Leita enn réttlætis áratug eftir efnavopnaárás Assads Kjartan Kjartansson skrifar 22. ágúst 2023 21:01 Mynd sjónarvottar af fórnarlömbum sarínárás sýrlensk stjórnarhersins í Ghouta í ágúst 2013. AP/Media Office of Douma City Íbúar í Ghouta, úthverfi Damaskusar, eru gramir yfir því að enginn hafi verið látinn sæta ábyrgð á efnavopnaárás sýrlenska stjórnarhersins sem varð á annað þúsund manns að bana árið 2013. Þvert á móti sé Bashar al-Assad, forseti, aftur boðinn velkominn í alþjóðasamfélagið. Eldflaugar með taugaeitrinu saríni dundu á austanverðu Ghouta 21. ágúst árið 2013. Borgarhlutinn var þá undir stjórn uppreisnarmanna sem reyndu að steypa Assad af stóli. Talið er að árásin hafi verið næstblóðugasta efnavopnaárásin á óbreytta borgara í sögunni. Aðeins efnavopnaárás Saddams Hussein á Kúrda í norðanverðu Írak árið 1988 drap fleiri. Bandarísk yfirvöld telja að fleiri en 1.400 manns hafi fallið í Ghouta. Þrátt fyrir að tíu ár séu nú liðin frá árásinni hefur enginn verið sóttur til saka fyrir hana. Alþjóðasakamáladómstóllinn hefur aldrei rannsakað sýrlensk stjórnvöld vegna hennar. Efnavopnastofnunin (OPCW) sendi aldrei rannsakendur til Ghouta þrátt fyrir að hún telji stjórn Assads ábyrga fyrir öðrum efnavopnaárásum, þar á meðal klórgasárás sem felldi 43 í Douma árið 2018. Ekki skorti þó sönnuargögnin frá vitnum sem tóku myndir og myndskeið sem eru studd gögnum sem sýna undirbúning stjórnarhersins fyrir árásina. Saríngasið sem var notað í Ghouta var sömu gerðar og það sem vitað er að sýrlenski herinn hafði átt allt frá því á níunda áratug síðustu aldar. Assad var jafnvel boðinn velkominn í Arababandalagið í maí eftir áratugsbann fyrir kúgun á mótmælendum, að sögn AP-fréttastofunnar. „Í staðinn fyrir að gera sökudólgana ábyrga er Assad tekinn aftur inn í Arababandalagið og boðið á alþjóðlegar ráðstefnur. Þannig er refsileysið fyrir ógeðfelldustu glæpina fest í sessi. Fyrir alla þá sem vilja taka í höndina á Assad ætti þetta afmæli að minna þá skýrt á þau voðaverk sem stjórn hans hefur framið,“ segir Laika Kiki, formaður þrýstihópsins The Syria Campaign. Bashar al-Assad, forseti Sýrlansd, með Vladímír Pútín Rússlandsforseta, í Kreml í mars. Rússar halda hlífiskildi yfir Assad og stjórn hans á alþjóðavettvangi.Vísir/EPA Börn þriðjungur þeirra látnu Lýsingar sjónarvotta á árásinni og eftirleik hennar eru hryllilegar. Abdel Rahman Sabhia, hjúkrunarfræðingur sem bjó í Ghouta, segist hafa verið orðinn vanur loftárásum og sprengjukúluregni en efnavopnarásin hafi verið annars eðlis. Göturnar hafi verið skuggalega hljóðar eins og í draugabæ. „Við brutumst inn í hús og sáum barn, aðeins nokkurra mánaða gamalt, látið í rúmi með foreldrum sínum,“ segir Sabhia við AP. Saríngasið, sem er þyngra en loft, sökk ofan í kjallara og loftvarnarbyrgi sem margar fjölskyldur leituðu í vegna stórskotaliðsárásar stjórnarhersins á borgina kvöldið áður. Um þriðjungur þeirra sem létust voru börn, mörg þeirra enn á náttfötunum, að sögn Washington Post. „Þetta er frekar illkvittið. Fyrst gerirðu sprengjuárás sem þýðir að þú kemur fólki ofan í sprengjubyrgi. Svo þegar þú ert kominn með fólkið ofan í byrgin á morgni eins og þessum dreifirðu gasinu sem þú veist að fer ofan í byrgin,“ sagði Åke Sellström, sænskur sérfræðingur sem stýrði rannsóknarteymi Sameinuðu þjóðanna sem var sent til Ghouta. Heilu fjölskyldurnar voru grafnar saman í stórum gröfum. Rústir íbúðarblokkar í Douma þar sem sýrlenski stjórnarherinn