Tilbúningur á Kögunarhóli! Steingrímur J. Sigfússon skrifar 16. ágúst 2011 08:30 Fyrrverandi ritstjóri, alþingismaður, ráðherra og sendiherra Þorsteinn Pálson mundar reglulega penna í Fréttablaðinu og kennir skrif sín við Kögunarhól. Það er vel til fundið því á Kögunarhóla ganga menn og litast um, ekki síst var það til að huga að skipakomum hér áður fyrr. Það má Þorsteinn eiga að í skrifum hans er iðulega að finna tilburði til greiningar á viðfangsefninu, þ.e. hann leitast við að byggja skrif sín á einhvers konar „analýsu" og leggja út af því. Þetta er til muna uppbyggilegri aðferð en margt annað sem skrifað er og skrafað um stjórnmál og þjóðmál um þessar mundir. Almennt er himinn og haf milli þessara skrifa Þorsteins og t.d. hina hatursfullu, svart hvítu niðurrifs- og ofstækisskrifa sem fyrrum sálufélagar hans af hægri vængnum standa fyrir á ónefndum stöðum. Nóg um það. Í síðustu skrifum sínum, sem Þorsteinn kennir við „Stór tíðindi", bregst honum svo illilega bogalistin að ekki verður látið ómótmælt. Hér skal það gert og er til marks um að skrif hans eru almennt svaraverð sem er meira en segja má um ýmsa aðra. Þorsteinn telur að út úr einhverjum ummælum undirritaðs að undanförnu megi lesa uppgjöf við það verkefni að ná tökum á hallarekstri ríkissjóðs og framfylgja ríkisfjármála- og efnahagsáætlun sem skili tilskyldum árangri. Ekkert er fjær sanni. Tímamótin eru hvergi til nema í höfði Þorsteins. Stefnumót hans við sjálfan sig á einhverjum Kögunarhóli breyta engu um veruleikann.Ótvíræður árangur í ríkisfjármálum Látum nokkrar einfaldar staðreyndir um þróun ríkisfjármála undanfarin ár og stöðuna nú tala fyrir sig sjálfar: 1) Hallinn á ríkissjóði hrunárið mikla 2008 varð 216 milljarðar króna eða um 14,6% af vergri landsframleiðslu (VLF). Vissulega vegur þar langþyngst bókfærslan á tapinu mikla í Seðlabankanum, en undirliggjandi rekstur ríkisins fór jafnframt snarversnandi með tekjufalli og stórauknum útgjöldum. 2) Árið 2009 stefndi framan af í a.m.k. 170 milljarða halla, en skv. fjárlögum fyrri ríkisstjórnar átti hann að verða 153 milljarðar. Í stað þess að bíða með aðgerðir, eins og upphafleg efnahagsáætlun þeirrar ríkisstjórnar með AGS gerði ráð fyrir, hófst núverandi ríkisstjórn strax handa á miðju því ári. Aðhalds- og niðurskurðaraðgerðir upp á vel á þriðja tug milljarða ásamt stórauknu aðhaldi og eftirliti með að reksturinn yrði innan fjárheimilda, skiluðu útkomu upp á tæplega 140 milljarða halla eða vel innan við 10% af VLF. 3) Umfangsmiklar aðgerðir á árinu 2010 skiluðu því að undirliggjandi rekstur ríkisins batnaði til muna, tekjuhalli frá rekstri varð nálægt 5% af VLF. Bókfærsla óreglulegra og einskiptis liða, fyrst og fremst 33 milljarða framlags til Íbúðalánasjóðs og ríkisábyrgða sem vöknuðu til lífsins með falli hins einkavædda Landsbanka (svo mikið fyrir þau vinnubrögð), gerðu það að verkum að tekjuhallinn endaði í 123 milljörðum eða 8% af VLF. 4) Fjárlögum yfirstandandi árs var lokað með liðlega 37 milljarða halla eða áætluðum 2,3% af VLF. Útgjaldaáhrif nýgerðra kjarasamninga valda mestu um að hallinn gæti endað í um 2,5% af VLF eins og nú horfir. Þó svo fari erum við komin langan veg frá 10-14% halla áranna 2008 – 2009. Þessi niðurstaða, sem þróun ríkisfjármálanna fyrstu 7 mánuði ársins styður að náist (tekjur heldur yfir áætlun og útgjöld á áætlun) þýðir að markmið um jákvæðan frumjöfnuð næst á rekstrargrunni en verður um eða rétt undir á greiðslugrunni. 