Hér er sönnun þess að víkingar fundu Vínland Kristján Már Unnarsson skrifar 1. janúar 2017 19:45 Við tóftirnar á Nýfundnalandi. Þar fundust rústir átta bygginga, þar af þriggja sem fólk svaf í. Kveikisteinar sem fundust í þessari tóft, úr bergi af Vesturlandi, benda til að hér hafi dvalið fólk frá Íslandi í kringum árið 1000. Stöð 2/Friðrik Þór Halldórsson. ,,Gaf Leifur nafn landinu eftir landkostum og kallaði Vínland,” segir í Grænlendinga sögu um einn merkasta þáttinn í siglingasögu norrænna manna, landafundina í Ameríku í kringum árið 1000. Fjallað verður um Vínlandsferðirnar í næstu tveimur þáttum Landnemanna í opinni dagskrá á Stöð 2. Þótt Íslendingar hafi sennilega fæstir efast um að Leifur Eiríksson og félagar hafi fyrstir Evrópumanna fundið meginland Ameríku virtist það lengi vera vonlítið að sannfæra aðra um að norrænt fólk frá Grænlandi og Íslandi hafi komið þangað um 500 árum á undan Kólumbusi.Þetta listaverk á útsýnisstað ofan við víkingarústirnar sýnir norræna landkönnuði skoða sig um í ókunnu landi.Stöð 2/Kristján Már Unnarsson.Fundur húsarústa á norðurodda Nýfundnalands árið 1960, og fornleifarannsóknir þar á sjöunda áratugnum, undir stjórn norsku fornleifafræðinganna og hjónanna Anne Stine og Helge Ingstad, hafa hins vegar eytt efasemdum um að frásagnir Íslendingasagna um landafundina styðjast við raunverulega atburði. Þetta er eini staðurinn í Norður-Ameríku, utan Grænlands, þar sem ótvíræðar sannanir liggja fyrir um veru norræna manna í kringum árið 1000. Staðurinn er kenndur við lítið þorp þar nærri sem heitir á franska vísu L’Anse aux Meadows. Aldursgreiningar sýndu að húsin höfðu verið byggð í kringum árið 1000, þau voru með norrænu lagi og sömu gerðar og hús á Íslandi og Grænlandi frá sama tíma. Þar fór fram járnvinnsla að hætti víkinga, litlir öskuhaugar bentu til tímabundinnar dvalar, auk þess sem ýmsir smáhlutir tóku af allan vafa um að norrænir menn höfðu dvalið þar.Friðrik Þór Halldórsson, kvikmyndatökumaður Stöðvar 2, myndar yfir víkina þar sem tóftirnar eru. Staðarhaldarar segja eyjarnar úti fyrir og grynningar í víkinni passa við staðháttalýsingar Leifsbúða í fornsögunum.Stöð 2/Kristján Már Unnarsson.Staðurinn gat þó ekki hafa verið það Vínland sem sögurnar lýstu því að á norðurodda Nýfundnalands hefur aldrei vaxið vínviður. Þúsund ára gamlar smjörhnetur og trjábútar úr smjörhnetutré, sem fundust í norrænu fornleifunum, gerðu hins vegar gæfumuninn. Hneturnar gátu aðeins hafa borist þangað með mönnum og þar sem þær vaxa við svipað hitastig og vínviður gátu menn ályktað að norrænu mennirnir, sem byggðu búðirnar á Nýfundnalandi, höfðu komist mun sunnar og farið um svæði þar sem vínviður óx.Safn er rekið á staðnum á Nýfundnalandi. Þar hafa víkingabúðirnar verði endurreistar í þeirri mynd sem fornleifarannsóknir gefa af þeim.Stöð 2/Kristján Már Unnarsson.Meðal þeirra fornleifafræðinga, sem unnu að rannsókninni, var Svíinn Birgitta Wallace. Hún kveðst trúa því að þetta séu þær búðir sem Leifur Eiríksson er sagður hafa reist og kallaðar voru