Útganga Breta gæti leitt til endaloka Evrópusambandsins sunna karen sigurþórsdóttir skrifar 23. júní 2016 14:15 Kjörklefar voru opnaðir í Bretlandi í klukkan sjö að staðartíma í morgun þar sem almenningur mun kjósa um framtíð landsins innan Evrópusambandsins. Gert er ráð fyrir að 46,5 milljónir manna muni greiða atkvæði í dag en á kjörseðlinum eru kjósendur spurðir hvort Bretland eigi að vera áfram aðildarríki að Evrópusambandinu eða ganga úr því. Um er að ræða þriðju þjóðaratkvæðagreiðslu í sögu landsins og hefur kosningabaráttan nú staðið yfir í fjóra mánuði. Talsmenn úr báðum herbúðum hafa ferðast um landið þvert og endilangt og reynt að sannfæra fólk um að ganga í sitt lið.Sögulegar kosningar Guðmundur Hálfdánarson, prófessor í sagnfræði, segir að um sé að ræða sögulegar kosningar, en hann telur að þegar upp verði staðið muni Bretland kjósa áframhaldandi veru í sambandinu. „Þetta eru mjög sögulegar kosningar því þetta er í fyrsta sinn sem reynir á eiginlega útgöngumöguleika úr Evrópusambandinu, að minnsta kosti þegar heilt stórt ríki ákveður þetta. Grænlendingar gengu úr sambandinu á sínum tíma en þeir eru ekki sjálfstætt fullvalda ríki, þannig að þetta er í fyrsta sinn sem þetta gerist á þetta,” segir Guðmundur.David Cameron, forsætisráðherra Bretlands, og Boris Johnson, fyrrverandi borgarstjóri Lundúna, eru á öndverðum meiði. Cameron talar fyrir áframhaldandi veru á meðan Johnson vill út.vísir/epaHann segir erfitt að spá fyrir um hvað útganga Breta myndi þýða fyrir Evrópusambandið. „Það er mjög óljóst hvað mun gerast ef þeir ákveða að ganga út úr því og það svona stangast á yfirlýsingar og eiginlega spádómar. Ég myndi halda að til að byrja með þá muni Evrópusambandið og forystumenn þar reyna að láta áhrifin verða dálítið mikil af því það er þeim til hagsbóta þær dómsdagsspár sem heyrst hafa rætist að einhverju leyti. Kannski ekki að allt fari á hliðina en að minnsta kosti að Bretar finni fyrir þessu.”Fleiri íhugi að segja sig úr sambandinu sem gæti markað endalok þess Guðmundur segir flest benda til að fleiri muni íhuga að ganga úr sambandinu, hverfi Bretar á brott. „Alveg örugglega munu fleiri hugsa um það. Það mun ýta undir slíkar kröfur í ýmsum ríkjum Evrópusambandsins. Það er ekkert leyndarmál að Evrópusambandið er mjög umdeilt. Það er mjög misjafnt eftir ríkjum Evrópusambandsins hvað andstaðan er mikil en í löndum eins Póllandi og Norðurlöndunum er mjög áberandi andstaða við veruna í ESB. Þannig að slíkar hugmyndir munu örugglega fá byr undir báða vængi með þessu,” segir hann. Hins vegar gæti möguleg útganga Breta opna á fleiri möguleika, líkt og tveggja þrepa samband. „Það er ekkert ljóst hvað verður af þessu. Mun þá verða til einhvers konar tveggja þrepa samband þar sem ríki hafa aðild að sumum hlutum þess sem Evrópusambandið hefur snúist um eða mun þetta þýða það að þessi ríki sem ákveða að ganga út muni einfaldlega vera þar algjörlega fyrir utan.” Aðspurður hvort útganga Breta gæti leitt til endaloka Evrópusambandsins segir hann: „Já það getur alveg leitt til þess. Evrópusambandið hefur undanfarin 20-30 ár verið rekið á þeirri stefnu að sambandið eigi að vera inklúsívt, þar eigi flest Evrópuríki að vera þar inni, það skuli vera stórt, vera þétt og samstarfið mjög náið. Þetta hefur verið megin