5) Þó enn sé ekki tímabært að greina í smáatriðum frá markmiðum fyrir næsta fjárlagaár, hefur þegar komið fram að stefnt er að umtalsverðu skrefi til að brúa það bil sem eftir er yfir í heildarjöfnuð. Segjum að þá sé í sjónmáli halli upp á 1–1,3% af VLF. Nefni þá Þorsteinn Pálsson mér dæmi um það á byggðu bóli að rösklegar hafi verið tekið á málum og það á tímum mikils samdráttar og erfiðleika í hagkerfinu á sama tíma. Alltaf hefur legið fyrir að ríkisfjármálaáætlunin til meðallangs tíma yrði endurskoðuð á þessu ári og aðlöguð að aðstæðum og á grundvelli þess árangurs sem þegar hefur náðst. Sú vinna er nú á lokastigi í nánu samráði við Alþjóðagjaldeyrissjóðinn.Taktu gleraugun með Þorsteinn Í októberbyrjun mun ný og endurskoðuð áætlun fyrir árin 2012–2015 líta dagsins ljós. Ég mæli með því við Kögunarhólsgönguhrólfinn að hann bíði með allt tal um tímamót og uppgjöf. Sú staðreynd að íslenska ríkið fór út á alþjóðlegan skuldabréfamarkað og sótti sér þangað 1 milljarð Bandaríkjadala á mjög ásættanlegum kjörum í júníbyrjun segir sína sögu um hvert Ísland er þó komið frá hruninu. Til vitnis um hið sama er að landið sem tróndi einna efst á lista þeirra tíu ríkja sem líklegust voru talin til að verða gjaldþrota 2009 er ekki lengur nefnt í því samhengi. Áhættuálagið á Ísland er nú miklu lægra en hjá þeim Evrópuríkjum sem erfiðast eiga, eftirmarkaður með hin nýútgefnu skuldabréf ríkisins endurspeglar sömuleiðis það traust sem tekist hefur að byggja upp. Niðursveifla hagkerfisins náði botni á síðasta ári og landið tók að rísa. Undirrituðum kæmi ekki á óvart þó batinn eigi eftir að reynast ívið kraftmeiri í ár en spár hafa almennt gengið út á. Innflutningur rekstrar- og fjárfestingavara hefur sótt í sig veðrið frá og með síðari hluta sl. árs og fjárfesting er tekin að aukast. Róðurinn er þungur, en skipið er á leið í land Þorsteinn. Taktu með þér gleraugun næst þegar þú skreppur á Hólinn. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Steingrímur J. Sigfússon Mest lesið Kolbrún Pálsdóttir – Öflugur leiðtogi fyrir framtíð Háskóla Íslands Kristín Jónsdóttir,Þórdís Jóna Sigurðardóttir Skoðun Björn veit að þekking þrífst í samfélagi, ekki í einangrun Magnea Rut Gunnarsdóttir Skoðun Við erum ekki Rússland Sigmar Guðmundsson Skoðun Er ný ESB-langavitleysa íslenzkrar ríkisstjórnar í uppsiglingu? Ole Anton Bieltvedt Skoðun Silja Bára - öflugur málsvari sjálfbærni og loftslagsmála Íris Lind Sæmundsdóttir Skoðun Af hverju veljum við Silju Báru? Auður Birna Stefánsdóttir,Pia Hansson Skoðun Evrópusambandið og upplýsingalæsi Ægir Örn Arnarson Skoðun Íslendingar eru dónalegir, óhófsamir, þjófóttir villimenn Sif Sigmarsdóttir Fastir pennar Rektorskjör HÍ Soffía Auður Birgisdóttir Skoðun Samskipti: Lykillinn að vellíðan og árangri í vinnuumhverfi Ásta Guðrún Guðbrandsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Rektorskjör HÍ Soffía Auður Birgisdóttir skrifar Skoðun Hagsmunir háskólanema í rektorskjöri Kolbrún Þ. Pálsdóttir skrifar Skoðun Evrópusambandið og upplýsingalæsi Ægir Örn Arnarson skrifar Skoðun Björn