Leifsbúðir. Þá segir Dale Wells, forstöðumaður safnsins á L'Anse aux Meadows, að lýsingarnar í fornsögunum stemmi ágætlega við staðhætti þar. Í Landnemunum verður saga Vínlandsferðanna rakin, allt frá siglingu Bjarna Herjólfssonar, sem óvart kom að meginlandi Ameríku þegar hann hugðist sigla frá Eyrarbakka til að hitta föður sinn á Grænlandi. Meðal viðmælenda er Páll Bergþórsson, fyrrverandi veðurstofustjóri, höfundur bókarinnar um Vínlandsgátuna.Frá norrænu búðatóftunum á Nýfundnalandi. Aldursgreiningar benda til að þær hafi verið byggðar í kringum árið 1000, á þeim tíma sem fornsögurnar segja að Leifur Eiríksson hafi siglt til Vínlands. Safnbygging L'Anse aux Meadows sést fjær undir klettunum.Stöð 2/Kristján Már Unnarsson.Þátturinn á mánudagskvöld, 2. janúar, hefst að loknum fréttum, klukkan 19.20, og ber heitið Leifur heppni. Hér má sjá myndskeið úr þættinum. Fornminjar Grænland Kanada Landnemarnir Tengdar fréttir Brattahlíð Eiríks rauða var þar sem bratta fjallið er Danskur fornleifafræðingur telur að landnámsjörð Eiríks rauða á Grænlandi sé ranglega staðsett í dag og að Brattahlíð hafi staðið innar við hinn forna Eiríksfjörð. 26. desember 2016 20:00 Norræna byggðin á Grænlandi lét eftir sig glæsileg mannvirki Í Landnemunum á Stöð 2 verður fjallað um íslenska landnámið á Grænlandi og hinar fornu byggðir heimsóttar. 11. desember 2016 08:15 Landnemarnir sigla áfram til Grænlands og Vínlands Landnám Íslendinga á Grænlandi með siglingu Eiríks rauða árið 985 og dularfullt hvarf norrænu þjóðarinnar um 500 árum síðar er meðal þess fjallað verður um í þáttaröðinni "Landnemarnir“ sem heldur áfram á Stöð 2 í vetur. 13. nóvember 2016 10:15 Þjóðin sem hvarf bjó á Grænlandi í 500 ár Byggð norrænna manna á Grænlandi og dularfull örlög hennar verða efni næsta þáttar Landnemanna á Stöð 2 á mánudagskvöld. 18. desember 2016 08:15 Eiríkur var ekki að gabba með nafngift Grænlands Eiríkur rauði fann veðursælasta svæði landsins, sem var þakið skógi fyrir þúsund árum, og það eina sem hentaði til landbúnaðar. 12. desember 2016 20:00 Mest lesið Læknir í Kópavogi blekkti fjölskyldu sína með lygasögu um krabbamein Innlent Tálbeitan ákærð fyrir rangt brot Innlent Létu sér andlát Hjörleifs í léttu rúmi liggja Innlent Telja sig hafa fundið skipið sem skaut drónunum Erlent Lykillinn að kraftaverki að Birgir var frá Íslandi Erlent Vissu af auknum töfum en óraði ekki fyrir viðbrögðunum Innlent Hafði hvorki þekkingu né umboð til að tjá sig um fjármálin Innlent Tveggja vikna tvíburasystrum vísað úr landi Innlent Fossvogsbrúin sé álíka gáfuleg og að setja göngustíg í Reynisfjöru Innlent Fjöldauppsagnir á Keflavíkurflugvelli Innlent Fleiri fréttir Stímir óhrædd í gin ísraelska sjóhersins Kom ráðherra á óvart að viðræðum hefði verið slitið Söguðu gat á flugsafn til að stinga inn Boeing 757 Tveggja vikna tvíburasystrum vísað úr landi Gæti stefnt í þungavigtarslag um varaformannsembættið Atvinnuþátttaka innflytjenda meiri en Íslendinga en fjárhagsstaða verri Hafði hvorki þekkingu né umboð til að tjá