30 milljónir lagðar í svikamylluna 2. desember 2004 00:01 Fjársvikamálið stórfellda sem upp er komið í Noregi teygir anga sína til Íslands. Á annað hundrað Íslendinga létu gabbast af loforðum um skjótfenginn gróða og lögðu fé í svikamylluna, samtals um þrjátíu milljónir króna. Noregsmet í fjársvikum Mikið hefur verið fjallað um mál pýramídafyrirtækisins The Five Percent Community (T5PC) í norskum fjölmiðlum enda eru fjársvikin talin þau umfangsmestu í norskri sögu. Áætlað er að forsprakkar þess hafi haft að minnsta kosti ellefu milljarða íslenskra króna upp úr krafsinu þegar þeir ginntu ríflega 70.000 manns til að leggja fé í fyrirtækið, ýmist með sölu á hlutabréfum eða annars konar varningi.. Þegar Jim Wolden og félagar hans stofnuðu T5PC árið 1993 var hugmyndin að fá fólk til að kaupa sig inn í fyrirtækið til þess að fá að selja varning af ýmsu tagi beini sölu. Þeir hófust strax handa við að afla hluthafa að fyrirtækinu en varningurinn lét hins vegar bíða eftir sér. Með árunum urðu hluthafar þess áskynja að aðaláherslan var á að fá enn fleiri hluthafa í hópinn en á hinn bóginn var látið liggja á milli hluta að koma vörunum til þeirra sem greitt höfðu fyrir þær. Skráning á almennum hlutabréfamarkaði var alltaf handan við hornið en aldrei varð neitt úr henni. Þegar T5PC var lýst gjaldþrota 18. nóvember síðastliðinn gerðu menn sér fyrst hvílík svikamylla var þarna á ferðinni og hófst lögreglurannsókn í framhaldi af því. Ellefu manns hafa verið handteknir og í gær var höfuðpaurinn Jim Wolden yfirheyrður en hann flúði til Spánar í kjölfar gjaldþrotsins. Stærstur hluti milljarðanna ellefu er talinn hafa fengist með sölu á hlutabréfum. Ekki er ljóst hvað hefur orðið um alla þessa fjármuni. Höfuðpaurarnir sem helst mökuðu krókinn bárust talsvert á en jafnframt er talið að talsverðum hluta fjárins hafi verið lagður inn á svissneska bankareikninga. Fjárfest var í dularfullum fyrirtækjasamsteypum í Mið-Ameríkuríkinu Belís og á Kýpur en einnig höfðu forsprakkar T5PC áform um að setja á fót spilavíti. Íslendingar bitu á agnið Norskir fjölmiðlar birtu í vikunni lista yfir þá sem hafa verið blekktir í pýramídasvindlinu en á honum er að finna fjörtíu þúsund nöfn einstaklinga og fyrirtækja. Á listanum eru vel á annað hundrað Íslendinga sem búsettir eru víða um landið. 52 Reykvíkingar keyptu hlut í T5PC, átján Eyjamenn, og fimmtán Garðbæingar. Tólf Kópavogsbúar létu gabbast, svo og níu Hafnfirðingar en einungis tveir Akureyringar. Athygli vekur að Flúðamenn voru áhugasamir um kaup á bréfum í T5PC, nöfn sjö þeirra eru á listanum. Reykvíkingur nokkur sem keypti hlut í T5PC sagði í samtali við blaðið að fyrir rétt rúmu ári hefðu Norðmenn komið hingað til lands og kynnt hugmyndina. Ekki vissi maðurinn hvers vegna Norðmennirnir hefðu haft samband við sig en engu að síður leist honum vel á hugmyndina og var því tilbúinn að reiða fram um 800 evrur, tæpar sjötíu þúsund krónur. Var greiðslan innt af hendi með kreditkorti. Bjóst maðurinn við að þegar skráningu á hlutabréfamarkaði lyki færi fjárfestingin að borga sig en þegar ekkert gerðist fóru að renna á hann tvær grímur. Féð er að líkindum með öllu tapað og útilokar maðurinn ekki að hann muni reyna að leita réttar síns. Hluturinn í T5PC var yfirleitt seldur á 0,45 