Konurnar sem eiga að bjarga jörðinni Valgerður Árnadóttir skrifar 24. september 2019 17:23 Til að bjarga jörðinni þurfum við að rísa upp og taka á honum stóra okkar. Samkvæmt könnunum eru fleiri konur en karlar umhverfisverndarsinnar, þær taka frekar ábyrgð á neyslu sinni og lífsstíl og láta frekar í sér heyra varðandi umhverfismál en karlar. Nýjasta og augljósasta dæmið er Greta Thunberg, hún ögrar núverandi kerfinu svo að forseta Bandaríkjanna finnst ástæða til að hæðast að henni. Okkur hefur verið kennt að umhverfisvernd sé ekkert sérstaklega karlmannleg. Virkjanir, stóriðja, flugvélar, skip og steikur eru karlmannlegar, að valta yfir aðra er karlmannlegt, að slást, að stríða, að gera grín að konum og hommum, það er karlmannlegt. Konur eru veikgeðja, þær mega ekkert aumt sjá, þær fara á túr og ímynda sér allskonar krankleika sem ekkert er til í. Konur „finna eitthvað á sér“ en karlar koma og segja þeim að það sé ímyndun. Kona sem gengur með barn finnur á sér þegar eitthvað er rangt, ef þú talar við konu sem hefur lent í vandræðum á meðgöngu eða í fæðingu og hún hefur verið að segja frá því að það sé eitthvað að, að það þurfi að hjálpa henni, þá er mjög oft sem það fylgir sögunni að ekki var á hana hlustað og eitthvað hafi í kjölfarið farið úrskeiðis. Í gamla daga var virðing borin fyrir því sem „konur fundu á sér“, ljósmæður og jurtalæknar voru afar vitrar konur sem þróuðu ýmis meðul og lækningar sem síðar skiluðu sér í læknavísindin sem vestrænir læknar byggja nú á. En með uppgangi feðraveldis þá ógnuðu þessar konur þeirri hugmyndafræði sem feðraveldið byggir á og þær voru kallaðar nornir og galdrakerlingar og þeim átti að útrýma, þær voru pyntaðar og drepnar í hundruðum þúsundavís. Fólki finnst nornaveiðar miðalda fáránlegar í dag en um leið og konur stíga fram þá er þó að þeim vegið, metoo-byltingin opnaði augu margra en mótlætið varð á sama tíma skæðara og stríð á hendur konum háð fyrir opnum tjöldum. Valdamestu þjóðarleiðtogar heims fara ekkert í felur með það að hata konur, homma og útlendinga eins og Trump, Bolsonaro, Putin, Duterte og nú síðast Boris Johnson. Eins og ekkert sé sjálfsagðara. Á sama tíma og konur berjast fyrir jafnrétti þá eiga þær að líka að berjast fyrir umhverfinu, það er engu líkara en að ábyrgð þess að koma þeim skilaboðum til fólks að það megi ekki berja, nauðga og níðast á konum eigi einnig við um náttúruna, af því að „konum er annt um svona hluti“. Hvaða kona hefur ekki heyrt frá karli þegar hann er að fría sig ábyrgð á heimilisstörfum að fyrst henni sé svona annt um að það sé hreint þá geti hún gert það sjálf eða að „hún hafi meiri áhuga á því“. Nei þið fríið ykkur ekki ábyrgð svona létt. Jafnrétti er það eina sem mun koma á friði og bjarga jörðinni, án átaks allra mun það ekki takast. Það voru ekki konur sem byggðu það kapítalíska kerfi sem er að ganga frá jörðinni, konur hafa ekki sent menn í stríð, konur hafa ekki látið menn bæla tilfinningar sínar og tengingu við náttúruna og konur komu okkur ekki í þau vandræði sem við erum í núna. Svo ekki ætlast til þess að konur taki til eftir ykkur, það mun ekki takast nema með sameiginlegu átaki að breyta þessu. Við fundum nafn yfir þá hugmyndafræði sem þarf til að koma á jafnvægi og við köllum það femínisma, en femínismi gengur út á það að konur séu jafnar á við karlmenn. Að til að þróa kerfi sem virkar í þessum heimi og leysa þann vanda sem við erum komin í þurfum við jafnvægi kynjanna og þar til því er náð þurfum við femínisma. Að geta ekki kallað sig femínista eða umhverfisverndarsinna er ótti, ótti sem feðraveldið hefur innrætt þér. Ótti við að þú viðurkennir