veit að þekking þrífst í samfélagi, ekki í einangrun Magnea Rut Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Silja Bára - öflugur málsvari sjálfbærni og loftslagsmála Íris Lind Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Af hverju veljum við Silju Báru? Auður Birna Stefánsdóttir,Pia Hansson skrifar Skoðun Við erum ekki Rússland Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Kolbrún Pálsdóttir – Öflugur leiðtogi fyrir framtíð Háskóla Íslands Kristín Jónsdóttir,Þórdís Jóna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Er ný ESB-langavitleysa íslenzkrar ríkisstjórnar í uppsiglingu? Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Samskipti: Lykillinn að vellíðan og árangri í vinnuumhverfi Ásta Guðrún Guðbrandsdóttir skrifar Skoðun Ríkisábyrgð á 1.490 milljarða króna? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Sagnaarfur Biblíunnar – Davíð og Golíat, hugrekki og berskjöldun Dr. Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Hver reif kjaft við hvern? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Alþjóðlegt samstarf er forsenda öruggra landamæra Jón Pétur Jónsson,Íris Björg Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Háskólasamfélag á tímamótum - Silja Bára sem næsti rektor HÍ Berglind Rós Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kjósum opnara grunnnám Toby Erik Wikström skrifar Skoðun Magnús Karl er hæfastur rektorsframbjóðenda Ástráður Eysteinsson skrifar Skoðun Betri starfsaðstæður og skilvirkari háskóli Silja Bára Ómarsdóttir skrifar Skoðun Hvers vegna styð ég Magnús Karl í kjöri til rektors Háskóla Íslands? Ingileif Jónsdóttir skrifar Skoðun Allt fyrir samansúrrað pólitískt og peningalegt vald? Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Vopnakaup íslenska ráðamanna Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Samstaðan er óstöðvandi afl Helga Þórey Júlíudóttir skrifar Skoðun Kolbrún Þ. Pálsdóttir – rétti leiðtoginn fyrir Háskóla Íslands Hafliði Ásgeirsson,Eyjólfur Brynjar Eyjólfsson,Þorbjörg St. Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Hegða sér eins og ofdekraðir unglingar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Af hverju ættu nemendur að kjósa Magnús Karl sem rektor HÍ? Eygló Sóley Hróðmarsdóttir Löve,Daníel Thor Myer skrifar Skoðun Við mótmælum nýbyggingum í Neðra Breiðholtinu Jökull Þór Sveinsson,Hlynur Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Er „sam-búð“ búsetuform 21. aldar og lausn við háum byggingakostnaði? Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Tryggjum framtíð endurnýjanlegrar orku á Íslandi Íris Lind Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Reynsla, framtíðarsýn og kjarkur Silju Báru Anna Helga Jónsdóttir,Sigurður Örn Stefánsson skrifar Skoðun Gunnar Smári hvað er hann? Birgir Dýrfjörð skrifar Sjá meira
