Það þýðir ekki Ingólfur Sverrisson skrifar 28. febrúar 2014 06:00 Hefðu forystumenn þjóðarinnar haft ofangreinda fyrirsögn að leiðarljósi þegar ákveðið var að hefja baráttu fyrir því að færa landhelgina út hefði lítið þokast og engir sigrar unnist. Þeir vissu fyrirfram að stormurinn yrði í fangið og voldugar þjóðir myndu leggjast gegn þessum áformum af miklu afli. Sú varð líka raunin, en samt sem áður náðum við takmarkinu og fiskveiðilögsagan var færð út í áföngum. Engum Íslendingi datt þá í hug að draga kjark úr þeim sem stóðu í stafni í þeirri baráttu og klifa á að þetta brölt þýddi ekki og því eins gott að hafast ekki að. Árangurinn lét heldur ekki á sér standa; hann var ekki einasta sá að við Íslendingar náðum að færa landhelgina út í 200 mílur heldur varð sú regla viðurkennd meðal annarra þjóða og er nú alþjóðleg. Barátta á fjarlægari svæðum Sem betur fór var heldur ekkert hik á Eyjólfi K. Jónssyni (Eykon) þegar hann hóf baráttu fyrir því að tryggja hlut Íslands á landgrunni Jan Mayen og á Rockall-svæðinu. Hann hlustaði ekki á þegar hvíslað var eða hrópað: „Þetta þýðir ekki.“ Þvert á móti hertist hann og aðrir sem að málinu komu fyrir Íslands hönd enn frekar við slíkar úrtölur. Afrakstur þessarar baráttu sér nú m.a. stað í rétti okkar á landgrunni Jan Mayen. Samningurinn um EES Þegar Ísland var að undirbúa aðild sína að Evrópska efnahagssvæðinu (EES) voru ófáir sem töldu að ekki þýddi neitt að „gá í þann pakka“ eins og oft er sagt í dag. Þar gætum við engu um þokað til að treysta okkar hagsmuni; annaðhvort væri að samþykkja allt sem kæmi fram í fyrstu lotu frá Brussel eða við yrðum niðurlægð og sætum uppi með vondan samning. Þrátt fyrir þessi viðhorf var látið reyna á málið af þáverandi ríkisstjórn Davíðs Oddssonar. Lagðar voru fram kröfur sem Ísland vildi að kæmu fram í endanlegu samkomulagi. Eftir mikla baráttu sá samningur dagsins ljós sem var töluvert hagstæðari Íslendingum en bjartsýnustu menn þorðu að vona. Árangur sem ekki hefði náðst nema með því að láta á reyna. Lang flestir mæra nú þennan samning og jafnvel þeir sem lögðust gegn honum á sínum tíma í svartsýni sinni. Þrátt fyrir þessa ágætu reynslu er nú gamli svartsýnissteinninn klappaður sem aldrei fyrr. Hvar er nú hugprýðin? Um þessar mundir er þeirri kenningu haldið mjög á lofti að lítið þýði að vinna að samningi um aðild Íslands að ESB; ekki taki því að gá í þann „pakka,“ því við munum aðeins sjá einhliða vilja frá Brussel um upptöku auðlinda okkar og annan yfirgang. Okkur verði þá aðeins ætlað að skrifa undir það sem ESB setur fram enda væru allar undanþágur og sérlausnir í besta falli til bráðabirgða. Okkur sé því fyrir bestu að gefast upp fyrirfram og láta ekki reyna á hlutina með því að klára samning eins og við höfum áður gert að hætti fullvalda þjóða með góðum árangri. Síðan yrði hann lagður fyrir þjóðina til endanlegrar afgreiðslu. Gott fordæmi Sú deiga afstaða sem stjórnvöld boða nú er óravegu frá þeirri festu og því sjálfsöryggi sem einkenndi baráttu Íslendinga í þeim málum sem drepið er á hér að framan. Sambland minnimáttarkenndar (við erum svo lítil og smá) og drambs (við stöndum betur en aðrar þjóðir) hefur aldrei fleytt okkur áfram í samskiptum við aðrar þjóðir. Hitt er sönnu nær að árangur okkar hingað til hefur byggst á