gerði klórgasárás í apríl árið 2018.AP/Hassan Ammar Eins og dómsdagur Taher Hijazi, áhugamyndatökumaður sem þá var 26 ára, náði að skjalfesta eftirleik árásarinnar nóttina sem hún var gerð. Fyrir utan sjúkrahús sá hann sjúkrahússstarfsmenn færa lík út á gangstétt til þess að búa til pláss fyrir fleiri fórnarlömb. „Ég sá hræðilegustu hluti. Ég sá karla, konur og börn, detta niður og deyja, fyrir utan sjúkrahúsið, fyrir framan sjúkrahúsið. Þetta var eins og dómsdagur,“ segir Hijazi við Washington Post. Eitt fórnarlambanna sem Hijazi sá var sex ára gömul stúlka sem lá á gólfinu og barðist við að ná andanum. „Hún var greinilega að kafna, að deyja. Ég hugsaði með mér: „hvers vegna læt ég ekki myndavélina frá mér og reyni að hjálpa þessu barni sem er að deyja?“ En það var ekkert sem ég gat gert,“ segir Hijazi. Kona heldur á mynd af börnum sem urðu fyrir saríneitrun í Ghouta á minningarathöfn um fórnarlömbin í París árið 2020.Vísir/EPA Njóta verndar Rússa á alþjóðavettvangi Sýrlandsstjórn hefur alla tíð neitað því að hafa beitt saríngasi í Ghouta. Hún nýtur stuðnings stjórnvalda í Kreml sem hjálpuðu Assad jafnframt að endurheimta stóra hluta Sýrlands úr höndum uppreisnarmanna, meðal annars með grimmilegum loftárásum á íbúðarhverfi. Rússar hafa nýtt neitunarvald sitt í öryggisráði Sameinuðu þjóðanna og áhrif innan alþjóðastofnana til þess að koma í veg fyrir rannsókn á voðaverkinu. Bæði þeir og stjórn Assads hafa haldið uppi stoðlausum samsæriskenningum um að það hafi í raun verið uppreisnarmenn sem beittu saríngasinu og látist vera stjórnarherinn til þess að reyna að draga Bandaríkin og önnur vestræn ríki inn í borgarastríðið. Margir kenna þó einnig vestrænum ríkjum og lydduskap þeirra um að engum hafi verið refsað fyrir taugaeitursárásina. Barack Obama, forseti Bandaríkjanna á þeim tíma, hafði lýst efnavopnaárás sem „rauðri línu“ sem sýrlenska stjórnin mætti ekki fara yfir en gugnaði á að fylgja þeim orðum eftir. Þá komst stjórn Assads upp með að halda áfram að nota önnur efnavopn eins og klórgas eftir að hún féllst á að gangast undir bann við notkun saríns. „Við misstum trú á alþjóðasamfélaginu. Af hverju ættum við að treysta þeim ef við höfum ekki enn séð réttlæti fyrir öll börnin sem misstu fjölskyldu sína?“ segir hjúkrunarfræðingurinn Sabhia við AP. Sýrland Hernaður Mannréttindi Rússland Tengdar fréttir Stendur við niðurstöðu OPCW vegna árásarinnar í Douma Yfirmaður Efnavopnastofnunarinnar stendur við niðurstöðu rannsóknarnefndar stofnunarinnar sem komst að þeirri niðurstöðu að líklega hafi klórgas verið notað í efnavopnaárásina á Douma í Sýrlandi í apríl í fyrra. Tilefni ummæla hans er birting Wikileaks á tölvupósti eins úr nefndinni sem segir niðurstöður skýrslu hennar hafa verið villandi. 27. nóvember 2019 12:00 Líklegt að klórgas hafi verið notað í árásinni í Douma Efnavopnastofnunin í Haag (OPWC) hefur gefið út skýrslu varðandi efnavopnaárásina í bænum Douma í Sýrlandi í apríl á síðasta ári. 2. mars 2019 15:52 Mest lesið Ákærðar fyrir að auglýsa vændi en kaupendurnir ekki Innlent „Það endaði bara með því að það var brotið á börnunum okkar“ Innlent Grindvíkingum blöskrar umræðan í Vikunni Innlent Nauðgaði sofandi kærustu sem hafði ítrekað verið brotið gegn Innlent Jón biðst innilegrar afsökunar á umræðu um Grindavík Innlent Hafi tekið bílstjórann hálstaki meðan hann lá á flautunni Innlent Dómstólar neita Jóni Óttari um að fá afhenta haldlagða muni Innlent Okkar