Í senn ofsafenginn og hástemmdur Jónas Sen skrifar 25. september 2019 15:00 Hljómsveitin spilaði af öryggi, segir gagnrýnandi. Fréttablaðið/Ernir Það fór illa fyrir Sergej Prokofíev. Verk eftir hann var á dagskránni á Sinfóníutónleikunum á fimmtudagskvöldið. Hann var óumdeilanlega eitt mesta tónskáld Sovétríkjanna, en fimm árum áður en hann lést féll hann úr náðinni hjá Stalín. Og það var ekkert grín. Stjórnvöld eignuðu sér listamennina, þeim var sagt hvernig verk þeir áttu að skapa. Valdamenn Sovétríkjanna trúðu því almennt að listaverk gætu ekki verið hlutlaus pólitískt séð. Listaverk var annað hvort með eða á móti gildum byltingarinnar. Möppudýr og kerfiskarlar gátu því hafnað verkum ef þau studdu ekki hugmyndafræðina sem lá að baki byltingunni. Þeir vildu frekar tónlist fyrir kóra og kammerhópa en einleiksverk því hin fyrrnefndu samsvöruðu betur hugmyndinni um rússneskan samvinnuanda. Almennt talað voru yfirborðsleg verk tekin fram yfir þau djúpu vegna þess að þau höfðuðu meira til fjöldans. Prokofíev þótti ekki falla inn í þessa mynd og síðustu árin sem hann lifði var tónlist hans tekin af dagskránni í Sovétríkjunum.Af miklum glæsileik Verkið eftir hann sem flutt var á tónleikunum á fimmtudagskvöldið er fimmta sinfónían. Hún var frumflutt þremur árum áður en allt fór til fjandans. Tónlistin einkennist af mögnuðum laglínum og skemmtilegri framvindu, hún er einstaklega grípandi. Stjórnandi var Roderick Cox og hann var auðheyrilega með allt á hreinu. Hljómsveitin spilaði af öryggi, einstakir hljóðfæraleikarar léku einleikslínur af miklum glæsileik og heildarhljómurinn var þéttur og samsvaraði sér vel. Gott flæði var í tónlistinni, túlkunin var snörp og gædd sannfærandi flæði, hápunktarnir prýðilega samtaka og tignarlegir. Síðdegi skógarpúkans eftir Debussy kom einnig ágætlega út. Þetta er fíngerð tónlist, allskonar blæbrigði eru ofin inn í atburðarásina og útkoman var þéttofinn tónavefur sem hljómsveitin útfærði af nostursemi og þokka undir smekklegri stjórn Cox. Fiðlukonsert eftir Jennifer Higdon var líka flottur. Einleikari var Benjamin Beilman, og leikur hans var í senn ofsafenginn og hástemmdur. Higdon er samtímatónskáld sem hefur notið óvanalegrar velgengni undanfarin ár. Tónlist hennar er enda aðgengileg án þess að vera ódýr, þar eru laglínur og endurtekningar til áherslu, auðskiljanleg frásögn með skýru flæði og oft heillandi áferð. Beilman spilaði af gríðarlegri fagmennsku, leikur hans var áreynslulaus og ótrúlega glæsilegur. Það var bókstaflega unaður að hlusta á hann leika; samspil hans og hljómsveitarinnar var sömuleiðis nákvæmt og til fyrirmyndar. Bravó! Jónas Sen Birtist í Fréttablaðinu Tónlist Tónlistargagnrýni Mest lesið Matti Matt nú meistari Lífið Sætustu systur landsins skáluðu fyrir Birni Lífið Fréttatía vikunnar: Clint Eastwood, útivistarsvæði og óvenjuleg lending Lífið Jóhanna Guðrún gæsuð Lífið Yfir tvö hundruð tryllitæki sýnd um helgina Lífið samstarf Í Love Island eftir lífshættulegt slys Lífið Sydney Sweeney selur sápu úr skítugu baðvatni sínu Lífið Mikið um dýrðir á þjóðardegi Íslands í Japan Lífið Brad Pitt tjáir sig í fyrsta skipti um skilnaðinn Lífið Hamingjusöm pör noti mikið samanburð við aðra Lífið Fleiri fréttir KK og Sinfó: Clint Eastwood mætti í Eldborg Carmina Burana sem maður vill helst gleyma – hvað fór úrskeiðis í Hörpu? Klækir, prettir og kardínálaklíkur í páfakjöri Bryan Adams breytti Eldborg í grátkór íslenskra karla Þetta er ástæðan fyrir því að þú átt aldrei að bjóða óperusöngvara í matarboð Spegill, spegill, herm þú mér, hve léleg endurgerðin er Rislítil ástarsaga Sjá meira
