Innan marka að kalla fjárfesta „nútíma þrælahaldara“ Kolbeinn Tumi Daðason skrifar 27. desember 2024 15:07 Vilhjálmur H. Vilhjálmsson gætti hagsmuna Eljumanna en Gísli Tryggvason stóð vaktina fyrir Hjálmar í dómssal. Vísir Hjálmar Friðriksson blaðamaður á Samstöðinni hefur verið sýknaður af stefnu þriggja fjárfesta og félags þeirra vegna ummæla í fréttum í tengslum við andlát sextugs Pólverja í bruna á Funahöfða í október 2023. Það var þann 16. október 2023 sem eldur kom upp í iðnaðarhúsnæði í Funahöfða í Reykjavík. Þrír voru fluttir á bráðamóttöku Landspítalans en fjöldi fólks bjó í húsinu, að megninu til erlent verkafólk. Einn slasaðist alvarlega og lést af sárum sínum. Fram kom í fréttum í kringum eldsvoðann að húsnæðið væri að mestu í eigu tveggja félaga í eigu þriggja manna; Péturs Árna Jónssonar, framkvæmdastjóra HEILD fasteignafélagsins og aðaleiganda útgáfufélags Viðskiptablaðsins, Jóns Einars Eyjólfssonar, stjórnarmanns hjá ELJU starfsmannaþjónustu, og Arnars Haukssonar, sem starfað hefur sem stjórnandi hjá ELJU. Þremenningarnir stefndu Hjálmari fyrir ummæli sem birtust í tveimur fréttum á vef Samstöðvarinnar. Fréttirnar voru undir fyrirsögnunum: „Arnar, Pétur Árni og Jón Einar eru nútíma þrælahaldarar“ Og: „Lést í húsi Péturs, Jóns Einars og Arnars“. Ummælin sem þremenningarnir kröfðust að yrðu dæmd dauð og ómerk voru: 1. Sannleikurinn er þó að Elja stundar nútíma þrælahald, sem hefur nú dregið mann til dauða á Íslandi 2. Nú hafa þessir vafasömu starfshættir dregið mann til dauða. 3. Það ætti ekki að koma neinum á óvart að það má hafa góðar tekjur af þrælahaldi. Svo er raunin með Elju. Pétur, Jón Einar og Arnar kröfðust hver um sig þriggja milljóna króna í bætur en auk þess var krafist sex milljóna króna í skaðabætur fyrir hönd Elju starfsmannaþjónustu. Áralöng umræða Í málinu tókust á tjáningarfrelsi blaðamanns samkvæmt stjórnarskrá og mannréttindasáttmála Evrópu og friðhelgi einkalífs eigenda starfsmannaþjónustunnar og húsnæðisins við Funahöfða og þeirra réttinda með vísan til mannréttindasáttmálans. Héraðsdómur Reykjavíkur minnti á að umræða um þjóðfélagsmál og tjáning í formi framlags til umræðu er varðar almenning njóti aukinnar verndar tjáningarfrelsisins. Þá væri ekki hægt að horfa einangrað til þeirra orða sem þremenningarnir stefndu Hjálmari fyrir heldur þurfi að horfa til breiðara samhengis og tjáningunni í heild. Umræða um starfsmannaþjónustu hafi verið virk í samfélaginu í langan tíma. Þar hafi nafn Elju áður komið fram. Því yrði að skoða ummælin í ljósi opinberrar umræðu um þau brýnu málefni erlends verkafólks hér á landi en reglulega hafa verið sagðar fréttir af aðbúnaði, búsetu og launum þeirra sem búi oft margir saman í litlum vistarverum og deili jafnvel herbergi með örðum. Þar hafi ítrekað komið upp eldsvoðar og jafnvel valdið andlátum. Næg stoð í staðreyndum Fyrstu ummælin þar sem þremenningarnir voru kallaðir „nútíma þrælahaldarar“ gátu að mati dómsins ekki ein og sér vísað til tiltekins refsiverðs verknaðar, þótt þrælahald sé bannað með lögum. Um sé að ræða orð sem notuð séu með almennum hætti um háttsemi sem sá sem orðin notar telur ámælisverða. Enn frekar eigi það við þegar forskeytinu „nútíma“ sé bætt framan við. Þó svo að ummælin séu harkaleg og truflandi verði að meta þau heildstætt í samhengi við báðar umræddar fréttir sem Hjálmar ritaði og í samhengi við