Umboðsmaður Framsóknarflokksins í Suðvesturkjördæmi lagði fram beiðni á sunnudag um endurtalningu í Suðvesturkjördæmi eftir alþingiskosningarnar á laugardag. Rætt hefur verið um að aðeins örfá atkvæði gætu breytt úthlutun jöfnunarþingmanna.
Gestur Svavarsson, formaður yfirkjörstjórnar Suðvesturkjördæmis, segir að beiðninni hafi verið svarað á þann hátt að yfirkjörstjórnin geti ekki fjallað um hana.
„Að við getum í rauninni hvorki hafnað né samþykkt,“ segir Gestur og vísar til breytinga á þingsköpum sem voru samþykkt 18. nóvember.
Yfirkjörstjórnin líti svo á að heimildin til þess að óska eftir endurtalningu atkvæða liggi hjá undirbúningskjörbréfanefnd Alþingis eftir lagabreytinguna.
„Það er sú leið sem er teiknuð upp í lögunum,“ segir Gestur.
Ekkert tilefni sé til endurtalningar. Afstemmingar og athuganir á tölum og gögnum séu innbygðar í talningarferlið og þá hafi umboðsmenn framboðanna verið viðstaddir.
„Ekkert bendir til þess að vikið hafi verið frá hinu lögákveðna ferli talningar,“ segir hann.
Ekki ætlunin að taka verkefni eða valdsvið af kjörstjórnum
Í þingskapalögunum stendur nú að níu manna undirbúningskjörbréfanefnd kjörinna þingmanna geti við undirbúning rannsóknar á kjörbréfum sem fer fram á þingsetningarfundi rannsakað kjörgögn til að sannreyna úrslit kosninga „þ.m.t. telja atkvæði, eða óska eftir að kjörstjórnir geri það“.
Í svari yfirkjörstjórnar til umboðsmanns Framsóknarflokksins segir að hún líti svo á að með lögunum sé kveðið á um skýra heimild fyrir undirbúningsnefndina til að taka ákvörðun um endurtalningu atkvæða og því tilefni til þess að álykta um að heimildin liggi ekki annars staðar.
„Samkvæmt framansögðu telur yfirkjörstjórn Suðvesturkjördæmis sig þannig ekki bæra til þess að fjalla frekar um beiðnina,“ segir í svarinu.
Undirbúningsnefndin verður fyrst skipuð eftir að landskjörstjórn hefur skilað Alþingi umsögn um kosningarnar.
Birgir Ármannsson, sem var forseti Alþingis þegar þingsköpum var breytt, segir við Vísi að markmið breytinganna hafi verið að styrkja lagalegan grundvöll fyrir starfi undirbúningskjörnefndar.
„En átti ekki með neinu móti að breyta verkefnum eða valdsviði yfirkjörstjórna eða landskjörstjórna,“ segir hann.
Brotið á réttindum frambjóðenda fyrir þremur árum
Mikið mæddi á kjörbréfanefnd Alþingis eftir umdeilda talningu og endurtalningu atkvæða í Norðvesturkjördæmi eftir kosningarnar 2021.
Mannréttindadómstóll Evrópu komst að þeirri niðurstöðu að brotið hefði verið á réttindum tveggja frambjóðenda sem gerðu athugasemdir við talninguna. Annar þeirra datt út af þingi eftir endurtalningu í kjördæminu.
Talið var að meðferð kjörbréfanefndar Alþingis á kvörtunum frambjóðendanna hefði verið sanngjörn og hlutlæg en dómstóllinn sagði það ekki samræmast mannréttindasáttmála Evrópu að þingmenn felldu sjálfur dóm um réttmæti eigin kjörs. Þá hefðu frambjóðendurnir ekki haft önnur úrræði til þess að koma kvörtunum sínum áleiðis.
Voru íslensk stjórnvöld þannig talin hafa brotið á rétti frambjóðendanna til frjálsra kosninga og skilvirkra réttarúrræða.
Fréttin var uppfærð með nánari skýringum Gests og tilvitnunum í svarbréf yfirkjörstjórnar til umboðsmanns Framsóknarflokksins.