Fyrrverandi ritstjóri, alþingismaður, ráðherra og sendiherra Þorsteinn Pálson mundar reglulega penna í Fréttablaðinu og kennir skrif sín við Kögunarhól. Það er vel til fundið því á Kögunarhóla ganga menn og litast um, ekki síst var það til að huga að skipakomum hér áður fyrr. Það má Þorsteinn eiga að í skrifum hans er iðulega að finna tilburði til greiningar á viðfangsefninu, þ.e. hann leitast við að byggja skrif sín á einhvers konar „analýsu" og leggja út af því. Þetta er til muna uppbyggilegri aðferð en margt annað sem skrifað er og skrafað um stjórnmál og þjóðmál um þessar mundir. Almennt er himinn og haf milli þessara skrifa Þorsteins og t.d. hina hatursfullu, svart hvítu niðurrifs- og ofstækisskrifa sem fyrrum sálufélagar hans af hægri vængnum standa fyrir á ónefndum stöðum. Nóg um það. Í síðustu skrifum sínum, sem Þorsteinn kennir við „Stór tíðindi", bregst honum svo illilega bogalistin að ekki verður látið ómótmælt. Hér skal það gert og er til marks um að skrif hans eru almennt svaraverð sem er meira en segja má um ýmsa aðra. Þorsteinn telur að út úr einhverjum ummælum undirritaðs að undanförnu megi lesa uppgjöf við það verkefni að ná tökum á hallarekstri ríkissjóðs og framfylgja ríkisfjármála- og efnahagsáætlun sem skili tilskyldum árangri. Ekkert er fjær sanni. Tímamótin eru hvergi til nema í höfði Þorsteins. Stefnumót hans við sjálfan sig á einhverjum Kögunarhóli breyta engu um veruleikann.Ótvíræður árangur í ríkisfjármálum Látum nokkrar einfaldar staðreyndir um þróun ríkisfjármála undanfarin ár og stöðuna nú tala fyrir sig sjálfar: 1) Hallinn á ríkissjóði hrunárið mikla 2008 varð 216 milljarðar króna eða um 14,6% af vergri landsframleiðslu (VLF). Vissulega vegur þar langþyngst bókfærslan á tapinu mikla í Seðlabankanum, en undirliggjandi rekstur ríkisins fór jafnframt snarversnandi með tekjufalli og stórauknum útgjöldum. 2) Árið 2009 stefndi framan af í a.m.k. 170 milljarða halla, en skv. fjárlögum fyrri ríkisstjórnar átti hann að verða 153 milljarðar. Í stað þess að bíða með aðgerðir, eins og upphafleg efnahagsáætlun þeirrar ríkisstjórnar með AGS gerði ráð fyrir, hófst núverandi ríkisstjórn strax handa á miðju því ári. Aðhalds- og niðurskurðaraðgerðir upp á vel á þriðja tug milljarða ásamt stórauknu aðhaldi og eftirliti með að reksturinn yrði innan fjárheimilda, skiluðu útkomu upp á tæplega 140 milljarða halla eða vel innan við 10% af VLF. 3) Umfangsmiklar aðgerðir á árinu 2010 skiluðu því að undirliggjandi rekstur ríkisins batnaði til muna, tekjuhalli frá rekstri varð nálægt 5% af VLF. Bókfærsla óreglulegra og einskiptis liða, fyrst og fremst 33 milljarða framlags til Íbúðalánasjóðs og ríkisábyrgða sem vöknuðu til lífsins með falli hins einkavædda Landsbanka (svo mikið fyrir þau vinnubrögð), gerðu það að verkum að tekjuhallinn endaði í 123 milljörðum eða 8% af VLF. 4) Fjárlögum yfirstandandi árs var lokað með liðlega 37 milljarða halla eða áætluðum 2,3% af VLF. Útgjaldaáhrif nýgerðra kjarasamninga valda mestu um að hallinn gæti endað í um 2,5% af VLF eins og nú horfir. Þó svo fari erum við komin langan veg frá 10-14% halla áranna 2008 – 2009. Þessi niðurstaða, sem þróun ríkisfjármálanna fyrstu 7 mánuði ársins styður að náist (tekjur heldur yfir áætlun og útgjöld á áætlun) þýðir að markmið um jákvæðan frumjöfnuð næst á rekstrargrunni en verður um eða rétt undir á greiðslugrunni. 