sig um fjármálin Framsóknarflokkurinn mælist aftur inni Áttatíu starfsmenn í biðstöðu og HM-hópur Íslands Viðreisn býður fram undir eigin merkjum í Árborg Ekið á hjólreiðamann og hann fluttur á bráðamóttöku Val á þingflokksformanni bíður betri tíma Tvö vilja byggja Fossvogsbrú en bæði yfir áætluðum kostnaði Tálbeitan ákærð fyrir rangt brot Ekki sama manneskjan eftir hörmungarnar á Gasa Skorar á ríkisstjórnina að fjármagna íslenskunám Eggert Benedikt settur forstjóri Hafró Samtök „gamalla karla“ sem sumum finnst „kúl“ Rafmagnslaust á Dalvík, Hrísey og nágrenni Hætt við sameiningu HA og Háskólans á Bifröst Bjóða Grindvíkingum á seiglunámskeið Fimmtungur getur ekki keypt afmælisgjafir fyrir börnin sín Reyna að bjarga starfseminni á Möltu og slæmar fregnir af makrílveiðinni Bein útsending: Loftslagsdagurinn Bein útsending: Staða launafólks á Íslandi Létu sér andlát Hjörleifs í léttu rúmi liggja Konur og háskólamenntaðir líklegri til að vilja frekari aðgerðir gegn Ísrael Bein útsending: Heilbrigðistæknilausnir og -þjónusta Biskup Íslands heimsækir Úkraínu Vissu af auknum töfum en óraði ekki fyrir viðbrögðunum Sjá meira
,,Gaf Leifur nafn landinu eftir landkostum og kallaði Vínland,” segir í Grænlendinga sögu um einn merkasta þáttinn í siglingasögu norrænna manna, landafundina í Ameríku í kringum árið 1000. Fjallað verður um Vínlandsferðirnar í næstu tveimur þáttum Landnemanna í opinni dagskrá á Stöð 2. Þótt Íslendingar hafi sennilega fæstir efast um að Leifur Eiríksson og félagar hafi fyrstir Evrópumanna fundið meginland Ameríku virtist það lengi vera vonlítið að sannfæra aðra um að norrænt fólk frá Grænlandi og Íslandi hafi komið þangað um 500 árum á undan Kólumbusi.Þetta listaverk á útsýnisstað ofan við víkingarústirnar sýnir norræna landkönnuði skoða sig um í ókunnu landi.Stöð 2/Kristján Már Unnarsson.Fundur húsarústa á norðurodda Nýfundnalands árið 1960, og fornleifarannsóknir þar á sjöunda áratugnum, undir stjórn norsku fornleifafræðinganna og hjónanna Anne Stine og Helge Ingstad, hafa hins vegar eytt efasemdum um að frásagnir Íslendingasagna um landafundina styðjast við raunverulega atburði. Þetta er eini staðurinn í Norður-Ameríku, utan Grænlands, þar sem ótvíræðar sannanir liggja fyrir um veru norræna manna í kringum árið 1000. Staðurinn er kenndur við lítið þorp þar nærri sem heitir á franska vísu L’Anse aux Meadows. Aldursgreiningar sýndu að húsin höfðu verið byggð í kringum árið 1000, þau voru með norrænu lagi og sömu gerðar og hús á Íslandi og Grænlandi frá sama tíma. Þar fór fram járnvinnsla að hætti víkinga, litlir öskuhaugar bentu til tímabundinnar dvalar, auk þess sem ýmsir smáhlutir tóku af allan vafa um að norrænir menn höfðu dvalið þar.Friðrik Þór Halldórsson, kvikmyndatökumaður Stöðvar 2, myndar yfir víkina þar sem tóftirnar eru. Staðarhaldarar segja eyjarnar úti fyrir og grynningar í víkinni passa við staðháttalýsingar Leifsbúða í fornsögunum.Stöð 2/Kristján Már Unnarsson.Staðurinn gat þó ekki hafa verið það Vínland sem sögurnar lýstu því að á norðurodda