stefnan. Það eru mjög margir Bretar óánægðir með þessa dýpkun samstarfsins, þeir eru hrifnir af sumum hlutum samstarfsins, sérstaklega efnahagssamstarfsins. Þeir eru minna hrifnir af öðrum hlutum sem snúa ekki síst að félagsmálum. Þannig að ef þau ríki sem hafa slíkar efasemdir að þau ákveða að það sé best að yfirgefa sambandið að þá mun sambandið í þeirri mynd sem það er í núna leysast upp.”Flest bendir til hnífjafnra úrslita, bæði í skoðanakönnunum og hjá veðbönkum.vísir/afpTogstreitan alltaf verið til staðar Bretar gengu formlega í Evrópusambandið árið 1975 eftir þjóðaratkvæðagreiðslu. Guðmundur bendir á að fyrir þann tíma hafi það lengi verið metnaðarmál Breta að komast inn í sambandið, en fyrst og fremst hafi það verið vegna efnahagsmála og frekari viðskipta við önnur Evrópuríki. „Einnig vildu þeir gera sig gildandi í álfunni. Það er ástæða þess að þeir eru ekki hrifnir af EES-lausninni, þeir hafa ekki áhuga á þessu samstarfi öðruvísi en að þeir hafi raunveruleg áhrif. En Frakkar höfðu staðið mjög eindregið á móti og gegn inngöngu Breta nokkuð lengi þannig að þetta varð dálítið metnaðarmál fyrir Breta að komast inn,“ segir Guðmundur. „Þessar mismunandi skoðanir á hvernig Evrópusambandið ætti að vera hafa alla tíð verið til staðar. Bretar hafa fyrst og fremst viljað einblína að efnahagslega samstarfinu á meðan þjóðirnar á meginlandinu, þá Frakkar og Þjóðverjar, hafa hins vegar staðið fyrir dýpkun samstarfsins. Þannig að þessi togstreita er gömul.“ Flest bendir til hnífjafnra úrslita, bæði í skoðanakönnunum og hjá veðbönkum. Samkvæmt meðaltali skoðanakannanna sem The Financial Times gerði munar einu prósentustigi; fjörutíu og fimm prósent myndu kjósa áframhaldandi veru í Evropusambandinu en fjörutíu og fjögur prósent aðskilnað. Breska ríkisútvarpið gefur sömu niðurstöðu á meðan meðaltal Bloomberg sýnir öfuga niðurstöðu.Kristjana Guðbrandsdóttir fréttamaður sem stödd er í Lundúnum fór yfir stöðu mála í hádegisfréttum Bylgjunnar í dag. Hlusta má á viðtalið við hana í spilaranum hér fyrir neðan. Brexit Tengdar fréttir Þúsundir komu saman á Trafalgar-torgi til að minnast Jo Cox Þúsundir Breta tóku þátt í minningarathöfn um þingkonuna Jo Cox á Trafalgar-torgi í Lundúnum í dag sem hefði verið afmælisdagur hennar. 22. júní 2016 20:18 Bretar ganga að kjörborðinu í dag Kosið verður um úrsögn Bretlands úr Evrópusambandinu í dag. Hart var barist á lokametrum kosningabaráttunnar og hamrað var á málstaðnum. Afar lítill munur mælist í skoðanakönnunum en skoðanakannanir í Bretlandi hafa ekki reynst áreiðanlegar. 23. júní 2016 07:30 Mest lesið Kona réðst að sjö ára dreng við Smáraskóla Innlent Eiginmaður íslenskrar konu lét sig hverfa rétt eftir brúðkaupið Innlent Hafa „góða hugmynd“ hvar og hvenær stúlkunni var ráðinn bani Innlent „Það er ódýrast og best og fljótlegast að kála þessum dýrum“ Innlent Fundu lík karlmanns í Reynisfjalli Innlent „Ég hefði bara sagt af mér á staðnum“ Innlent Skerjafjarðarskáldið krefst afsökunarbeiðni – annars fer það í mál Innlent Fjórir í bílnum en enginn við stýrið Innlent Yazan afar létt að vera ekki vísað frá landi Innlent Búið að taka sýni úr ungu birnunni Innlent Fleiri fréttir Felldu marga leiðtoga Hezbollah í einni árás Samþykkja frumvarp um aukna gæslu fyrir Trump og Harris Útskrifuð