borg – Þvert á flokka tekur slaginn í borginni Innlent Gretu Thunberg og félögum vísað úr landi Erlent Handtekinn fyrir stórfellda líkamsárás í Dugguvogi Innlent Fleiri fréttir Stofna rannsóknarnefnd um Afganistan sem Íslendingar kölluðu eftir Gretu Thunberg og félögum vísað úr landi Gisèle Pelicot aftur í réttarsal Fá Nóbelinn fyrir ónæmisrannsóknir sínar Bein útsending: Hver fær Nóbelsverðlaunin í læknisfræði? Forsætisráðherra Frakklands segir af sér Viðræður um frið á Gasa hefjast í dag Nýskipaðri ríkisstjórn þegar hótað vantrausti Stórtap Air Greenland vegna aflýstra flugferða til Nuuk Tæplega þúsund manns innlyksa á Everest Látinn eftir skotárás í Kaupmannahöfn Sögð vafin í ísraelska fánann og veifað um eins og verðlaunagrip Fjögurra manna fjölskylda meðal látinna Sendir þjóðvarðliðið til Chicago Segja stutt í samkomulag en sprengjum rignir enn Skoðanabróðir Orbans og Fico vinnur kosningar í Tékklandi Þrjátíu særðust í drónaárás á farþegalest Fjöldi án rafmagns vegna vonskuveðurs í Noregi Þrettán ára grunaður um aðild að skotárás Var að streyma á TikTok þegar hann féll til jarðar og lést Loftárásir í kjölfar ákalls Trumps Flogið á ný í München eftir mögulegt drónaflug Skipar Ísraelum að hætta að sprengja Hamasliðar tilbúnir að sleppa gíslum og láta völd af hendi Hótar helvíti á jörð samþykki Hamas ekki tillögurnar Vísa frá máli á hendur skipverjum sem voru taldir hafa slitið sæstrengi „Það vill enginn spila eftir reglum sem eru samdar annars staðar“ Rekja andlát dóttur að hluta til samsæriskenninga móður Fyrsta konan sem verður erkibiskupinn af Kantaraborg Diddy í fimmtíu mánaða fangelsisvist Sjá meira
Eldflaugar með taugaeitrinu saríni dundu á austanverðu Ghouta 21. ágúst árið 2013. Borgarhlutinn var þá undir stjórn uppreisnarmanna sem reyndu að steypa Assad af stóli. Talið er að árásin hafi verið næstblóðugasta efnavopnaárásin á óbreytta borgara í sögunni. Aðeins efnavopnaárás Saddams Hussein á Kúrda í norðanverðu Írak árið 1988 drap fleiri. Bandarísk yfirvöld telja að fleiri en 1.400 manns hafi fallið í Ghouta. Þrátt fyrir að tíu ár séu nú liðin frá árásinni hefur enginn verið sóttur til saka fyrir hana. Alþjóðasakamáladómstóllinn hefur aldrei rannsakað sýrlensk stjórnvöld vegna hennar. Efnavopnastofnunin (OPCW) sendi aldrei rannsakendur til Ghouta þrátt fyrir að hún telji stjórn Assads ábyrga fyrir öðrum efnavopnaárásum, þar á meðal klórgasárás sem felldi 43 í Douma árið 2018. Ekki skorti þó sönnuargögnin frá vitnum sem tóku myndir og myndskeið sem eru studd gögnum sem sýna undirbúning stjórnarhersins fyrir árásina. Saríngasið sem var notað í Ghouta var sömu gerðar og það sem vitað er að sýrlenski herinn hafði átt allt frá því á níunda áratug síðustu aldar. Assad var jafnvel boðinn velkominn í Arababandalagið í maí eftir áratugsbann fyrir kúgun á mótmælendum, að sögn AP-fréttastofunnar. „Í staðinn fyrir að gera sökudólgana ábyrga er Assad tekinn aftur inn í Arababandalagið og boðið á alþjóðlegar ráðstefnur. Þannig er refsileysið fyrir ógeðfelldustu glæpina fest í sessi. Fyrir alla þá sem vilja taka í höndina á Assad ætti þetta afmæli að minna þá skýrt á þau voðaverk sem stjórn hans hefur framið,“ segir Laika Kiki, formaður þrýstihópsins The Syria Campaign. Bashar al-Assad, forseti Sýrlansd, með Vladímír Pútín Rússlandsforseta, í Kreml í mars. Rússar halda hlífiskildi yfir Assad og stjórn hans á alþjóðavettvangi.Vísir/EPA Börn þriðjungur þeirra látnu Lýsingar