Nýfundnalands hefur aldrei vaxið vínviður. Þúsund ára gamlar smjörhnetur og trjábútar úr smjörhnetutré, sem fundust í norrænu fornleifunum, gerðu hins vegar gæfumuninn. Hneturnar gátu aðeins hafa borist þangað með mönnum og þar sem þær vaxa við svipað hitastig og vínviður gátu menn ályktað að norrænu mennirnir, sem byggðu búðirnar á Nýfundnalandi, höfðu komist mun sunnar og farið um svæði þar sem vínviður óx.Safn er rekið á staðnum á Nýfundnalandi. Þar hafa víkingabúðirnar verði endurreistar í þeirri mynd sem fornleifarannsóknir gefa af þeim.Stöð 2/Kristján Már Unnarsson.Meðal þeirra fornleifafræðinga, sem unnu að rannsókninni, var Svíinn Birgitta Wallace. Hún kveðst trúa því að þetta séu þær búðir sem Leifur Eiríksson er sagður hafa reist og kallaðar voru Leifsbúðir. Þá segir Dale Wells, forstöðumaður safnsins á L'Anse aux Meadows, að lýsingarnar í fornsögunum stemmi ágætlega við staðhætti þar. Í Landnemunum verður saga Vínlandsferðanna rakin, allt frá siglingu Bjarna Herjólfssonar, sem óvart kom að meginlandi Ameríku þegar hann hugðist sigla frá Eyrarbakka til að hitta föður sinn á Grænlandi. Meðal viðmælenda er Páll Bergþórsson, fyrrverandi veðurstofustjóri, höfundur bókarinnar um Vínlandsgátuna.Frá norrænu búðatóftunum á Nýfundnalandi. Aldursgreiningar benda til að þær hafi verið byggðar í kringum árið 1000, á þeim tíma sem fornsögurnar segja að Leifur Eiríksson hafi siglt til Vínlands. Safnbygging L'Anse aux Meadows sést fjær undir klettunum.Stöð 2/Kristján Már Unnarsson.Þátturinn á mánudagskvöld, 2. janúar, hefst að loknum fréttum, klukkan 19.20, og ber heitið Leifur heppni. Hér má sjá myndskeið úr þættinum.
Fornminjar Grænland Kanada Landnemarnir Tengdar fréttir Brattahlíð Eiríks rauða var þar sem bratta fjallið er Danskur fornleifafræðingur telur að landnámsjörð Eiríks rauða á Grænlandi sé ranglega staðsett í dag og að Brattahlíð hafi staðið innar við hinn forna Eiríksfjörð. 26. desember 2016 20:00 Norræna byggðin á Grænlandi lét eftir sig glæsileg mannvirki Í Landnemunum á Stöð 2 verður fjallað um íslenska landnámið á Grænlandi og hinar fornu byggðir heimsóttar. 11. desember 2016 08:15 Landnemarnir sigla áfram til Grænlands og Vínlands Landnám Íslendinga á Grænlandi með siglingu Eiríks rauða árið 985 og dularfullt hvarf norrænu þjóðarinnar um 500 árum síðar er meðal þess fjallað verður um í þáttaröðinni "Landnemarnir“ sem heldur áfram á Stöð 2 í vetur. 13. nóvember 2016 10:15 Þjóðin sem hvarf bjó á Grænlandi í 500 ár Byggð norrænna manna á Grænlandi og dularfull örlög hennar verða efni næsta þáttar Landnemanna á Stöð 2 á mánudagskvöld. 18. desember 2016 08:15 Eiríkur var ekki að gabba með nafngift Grænlands Eiríkur rauði fann veðursælasta svæði landsins, sem var þakið skógi fyrir þúsund árum, og það eina sem hentaði til landbúnaðar. 