Ekki hagnast allir á kauphallasamrunum 25. júlí 2007 00:01 Samtök evrópskra verðbréfamarkaða veittu nýverið Úlf Viðari Níelssyni, doktorsnema við Columbia-háskóla í New York, verðlaun fyrir doktorsverkefni sitt. Upphafsstafur:Úlf Viðar Níelsson, doktorsnemi í hagfræði við Columbia-háskóla í New York, fékk fyrr í þessum mánuði góða staðfestingu á ágæti rannsóknarvinnu sinnar. Þá veittu Samtök evrópskra verðbréfamarkaða (FESE) honum verðlaun fyrir annan hluta doktorsverkefnis síns. Ritgerðin fjallar um samruna kauphalla og áhrif þeirra á seljanleika hlutabréfa félaga skráðra í kauphöllum. Dómnefndinni þótti umfjöllunarefni ritgerðarinnar bæði frumlegt og gagnlegt fyrir atvinnugreinina. Á undanförnum árum hefur mikil samþjöppun átt sér stað meðal kauphalla í heiminum. Mikill fjöldi samruna varð til þess að Úlf ákvað að rannsaka þessi mál frekar í doktorsverkefni sínu. „Það er alveg ljóst að kauphallirnar sjálfar spara heilmikið á samþættingunni, meðal annars með því að sameina viðskiptakerfi sín. Hagnaður þeirra hefur aukist í takt við aukna samþjöppun. Mig langaði að athuga hvaða áhrif þetta hefur á skráðu félögin.“ Rannsóknin tók mið af Euronext-kauphöllunum í Amsterdam, Brussel, París og Lissabon sem hófu formlega samþættingu sína um síðustu aldamót. „Ég hafði sérstakan áhuga á að skoða seljanleika (liquidity) hlutabréfa, hvort magn viðskipta með bréf skráðra félaga hafi aukist eða ekki. Fyrirtæki geta aflað meiri tekna á hlutabréfamarkaði ef seljanleiki þeirra er mikill, þess vegna er hann skráðum félögum mjög mikilvægur.“Aukinn seljanleiki ekki vísVið sameiningu kauphalla stækka markaðir og mögulegir fjárfestar verða fleiri. Almennt er því gert ráð fyrir að seljanleiki aukist við samruna kauphalla. Úlf skoðaði gögn um fimmtán hundruð fyrirtæki á bilinu 1996 til 2006. Niðurstöður hans koma á óvart. Seljanleiki stórra félaga jókst, svo og félaga með sölu erlendis eða erlendar eignir. Hins vegar er engin marktæk breyting í seljanleika lítilla og meðalstórra fyrirtækja sem eingöngu eru starfrækt á heimamarkaði. „Það er mikilvægt að taka fram að fyrirtækin hafa ekki tapað á samrunanum. Fimmtíu prósent þeirra fyrirtækja sem ég skoðaði hjá Euronext eru útflytjendur, svo þetta hefur töluverð áhrif á stóran hluta úrtaksins. Hins vegar er stór hópur af fyrirtækjum sem græðir ekki á honum. Þetta er sérstaklega áhugavert í ljósi þess að þegar kauphallir auglýsa samruna er oft lögð mikil áhersla á að þeir séu sérstaklega hagstæðir litlum og meðalstórum fyrirtækjum. Það má því segja að samrunar kauphalla séu ekki endilega sú glansmynd sem kauphallirnar sjálfar vilja láta í veðri vaka.“ Margt líkt með OMX og EuronextÚlf segir erfitt að heimfæra dæmið um Euronext yfir á aðra evrópska markaði. Margt sé þó líkt með samrunaferlum OMX og Euronext. Hins vegar sé einn stór grundvallarmunur. OMX hefur ekki sameinað uppgjörshlið viðskipta sinna og er því ekki jafnsamþætt fyrir vikið. „Það er mjög auðvelt að færa fyrir því rök að þetta sé mikilvægur þáttur til þess að jákvæð áhrif samruna njóti sín,“ segir hann. Þetta þýðir að uppgjör viðskipta innan kauphallanna fer enn fram hjá mismunandi stofnunum aðildarlandanna. Flækjustigið hjá OMX er því meira, sem er líklegra til að gera fjárfestum erfiðara um vik í viðskiptum í öðrum OMX-kauphöllum en í eigin landi. „Að öllu öðru leyti eru samrunarnir mjög líkir og ekki ástæða til að ætla að áhrifin verði öðruvísi fyrir fyrirtæki innan OMX-kauphallanna en hjá Euronext. Ég myndi því áætla að stærstu íslensku félögin og þau með erlenda starfsemi njóti góðs af samrunanum við OMX. Ég sé hins vegar ekki fyrir mér að hin félögin geri það sérstaklega.