af sjúkrahúsi með hálskraga Felldu einn af leiðtogum Hezbollah Sýndu fyrstu myndböndin í dómsal Hnífjafnt á landsvísu en Harris með forskot í Pennsylvaníu Fógeti skaut dómara Títan bilaði og lenti í árekstri nokkrum dögum fyrir hinstu förina Íbúar Springfield klofnir í afstöðu sinni til heimsóknar Trump Ísraelar gera umfangsmiklar loftárásir á skotmörk í Líbanon Frambjóðandi Trump lýsti sér sem „svörtum nasista“ á klámsíðu Hafa séð Hezbollah fyrir símboðum í tvö ár Gera umfangsmiklar árásir í Líbanon Felldu tugi og brenndu forsetaflugvélina Reyna að stöðva olíuleka eftir að skip sökk við Grænland Neyðarástand vegna skógarelda í Portúgal Margrét Þórhildur á sjúkrahúsi Átta ára tók fjölskyldubílinn, ók í Target og fékk sér frappó Tuttugu konur saka Mohamed Al Fayed um kynferðisofbeldi 20 létust og 450 slösuðust þegar talstöðvarnar sprungu Vitorðsmaður viðurkennir að hafa gert það sama og Pelicot Þrír handteknir eftir skotárás við skóla í Osló Talstöðvar springa einnig í Beirút Harris eykur forskotið á landsvísu Þverár Amasonfljóts þorna upp sem aldrei fyrr Símboðarnir sagðir koma frá ungversku skúffufélagi Meta úthýsir rússneskum ríkisfjölmiðlum Stærðarinnar sprengingar í vopnageymslu í Rússlandi Telur að hægt hefði verið að koma í veg fyrir kafbátsslysið Microsoft segir rússneskt tröllabú á bak við falsáróður um Harris Sjá meira
Kjörklefar voru opnaðir í Bretlandi í klukkan sjö að staðartíma í morgun þar sem almenningur mun kjósa um framtíð landsins innan Evrópusambandsins. Gert er ráð fyrir að 46,5 milljónir manna muni greiða atkvæði í dag en á kjörseðlinum eru kjósendur spurðir hvort Bretland eigi að vera áfram aðildarríki að Evrópusambandinu eða ganga úr því. Um er að ræða þriðju þjóðaratkvæðagreiðslu í sögu landsins og hefur kosningabaráttan nú staðið yfir í fjóra mánuði. Talsmenn úr báðum herbúðum hafa ferðast um landið þvert og endilangt og reynt að sannfæra fólk um að ganga í sitt lið.Sögulegar kosningar Guðmundur Hálfdánarson, prófessor í sagnfræði, segir að um sé að ræða sögulegar kosningar, en hann telur að þegar upp verði staðið muni Bretland kjósa áframhaldandi veru í sambandinu. „Þetta eru mjög sögulegar kosningar því þetta er í fyrsta sinn sem reynir á eiginlega útgöngumöguleika úr Evrópusambandinu, að minnsta kosti þegar heilt stórt ríki ákveður þetta. Grænlendingar gengu úr sambandinu á sínum tíma en þeir eru ekki sjálfstætt fullvalda ríki, þannig að þetta er í fyrsta sinn sem þetta gerist á þetta,” segir Guðmundur.David Cameron, forsætisráðherra Bretlands, og Boris Johnson, fyrrverandi borgarstjóri Lundúna, eru á öndverðum meiði. Cameron talar fyrir áframhaldandi veru á meðan Johnson vill út.vísir/epaHann segir erfitt að spá fyrir um hvað útganga Breta myndi þýða fyrir Evrópusambandið. „Það er mjög óljóst hvað mun gerast ef þeir ákveða að ganga út úr því og það svona stangast á yfirlýsingar og eiginlega spádómar. Ég myndi halda að til að byrja með þá muni Evrópusambandið og forystumenn þar reyna að láta áhrifin verða dálítið mikil af því það er þeim til hagsbóta þær dómsdagsspár sem heyrst hafa rætist að einhverju leyti. Kannski ekki að allt fari á hliðina en að minnsta kosti að Bretar finni fyrir þessu.”Fleiri íhugi að segja sig úr sambandinu sem gæti markað endalok þess Guðmundur segir flest