Eiginkona mannsins til margra ára vissi ekki af ráðstöfuninni fyrr en að eiginmanni sínum látnum.
Hún krafðist ógildingar á ráðstöfuninni og Hæstiréttur féllst á það og eru verkin því hluti af dánarbúi hennar. Bæði Héraðsdómur Reykjavíkur og Landsréttur höfðu sýknað afkomendurna af kröfum eiginkonunnar.
Verk eftir meistara íslenskrar myndlistar
Málverkin sem um ræðir eru eftirfarandi: Botnssúlur eftir Gunnlaug Blöndal, Hekla eftir Jón Stefánsson, Hrafnabjörg eftir Þórarin B. Þorláksson, og þrjú verk eftir Kjarval: Nýársnótt, Andlitsmynd, og Mósaík 1963. Þá eru tvö verk til viðbótar ónefnd, annars vegar eftir Svein Björnsson og hins vegar eftir Ásgrím Jónsson.
Maðurinn og konan gengu í hjónaband árið 1980 en eignuðust ekki barn saman, en hann hafði eignast þrjár dætur í fyrra hjónabandi. Ein þeirra var á lífi þegar faðirinn gerði gerninginn sem málið varðar, og önnur þeirra átti tvo afkomendur.
Hann ráðstafaði verkunum þannig að eftirlifandi dóttir hans myndi fá helming verkanna átta og börn hinnar dótturinnar hinn helminginn. Þau myndu skipta þeim á milli sín samkvæmt eigin samkomulagi.
Gaf verkin með einu skilyrði
Þó var skilyrði í ráðstöfuninni, að verkin yrðu að vera á heimili mannsins og eiginkonu hans þangað til að búi hans yrði skipt án þess að konan myndi fá leyfi til að sitja á óskiptu búi, eða þangað til skipt yrði eftir andlát þess aðila hjónabandsins sem myndi lifa lengur ef leyfi yrði fengið fyrir setu í óskiptu búi. Ráðstöfunin var vottuð af lögmanni afkomendanna.
Eiginkonan vildi meina að ógilda ætti gerning mannsins þar sem hann væri í ósamræmi við sameiginlega erfðaskrá hennar og mannsins sem var gerð árið 2016.
Ógildur gerningur
Í dómi Hæstaréttar segir að ágreiningur málsins varði það hvort gerningur mannsins hafi verið lífsgjöf eða dánargjöf. Útskýrt er í dómnum að dánargjöf sé gjöf sem ekki er ætlast til að komi til framkvæmda fyrr en að gefanda hennar látnum.
Hæstiréttur komst að þeirri niðurstöðu að ráðstöfun mannsins félli undir þann hatt, og að hún hafi ekki fylgt reglum erfðalaga og því væri gerningur hans ógildur.
Líkt og áður segir dæmdi Hæstiréttur á þann veg að verkin myndu teljast hluti dánarbús konunnar.