“ Miðað við Evrópu myndu flest skráð íslensk félög teljast lítil eða meðalstór. Þau hafa hins vegar mörg töluverða starfsemi erlendis og ættu því samkvæmt niðurstöðum Úlfs að njóta góðs af samrunanum. Kauphallirnar fylgjast ekki aðNorrænu markaðirnir hafa ekki orðið útundan í doktorsverkefni Úlfs. Í fyrsta hluta þess skoðaði hann úrvalsvísitölur landanna í OMX, norrænu kauphallanna og Eystrasaltslandanna. Hann rannsakaði meðal annars hvort sjokk í einni vísitölu hefði áhrif á aðrar. Með gögn fyrir árin 1996 til 2006 skoðaði hann langtímaleitni þeirra, hvort þær hreyfðust meira saman en áður. „Í stuttu máli sagt fann ég engar vísbendingar um að meiri samþætting væri á markaðnum en var áður, þrátt fyrir að OMX hafi orðið til og reglugerðir og annað samræmt samhliða því. Það er ekki að sjá að markaðirnir séu háðari hver öðrum nú en fyrir tíu árum.“ Úlf segir að það hafi komi á óvart að hversu litlu leyti kauphallirnar fylgist að. „Á tveimur til þremur af þeim sjö mörkuðum sem ég skoðaði má þó segja að eitthvert samband sé á milli til langs tíma. Með þeim tölfræðilegu aðferðum sem ég nota get ég ekki séð nákvæmlega hvaða markaðir það eru en það eru líklega Svíþjóð, Danmörk og Finnland. En það eru engin skammtímatengsl á milli markaðanna.“ Verðlaunin síst peningalegÚlf fékk fimm þúsund evrur, um 410 þúsund krónur, í verðlaun frá Samtökum evrópskra verðbréfamarkaða. Stærstu verðlaunin segir hann þó hafa verið auglýsinguna sem hann fékk fyrir vikið. Hún hafi opnað honum ýmsar dyr og tengslanetið byggst hratt upp. Meðal annars hafi honum boðist að halda málstofu fyrir eina af undirstofnunum Framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins.Undanfarinn mánuð hefur Úlf verið við störf á óháðri rannsóknarstofnun í Brussel þar sem hann hefur fengið aðgang að sérdeild sem stendur fyrir rannsóknum á samþættingu evrópskra fjármálamarkaða. Þar hefur hann viðað að sér heimildum fyrir næsta kafla doktorsritgerðar sinnar. Sá kafli mun líka á einhvern hátt fjalla um samþættingu evrópskra fjármálamarkaða. Hugmyndin sem hann er með í smíðum er ekki ólíklegri en hinar fyrri tvær til að vekja athygli. „Ég hef verið að skoða fjölda viðskipta á mörkuðum. Núna langar mig til að kafa dýpra í hverjir það eru sem eiga bréfin. Mig langar að skoða hvaða fjárfestar það eru sem hafa aukið eignir sínar erlendis með aukinni samþættingu í Evrópu. Eru það heimilin eða fyrst og fremst bankar, fjármálafyrirtæki og verðbréfasjóðir sem leiða þessa þróun?” Héðan og þaðan Mest lesið ORA svarar fyrir fiskbúðinginn: „Stundum þarf bara pung í að gera breytingar“ Neytendur Segir stjórnendur ætla að skilja skuldirnar eftir á Íslandi Viðskipti innlent „Hef engar upplýsingar um að eitthvað óeðlilegt hafi átt sér stað“ Viðskipti innlent 208 sagt upp í fimm hópuppsögnum Viðskipti innlent Samkaup eignast 38 prósenta hlut í Kjötkompaní Viðskipti innlent Einn stofnenda