evrur. Algengt er að Íslendingarnir hafi skráð sig fyrir 1777 hlutum, um það bil 69.000 krónum en dæmi eru um mun hærri fjárhæðir, allt upp í rúmar fjórar milljónir króna. Íslensku hluthafarnir virðast hafa sett í það minnsta þrjátíu milljónir króna í T5PC. Fjármálaeftirlitið aðhafðist ekki Fjármálaeftirlitið hefur í mörgum tilvikum varað sérstaklega við fyrirtækjum af þessu tagi en það var ekki gert í þessu tilviki. Páls Gunnars Pálssonar forstjóri Fjármálaeftirlitsins telur ástæða þess að ekki var birt tilkynning vegna T5PC vera þá að sennilega bárust engar kvartanir á sínum tíma út af fyrirtækinu eða ábendingar þar að lútandi. Þar sem fyrirtækið er þegar orðið gjaldþrota á hann ekki von á að málið verði skoðað af eftirlitsins hálfu. Páll ítrekar hins vegar að Fjármálaeftirlitið varar almennt við fyrirtækjum á borðið við T5PC. Málið minnir um margt á fjárplógsstarfsemi sænska fyrirtækisins Sprinkle network sem komst í hámæli hérlendis síðastliðinn vetur. Fjöldi fólks taldi sig hafa verið hlunnfarinn og námu bótakröfur á annað hundrað milljónir króna en fáir fengu eitthvað endurgreitt frá Svíunum. Fréttir Innlent Lög og regla Mest lesið Eiginmaður íslenskrar konu lét sig hverfa rétt eftir brúðkaupið Innlent „Það er ódýrast og best og fljótlegast að kála þessum dýrum“ Innlent Fundu lík karlmanns í Reynisfjalli Innlent Kona réðst að sjö ára dreng við Smáraskóla Innlent „Ég hefði bara sagt af mér á staðnum“ Innlent Hafa „góða hugmynd“ hvar og hvenær stúlkunni var ráðinn bani Innlent Fjórir í bílnum en enginn við stýrið Innlent Skerjafjarðarskáldið krefst afsökunarbeiðni – annars fer það í mál Innlent Yazan afar létt að vera ekki vísað frá landi Innlent Kona á níræðisaldri sá björninn í þriggja metra fjarlægð Innlent Fleiri fréttir Búið að taka sýni úr ungu birnunni Vinna málið saman og nýta greinargerð vegna fyrri umsóknar Kona réðst að sjö ára dreng við Smáraskóla Stofna námsstyrk á sviði umhverfismála í nafni Ellýjar Hafa „góða hugmynd“ hvar og hvenær stúlkunni var ráðinn bani Maður sem var leitað við Vík fannst látinn Ákvörðun ráðherra viðurkenning á að mikil þekking sé fyrir norðan Biðin óásættanleg og vill skýr svör frá ríkinu Hinir grunuðu í mansalsmálinu ganga lausir Sveitarfélögin krefja ríkið svara um NPA Norðurlönd dýpka samvinnu í varnarmálum Eiginmaður íslenskrar konu lét sig hverfa rétt eftir brúðkaupið „Það er ódýrast og best og fljótlegast að kála þessum dýrum“ Bein útsending: Birting lýðheilsuvísa í Grindavík Skerjafjarðarskáldið krefst afsökunarbeiðni – annars fer það í mál Húnninn settur í frost þar til hægt verður að stoppa hann upp „Ég hefði bara sagt af mér á staðnum“ Yazan afar létt að vera ekki vísað frá landi Fjórir í bílnum en enginn við stýrið Fundu lík karlmanns í Reynisfjalli Sýknaður af ákæru um manndráp af gáleysi á Akureyri Ákærður fyrir að stinga lækni í kvöldgöngu „Kerfið er algjörlega að bregðast fólkinu“ Vinnuslys töluvert tíðari á Íslandi en í Noregi Áhyggjuefni að innri landamærin séu ekki betur tryggð Dæmi um að fólk hafi fallið frá á meðan beðið er eftir NPA-þjónustu Kona á níræðisaldri sá björninn í þriggja metra fjarlægð Brynjar vill herða upp á mannréttindahugtakinu Hvítabjörninn felldur: Forðaði sér inn og sendi skilaboð á dóttur sína Útilokar ekki að snúa sér að öðrum verkefnum Sjá meira