sjálfstrausti, góðum undirbúningi og málafylgju þar sem traustir málsvarar okkar komu fram af reisn og myndugleik. Nægir þar að minna á hina eftirminnilegu framgöngu Hans G. Andersen í baráttunni fyrir landhelginni; hún ætti að vera núverandi stjórnvöldum til eftirbreytni þegar þau virðist skorta kjark til að standa í lappirnar og fylgja okkar málstað eftir af festu og myndugleik. Að kasta frá sér tækifæri Fátt er snautlegra í samskiptum fullvalda þjóða en að gefa sér fyrirfram að ekkert þýði að vinna að formlegri samvinnu þeirra á milli um málefni sem árangursríkara er að vinna saman að. Reynslan sýnir að slíkt samstarf ber mun ríkulegri ávöxt á mörgum sviðum frekar en að þær potist hver í sínu horni og reisi múra á öllum sviðum. Því er í meira lagi óvarlegt að kasta frá sér tækifærinu til að ljúka samningum við ESB en gefa sig þess í stað óvissunni á vald eins og hún sé ekki næg fyrir. Slík framganga er alltént ekki í anda þeirra forystumanna íslenskra stjórnmálaflokka sem á síðustu öld höfðu forystu í samskiptum við aðrar þjóðir. Það á ekki síst við um þá sem lögðu hart að sér við að efla vestræna samvinnu til þess að auka öryggi þjóðarinnar og tryggja hagsæld landsmanna. Hvað myndu þessir stjórnmálamenn segja ef þeir mættu nú til leiks? Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ingólfur Sverrisson Mest lesið Íslendingar flytja út fisk og líka ofbeldismenn Guðný S. Bjarnadóttir Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun Hver ætlar að bera ábyrgð á mannslífi? Sævar Þór Jónsson Skoðun Horfumst í augu Kristín Thoroddsen Skoðun Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir Skoðun Saga Israa á Gaza og hvernig hægt er að verða að liði Katrín Harðardóttir,Israa Saed Skoðun Er aldur bara tala? Teitur Guðmundsson Skoðun Frans páfi kvaddur eða meðtekinn? Bjarni Karlsson Skoðun Lægjum öldurnar Halla Hrund Logadóttir Skoðun Iðjuþjálfar í leik- og grunnskólum: Tækifæri í baráttunni gegn agavanda og skólaforðun Hekla Björt Birkisdóttir,Hrefna Dagbjört Arnardóttir,Inga Fríða Guðbjörnsdóttir,Íris Kristrún Kristmundsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Betri nýting á tíma og fjármunum Reykjavíkurborgar 2/3 Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Hver ætlar að bera ábyrgð á mannslífi? Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Horfumst í augu Kristín Thoroddsen skrifar Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir skrifar Skoðun Saga Israa á Gaza og hvernig hægt er að verða að liði Katrín Harðardóttir,Israa Saed skrifar Skoðun Fordómar frá sálfélagslegu sjónarhorni Sóley Dröfn Davíðsdóttir skrifar Skoðun Er aldur bara tala? Teitur Guðmundsson skrifar Skoðun Íslendingar flytja út fisk og líka ofbeldismenn Guðný S. Bjarnadóttir skrifar Skoðun Iðjuþjálfar í leik- og grunnskólum: Tækifæri í baráttunni gegn agavanda og skólaforðun Hekla Björt Birkisdóttir,Hrefna Dagbjört Arnardóttir,Inga Fríða Guðbjörnsdóttir,Íris Kristrún Kristmundsdóttir skrifar Skoðun Frans páfi kvaddur eða meðtekinn? Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Lægjum öldurnar Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Að hata einhvern sem þú þarft á að halda? Katrín Pétursdóttir skrifar Skoðun Íslenskar pyndingar Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun SFS, Exit og norska leiðin þeirra Jón Kaldal skrifar Skoðun Friður - í framsöguhætti eða viðtengingarhætti? Bryndís Schram skrifar Skoðun Næringarfræði er lykillinn að betri heilsu, viltu vera með? Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar Skoðun Löngu þarft samtal um hóp sem gleymist! Katarzyna Kubiś skrifar Skoðun Menntun fyrir öll – nema okkur Haukur Guðmundsson skrifar Skoðun Það er ekki hægt að loka augunum fyrir þessum veruleika Davíð Bergmann skrifar Skoðun Kirkjugarðsballið: Eiga Íslendingar að mæta þar? Birgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Að sækja gullið (okkar) Þröstur Friðfinnsson skrifar Skoðun Til hamingju blaðamenn! Hjálmar Jónsson skrifar Skoðun Stormur í Þjóðleikhúsinu Bubbi Morthens skrifar Skoðun Börn í skugga stríðs Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Opið bréf til mennta- og barnamálaráðherra Gunnar Örn Vopnfjörð Þorsteinsson skrifar Skoðun Hvernig gerum við Grundarhverfi enn betra? Ævar Harðarson skrifar Skoðun Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar Skoðun 120km hraði á Keflavíkurveginum og netsölur með áfengi Jón Páll Haraldsson skrifar Skoðun Lausnin liggur fyrir – Landspítali þarf að stíga skrefið Sandra B. Franks skrifar Sjá meira
Hefðu forystumenn þjóðarinnar haft ofangreinda fyrirsögn að leiðarljósi þegar ákveðið var að hefja baráttu fyrir því að færa landhelgina út hefði lítið þokast og engir sigrar unnist. Þeir vissu fyrirfram að stormurinn yrði í fangið og voldugar þjóðir myndu leggjast gegn þessum áformum af miklu afli. Sú varð líka raunin, en samt sem áður náðum við takmarkinu og fiskveiðilögsagan var færð út í áföngum. Engum Íslendingi datt þá í hug að draga kjark úr þeim sem stóðu í stafni í þeirri baráttu og klifa á að þetta brölt þýddi ekki og því eins gott að hafast ekki að. Árangurinn lét heldur ekki á sér standa; hann var ekki einasta sá að við Íslendingar náðum að færa landhelgina út í 200 mílur heldur varð sú regla viðurkennd meðal annarra þjóða og er nú alþjóðleg. Barátta á fjarlægari svæðum Sem betur fór var heldur ekkert hik á Eyjólfi K. Jónssyni (Eykon) þegar hann hóf baráttu fyrir því að tryggja hlut Íslands á landgrunni Jan Mayen og á Rockall-svæðinu. Hann hlustaði ekki á þegar hvíslað var eða hrópað: „Þetta þýðir ekki.“ Þvert á móti hertist hann og aðrir sem að málinu komu fyrir Íslands hönd enn frekar við slíkar úrtölur. Afrakstur þessarar baráttu sér nú m.a. stað í rétti okkar á landgrunni Jan Mayen. Samningurinn um EES Þegar Ísland var að undirbúa aðild sína að Evrópska efnahagssvæðinu (EES) voru ófáir sem töldu að ekki þýddi neitt að „gá í þann pakka“ eins og oft er sagt í dag. Þar gætum við engu um þokað til að treysta okkar hagsmuni; annaðhvort væri að samþykkja allt sem kæmi fram í fyrstu lotu frá Brussel eða við yrðum niðurlægð og sætum uppi með vondan samning. Þrátt fyrir þessi viðhorf var látið reyna á málið af þáverandi ríkisstjórn Davíðs Oddssonar. Lagðar voru fram kröfur sem Ísland vildi að kæmu fram í endanlegu samkomulagi. Eftir mikla baráttu sá samningur dagsins ljós sem var töluvert hagstæðari Íslendingum en bjartsýnustu menn þorðu að vona. Árangur sem ekki hefði náðst nema með því að láta á reyna. Lang flestir mæra nú þennan samning og jafnvel þeir sem lögðust gegn honum á sínum tíma í svartsýni