5) Þó enn sé ekki tímabært að greina í smáatriðum frá markmiðum fyrir næsta fjárlagaár, hefur þegar komið fram að stefnt er að umtalsverðu skrefi til að brúa það bil sem eftir er yfir í heildarjöfnuð. Segjum að þá sé í sjónmáli halli upp á 1–1,3% af VLF. Nefni þá Þorsteinn Pálsson mér dæmi um það á byggðu bóli að rösklegar hafi verið tekið á málum og það á tímum mikils samdráttar og erfiðleika í hagkerfinu á sama tíma. Alltaf hefur legið fyrir að ríkisfjármálaáætlunin til meðallangs tíma yrði endurskoðuð á þessu ári og aðlöguð að aðstæðum og á grundvelli þess árangurs sem þegar hefur náðst. Sú vinna er nú á lokastigi í nánu samráði við Alþjóðagjaldeyrissjóðinn.Taktu gleraugun með Þorsteinn Í októberbyrjun mun ný og endurskoðuð áætlun fyrir árin 2012–2015 líta dagsins ljós. Ég mæli með því við Kögunarhólsgönguhrólfinn að hann bíði með allt tal um tímamót og uppgjöf. Sú staðreynd að íslenska ríkið fór út á alþjóðlegan skuldabréfamarkað og sótti sér þangað 1 milljarð Bandaríkjadala á mjög ásættanlegum kjörum í júníbyrjun segir sína sögu um hvert Ísland er þó komið frá hruninu. Til vitnis um hið sama er að landið sem tróndi einna efst á lista þeirra tíu ríkja sem líklegust voru talin til að verða gjaldþrota 2009 er ekki lengur nefnt í því samhengi. Áhættuálagið á Ísland er nú miklu lægra en hjá þeim Evrópuríkjum sem erfiðast eiga, eftirmarkaður með hin nýútgefnu skuldabréf ríkisins endurspeglar sömuleiðis það traust sem tekist hefur að byggja upp. Niðursveifla hagkerfisins náði botni á síðasta ári og landið tók að rísa. Undirrituðum kæmi ekki á óvart þó batinn eigi eftir að reynast ívið kraftmeiri í ár en spár hafa almennt gengið út á. Innflutningur rekstrar- og fjárfestingavara hefur sótt í sig veðrið frá og með síðari hluta sl. árs og fjárfesting er tekin að aukast. Róðurinn er þungur, en skipið er á leið í land Þorsteinn. Taktu með þér gleraugun næst þegar þú skreppur á Hólinn.
Kolbrún Pálsdóttir – Öflugur leiðtogi fyrir framtíð Háskóla Íslands Kristín Jónsdóttir,Þórdís Jóna Sigurðardóttir Skoðun
Skoðun Björn veit að þekking þrífst í samfélagi, ekki í einangrun Magnea Rut Gunnarsdóttir skrifar
Skoðun Kolbrún Pálsdóttir – Öflugur leiðtogi fyrir framtíð Háskóla Íslands Kristín Jónsdóttir,Þórdís Jóna Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Samskipti: Lykillinn að vellíðan og árangri í vinnuumhverfi Ásta Guðrún Guðbrandsdóttir skrifar
Skoðun Sagnaarfur Biblíunnar – Davíð og Golíat, hugrekki og berskjöldun Dr. Sigurvin Lárus Jónsson skrifar
Skoðun Alþjóðlegt samstarf er forsenda öruggra landamæra Jón Pétur Jónsson,Íris Björg Kristjánsdóttir skrifar
Skoðun Háskólasamfélag á tímamótum - Silja Bára sem næsti rektor HÍ Berglind Rós Magnúsdóttir skrifar
Skoðun Hvers vegna styð ég Magnús Karl í kjöri til rektors Háskóla Íslands? Ingileif Jónsdóttir skrifar
Skoðun Kolbrún Þ. Pálsdóttir – rétti leiðtoginn fyrir Háskóla Íslands Hafliði Ásgeirsson,Eyjólfur Brynjar Eyjólfsson,Þorbjörg St. Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju ættu nemendur að kjósa Magnús Karl sem rektor HÍ? Eygló Sóley Hróðmarsdóttir Löve,Daníel Thor Myer skrifar
Skoðun Við mótmælum nýbyggingum í Neðra Breiðholtinu Jökull Þór Sveinsson,Hlynur Ingi Jóhannsson skrifar
Skoðun Er „sam-búð“ búsetuform 21. aldar og lausn við háum byggingakostnaði? Sara Björg Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Reynsla, framtíðarsýn og kjarkur Silju Báru Anna Helga Jónsdóttir,Sigurður Örn Stefánsson skrifar
Kolbrún Pálsdóttir – Öflugur leiðtogi fyrir framtíð Háskóla Íslands Kristín Jónsdóttir,Þórdís Jóna Sigurðardóttir Skoðun