Fjársvikamálið stórfellda sem upp er komið í Noregi teygir anga sína til Íslands. Á annað hundrað Íslendinga létu gabbast af loforðum um skjótfenginn gróða og lögðu fé í svikamylluna, samtals um þrjátíu milljónir króna. Noregsmet í fjársvikum Mikið hefur verið fjallað um mál pýramídafyrirtækisins The Five Percent Community (T5PC) í norskum fjölmiðlum enda eru fjársvikin talin þau umfangsmestu í norskri sögu. Áætlað er að forsprakkar þess hafi haft að minnsta kosti ellefu milljarða íslenskra króna upp úr krafsinu þegar þeir ginntu ríflega 70.000 manns til að leggja fé í fyrirtækið, ýmist með sölu á hlutabréfum eða annars konar varningi.. Þegar Jim Wolden og félagar hans stofnuðu T5PC árið 1993 var hugmyndin að fá fólk til að kaupa sig inn í fyrirtækið til þess að fá að selja varning af ýmsu tagi beini sölu. Þeir hófust strax handa við að afla hluthafa að fyrirtækinu en varningurinn lét hins vegar bíða eftir sér. Með árunum urðu hluthafar þess áskynja að aðaláherslan var á að fá enn fleiri hluthafa í hópinn en á hinn bóginn var látið liggja á milli hluta að koma vörunum til þeirra sem greitt höfðu fyrir þær. Skráning á almennum hlutabréfamarkaði var alltaf handan við hornið en aldrei varð neitt úr henni. Þegar T5PC var lýst gjaldþrota 18. nóvember síðastliðinn gerðu menn sér fyrst hvílík svikamylla var þarna á ferðinni og hófst lögreglurannsókn í framhaldi af því. Ellefu manns hafa verið handteknir og í gær var höfuðpaurinn Jim Wolden yfirheyrður en hann flúði til Spánar í kjölfar gjaldþrotsins. Stærstur hluti milljarðanna ellefu er talinn hafa fengist með sölu á hlutabréfum. Ekki er ljóst hvað hefur orðið um alla þessa fjármuni. Höfuðpaurarnir sem helst mökuðu krókinn bárust talsvert á en jafnframt er talið að talsverðum hluta fjárins hafi verið lagður inn á svissneska bankareikninga. Fjárfest var í dularfullum fyrirtækjasamsteypum í Mið-Ameríkuríkinu Belís og á Kýpur en einnig höfðu forsprakkar T5PC áform um að setja á fót spilavíti. Íslendingar bitu á agnið Norskir fjölmiðlar birtu í vikunni lista yfir þá sem hafa verið blekktir í pýramídasvindlinu en á honum er að finna fjörtíu þúsund nöfn einstaklinga og fyrirtækja. Á listanum eru vel á annað hundrað Íslendinga sem búsettir eru víða um landið. 52 Reykvíkingar keyptu hlut í T5PC, átján Eyjamenn, og fimmtán Garðbæingar. Tólf Kópavogsbúar létu gabbast, svo og níu Hafnfirðingar en einungis tveir Akureyringar. Athygli vekur að Flúðamenn voru áhugasamir um kaup á bréfum í T5PC, nöfn sjö þeirra eru á listanum. Reykvíkingur nokkur sem keypti hlut í T5PC sagði í samtali við blaðið að fyrir rétt rúmu ári hefðu Norðmenn komið hingað til lands og kynnt hugmyndina. Ekki vissi maðurinn hvers vegna Norðmennirnir hefðu haft samband við sig en engu að síður leist honum vel á hugmyndina og var því tilbúinn að reiða fram um 800 evrur, tæpar sjötíu þúsund krónur. Var greiðslan innt af hendi með kreditkorti. Bjóst maðurinn við að þegar skráningu á hlutabréfamarkaði lyki færi fjárfestingin að borga sig en þegar ekkert gerðist fóru að renna á hann tvær grímur. Féð er að líkindum með öllu tapað og útilokar maðurinn ekki að hann muni reyna að leita réttar síns. Hluturinn í T5PC var yfirleitt seldur á 0,45 evrur. Algengt er að Íslendingarnir