sjónarvotta á árásinni og eftirleik hennar eru hryllilegar. Abdel Rahman Sabhia, hjúkrunarfræðingur sem bjó í Ghouta, segist hafa verið orðinn vanur loftárásum og sprengjukúluregni en efnavopnarásin hafi verið annars eðlis. Göturnar hafi verið skuggalega hljóðar eins og í draugabæ. „Við brutumst inn í hús og sáum barn, aðeins nokkurra mánaða gamalt, látið í rúmi með foreldrum sínum,“ segir Sabhia við AP. Saríngasið, sem er þyngra en loft, sökk ofan í kjallara og loftvarnarbyrgi sem margar fjölskyldur leituðu í vegna stórskotaliðsárásar stjórnarhersins á borgina kvöldið áður. Um þriðjungur þeirra sem létust voru börn, mörg þeirra enn á náttfötunum, að sögn Washington Post. „Þetta er frekar illkvittið. Fyrst gerirðu sprengjuárás sem þýðir að þú kemur fólki ofan í sprengjubyrgi. Svo þegar þú ert kominn með fólkið ofan í byrgin á morgni eins og þessum dreifirðu gasinu sem þú veist að fer ofan í byrgin,“ sagði Åke Sellström, sænskur sérfræðingur sem stýrði rannsóknarteymi Sameinuðu þjóðanna sem var sent til Ghouta. Heilu fjölskyldurnar voru grafnar saman í stórum gröfum. Rústir íbúðarblokkar í Douma þar sem sýrlenski stjórnarherinn gerði klórgasárás í apríl árið 2018.AP/Hassan Ammar Eins og dómsdagur Taher Hijazi, áhugamyndatökumaður sem þá var 26 ára, náði að skjalfesta eftirleik árásarinnar nóttina sem hún var gerð. Fyrir utan sjúkrahús sá hann sjúkrahússstarfsmenn færa lík út á gangstétt til þess að búa til pláss fyrir fleiri fórnarlömb. „Ég sá hræðilegustu hluti. Ég sá karla, konur og börn, detta niður og deyja, fyrir utan sjúkrahúsið, fyrir framan sjúkrahúsið. Þetta var eins og dómsdagur,“ segir Hijazi við Washington Post. Eitt fórnarlambanna sem Hijazi sá var sex ára gömul stúlka sem lá á gólfinu og barðist við að ná andanum. „Hún var greinilega að kafna, að deyja. Ég hugsaði með mér: „hvers vegna læt ég ekki myndavélina frá mér og reyni að hjálpa þessu barni sem er að deyja?“ En það var ekkert sem ég gat gert,“ segir Hijazi. Kona heldur á mynd af börnum sem urðu fyrir saríneitrun í Ghouta á minningarathöfn um fórnarlömbin í París árið 2020.Vísir/EPA Njóta verndar Rússa á alþjóðavettvangi Sýrlandsstjórn hefur alla tíð neitað því að hafa beitt saríngasi í Ghouta. Hún nýtur stuðnings stjórnvalda í Kreml sem hjálpuðu Assad jafnframt að endurheimta stóra hluta Sýrlands úr höndum uppreisnarmanna, meðal annars með grimmilegum loftárásum á íbúðarhverfi. Rússar hafa nýtt neitunarvald sitt í öryggisráði Sameinuðu þjóðanna og áhrif innan alþjóðastofnana til þess að koma í veg fyrir rannsókn á voðaverkinu. Bæði þeir og stjórn Assads hafa haldið uppi stoðlausum samsæriskenningum um að það hafi í raun verið uppreisnarmenn sem beittu saríngasinu og látist vera stjórnarherinn til þess að reyna að draga Bandaríkin og önnur vestræn ríki inn í borgarastríðið. Margir kenna þó einnig vestrænum ríkjum og lydduskap þeirra um að engum hafi verið refsað fyrir taugaeitursárásina. Barack Obama, forseti Bandaríkjanna á þeim tíma, hafði lýst efnavopnaárás sem „rauðri línu“ sem sýrlenska stjórnin mætti ekki fara yfir en gugnaði á að fylgja þeim orðum eftir. Þá komst stjórn Assads upp með að halda áfram að nota önnur efnavopn eins og klórgas eftir að hún féllst á að gangast undir bann við notkun saríns. „Við misstum trú á alþjóðasamfélaginu. Af hverju ættum við að treysta þeim ef við höfum ekki enn séð réttlæti fyrir öll börnin sem misstu fjölskyldu sína?“ segir hjúkrunarfræðingurinn Sabhia við AP.
