Engin skylda að greiða laun í kvennaverkfalli Árni Sæberg skrifar 20. október 2023 13:50 Sigríður Margrét Oddsdóttir, framkvæmdastjóri SA, og Ragnar Árnason, forstöðumaður vinnumarkaðssviðs SA. Vísir/Vilhelm/SA Forsvarsmenn Samtaka atvinnulífsins segja eðlilegt að atvinnurekendur spyrji sig af hverju það er sjálfstætt markmið skipuleggjenda kvennaverkfalls á þriðjudag að valda atvinnulífinu sem mestu tjóni. Þá hvíli engin skylda á atvinnurekendum að greiða laun í fjarvistum vegna verkfallsins. Þetta segir í grein þeirra Sigríðar Margrétar Oddsdóttur, framkvæmdastjóra SA, og Ragnars Árnasonar, forstöðumanns vinnumarkaðssviðs SA, á vef samtakanna. Þar segir að atvinnulífið styðji baráttuna gegn mismunun og ofbeldi og mikilvægi þess að stöðugt sé minnt á skyldur atvinnulífsins og allra í samfélaginu. Atvinnulífið beri ótvíræðan hag af því að allt starfsfólk fái notið eigin verðleika og hafi jöfn tækifæri til launa, starfa og starfsþróunar óháð kynferði. „Boðað hefur verið til heils dags verkfalls kvenna og kvára 24. október næstkomandi til að mótmæla kynbundnu ofbeldi og mati á virði kvennastarfa. Haft hefur verið eftir formanni BSRB að tilgangurinn með verkfallinu sé „að valda usla“. Fyrirtækin, sem leggja í sinni starfsemi áherslu á jafnrétti og jafnræði, og vilja greiða leið þeirra sem vilja taka þátt í dagskrá kvennafrídagsins spyrja eðlilega af hverju það er sjálfstætt markmið skipuleggjenda að valda atvinnulífinu sem mestu tjóni þennan dag.“ Margt áunnist frá fyrsta kvennafrídeginum Þau segja margt hafa áunnist frá kvennafrídeginum árið 1975. Ísland hafi verið í efsta sæti á lista Alþjóðaefnahagsráðsins yfir jafnrétti kynjanna fjórtán ár í röð. Listinn byggi á niðurstöðum skýrslunnar „Global Gender Gap Report 2023“. Þar sé borin saman staða jafnréttismála í 146 löndum þegar kemur að stjórnmálum, atvinnu, menntun og heilbrigði. Leiðréttur launamunur kynjanna hafi verið 4,1 prósent árið 2020, líkt og fram kemur í greinargerð Hagstofunnar sem kom út haustið 2021. Kynbundin skipting í störf og atvinnugreinar skýri að miklu leyti þann launamun sem enn er til staðar. Leiðréttur launamunur hafi lækkað úr 6,4 prósent í 4,1 prósent milli áranna 2008 og 2020. Óleiðréttur launamunur kynjanna hafi lækkað á árunum 2008-2022 úr 20,5 prósent í 9,1 prósent. Hagstofan reikni þá meðaltímakaup karla annars vegar og kvenna hins vegar og mismunurinn telst vera óleiðréttur launamunur. Hluti þessa launamunar liggi í því að karlar vinna mun meiri yfirvinnu en konur, sem hækki meðaltímakaup þeirra. Minna yfirvinnuálag í nafni jafnaðar Þar segja þau Sigríður Margrét og Ragnar að atvinnurekendur geti lagt lóð sín á vogarskálarnar til þess að rétta hlut kynjanna. Það sé sjálfsagt að umbunað sé sértaklega fyrir yfirvinnu, en hlutfall yfirvinnugreiðslna á almennum vinnumarkaði í heildarlaunum hafi numið 18 prósent á Íslandi árið 2017 en á sama tímabili verið 2 til 6 prósent í Danmörku, Noregi og Svíþjóð. „Til þess að stíga skref í átt að launajöfnuði er nauðsynlegt að draga úr vægi yfirvinnugreiðslna í heildarlaunum. Það mun koma konum á vinnumarkaði sérstaklega til góða. Til að ná því markmiði er óhjákvæmilegt að endurskoða álagstímabil og álagsgreiðslur kjarasamninga fyrir vinnu utan dagvinnutímabils. Samtök atvinnulífsins eru tilbúin að taka þátt í samtali allra aðila á vinnumarkaði, almennra og opinberra atvinnurekenda og stéttarfélaga, til að vinna að því markmiði.“ Konur og kvár ræði við yfirmenn sína með nægum fyrirvara Í lok greinar segja þau að vegna mótmæla á kvennafrídaginn sé mikilvægt að konur og kvár, sem hyggjast taka þátt, óski með góðum fyrirvara eftir samtali við sinn atvinnurekanda um með hvaða hætti best sé að koma við fjarvistum þennan dag ef þess er nokkur kostur. Aðstæður í fyrirtækjum séu jafn misjafnar og þau eru mörg. „Engin skylda hvílir á atvinnurekendum sem ákveða umfram skyldu að veita leyfi frá störfum að greiða laun í fjarvistum sem þessum.