benda til að fleiri muni íhuga að ganga úr sambandinu, hverfi Bretar á brott. „Alveg örugglega munu fleiri hugsa um það. Það mun ýta undir slíkar kröfur í ýmsum ríkjum Evrópusambandsins. Það er ekkert leyndarmál að Evrópusambandið er mjög umdeilt. Það er mjög misjafnt eftir ríkjum Evrópusambandsins hvað andstaðan er mikil en í löndum eins Póllandi og Norðurlöndunum er mjög áberandi andstaða við veruna í ESB. Þannig að slíkar hugmyndir munu örugglega fá byr undir báða vængi með þessu,” segir hann. Hins vegar gæti möguleg útganga Breta opna á fleiri möguleika, líkt og tveggja þrepa samband. „Það er ekkert ljóst hvað verður af þessu. Mun þá verða til einhvers konar tveggja þrepa samband þar sem ríki hafa aðild að sumum hlutum þess sem Evrópusambandið hefur snúist um eða mun þetta þýða það að þessi ríki sem ákveða að ganga út muni einfaldlega vera þar algjörlega fyrir utan.” Aðspurður hvort útganga Breta gæti leitt til endaloka Evrópusambandsins segir hann: „Já það getur alveg leitt til þess. Evrópusambandið hefur undanfarin 20-30 ár verið rekið á þeirri stefnu að sambandið eigi að vera inklúsívt, þar eigi flest Evrópuríki að vera þar inni, það skuli vera stórt, vera þétt og samstarfið mjög náið. Þetta hefur verið megin stefnan. Það eru mjög margir Bretar óánægðir með þessa dýpkun samstarfsins, þeir eru hrifnir af sumum hlutum samstarfsins, sérstaklega efnahagssamstarfsins. Þeir eru minna hrifnir af öðrum hlutum sem snúa ekki síst að félagsmálum. Þannig að ef þau ríki sem hafa slíkar efasemdir að þau ákveða að það sé best að yfirgefa sambandið að þá mun sambandið í þeirri mynd sem það er í núna leysast upp.”Flest bendir til hnífjafnra úrslita, bæði í skoðanakönnunum og hjá veðbönkum.vísir/afpTogstreitan alltaf verið til staðar Bretar gengu formlega í Evrópusambandið árið 1975 eftir þjóðaratkvæðagreiðslu. Guðmundur bendir á að fyrir þann tíma hafi það lengi verið metnaðarmál Breta að komast inn í sambandið, en fyrst og fremst hafi það verið vegna efnahagsmála og frekari viðskipta við önnur Evrópuríki. „Einnig vildu þeir gera sig gildandi í álfunni. Það er ástæða þess að þeir eru ekki hrifnir af EES-lausninni, þeir hafa ekki áhuga á þessu samstarfi öðruvísi en að þeir hafi raunveruleg áhrif. En Frakkar höfðu staðið mjög eindregið á móti og gegn inngöngu Breta nokkuð lengi þannig að þetta varð dálítið metnaðarmál fyrir Breta að komast inn,“ segir Guðmundur. „Þessar mismunandi skoðanir á hvernig Evrópusambandið ætti að vera hafa alla tíð verið til staðar. Bretar hafa fyrst og fremst viljað einblína að efnahagslega samstarfinu á meðan þjóðirnar á meginlandinu, þá Frakkar og Þjóðverjar, hafa hins vegar staðið fyrir dýpkun samstarfsins. Þannig að þessi togstreita er gömul.“ Flest bendir til hnífjafnra úrslita, bæði í skoðanakönnunum og hjá veðbönkum. Samkvæmt meðaltali skoðanakannanna sem The Financial Times gerði munar einu prósentustigi; fjörutíu og fimm prósent myndu kjósa áframhaldandi veru í Evropusambandinu en fjörutíu og fjögur prósent aðskilnað. Breska ríkisútvarpið gefur sömu niðurstöðu á meðan meðaltal Bloomberg sýnir öfuga niðurstöðu.Kristjana Guðbrandsdóttir fréttamaður sem stödd er í Lundúnum fór yfir stöðu mála í hádegisfréttum Bylgjunnar í dag. Hlusta má á viðtalið við hana í spilaranum hér fyrir neðan.