að í nútíma samfélagi sé kerfi sem upphefur karla á kostnað kvenna. Ótti við að ef þú viðurkennir að það sé ójöfnuður til staðar sem þarf að laga þá sértu um leið að viðurkenna að þú sért partur af vandamálinu. Svona eins og þegar þú ert föst/fastur í bíl í umferðarteppu að bölva umferðinni. Í því felst nefnilega að þú þurfir að taka ábyrgð á því að ögra kerfinu sem hefur verið til staðar í hundruð ára, kerfi sem kallast feðraveldi, kerfi sem kallast kapítalismi, kerfi sem hefur búið til ójöfnuð og sundrungu meðal karla og kvenna, kerfi sem hefur rænt þig það sem er fallegt og gott, rænt þig kærleika, öryggi, samkennd og virðingu. Kerfi sem umfram allt leyfir þér ekki að vera þú, alveg sama af hvaða kyni þú ert. Með því að afneita vandamálinu þá ertu að gera nákvæmlega það sem “þeir” vilja. Ef þú lítur á móður jörð þá getur þú líka séð hvað feðraveldið/kapítalisminn hefur gert henni, það sama og þeir hafa gert konum. Útkoman er slæm fyrir alla, konur og menn eru úr jafnvægi, jörðin er úr jafnvægi, áhrifin bitna á öllum og öllu. Það er kominn tími til að karlar taki undir með konum og segi „Fokkið ykkur, ég mun ekki gera það sem þið sögðuð mér að gera!“ vegna þess að framtíð mannkyns veltur á því. Það felst hugrekki í því að viðurkenna að man hafi haft rangt fyrir sér og gera betur. Það þarf núna sem aldrei fyrr. Gerum þetta saman.Höfundur er umhverfisverndarsinni og femínisti. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Valgerður Árnadóttir Mest lesið Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson Skoðun Opið hús fyrir útvalda Björn Brynjúlfur Björnsson Skoðun Norska leiðin hefur gefist vel – í Póllandi Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Auðbeldi SFS Örn Bárður Jónsson Skoðun Af hverju hræðist fólk kynjafræði? Eydís Ásbjörnsdóttir Skoðun Skjárinn og börnin Daðey Albertsdóttir,Silja Björk Egilsdóttir,Skúli Bragi Geirdal Skoðun „Er stjúpmamma þín vond eins og í Öskubusku?“ Hafdís Bára Ólafsdóttir Skoðun Af hverju er Framsóknarfólk hamingjusamast? Árelía Eydís Guðmundsdóttir Skoðun 120km hraði á Keflavíkurveginum og netsölur með áfengi Jón Páll Haraldsson Skoðun Hópnauðganir/svartheimar! Davíð Bergmann Skoðun Skoðun Skoðun Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar Skoðun 120km hraði á Keflavíkurveginum og netsölur með áfengi Jón Páll Haraldsson skrifar Skoðun Lausnin liggur fyrir – Landspítali þarf að stíga skrefið Sandra B. Franks skrifar Skoðun Auðbeldi SFS Örn Bárður Jónsson skrifar Skoðun Skjárinn og börnin Daðey Albertsdóttir,Silja Björk Egilsdóttir,Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun „Er stjúpmamma þín vond eins og í Öskubusku?“ Hafdís Bára Ólafsdóttir skrifar Skoðun Af hverju er Framsóknarfólk hamingjusamast? Árelía Eydís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Norska leiðin hefur gefist vel – í Póllandi Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Opið hús fyrir útvalda Björn Brynjúlfur Björnsson skrifar Skoðun Af hverju hræðist fólk kynjafræði? Eydís Ásbjörnsdóttir skrifar Skoðun Hlustum á okkar landsliðskonur - sýnum Ísrael rauða spjaldið Hrönn G. Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar Skoðun Hópnauðganir/svartheimar! Davíð Bergmann skrifar Skoðun Valdið og samvinnuhugsjónin Kjartan Helgi Ólafsson skrifar Skoðun NPA breytti lífinu mínu Sveinbjörn Eggertsson skrifar Skoðun Hefur þú tilkynnt um ofbeldi gegn barni? Alfa Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Gildi kærleika og mannúðar Toshiki Toma skrifar Skoðun Hvernig tryggjum við samkeppnishæfni þjóðar? Jón Skafti Gestsson skrifar Skoðun Í minningu Frans páfa - sem tók sér nafn verndardýrlings dýra og náttúru Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Flottu kjötauglýsingarnar í blöðunum... Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Grafarvogsgremjan Þorlákur Axel Jónsson skrifar Skoðun Er ég að svindla? – Um sambýli manns og gervigreindar í sköpun og þekkingu Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Fjármögnuðu stríðsvél Rússlands Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugleiðingar á páskum Ámundi Loftsson skrifar Skoðun Gremjan í Grafarvogi Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Samlokan á borðinu: Hugleiðingar á föstudeginn langaum sjónvarpsþættina Adolescence Skúli Ólafsson skrifar Skoðun Móttaka skemmtiferðaskipa - hlustað á íbúa Þórdís Lóa Þórhallsdóttir skrifar Skoðun Námsfærni nemenda í íslenskum skólum: Eigum við að lækka rána? Sigríður Ólafsdóttir skrifar Skoðun Snorri byggir skoðun á skólakerfinu á reynslusögum annarra en Guðrún vitnar í ritrýndar heimildir Davíð Routley skrifar Skoðun Þegar mannshjörtun mætast Jóna Hrönn Bolladóttir,Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Horft til einkunna og annarra þátta við innritun í framhaldsskóla Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Sjá meira
Til að bjarga jörðinni þurfum við að rísa upp og taka á honum stóra okkar. Samkvæmt könnunum eru fleiri konur en karlar umhverfisverndarsinnar, þær taka frekar ábyrgð á neyslu sinni og lífsstíl og láta frekar í sér heyra varðandi umhverfismál en karlar. Nýjasta og augljósasta dæmið er Greta Thunberg, hún ögrar núverandi kerfinu svo að forseta Bandaríkjanna finnst ástæða til að hæðast að henni. Okkur hefur verið kennt að umhverfisvernd sé ekkert sérstaklega karlmannleg. Virkjanir, stóriðja, flugvélar, skip og steikur eru karlmannlegar, að valta yfir aðra er karlmannlegt, að slást, að stríða, að gera grín að konum og hommum, það er karlmannlegt. Konur eru veikgeðja, þær mega ekkert aumt sjá, þær fara á túr og ímynda sér allskonar krankleika sem ekkert er til í. Konur „finna eitthvað á sér“ en karlar koma og segja þeim að það sé ímyndun. Kona sem gengur með barn finnur á sér þegar eitthvað er rangt, ef þú talar við konu sem hefur lent í vandræðum á meðgöngu eða í fæðingu og hún hefur verið að segja frá því að það sé eitthvað að, að það þurfi að hjálpa henni, þá er mjög oft sem það fylgir sögunni að ekki var á hana hlustað og eitthvað hafi í kjölfarið farið úrskeiðis. Í gamla daga var virðing borin fyrir því sem „konur fundu á sér“, ljósmæður og jurtalæknar voru afar vitrar konur sem þróuðu ýmis meðul og lækningar sem síðar skiluðu sér í læknavísindin sem vestrænir læknar byggja nú á. En með uppgangi feðraveldis þá ógnuðu þessar konur þeirri hugmyndafræði sem feðraveldið byggir á og þær voru kallaðar nornir og galdrakerlingar og þeim átti að útrýma, þær voru pyntaðar og drepnar í hundruðum þúsundavís. Fólki finnst nornaveiðar miðalda fáránlegar í dag en um leið og konur stíga fram þá er þó að þeim vegið, metoo-byltingin opnaði augu margra en mótlætið varð á sama tíma skæðara og stríð á hendur konum háð fyrir opnum tjöldum. Valdamestu þjóðarleiðtogar heims fara ekkert í felur með það að hata konur, homma og útlendinga eins og Trump, Bolsonaro, Putin, Duterte og nú síðast Boris Johnson. Eins og ekkert sé sjálfsagðara. Á sama tíma og konur berjast fyrir jafnrétti þá eiga þær að líka að berjast fyrir umhverfinu, það er engu líkara en að ábyrgð þess að koma þeim skilaboðum til fólks að það megi ekki berja, nauðga og níðast á konum eigi einnig við um náttúruna, af því að „konum er annt um svona hluti“. Hvaða kona hefur ekki heyrt frá karli