Það fór illa fyrir Sergej Prokofíev. Verk eftir hann var á dagskránni á Sinfóníutónleikunum á fimmtudagskvöldið. Hann var óumdeilanlega eitt mesta tónskáld Sovétríkjanna, en fimm árum áður en hann lést féll hann úr náðinni hjá Stalín. Og það var ekkert grín. Stjórnvöld eignuðu sér listamennina, þeim var sagt hvernig verk þeir áttu að skapa. Valdamenn Sovétríkjanna trúðu því almennt að listaverk gætu ekki verið hlutlaus pólitískt séð. Listaverk var annað hvort með eða á móti gildum byltingarinnar. Möppudýr og kerfiskarlar gátu því hafnað verkum ef þau studdu ekki hugmyndafræðina sem lá að baki byltingunni. Þeir vildu frekar tónlist fyrir kóra og kammerhópa en einleiksverk því hin fyrrnefndu samsvöruðu betur hugmyndinni um rússneskan samvinnuanda. Almennt talað voru yfirborðsleg verk tekin fram yfir þau djúpu vegna þess að þau höfðuðu meira til fjöldans. Prokofíev þótti ekki falla inn í þessa mynd og síðustu árin sem hann lifði var tónlist hans tekin af dagskránni í Sovétríkjunum.Af miklum glæsileik Verkið eftir hann sem flutt var á tónleikunum á fimmtudagskvöldið er fimmta sinfónían. Hún var frumflutt þremur árum áður en allt fór til fjandans. Tónlistin einkennist af mögnuðum laglínum og skemmtilegri framvindu, hún er einstaklega grípandi. Stjórnandi var Roderick Cox og hann var auðheyrilega með allt á hreinu. Hljómsveitin spilaði af öryggi, einstakir hljóðfæraleikarar léku einleikslínur af miklum glæsileik og heildarhljómurinn var þéttur og samsvaraði sér vel. Gott flæði var í tónlistinni, túlkunin var snörp og gædd sannfærandi flæði, hápunktarnir prýðilega samtaka og tignarlegir. Síðdegi skógarpúkans eftir Debussy kom einnig ágætlega út. Þetta er fíngerð tónlist, allskonar blæbrigði eru ofin inn í atburðarásina og útkoman var þéttofinn tónavefur sem hljómsveitin útfærði af nostursemi og þokka undir smekklegri stjórn Cox. Fiðlukonsert eftir Jennifer Higdon var líka flottur. Einleikari var Benjamin Beilman, og leikur hans var í senn ofsafenginn og hástemmdur. Higdon er samtímatónskáld sem hefur notið óvanalegrar velgengni undanfarin ár. Tónlist hennar er enda aðgengileg án þess að vera ódýr, þar eru laglínur og endurtekningar til áherslu, auðskiljanleg frásögn með skýru flæði og oft heillandi áferð. Beilman spilaði af gríðarlegri fagmennsku, leikur hans var áreynslulaus og ótrúlega glæsilegur. Það var bókstaflega unaður að hlusta á hann leika; samspil hans og hljómsveitarinnar var sömuleiðis nákvæmt og til fyrirmyndar. Bravó! Jónas Sen
Birtist í Fréttablaðinu Tónlist Tónlistargagnrýni Mest lesið Matti Matt nú meistari Lífið Sætustu systur landsins skáluðu fyrir Birni Lífið Fréttatía vikunnar: Clint Eastwood, útivistarsvæði og óvenjuleg lending Lífið Jóhanna Guðrún gæsuð Lífið Yfir tvö hundruð tryllitæki sýnd um helgina Lífið samstarf Í Love Island eftir lífshættulegt slys Lífið Sydney Sweeney selur sápu úr skítugu baðvatni sínu Lífið Mikið um dýrðir á þjóðardegi Íslands í Japan Lífið Brad Pitt tjáir sig í fyrsta skipti um skilnaðinn Lífið Hamingjusöm pör noti mikið samanburð við aðra Lífið Fleiri fréttir KK og Sinfó: Clint Eastwood mætti í Eldborg Carmina Burana sem maður vill helst gleyma – hvað fór úrskeiðis í Hörpu? Klækir, prettir og kardínálaklíkur í páfakjöri Bryan Adams breytti Eldborg í grátkór íslenskra karla Þetta er ástæðan fyrir því að þú átt aldrei að bjóða óperusöngvara í matarboð Spegill, spegill, herm þú mér, hve léleg endurgerðin er Rislítil ástarsaga Sjá meira