Play og Leifur í framkvæmdastjórn Icelandair Viðskipti innlent Einar rýfur þögnina: Vísar kenningum um fléttu á bug Viðskipti innlent Íþróttafræðin inn á vinnustaðinn: Yfirmenn ekki lengur alvitri einhyrningurinn Atvinnulíf Eiríkur Orri til Ofar Viðskipti innlent Spá óbreyttum stýrivöxtum í næstu viku Viðskipti innlent Fleiri fréttir Einar rýfur þögnina: Vísar kenningum um fléttu á bug Bein útsending: Ársfundur atvinnulífsins Spá óbreyttum stýrivöxtum í næstu viku „Hef engar upplýsingar um að eitthvað óeðlilegt hafi átt sér stað“ 208 sagt upp í fimm hópuppsögnum Einn stofnenda Play og Leifur í framkvæmdastjórn Icelandair Eiríkur Orri til Ofar Samkaup eignast 38 prósenta hlut í Kjötkompaní Segir stjórnendur ætla að skilja skuldirnar eftir á Íslandi „Það verður andskoti flókið“ Kaupfélagið á bak við risaviðskipti í Iceland Seafood Múlakaffi nýtir farþegamiðstöðina yfir veturinn „Við munum gæta réttar kröfuhafa í hvívetna“ Viðkvæm staða í björgunaraðgerðum Play Europe Horfa fram á tugmilljarða samdrátt og bíða í ofvæni eftir loðnufréttum Hætti korteri eftir peppfund með Möltufólkinu Isavia gefur strandaglópum engin grið Ásgeir og Darri til Landslaga Sahara og Olís tilnefnd til tvennra alþjóðlegra verðlauna Hvetur stjórnvöld til að veita ferðaskrifstofum lán eins og í Covid Búið að greiða laun og barnabætur Stefna á að hefja starfsemi á Möltu innan tíu vikna Snaps teygir anga sína út á Hlemm „Það er svo langt síðan að við höfðum ekki trú á Play“ Arnar Þór og Unnur Lilja skipta búi Play Bændaferðir færa sig í skemmtiferðasiglingar Fallið frá kröfum um neyðarfjarskipti á hálendinu Play með sex prósent flugsæta til og frá landinu Hrun í makríl og kolmunna Fall Play áfall en að einhverju leyti fyrirséð Sjá meira
Upphafsstafur:Úlf Viðar Níelsson, doktorsnemi í hagfræði við Columbia-háskóla í New York, fékk fyrr í þessum mánuði góða staðfestingu á ágæti rannsóknarvinnu sinnar. Þá veittu Samtök evrópskra verðbréfamarkaða (FESE) honum verðlaun fyrir annan hluta doktorsverkefnis síns. Ritgerðin fjallar um samruna kauphalla og áhrif þeirra á seljanleika hlutabréfa félaga skráðra í kauphöllum. Dómnefndinni þótti umfjöllunarefni ritgerðarinnar bæði frumlegt og gagnlegt fyrir atvinnugreinina. Á undanförnum árum hefur mikil samþjöppun átt sér stað meðal kauphalla í heiminum. Mikill fjöldi samruna varð til þess að Úlf ákvað að rannsaka þessi mál frekar í doktorsverkefni sínu. „Það er alveg ljóst að kauphallirnar sjálfar spara heilmikið á samþættingunni, meðal annars með því að sameina viðskiptakerfi sín. Hagnaður þeirra hefur aukist í takt við aukna samþjöppun. Mig langaði að athuga hvaða áhrif þetta hefur á skráðu félögin.“ Rannsóknin tók mið af Euronext-kauphöllunum í Amsterdam, Brussel, París og Lissabon sem hófu formlega samþættingu sína um síðustu aldamót. „Ég hafði sérstakan áhuga á að skoða seljanleika (liquidity) hlutabréfa, hvort magn viðskipta með bréf skráðra félaga hafi aukist eða ekki. Fyrirtæki geta aflað meiri tekna á hlutabréfamarkaði ef seljanleiki þeirra er mikill, þess vegna er hann skráðum félögum mjög mikilvægur.