þegar hann er að fría sig ábyrgð á heimilisstörfum að fyrst henni sé svona annt um að það sé hreint þá geti hún gert það sjálf eða að „hún hafi meiri áhuga á því“. Nei þið fríið ykkur ekki ábyrgð svona létt. Jafnrétti er það eina sem mun koma á friði og bjarga jörðinni, án átaks allra mun það ekki takast. Það voru ekki konur sem byggðu það kapítalíska kerfi sem er að ganga frá jörðinni, konur hafa ekki sent menn í stríð, konur hafa ekki látið menn bæla tilfinningar sínar og tengingu við náttúruna og konur komu okkur ekki í þau vandræði sem við erum í núna. Svo ekki ætlast til þess að konur taki til eftir ykkur, það mun ekki takast nema með sameiginlegu átaki að breyta þessu. Við fundum nafn yfir þá hugmyndafræði sem þarf til að koma á jafnvægi og við köllum það femínisma, en femínismi gengur út á það að konur séu jafnar á við karlmenn. Að til að þróa kerfi sem virkar í þessum heimi og leysa þann vanda sem við erum komin í þurfum við jafnvægi kynjanna og þar til því er náð þurfum við femínisma. Að geta ekki kallað sig femínista eða umhverfisverndarsinna er ótti, ótti sem feðraveldið hefur innrætt þér. Ótti við að þú viðurkennir að í nútíma samfélagi sé kerfi sem upphefur karla á kostnað kvenna. Ótti við að ef þú viðurkennir að það sé ójöfnuður til staðar sem þarf að laga þá sértu um leið að viðurkenna að þú sért partur af vandamálinu. Svona eins og þegar þú ert föst/fastur í bíl í umferðarteppu að bölva umferðinni. Í því felst nefnilega að þú þurfir að taka ábyrgð á því að ögra kerfinu sem hefur verið til staðar í hundruð ára, kerfi sem kallast feðraveldi, kerfi sem kallast kapítalismi, kerfi sem hefur búið til ójöfnuð og sundrungu meðal karla og kvenna, kerfi sem hefur rænt þig það sem er fallegt og gott, rænt þig kærleika, öryggi, samkennd og virðingu. Kerfi sem umfram allt leyfir þér ekki að vera þú, alveg sama af hvaða kyni þú ert. Með því að afneita vandamálinu þá ertu að gera nákvæmlega það sem “þeir” vilja. Ef þú lítur á móður jörð þá getur þú líka séð hvað feðraveldið/kapítalisminn hefur gert henni, það sama og þeir hafa gert konum. Útkoman er slæm fyrir alla, konur og menn eru úr jafnvægi, jörðin er úr jafnvægi, áhrifin bitna á öllum og öllu. Það er kominn tími til að karlar taki undir með konum og segi „Fokkið ykkur, ég mun ekki gera það sem þið sögðuð mér að gera!“ vegna þess að framtíð mannkyns veltur á því. Það felst hugrekki í því að viðurkenna að man hafi haft rangt fyrir sér og gera betur. Það þarf núna sem aldrei fyrr. Gerum þetta saman.Höfundur er umhverfisverndarsinni og femínisti.
Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson Skoðun
Skoðun Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar
Skoðun Hlustum á okkar landsliðskonur - sýnum Ísrael rauða spjaldið Hrönn G. Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar
Skoðun Í minningu Frans páfa - sem tók sér nafn verndardýrlings dýra og náttúru Árni Stefán Árnason skrifar
Skoðun Er ég að svindla? – Um sambýli manns og gervigreindar í sköpun og þekkingu Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar
Skoðun Samlokan á borðinu: Hugleiðingar á föstudeginn langaum sjónvarpsþættina Adolescence Skúli Ólafsson skrifar
Skoðun Námsfærni nemenda í íslenskum skólum: Eigum við að lækka rána? Sigríður Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Snorri byggir skoðun á skólakerfinu á reynslusögum annarra en Guðrún vitnar í ritrýndar heimildir Davíð Routley skrifar
Skoðun Horft til einkunna og annarra þátta við innritun í framhaldsskóla Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar
Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson Skoðun