“ Kvennaverkfall Jafnréttismál Vinnumarkaður Kjaramál Mest lesið Fundu lík karlmanns í Reynisfjalli Innlent Frambjóðandi Trump lýsti sér sem „svörtum nasista“ á klámsíðu Erlent Sýknaður af ákæru um manndráp af gáleysi á Akureyri Innlent Kona á níræðisaldri sá björninn í þriggja metra fjarlægð Innlent Ákærður fyrir að stinga lækni í kvöldgöngu Innlent Fjórir í bílnum en enginn við stýrið Innlent Áhyggjuefni að innri landamærin séu ekki betur tryggð Innlent „Kerfið er algjörlega að bregðast fólkinu“ Innlent Rafrettukóngur og eigandi Drekans sakaðir um 740 milljóna brot Innlent Nafn mannsins sem lést í vinnuslysi í Árborg Innlent Fleiri fréttir Fjórir í bílnum en enginn við stýrið Fundu lík karlmanns í Reynisfjalli Sýknaður af ákæru um manndráp af gáleysi á Akureyri Ákærður fyrir að stinga lækni í kvöldgöngu „Kerfið er algjörlega að bregðast fólkinu“ Vinnuslys töluvert tíðari á Íslandi en í Noregi Áhyggjuefni að innri landamærin séu ekki betur tryggð Dæmi um að fólk hafi fallið frá á meðan beðið er eftir NPA-þjónustu Kona á níræðisaldri sá björninn í þriggja metra fjarlægð Brynjar vill herða upp á mannréttindahugtakinu Hvítabjörninn felldur: Forðaði sér inn og sendi skilaboð á dóttur sína Útilokar ekki að snúa sér að öðrum verkefnum Senda vopnaða menn á svæðið Tilkynnt um ísbjörn og þyrla gæslunnar ræst út Óska eftir myndefni af Krýsuvíkurvegi Rafrettukóngur og eigandi Drekans sakaðir um 740 milljóna brot Nafn mannsins sem lést í vinnuslysi í Árborg „Fatlaða fólkið verður fyrir miskanum“ Hart tekist á um netaveiði í Ölfusá Reyndist ekki faðir stúlknanna Boða til kyrrðarstundar því íslenskt samfélag standi á krossgötum Engar ábendingar borist þrátt fyrir ákall Ríki og sveitarfélög benda á hvort annað varðandi NPA Útlendingum á Íslandi fjölgar hratt Brynjar snýr sér að mannréttindamálum Almenn ánægja með nýtt útlit Alþingis Brynjar segir af sér Forsætisráðherra mætir fyrstur manna í Samtalið Sjálfsagt að skoða að semja við önnur ríki um að hýsa erlenda fanga Benedikt Sveinsson er látinn Sjá meira
Þetta segir í grein þeirra Sigríðar Margrétar Oddsdóttur, framkvæmdastjóra SA, og Ragnars Árnasonar, forstöðumanns vinnumarkaðssviðs SA, á vef samtakanna. Þar segir að atvinnulífið styðji baráttuna gegn mismunun og ofbeldi og mikilvægi þess að stöðugt sé minnt á skyldur atvinnulífsins og allra í samfélaginu. Atvinnulífið beri ótvíræðan hag af því að allt starfsfólk fái notið eigin verðleika og hafi jöfn tækifæri til launa, starfa og starfsþróunar óháð kynferði. „Boðað hefur verið til heils dags verkfalls kvenna og kvára 24. október næstkomandi til að mótmæla kynbundnu ofbeldi og mati á virði kvennastarfa. Haft hefur verið eftir formanni BSRB að tilgangurinn með verkfallinu sé „að valda usla“. Fyrirtækin, sem leggja í sinni starfsemi áherslu á jafnrétti og jafnræði, og vilja greiða leið þeirra sem vilja taka þátt í dagskrá kvennafrídagsins spyrja eðlilega af hverju það er sjálfstætt markmið skipuleggjenda að valda atvinnulífinu sem mestu tjóni þennan dag.“ Margt áunnist frá fyrsta kvennafrídeginum Þau segja margt hafa áunnist frá kvennafrídeginum árið 1975. Ísland hafi verið í efsta sæti á lista Alþjóðaefnahagsráðsins yfir jafnrétti kynjanna fjórtán ár í röð. Listinn byggi á niðurstöðum skýrslunnar „Global Gender Gap Report 2023“. Þar sé borin saman staða jafnréttismála í 146 löndum þegar kemur að stjórnmálum, atvinnu, menntun og heilbrigði. Leiðréttur launamunur kynjanna hafi verið 4,1 prósent árið 2020, líkt og fram kemur í greinargerð Hagstofunnar sem kom út haustið 2021. Kynbundin skipting í störf og atvinnugreinar skýri að miklu leyti þann launamun sem enn er til staðar. Leiðréttur launamunur hafi lækkað úr 6,4 prósent