heildarumræðu um aðbúnað erlends verkafólks. Fréttirnar og ummælin í þeim hafi verið framlag til umræðu um bága stöðu erlendra verkamanna hérlendis. Þó þau hafi verið óvægin verði ekki fallist á að sýnt hafi verið fram á að ummælin og fréttirnar sem þau birtust í hafi haft þann tilgang einan að móðga eða niðurlægja þremenninganna af hreinum illvilja. Ummælin í heild sinni sem gildisdómur teljist samkvæmt öllu hafa næga stoð í staðreyndum. Ekki verði annað séð en að Hjálmar hafi verið í góðri trú um réttmæli ummælanna þegar þau féllu. Þó Hjálmar sé blaðamaður og starfi á fjölmiðli sé ekki útilokað að hann geti tjáð skoðanir sínar, draga ályktanir eða setja fram gildisdóma. Þótt ummælin hafi verið óvægin verði ekki séð að Hjálmar hafi farið út fyrir mörk tjáningarfrelsis síns. Ekki lykilatriði að hinn látni hafi ekki verið starfsmaður Elju Héraðsdómur Reykjavíkur komust að sömu niðurstöðu varðandi hin tvö ummælin og var Hjálmar sýknaður af kröfu þremenninganna. Þá gerðu þremenningarnir athugasemdir við mynd- og nafnbirtingar af þeim í viðkomandi fréttum. Í niðurstöðu dómsins kom fram að þremenningarnir hafi átt og rekið starfsmannaleiguna Elju og enginn ágreiningur um að þeir hafi einnig í gegnum önnur félög í þeirra eigu átt stóran eignarhlut í húsnæðinu að Funahöfða 7. Hafi þeir þannig í gegnum fyrirtæki sín beinlínis tvíþætta aðkomu að aðbúnaði verkafólks, bæði sem launagreiðendur og sem leigusalar erlends verkafólks. „Í þessu sambandi getur ekki haft úrslitavægi hvort sá einstaklingur sem lést í brunanum að Funahöfða 7 hafi á þeim tíma verið atvinnulaus og því ekki starfsmaður Elju,“ segir í dómnum. „Við þessar aðstæður getur skerðing á frelsi fjölmiðla til að fjalla um þessi málefni ekki talist nauðsynleg í lýðræðisþjóðfélagi. Verður þannig lagt til grundvallar að nægar ástæður hafi verið fyrir hendi sem réttlættu umfjöllunina í heild, einnig myndbirtingu og nafngreiningu stefnenda, enda skipti grundvallarmáli hvort hið birta efni, bæði myndir og texti, teljist þáttur í almennri þjóðfélagsumræðu og eigi þannig erindi til almennings.“ Með hliðsjón af dómafordæmum var ekki fallist á að gengið hefði verið of nærri einkalífi þremenninganna með myndbirtingu af þeim en óhjákvæmilegt var. Tjáningarfrelsi Hjálmar til birtingar mynda vegi þyngri en friðhelgi einkalífs þremenninganna og réttur þeirra til eigin myndar. Dómsmál Fjölmiðlar Bruni á Funahöfða Tjáningarfrelsi Mannréttindi Tengdar fréttir Krefja blaðamann Samstöðvarinnar um fimmtán milljónir Fjárfestarnir Arnar Hauksson, Jón Einar Eyjólfsson og Pétur Árni Jónsson hafa sett fram kröfu á hendur Hjálmari Friðrikssyni blaðamanni Samstöðvarinnar. Þeir vilja að hann greiði þeim þrjár milljónir hverjum í miskabætur auk dráttarvaxta og málskostnaðar vegna ótilhlýðilegra skrifa. Gísli Tryggvason lögmaður Hjálmars krefst sýknu. 24. september 2024 08:02 Mest lesið Segjast hafa verið neydd til að krjúpa tímunum saman og lýsa yfir ást sinni á Ísrael Innlent Lagði við Hverfisgötu eftir allt saman Innlent Boða aftur til kvennaverkfalls fimmtíu árum eftir það fyrsta Innlent „Ég held að það sé sterk friðarvon núna“ Innlent Trump segir Hamas og Ísraela hafa náð samkomulagi Erlent Ástæða til að hafa áhyggjur af vanfjármögnun spítalans Innlent Myndir: Hágrátið og hlegið þegar fréttir bárust af friðarsamkomulagi Erlent „Ég ætla ekki að jarða hann, ég ætla að hafa hann á lífi“ Innlent Utanríkisráðherra Palestínu á Íslandi á sögulegum tímum Innlent Skýr afstaða landsmanna um hvort einkunnir eigi að vera í tölum eða bókstöfum Innlent Fleiri fréttir Rafmagnsleysi á Suðurlandi Friður á Gasa mögulega í sjónmáli og rætt við utanríkisráðherra Palestínu Mosfellingur hjá Strætó leiðir unga Framsóknarmenn „Hvað varð um að gera meira, hraðar?