sinni. Þrátt fyrir þessa ágætu reynslu er nú gamli svartsýnissteinninn klappaður sem aldrei fyrr. Hvar er nú hugprýðin? Um þessar mundir er þeirri kenningu haldið mjög á lofti að lítið þýði að vinna að samningi um aðild Íslands að ESB; ekki taki því að gá í þann „pakka,“ því við munum aðeins sjá einhliða vilja frá Brussel um upptöku auðlinda okkar og annan yfirgang. Okkur verði þá aðeins ætlað að skrifa undir það sem ESB setur fram enda væru allar undanþágur og sérlausnir í besta falli til bráðabirgða. Okkur sé því fyrir bestu að gefast upp fyrirfram og láta ekki reyna á hlutina með því að klára samning eins og við höfum áður gert að hætti fullvalda þjóða með góðum árangri. Síðan yrði hann lagður fyrir þjóðina til endanlegrar afgreiðslu. Gott fordæmi Sú deiga afstaða sem stjórnvöld boða nú er óravegu frá þeirri festu og því sjálfsöryggi sem einkenndi baráttu Íslendinga í þeim málum sem drepið er á hér að framan. Sambland minnimáttarkenndar (við erum svo lítil og smá) og drambs (við stöndum betur en aðrar þjóðir) hefur aldrei fleytt okkur áfram í samskiptum við aðrar þjóðir. Hitt er sönnu nær að árangur okkar hingað til hefur byggst á sjálfstrausti, góðum undirbúningi og málafylgju þar sem traustir málsvarar okkar komu fram af reisn og myndugleik. Nægir þar að minna á hina eftirminnilegu framgöngu Hans G. Andersen í baráttunni fyrir landhelginni; hún ætti að vera núverandi stjórnvöldum til eftirbreytni þegar þau virðist skorta kjark til að standa í lappirnar og fylgja okkar málstað eftir af festu og myndugleik. Að kasta frá sér tækifæri Fátt er snautlegra í samskiptum fullvalda þjóða en að gefa sér fyrirfram að ekkert þýði að vinna að formlegri samvinnu þeirra á milli um málefni sem árangursríkara er að vinna saman að. Reynslan sýnir að slíkt samstarf ber mun ríkulegri ávöxt á mörgum sviðum frekar en að þær potist hver í sínu horni og reisi múra á öllum sviðum. Því er í meira lagi óvarlegt að kasta frá sér tækifærinu til að ljúka samningum við ESB en gefa sig þess í stað óvissunni á vald eins og hún sé ekki næg fyrir. Slík framganga er alltént ekki í anda þeirra forystumanna íslenskra stjórnmálaflokka sem á síðustu öld höfðu forystu í samskiptum við aðrar þjóðir. Það á ekki síst við um þá sem lögðu hart að sér við að efla vestræna samvinnu til þess að auka öryggi þjóðarinnar og tryggja hagsæld landsmanna. Hvað myndu þessir stjórnmálamenn segja ef þeir mættu nú til leiks?
30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir Skoðun
Iðjuþjálfar í leik- og grunnskólum: Tækifæri í baráttunni gegn agavanda og skólaforðun Hekla Björt Birkisdóttir,Hrefna Dagbjört Arnardóttir,Inga Fríða Guðbjörnsdóttir,Íris Kristrún Kristmundsdóttir Skoðun
Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Iðjuþjálfar í leik- og grunnskólum: Tækifæri í baráttunni gegn agavanda og skólaforðun Hekla Björt Birkisdóttir,Hrefna Dagbjört Arnardóttir,Inga Fríða Guðbjörnsdóttir,Íris Kristrún Kristmundsdóttir skrifar
Skoðun Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar
30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir Skoðun
Iðjuþjálfar í leik- og grunnskólum: Tækifæri í baráttunni gegn agavanda og skólaforðun Hekla Björt Birkisdóttir,Hrefna Dagbjört Arnardóttir,Inga Fríða Guðbjörnsdóttir,Íris Kristrún Kristmundsdóttir Skoðun