hafi skráð sig fyrir 1777 hlutum, um það bil 69.000 krónum en dæmi eru um mun hærri fjárhæðir, allt upp í rúmar fjórar milljónir króna. Íslensku hluthafarnir virðast hafa sett í það minnsta þrjátíu milljónir króna í T5PC. Fjármálaeftirlitið aðhafðist ekki Fjármálaeftirlitið hefur í mörgum tilvikum varað sérstaklega við fyrirtækjum af þessu tagi en það var ekki gert í þessu tilviki. Páls Gunnars Pálssonar forstjóri Fjármálaeftirlitsins telur ástæða þess að ekki var birt tilkynning vegna T5PC vera þá að sennilega bárust engar kvartanir á sínum tíma út af fyrirtækinu eða ábendingar þar að lútandi. Þar sem fyrirtækið er þegar orðið gjaldþrota á hann ekki von á að málið verði skoðað af eftirlitsins hálfu. Páll ítrekar hins vegar að Fjármálaeftirlitið varar almennt við fyrirtækjum á borðið við T5PC. Málið minnir um margt á fjárplógsstarfsemi sænska fyrirtækisins Sprinkle network sem komst í hámæli hérlendis síðastliðinn vetur. Fjöldi fólks taldi sig hafa verið hlunnfarinn og námu bótakröfur á annað hundrað milljónir króna en fáir fengu eitthvað endurgreitt frá Svíunum.
Fréttir Innlent Lög og regla Mest lesið Eiginmaður íslenskrar konu lét sig hverfa rétt eftir brúðkaupið Innlent „Það er ódýrast og best og fljótlegast að kála þessum dýrum“ Innlent Fundu lík karlmanns í Reynisfjalli Innlent Kona réðst að sjö ára dreng við Smáraskóla Innlent „Ég hefði bara sagt af mér á staðnum“ Innlent Hafa „góða hugmynd“ hvar og hvenær stúlkunni var ráðinn bani Innlent Fjórir í bílnum en enginn við stýrið Innlent Skerjafjarðarskáldið krefst afsökunarbeiðni – annars fer það í mál Innlent Yazan afar létt að vera ekki vísað frá landi Innlent Kona á níræðisaldri sá björninn í þriggja metra fjarlægð Innlent Fleiri fréttir Búið að taka sýni úr ungu birnunni Vinna málið saman og nýta greinargerð vegna fyrri umsóknar Kona réðst að sjö ára dreng við Smáraskóla Stofna námsstyrk á sviði umhverfismála í nafni Ellýjar Hafa „góða hugmynd“ hvar og hvenær stúlkunni var ráðinn bani Maður sem var leitað við Vík fannst látinn Ákvörðun ráðherra viðurkenning á að mikil þekking sé fyrir norðan Biðin óásættanleg og vill skýr svör frá ríkinu Hinir grunuðu í mansalsmálinu ganga lausir Sveitarfélögin krefja ríkið svara um NPA Norðurlönd dýpka samvinnu í varnarmálum Eiginmaður íslenskrar konu lét sig hverfa rétt eftir brúðkaupið „Það er ódýrast og best og fljótlegast að kála þessum dýrum“ Bein útsending: Birting lýðheilsuvísa í Grindavík Skerjafjarðarskáldið krefst afsökunarbeiðni – annars fer það í mál Húnninn settur í frost þar til hægt verður að stoppa hann upp „Ég hefði bara sagt af mér á staðnum“ Yazan afar létt að vera ekki vísað frá landi Fjórir í bílnum en enginn við stýrið Fundu lík karlmanns í Reynisfjalli Sýknaður af ákæru um manndráp af gáleysi á Akureyri Ákærður fyrir að stinga lækni í kvöldgöngu „Kerfið er algjörlega að bregðast fólkinu“ Vinnuslys töluvert tíðari á Íslandi en í Noregi Áhyggjuefni að innri landamærin séu ekki betur tryggð Dæmi um að fólk hafi fallið frá á meðan beðið er eftir NPA-þjónustu Kona á níræðisaldri sá björninn í þriggja metra fjarlægð Brynjar vill herða upp á mannréttindahugtakinu Hvítabjörninn felldur: Forðaði sér inn og sendi skilaboð á dóttur sína Útilokar ekki að snúa sér að öðrum verkefnum Sjá meira