur steinsnar frá Laugarnestanga ber nafnið Hallgerðargata. Ýmis mannvirki hafa staðið á Laugarnestanga. Laugarnesstofa, embættisbústaður Steingríms Jónssonar biskups, stóð á Laugarnestanga frá 1824 og þar til Holdsveikraspítalinn var reistur 1898. Spítalinn brann árið 1942. Á stríðsárunum var reist braggabyggð vestast á tanganum, sem bar nafnið Laugarneskampur. Byggðin samanstóð af um hundrað bröggum og öðrum byggingum. Á eftirstríðsárunum breyttist Laugarneskampur í íbúðabyggð sem var fjölmennust á árunum 1951 til 1957 en síðasti bragginn var rifinn um 1980.
Borgarstjórn Reykjavík Vinstri græn Menning Fornminjar Umhverfismál Mest lesið Gat ekki lengur lesið en sagði engum frá því Innlent „Ég má ekki heita Hrísey en ég má heita Rodriguez“ Innlent „Þau eru að herja á börnin okkar“ Innlent Lofthelgi aftur lokað í Álaborg vegna drónaflugs Erlent James Comey ákærður vegna Rússarannsóknar Erlent Skvísur séu almennt frekar næringarsnauðar og börnin geti orðið matvönd Innlent Minna fólk á að hafa vistir til þriggja daga á heimilinu Innlent Lægð sem valdi meiri usla Innlent Breytingar í vændum á skrifstofu forseta Innlent Dæmigert hundaflaut að spyrja hvort kynin séu tvö Innlent Fleiri fréttir Gat ekki lengur lesið en sagði engum frá því „Ég má ekki heita Hrísey en ég má heita Rodriguez“ Skvísur séu almennt frekar næringarsnauðar og börnin geti orðið matvönd „Þau eru að herja á börnin okkar“ Skipulagði bæjarferðir að vestan þannig að hann kæmist í Blóðbankann Lægð sem valdi meiri usla Minna fólk á að hafa vistir til þriggja daga á heimilinu Dæmigert hundaflaut að spyrja hvort kynin séu tvö Grafalvarleg staða í Danmörku, trampólínlægð og hundaflaut Viðvörunarstig hækkað: Auknar líkur á gosi Refsing fyrir að nauðga þroskaskertum manni milduð Breytingar í vændum á skrifstofu forseta Stærðarinnar grjót féll á fjölfarinn veg Bein útsending: Farið yfir það nýjasta í krabbameinsrannsóknum „Handagangur í öskjunni“ leiddi til þess að menntskælingar fengu áfengi Skæð fuglaflensa greindist á Norðurlandi Uppsagnir hjá Norðuráli í dag Þingmenn ræða stjórnlausa veðmálastarfsemi: Íslendingar Evrópumeistarar Stórt framfaraskref að færa Blóðbankann í Kringluna Austurstræti orðið að göngugötu Íbúar Ártúnsholts hrósa sigri gegn borginni - í bili Fyrsta trampólínlægðin væntanleg á morgun Dóttirin fær einungis að mæta einu sinni í viku í frístund Drónar í Danaveldi og Blóðbankinn opnar í Kringlunni „Skoðun mín skiptir ekki máli“ Nýtt Lækjartorg á ís þar til flóðamat liggur fyrir 3,2 stiga skjálfti í Mýrdalsjökli Óskaði aðstoðar með gríðarstóran hníf Hegðun Helga kunni að skýra skort á símtölum Enska verði orðin ráðandi í atvinnulífi um miðja öld Sjá meira