Brexit Tengdar fréttir Þúsundir komu saman á Trafalgar-torgi til að minnast Jo Cox Þúsundir Breta tóku þátt í minningarathöfn um þingkonuna Jo Cox á Trafalgar-torgi í Lundúnum í dag sem hefði verið afmælisdagur hennar. 22. júní 2016 20:18 Bretar ganga að kjörborðinu í dag Kosið verður um úrsögn Bretlands úr Evrópusambandinu í dag. Hart var barist á lokametrum kosningabaráttunnar og hamrað var á málstaðnum. Afar lítill munur mælist í skoðanakönnunum en skoðanakannanir í Bretlandi hafa ekki reynst áreiðanlegar. 23. júní 2016 07:30 Mest lesið Kona réðst að sjö ára dreng við Smáraskóla Innlent Eiginmaður íslenskrar konu lét sig hverfa rétt eftir brúðkaupið Innlent Hafa „góða hugmynd“ hvar og hvenær stúlkunni var ráðinn bani Innlent „Það er ódýrast og best og fljótlegast að kála þessum dýrum“ Innlent Fundu lík karlmanns í Reynisfjalli Innlent „Ég hefði bara sagt af mér á staðnum“ Innlent Skerjafjarðarskáldið krefst afsökunarbeiðni – annars fer það í mál Innlent Fjórir í bílnum en enginn við stýrið Innlent Yazan afar létt að vera ekki vísað frá landi Innlent Búið að taka sýni úr ungu birnunni Innlent Fleiri fréttir Felldu marga leiðtoga Hezbollah í einni árás Samþykkja frumvarp um aukna gæslu fyrir Trump og Harris Útskrifuð af sjúkrahúsi með hálskraga Felldu einn af leiðtogum Hezbollah Sýndu fyrstu myndböndin í dómsal Hnífjafnt á landsvísu en Harris með forskot í Pennsylvaníu Fógeti skaut dómara Títan bilaði og lenti í árekstri nokkrum dögum fyrir hinstu förina Íbúar Springfield klofnir í afstöðu sinni til heimsóknar Trump Ísraelar gera umfangsmiklar loftárásir á skotmörk í Líbanon Frambjóðandi Trump lýsti sér sem „svörtum nasista“ á klámsíðu Hafa séð Hezbollah fyrir símboðum í tvö ár Gera umfangsmiklar árásir í Líbanon Felldu tugi og brenndu forsetaflugvélina Reyna að stöðva olíuleka eftir að skip sökk við Grænland Neyðarástand vegna skógarelda í Portúgal Margrét Þórhildur á sjúkrahúsi Átta ára tók fjölskyldubílinn, ók í Target og fékk sér frappó Tuttugu konur saka Mohamed Al Fayed um kynferðisofbeldi 20 létust og 450 slösuðust þegar talstöðvarnar sprungu Vitorðsmaður viðurkennir að hafa gert það sama og Pelicot Þrír handteknir eftir skotárás við skóla í Osló Talstöðvar springa einnig í Beirút Harris eykur forskotið á landsvísu Þverár Amasonfljóts þorna upp sem aldrei fyrr Símboðarnir sagðir koma frá ungversku skúffufélagi Meta úthýsir rússneskum ríkisfjölmiðlum Stærðarinnar sprengingar í vopnageymslu í Rússlandi Telur að hægt hefði verið að koma í veg fyrir kafbátsslysið Microsoft segir rússneskt tröllabú á bak við falsáróður um Harris Sjá meira
Þúsundir komu saman á Trafalgar-torgi til að minnast Jo Cox Þúsundir Breta tóku þátt í minningarathöfn um þingkonuna Jo Cox á Trafalgar-torgi í Lundúnum í dag sem hefði verið afmælisdagur hennar. 22. júní 2016 20:18
Bretar ganga að kjörborðinu í dag Kosið verður um úrsögn Bretlands úr Evrópusambandinu í dag. Hart var barist á lokametrum kosningabaráttunnar og hamrað var á málstaðnum. Afar lítill munur mælist í skoðanakönnunum en skoðanakannanir í Bretlandi hafa ekki reynst áreiðanlegar. 23. júní 2016 07:30