“Aukinn seljanleiki ekki vísVið sameiningu kauphalla stækka markaðir og mögulegir fjárfestar verða fleiri. Almennt er því gert ráð fyrir að seljanleiki aukist við samruna kauphalla. Úlf skoðaði gögn um fimmtán hundruð fyrirtæki á bilinu 1996 til 2006. Niðurstöður hans koma á óvart. Seljanleiki stórra félaga jókst, svo og félaga með sölu erlendis eða erlendar eignir. Hins vegar er engin marktæk breyting í seljanleika lítilla og meðalstórra fyrirtækja sem eingöngu eru starfrækt á heimamarkaði. „Það er mikilvægt að taka fram að fyrirtækin hafa ekki tapað á samrunanum. Fimmtíu prósent þeirra fyrirtækja sem ég skoðaði hjá Euronext eru útflytjendur, svo þetta hefur töluverð áhrif á stóran hluta úrtaksins. Hins vegar er stór hópur af fyrirtækjum sem græðir ekki á honum. Þetta er sérstaklega áhugavert í ljósi þess að þegar kauphallir auglýsa samruna er oft lögð mikil áhersla á að þeir séu sérstaklega hagstæðir litlum og meðalstórum fyrirtækjum. Það má því segja að samrunar kauphalla séu ekki endilega sú glansmynd sem kauphallirnar sjálfar vilja láta í veðri vaka.“ Margt líkt með OMX og EuronextÚlf segir erfitt að heimfæra dæmið um Euronext yfir á aðra evrópska markaði. Margt sé þó líkt með samrunaferlum OMX og Euronext. Hins vegar sé einn stór grundvallarmunur. OMX hefur ekki sameinað uppgjörshlið viðskipta sinna og er því ekki jafnsamþætt fyrir vikið. „Það er mjög auðvelt að færa fyrir því rök að þetta sé mikilvægur þáttur til þess að jákvæð áhrif samruna njóti sín,“ segir hann. Þetta þýðir að uppgjör viðskipta innan kauphallanna fer enn fram hjá mismunandi stofnunum aðildarlandanna. Flækjustigið hjá OMX er því meira, sem er líklegra til að gera fjárfestum erfiðara um vik í viðskiptum í öðrum OMX-kauphöllum en í eigin landi. „Að öllu öðru leyti eru samrunarnir mjög líkir og ekki ástæða til að ætla að áhrifin verði öðruvísi fyrir fyrirtæki innan OMX-kauphallanna en hjá Euronext. Ég myndi því áætla að stærstu íslensku félögin og þau með erlenda starfsemi njóti góðs af samrunanum við OMX. Ég sé hins vegar ekki fyrir mér að hin félögin geri það sérstaklega.“ Miðað við Evrópu myndu flest skráð íslensk félög teljast lítil eða meðalstór. Þau hafa hins vegar mörg töluverða starfsemi erlendis og ættu því samkvæmt niðurstöðum Úlfs að njóta góðs af samrunanum. Kauphallirnar fylgjast ekki aðNorrænu markaðirnir hafa ekki orðið útundan í doktorsverkefni Úlfs. Í fyrsta hluta þess skoðaði hann úrvalsvísitölur landanna í OMX, norrænu kauphallanna og Eystrasaltslandanna. Hann rannsakaði meðal annars hvort sjokk í einni vísitölu hefði áhrif á aðrar. Með gögn fyrir árin 1996 til 2006 skoðaði hann langtímaleitni þeirra, hvort þær hreyfðust meira saman en áður. „Í stuttu máli sagt fann ég engar vísbendingar um að meiri samþætting væri á markaðnum en var áður, þrátt fyrir að OMX hafi orðið til og reglugerðir og annað samræmt samhliða því. Það er ekki að sjá að markaðirnir séu háðari hver öðrum nú en fyrir tíu árum.“ Úlf segir að það hafi komi á óvart að hversu litlu leyti kauphallirnar fylgist að. „Á tveimur til þremur af þeim sjö mörkuðum sem ég skoðaði má þó segja að eitthvert samband sé á milli til langs tíma. Með þeim tölfræðilegu aðferðum sem ég nota get ég ekki séð nákvæmlega hvaða markaðir það eru en það eru líklega Svíþjóð, Danmörk og Finnland. En það eru engin skammtímatengsl á milli markaðanna.