12. desember 2016 20:00 Mest lesið Læknir í Kópavogi blekkti fjölskyldu sína með lygasögu um krabbamein Innlent Tálbeitan ákærð fyrir rangt brot Innlent Létu sér andlát Hjörleifs í léttu rúmi liggja Innlent Telja sig hafa fundið skipið sem skaut drónunum Erlent Lykillinn að kraftaverki að Birgir var frá Íslandi Erlent Vissu af auknum töfum en óraði ekki fyrir viðbrögðunum Innlent Hafði hvorki þekkingu né umboð til að tjá sig um fjármálin Innlent Tveggja vikna tvíburasystrum vísað úr landi Innlent Fossvogsbrúin sé álíka gáfuleg og að setja göngustíg í Reynisfjöru Innlent Fjöldauppsagnir á Keflavíkurflugvelli Innlent Fleiri fréttir Stímir óhrædd í gin ísraelska sjóhersins Kom ráðherra á óvart að viðræðum hefði verið slitið Söguðu gat á flugsafn til að stinga inn Boeing 757 Tveggja vikna tvíburasystrum vísað úr landi Gæti stefnt í þungavigtarslag um varaformannsembættið Atvinnuþátttaka innflytjenda meiri en Íslendinga en fjárhagsstaða verri Hafði hvorki þekkingu né umboð til að tjá sig um fjármálin Framsóknarflokkurinn mælist aftur inni Áttatíu starfsmenn í biðstöðu og HM-hópur Íslands Viðreisn býður fram undir eigin merkjum í Árborg Ekið á hjólreiðamann og hann fluttur á bráðamóttöku Val á þingflokksformanni bíður betri tíma Tvö vilja byggja Fossvogsbrú en bæði yfir áætluðum kostnaði Tálbeitan ákærð fyrir rangt brot Ekki sama manneskjan eftir hörmungarnar á Gasa Skorar á ríkisstjórnina að fjármagna íslenskunám Eggert Benedikt settur forstjóri Hafró Samtök „gamalla karla“ sem sumum finnst „kúl“ Rafmagnslaust á Dalvík, Hrísey og nágrenni Hætt við sameiningu HA og Háskólans á Bifröst Bjóða Grindvíkingum á seiglunámskeið Fimmtungur getur ekki keypt afmælisgjafir fyrir börnin sín Reyna að bjarga starfseminni á Möltu og slæmar fregnir af makrílveiðinni Bein útsending: Loftslagsdagurinn Bein útsending: Staða launafólks á Íslandi Létu sér andlát Hjörleifs í léttu rúmi liggja Konur og háskólamenntaðir líklegri til að vilja frekari aðgerðir gegn Ísrael Bein útsending: Heilbrigðistæknilausnir og -þjónusta Biskup Íslands heimsækir Úkraínu Vissu af auknum töfum en óraði ekki fyrir viðbrögðunum Sjá meira
Brattahlíð Eiríks rauða var þar sem bratta fjallið er Danskur fornleifafræðingur telur að landnámsjörð Eiríks rauða á Grænlandi sé ranglega staðsett í dag og að Brattahlíð hafi staðið innar við hinn forna Eiríksfjörð. 26. desember 2016 20:00
Norræna byggðin á Grænlandi lét eftir sig glæsileg mannvirki Í Landnemunum á Stöð 2 verður fjallað um íslenska landnámið á Grænlandi og hinar fornu byggðir heimsóttar. 11. desember 2016 08:15
Landnemarnir sigla áfram til Grænlands og Vínlands Landnám Íslendinga á Grænlandi með siglingu Eiríks rauða árið 985 og dularfullt hvarf norrænu þjóðarinnar um 500 árum síðar er meðal þess fjallað verður um í þáttaröðinni "Landnemarnir“ sem heldur áfram á Stöð 2 í vetur. 13. nóvember 2016 10:15
Þjóðin sem hvarf bjó á Grænlandi í 500 ár Byggð norrænna manna á Grænlandi og dularfull örlög hennar verða efni næsta þáttar Landnemanna á Stöð 2 á mánudagskvöld. 18. desember 2016 08:15
Eiríkur var ekki að gabba með nafngift Grænlands Eiríkur rauði fann veðursælasta svæði landsins, sem var þakið skógi fyrir þúsund árum, og það eina sem hentaði til landbúnaðar. 12. desember 2016 20:00