“ Veðrið setur strik í reikninginn Segjast hafa verið neydd til að krjúpa tímunum saman og lýsa yfir ást sinni á Ísrael Utanríkisráðherra Palestínu á Íslandi á sögulegum tímum Leit að meintum brennuvargi engu skilað Boða aftur til kvennaverkfalls fimmtíu árum eftir það fyrsta Lagði við Hverfisgötu eftir allt saman „Ég held að það sé sterk friðarvon núna“ Ástæða til að hafa áhyggjur af vanfjármögnun spítalans Meirihluti hlynntur þátttöku ef Ísrael er ekki með Varnargarðar hækkaðir við Grindavík Skýr afstaða landsmanna um hvort einkunnir eigi að vera í tölum eða bókstöfum „Auðvitað er ég hrædd um hana“ Ford vörubíll árgerð 1930 gefinn Byggðasafni Árnesinga „Ég ætla ekki að jarða hann, ég ætla að hafa hann á lífi“ Mamma Möggu Stínu gerir upp erfiðan dag Útlendingastofnun: Ekkert bendi til ómannúðlegrar meðferðar í Króatíu Hitnar undir feldi Lilju Játaði að hafa stolið tugum milljóna úr dánarbúi móður sinnar Játaði áralangt kynferðisofbeldi gegn stjúpdóttur sinni Bein útsending: Mótmæla handtöku Möggu Stínu Fékk aðsvif og missti bílinn yfir á annan vegarhelming Hefur áhyggjur af unga fólkinu Ungir Sjálfstæðismenn vilja stöðva hælisveitingar Sér fram á margar klukkustundir í fullkominni óvissu Takmörk á því hversu langt Ísraelar geti farið til að verja hafnbann Keyrt á vegfaranda í Skeifunni Sjá meira
Það var þann 16. október 2023 sem eldur kom upp í iðnaðarhúsnæði í Funahöfða í Reykjavík. Þrír voru fluttir á bráðamóttöku Landspítalans en fjöldi fólks bjó í húsinu, að megninu til erlent verkafólk. Einn slasaðist alvarlega og lést af sárum sínum. Fram kom í fréttum í kringum eldsvoðann að húsnæðið væri að mestu í eigu tveggja félaga í eigu þriggja manna; Péturs Árna Jónssonar, framkvæmdastjóra HEILD fasteignafélagsins og aðaleiganda útgáfufélags Viðskiptablaðsins, Jóns Einars Eyjólfssonar, stjórnarmanns hjá ELJU starfsmannaþjónustu, og Arnars Haukssonar, sem starfað hefur sem stjórnandi hjá ELJU. Þremenningarnir stefndu Hjálmari fyrir ummæli sem birtust í tveimur fréttum á vef Samstöðvarinnar. Fréttirnar voru undir fyrirsögnunum: „Arnar, Pétur Árni og Jón Einar eru nútíma þrælahaldarar“ Og: „Lést í húsi Péturs, Jóns Einars og Arnars“. Ummælin sem þremenningarnir kröfðust að yrðu dæmd dauð og ómerk voru: 1. Sannleikurinn er þó að Elja stundar nútíma þrælahald, sem hefur nú dregið mann til dauða á Íslandi 2. Nú hafa þessir vafasömu starfshættir dregið mann til dauða. 3. Það ætti ekki að koma neinum á óvart að það má hafa góðar tekjur af þrælahaldi. Svo er raunin með Elju. Pétur, Jón Einar og Arnar kröfðust hver um sig þriggja milljóna króna í bætur en auk þess var krafist sex milljóna króna í skaðabætur fyrir hönd Elju starfsmannaþjónustu. Áralöng umræða Í málinu tókust á tjáningarfrelsi blaðamanns samkvæmt stjórnarskrá og mannréttindasáttmála Evrópu og friðhelgi einkalífs eigenda starfsmannaþjónustunnar og húsnæðisins við Funahöfða og þeirra réttinda með vísan til mannréttindasáttmálans. Héraðsdómur Reykjavíkur minnti á að umræða um