“ Verðlaunin síst peningalegÚlf fékk fimm þúsund evrur, um 410 þúsund krónur, í verðlaun frá Samtökum evrópskra verðbréfamarkaða. Stærstu verðlaunin segir hann þó hafa verið auglýsinguna sem hann fékk fyrir vikið. Hún hafi opnað honum ýmsar dyr og tengslanetið byggst hratt upp. Meðal annars hafi honum boðist að halda málstofu fyrir eina af undirstofnunum Framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins.Undanfarinn mánuð hefur Úlf verið við störf á óháðri rannsóknarstofnun í Brussel þar sem hann hefur fengið aðgang að sérdeild sem stendur fyrir rannsóknum á samþættingu evrópskra fjármálamarkaða. Þar hefur hann viðað að sér heimildum fyrir næsta kafla doktorsritgerðar sinnar. Sá kafli mun líka á einhvern hátt fjalla um samþættingu evrópskra fjármálamarkaða. Hugmyndin sem hann er með í smíðum er ekki ólíklegri en hinar fyrri tvær til að vekja athygli. „Ég hef verið að skoða fjölda viðskipta á mörkuðum. Núna langar mig til að kafa dýpra í hverjir það eru sem eiga bréfin. Mig langar að skoða hvaða fjárfestar það eru sem hafa aukið eignir sínar erlendis með aukinni samþættingu í Evrópu. Eru það heimilin eða fyrst og fremst bankar, fjármálafyrirtæki og verðbréfasjóðir sem leiða þessa þróun?”
Héðan og þaðan Mest lesið ORA svarar fyrir fiskbúðinginn: „Stundum þarf bara pung í að gera breytingar“ Neytendur Segir stjórnendur ætla að skilja skuldirnar eftir á Íslandi Viðskipti innlent „Hef engar upplýsingar um að eitthvað óeðlilegt hafi átt sér stað“ Viðskipti innlent 208 sagt upp í fimm hópuppsögnum Viðskipti innlent Samkaup eignast 38 prósenta hlut í Kjötkompaní Viðskipti innlent Einn stofnenda Play og Leifur í framkvæmdastjórn Icelandair Viðskipti innlent Einar rýfur þögnina: Vísar kenningum um fléttu á bug Viðskipti innlent Íþróttafræðin inn á vinnustaðinn: Yfirmenn ekki lengur alvitri einhyrningurinn Atvinnulíf Eiríkur Orri til Ofar Viðskipti innlent Spá óbreyttum stýrivöxtum í næstu viku Viðskipti innlent Fleiri fréttir Einar rýfur þögnina: Vísar kenningum um fléttu á bug Bein útsending: Ársfundur atvinnulífsins Spá óbreyttum stýrivöxtum í næstu viku „Hef engar upplýsingar um að eitthvað óeðlilegt hafi átt sér stað“ 208 sagt upp í fimm hópuppsögnum Einn stofnenda Play og Leifur í framkvæmdastjórn Icelandair Eiríkur Orri til Ofar Samkaup eignast 38 prósenta hlut í Kjötkompaní Segir stjórnendur ætla að skilja skuldirnar eftir á Íslandi „Það verður andskoti flókið“ Kaupfélagið á bak við risaviðskipti í Iceland Seafood Múlakaffi nýtir farþegamiðstöðina yfir veturinn „Við munum gæta réttar kröfuhafa í hvívetna“ Viðkvæm staða í björgunaraðgerðum Play Europe Horfa fram á tugmilljarða samdrátt og bíða í ofvæni eftir loðnufréttum Hætti korteri eftir peppfund með Möltufólkinu Isavia gefur strandaglópum engin grið Ásgeir og Darri til Landslaga Sahara og Olís tilnefnd til tvennra alþjóðlegra verðlauna Hvetur stjórnvöld til að veita ferðaskrifstofum lán eins og í Covid Búið að greiða laun og barnabætur Stefna á að hefja starfsemi á Möltu innan tíu vikna Snaps teygir anga sína út á Hlemm „Það er svo langt síðan að við höfðum ekki trú á Play“ Arnar Þór og Unnur Lilja skipta búi Play Bændaferðir færa sig í skemmtiferðasiglingar Fallið frá kröfum um neyðarfjarskipti á hálendinu Play með sex prósent flugsæta til og frá landinu Hrun í makríl og kolmunna Fall Play áfall en að einhverju leyti fyrirséð Sjá meira