Sýrland Hernaður Mannréttindi Rússland Tengdar fréttir Stendur við niðurstöðu OPCW vegna árásarinnar í Douma Yfirmaður Efnavopnastofnunarinnar stendur við niðurstöðu rannsóknarnefndar stofnunarinnar sem komst að þeirri niðurstöðu að líklega hafi klórgas verið notað í efnavopnaárásina á Douma í Sýrlandi í apríl í fyrra. Tilefni ummæla hans er birting Wikileaks á tölvupósti eins úr nefndinni sem segir niðurstöður skýrslu hennar hafa verið villandi. 27. nóvember 2019 12:00 Líklegt að klórgas hafi verið notað í árásinni í Douma Efnavopnastofnunin í Haag (OPWC) hefur gefið út skýrslu varðandi efnavopnaárásina í bænum Douma í Sýrlandi í apríl á síðasta ári. 2. mars 2019 15:52 Mest lesið Ákærðar fyrir að auglýsa vændi en kaupendurnir ekki Innlent „Það endaði bara með því að það var brotið á börnunum okkar“ Innlent Grindvíkingum blöskrar umræðan í Vikunni Innlent Nauðgaði sofandi kærustu sem hafði ítrekað verið brotið gegn Innlent Jón biðst innilegrar afsökunar á umræðu um Grindavík Innlent Hafi tekið bílstjórann hálstaki meðan hann lá á flautunni Innlent Dómstólar neita Jóni Óttari um að fá afhenta haldlagða muni Innlent Okkar borg – Þvert á flokka tekur slaginn í borginni Innlent Gretu Thunberg og félögum vísað úr landi Erlent Handtekinn fyrir stórfellda líkamsárás í Dugguvogi Innlent Fleiri fréttir Stofna rannsóknarnefnd um Afganistan sem Íslendingar kölluðu eftir Gretu Thunberg og félögum vísað úr landi Gisèle Pelicot aftur í réttarsal Fá Nóbelinn fyrir ónæmisrannsóknir sínar Bein útsending: Hver fær Nóbelsverðlaunin í læknisfræði? Forsætisráðherra Frakklands segir af sér Viðræður um frið á Gasa hefjast í dag Nýskipaðri ríkisstjórn þegar hótað vantrausti Stórtap Air Greenland vegna aflýstra flugferða til Nuuk Tæplega þúsund manns innlyksa á Everest Látinn eftir skotárás í Kaupmannahöfn Sögð vafin í ísraelska fánann og veifað um eins og verðlaunagrip Fjögurra manna fjölskylda meðal látinna Sendir þjóðvarðliðið til Chicago Segja stutt í samkomulag en sprengjum rignir enn Skoðanabróðir Orbans og Fico vinnur kosningar í Tékklandi Þrjátíu særðust í drónaárás á farþegalest Fjöldi án rafmagns vegna vonskuveðurs í Noregi Þrettán ára grunaður um aðild að skotárás Var að streyma á TikTok þegar hann féll til jarðar og lést Loftárásir í kjölfar ákalls Trumps Flogið á ný í München eftir mögulegt drónaflug Skipar Ísraelum að hætta að sprengja Hamasliðar tilbúnir að sleppa gíslum og láta völd af hendi Hótar helvíti á jörð samþykki Hamas ekki tillögurnar Vísa frá máli á hendur skipverjum sem voru taldir hafa slitið sæstrengi „Það vill enginn spila eftir reglum sem eru samdar annars staðar“ Rekja andlát dóttur að hluta til samsæriskenninga móður Fyrsta konan sem verður erkibiskupinn af Kantaraborg Diddy í fimmtíu mánaða fangelsisvist Sjá meira
Stendur við niðurstöðu OPCW vegna árásarinnar í Douma Yfirmaður Efnavopnastofnunarinnar stendur við niðurstöðu rannsóknarnefndar stofnunarinnar sem komst að þeirri niðurstöðu að líklega hafi klórgas verið notað í efnavopnaárásina á Douma í Sýrlandi í apríl í fyrra. Tilefni ummæla hans er birting Wikileaks á tölvupósti eins úr nefndinni sem segir niðurstöður skýrslu hennar hafa verið villandi. 27. nóvember 2019 12:00
Líklegt að klórgas hafi verið notað í árásinni í Douma Efnavopnastofnunin í Haag (OPWC) hefur gefið út skýrslu varðandi efnavopnaárásina í bænum Douma í Sýrlandi í apríl á síðasta ári. 2. mars 2019 15:52