í 4,1 prósent milli áranna 2008 og 2020. Óleiðréttur launamunur kynjanna hafi lækkað á árunum 2008-2022 úr 20,5 prósent í 9,1 prósent. Hagstofan reikni þá meðaltímakaup karla annars vegar og kvenna hins vegar og mismunurinn telst vera óleiðréttur launamunur. Hluti þessa launamunar liggi í því að karlar vinna mun meiri yfirvinnu en konur, sem hækki meðaltímakaup þeirra. Minna yfirvinnuálag í nafni jafnaðar Þar segja þau Sigríður Margrét og Ragnar að atvinnurekendur geti lagt lóð sín á vogarskálarnar til þess að rétta hlut kynjanna. Það sé sjálfsagt að umbunað sé sértaklega fyrir yfirvinnu, en hlutfall yfirvinnugreiðslna á almennum vinnumarkaði í heildarlaunum hafi numið 18 prósent á Íslandi árið 2017 en á sama tímabili verið 2 til 6 prósent í Danmörku, Noregi og Svíþjóð. „Til þess að stíga skref í átt að launajöfnuði er nauðsynlegt að draga úr vægi yfirvinnugreiðslna í heildarlaunum. Það mun koma konum á vinnumarkaði sérstaklega til góða. Til að ná því markmiði er óhjákvæmilegt að endurskoða álagstímabil og álagsgreiðslur kjarasamninga fyrir vinnu utan dagvinnutímabils. Samtök atvinnulífsins eru tilbúin að taka þátt í samtali allra aðila á vinnumarkaði, almennra og opinberra atvinnurekenda og stéttarfélaga, til að vinna að því markmiði.“ Konur og kvár ræði við yfirmenn sína með nægum fyrirvara Í lok greinar segja þau að vegna mótmæla á kvennafrídaginn sé mikilvægt að konur og kvár, sem hyggjast taka þátt, óski með góðum fyrirvara eftir samtali við sinn atvinnurekanda um með hvaða hætti best sé að koma við fjarvistum þennan dag ef þess er nokkur kostur. Aðstæður í fyrirtækjum séu jafn misjafnar og þau eru mörg. „Engin skylda hvílir á atvinnurekendum sem ákveða umfram skyldu að veita leyfi frá störfum að greiða laun í fjarvistum sem þessum.“
Kvennaverkfall Jafnréttismál Vinnumarkaður Kjaramál Mest lesið Fundu lík karlmanns í Reynisfjalli Innlent Frambjóðandi Trump lýsti sér sem „svörtum nasista“ á klámsíðu Erlent Sýknaður af ákæru um manndráp af gáleysi á Akureyri Innlent Kona á níræðisaldri sá björninn í þriggja metra fjarlægð Innlent Ákærður fyrir að stinga lækni í kvöldgöngu Innlent Fjórir í bílnum en enginn við stýrið Innlent Áhyggjuefni að innri landamærin séu ekki betur tryggð Innlent „Kerfið er algjörlega að bregðast fólkinu“ Innlent Rafrettukóngur og eigandi Drekans sakaðir um 740 milljóna brot Innlent Nafn mannsins sem lést í vinnuslysi í Árborg Innlent Fleiri fréttir Fjórir í bílnum en enginn við stýrið Fundu lík karlmanns í Reynisfjalli Sýknaður af ákæru um manndráp af gáleysi á Akureyri Ákærður fyrir að stinga lækni í kvöldgöngu „Kerfið er algjörlega að bregðast fólkinu“ Vinnuslys töluvert tíðari á Íslandi en í Noregi Áhyggjuefni að innri landamærin séu ekki betur tryggð Dæmi um að fólk hafi fallið frá á meðan beðið er eftir NPA-þjónustu Kona á níræðisaldri sá björninn í þriggja metra fjarlægð Brynjar vill herða upp á mannréttindahugtakinu Hvítabjörninn felldur: Forðaði sér inn og sendi skilaboð á dóttur sína Útilokar ekki að snúa sér að öðrum verkefnum Senda vopnaða menn á svæðið Tilkynnt um ísbjörn og þyrla gæslunnar ræst út Óska eftir myndefni af Krýsuvíkurvegi Rafrettukóngur og eigandi Drekans sakaðir um 740 milljóna brot Nafn mannsins sem lést í vinnuslysi í Árborg „Fatlaða fólkið verður fyrir miskanum“ Hart tekist á um netaveiði í Ölfusá Reyndist ekki faðir stúlknanna Boða til kyrrðarstundar því íslenskt samfélag standi á krossgötum Engar ábendingar borist þrátt fyrir ákall Ríki og sveitarfélög benda á hvort annað varðandi NPA Útlendingum á Íslandi fjölgar hratt Brynjar snýr sér að mannréttindamálum Almenn ánægja með nýtt útlit Alþingis Brynjar segir af sér Forsætisráðherra mætir fyrstur manna í Samtalið Sjálfsagt að skoða að semja við önnur ríki um að hýsa erlenda fanga Benedikt Sveinsson er látinn Sjá meira