þjóðfélagsmál og tjáning í formi framlags til umræðu er varðar almenning njóti aukinnar verndar tjáningarfrelsisins. Þá væri ekki hægt að horfa einangrað til þeirra orða sem þremenningarnir stefndu Hjálmari fyrir heldur þurfi að horfa til breiðara samhengis og tjáningunni í heild. Umræða um starfsmannaþjónustu hafi verið virk í samfélaginu í langan tíma. Þar hafi nafn Elju áður komið fram. Því yrði að skoða ummælin í ljósi opinberrar umræðu um þau brýnu málefni erlends verkafólks hér á landi en reglulega hafa verið sagðar fréttir af aðbúnaði, búsetu og launum þeirra sem búi oft margir saman í litlum vistarverum og deili jafnvel herbergi með örðum. Þar hafi ítrekað komið upp eldsvoðar og jafnvel valdið andlátum. Næg stoð í staðreyndum Fyrstu ummælin þar sem þremenningarnir voru kallaðir „nútíma þrælahaldarar“ gátu að mati dómsins ekki ein og sér vísað til tiltekins refsiverðs verknaðar, þótt þrælahald sé bannað með lögum. Um sé að ræða orð sem notuð séu með almennum hætti um háttsemi sem sá sem orðin notar telur ámælisverða. Enn frekar eigi það við þegar forskeytinu „nútíma“ sé bætt framan við. Þó svo að ummælin séu harkaleg og truflandi verði að meta þau heildstætt í samhengi við báðar umræddar fréttir sem Hjálmar ritaði og í samhengi við heildarumræðu um aðbúnað erlends verkafólks. Fréttirnar og ummælin í þeim hafi verið framlag til umræðu um bága stöðu erlendra verkamanna hérlendis. Þó þau hafi verið óvægin verði ekki fallist á að sýnt hafi verið fram á að ummælin og fréttirnar sem þau birtust í hafi haft þann tilgang einan að móðga eða niðurlægja þremenninganna af hreinum illvilja. Ummælin í heild sinni sem gildisdómur teljist samkvæmt öllu hafa næga stoð í staðreyndum. Ekki verði annað séð en að Hjálmar hafi verið í góðri trú um réttmæli ummælanna þegar þau féllu. Þó Hjálmar sé blaðamaður og starfi á fjölmiðli sé ekki útilokað að hann geti tjáð skoðanir sínar, draga ályktanir eða setja fram gildisdóma. Þótt ummælin hafi verið óvægin verði ekki séð að Hjálmar hafi farið út fyrir mörk tjáningarfrelsis síns. Ekki lykilatriði að hinn látni hafi ekki verið starfsmaður Elju Héraðsdómur Reykjavíkur komust að sömu niðurstöðu varðandi hin tvö ummælin og var Hjálmar sýknaður af kröfu þremenninganna. Þá gerðu þremenningarnir athugasemdir við mynd- og nafnbirtingar af þeim í viðkomandi fréttum. Í niðurstöðu dómsins kom fram að þremenningarnir hafi átt og rekið starfsmannaleiguna Elju og enginn ágreiningur um að þeir hafi einnig í gegnum önnur félög í þeirra eigu átt stóran eignarhlut í húsnæðinu að Funahöfða 7. Hafi þeir þannig í gegnum fyrirtæki sín beinlínis tvíþætta aðkomu að aðbúnaði verkafólks, bæði sem launagreiðendur og sem leigusalar erlends verkafólks. „Í þessu sambandi getur ekki haft úrslitavægi hvort sá einstaklingur sem lést í brunanum að Funahöfða 7 hafi á þeim tíma verið atvinnulaus og því ekki starfsmaður Elju,“ segir í dómnum. „Við þessar aðstæður getur skerðing á frelsi fjölmiðla til að fjalla um þessi málefni ekki talist nauðsynleg í lýðræðisþjóðfélagi. Verður þannig lagt til grundvallar að nægar ástæður hafi verið fyrir hendi sem réttlættu umfjöllunina í heild, einnig myndbirtingu og nafngreiningu stefnenda, enda skipti grundvallarmáli hvort hið birta efni, bæði myndir og texti, teljist þáttur í almennri þjóðfélagsumræðu og eigi þannig erindi til almennings.“ Með hliðsjón af dómafordæmum var ekki fallist á að gengið hefði verið of nærri einkalífi þremenninganna með myndbirtingu af þeim en óhjákvæmilegt var. Tjáningarfrelsi Hjálmar til birtingar mynda vegi þyngri en friðhelgi einkalífs þremenninganna og réttur þeirra til eigin myndar.
Dómsmál Fjölmiðlar Bruni á Funahöfða Tjáningarfrelsi Mannréttindi Tengdar fréttir Krefja blaðamann Samstöðvarinnar um fimmtán milljónir Fjárfestarnir Arnar Hauksson, Jón Einar Eyjólfsson og Pétur Árni Jónsson hafa sett fram kröfu á hendur Hjálmari Friðrikssyni blaðamanni Samstöðvarinnar. Þeir vilja að hann greiði þeim þrjár milljónir hverjum í miskabætur auk dráttarvaxta og málskostnaðar vegna ótilhlýðilegra skrifa. Gísli Tryggvason lögmaður Hjálmars krefst sýknu. 24. september 2024 08:02 Mest lesið Segjast hafa verið neydd til að krjúpa tímunum saman og lýsa yfir ást sinni á Ísrael Innlent Lagði við Hverfisgötu eftir allt saman Innlent Boða aftur til kvennaverkfalls fimmtíu árum eftir það fyrsta Innlent „Ég held að það sé sterk friðarvon núna“ Innlent Trump segir Hamas og Ísraela hafa náð samkomulagi Erlent Ástæða til að hafa áhyggjur af vanfjármögnun spítalans Innlent Myndir: Hágrátið og hlegið þegar fréttir bárust af friðarsamkomulagi Erlent „Ég ætla ekki að jarða hann, ég ætla að hafa hann á lífi“ Innlent Utanríkisráðherra Palestínu á Íslandi á sögulegum tímum Innlent Skýr afstaða landsmanna um hvort einkunnir eigi að vera í tölum eða bókstöfum Innlent Fleiri fréttir Rafmagnsleysi á Suðurlandi Friður á Gasa mögulega í sjónmáli og rætt við utanríkisráðherra Palestínu Mosfellingur hjá Strætó leiðir unga Framsóknarmenn „Hvað varð um að gera meira, hraðar?“ Veðrið setur strik í reikninginn Segjast hafa verið neydd til að krjúpa tímunum saman og lýsa yfir ást sinni á Ísrael Utanríkisráðherra Palestínu á Íslandi á sögulegum tímum Leit að meintum brennuvargi engu skilað Boða aftur til kvennaverkfalls fimmtíu árum eftir það fyrsta Lagði við Hverfisgötu eftir allt saman „Ég held að það sé sterk friðarvon núna“ Ástæða til að hafa áhyggjur af vanfjármögnun spítalans Meirihluti hlynntur þátttöku ef Ísrael er ekki með Varnargarðar hækkaðir við Grindavík Skýr afstaða landsmanna um hvort einkunnir eigi að vera í tölum eða bókstöfum „Auðvitað er ég hrædd um hana“ Ford vörubíll árgerð 1930 gefinn Byggðasafni Árnesinga „Ég ætla ekki að jarða hann, ég ætla að hafa hann á lífi“ Mamma Möggu Stínu gerir upp erfiðan dag Útlendingastofnun: Ekkert bendi til ómannúðlegrar meðferðar í Króatíu Hitnar undir feldi Lilju Játaði að hafa stolið tugum milljóna úr dánarbúi móður sinnar Játaði áralangt kynferðisofbeldi gegn stjúpdóttur sinni Bein útsending: Mótmæla handtöku Möggu Stínu Fékk aðsvif og missti bílinn yfir á annan vegarhelming Hefur áhyggjur af unga fólkinu Ungir Sjálfstæðismenn vilja stöðva hælisveitingar Sér fram á margar klukkustundir í fullkominni óvissu Takmörk á því hversu langt Ísraelar geti farið til að verja hafnbann Keyrt á vegfaranda í Skeifunni Sjá meira
Krefja blaðamann Samstöðvarinnar um fimmtán milljónir Fjárfestarnir Arnar Hauksson, Jón Einar Eyjólfsson og Pétur Árni Jónsson hafa sett fram kröfu á hendur Hjálmari Friðrikssyni blaðamanni Samstöðvarinnar. Þeir vilja að hann greiði þeim þrjár milljónir hverjum í miskabætur auk dráttarvaxta og málskostnaðar vegna ótilhlýðilegra skrifa. Gísli Tryggvason lögmaður Hjálmars krefst sýknu. 24. september 2024 08:02