Byggingin að Álfabakka 2, sem kölluð hefur verið „græna gímaldið“ hefur vakið talsverða athygli síðan hún reis, enda skyggir hún verulega á íbúðahús á næstu lóð. Húsið er í eigu félagsins Álfabakka 2 ehf., sem er í jafnri eigu Klettáss ehf. og Eignabyggðar ehf.. Hagar hafa samið um að taka húsið á leigu undir starfsemi Eldum rétt og Ferskra kjötvara.
Í yfirlýsingu Finns Oddsonar, forstjóra Haga, fyrir hönd félagsins segir að Hagar hafi ekki tekið þátt í umræðu um Álfabakka 2 hingað til þar sem félagið sé hvorki eigandi byggingarinnar né hafi Hagar beina aðkomu að byggingu hússins.
Leggi áherslu á að styðja við hverfi sem félagið starfar í
Finnur segir að eftir því sem næst verði komist hafi eigendur Álfabakka 2 ehf. undirbúið framkvæmdir við Álfabakka 2 og byggt í fullu samráði við Reykjavíkurborg, fengið öll tilskilin leyfi og að öllu leyti farið eftir þeim fyrirmælum og kröfum sem gildandi skipulag og byggingarheimildir kveða á um.
„Hagar og félög samstæðunnar leggja sérstaka áherslu á að styðja við þau hverfi og svæði sem þau starfa á. Þetta er m.a. gert með ábyrgum rekstri sem er fyrst og fremst í formi þjónustu, eins og aðgengi að hagkvæmum verslunarkostum, en einnig að gætt sé að starfsemi raski ekki hverfisbrag og daglegu lífi íbúa. Raunar er eitt af kjarnagildum Haga að leggja áherslu á í allri starfsemi að hafa jákvæð áhrif á samfélag og umhverfi.“
Þess vegna taki Hagar viðbrögðum íbúa á svæðinu og umfjöllun um nýtt atvinnuhúsnæði sem félagið hyggst taka á leigu af mikilli alvöru. Hagar hafi treyst því og gert kröfu um að eigendur hússins hafi í aðdraganda framkvæmdarinnar, og á meðan á henni hefur staðið, átt eðlilegt og gott samstarf við Reykjavíkurborg og ekki síður að Reykjavíkurborg hafi átt eðlilegt samráð við nágranna og aðra íbúa hverfisins. Þetta séu hin réttu hlutverk þeirra sem fara með skipulagsvald og framkvæmdaraðila.
„Það er afleitt“
Af umfjöllun síðustu daga og vikna megi ráða að í undirbúningi þessarar framkvæmdar hafi orðið misbrestur á þessu samstarfi og ekki nægilega gætt að nágrönnum, nálægð bygginga eða starfsemi. „Það er afleitt.“
Hagar hafi lagt áherslu á að gagnsæi ríki um fyrirhugaða starfsemi í húsinu og gert skýra kröfu á byggingaraðila um að öll tilskilin leyfi fyrir starfsemi liggi fyrir. Hagar hafi meðal annars óskað sérstaklega eftir því að byggingaraðili fengi samþykki skipulagsfulltrúa Reykjavíkurborgar fyrir starfsemi kjötvinnslu í húsnæðinu, enda væri það forsenda leigusamnings. Samþykkið hafi verið gefið út af skipulagsfulltrúa þann 10. janúar 2023.
Sem væntanlegur leigutaki með atvinnurekstur í húsinu geri Hagar þá kröfu að þegar vandamál eins og þau sem fjallað hefur verið að undanförnu koma upp, verði hlutaðeigendur, það er skipulags- og byggingaryfirvöld og eigendur hússins, að leita lausna þannig að allir sem hagsmuna eiga að gæta geti vel við unað.
Framkvæmdum hvergi nærri lokið
Þá segir Finnur að í ljósi umræðu um stærð mannvirkisins og frágang lóðar megi benda á að samkvæmt gildandi deiliskipulagi hafi verið gert ráð fyrir að töluvert stærra hús yrði byggt á lóðinni, eða allt að 15 þúsund fermetra að flatarmáli ofanjarðar.
Eigendur hússins hafi hins vegar kosið að byggja umtalsvert minna hús eða ríflega 11 þúsund fermetra. Ekki hafi fengist leyfi til að minnka nýtingarhlutfall lóðarinnar og því þurfi að greiða gjöld til Reykjavíkurborgar miðað við að byggingarheimildir væru fullnýttar, það er miðað við þriðjungi stærra mannvirki en byggt hefur verið.
„Varðandi frágang lóðar þá er eðlilegt að eigendur húss vinni hann í góðri sátt og samstarfi við yfirvöld og nágranna. Vert er að nefna að þessum frágangi er ekki lokið, en Hagar vita til þess að fyrir liggja ítarlegar teikningar á skjólveggjum við lóðarmörk, gróðri og lóð umhverfis Álfabakka 2, unnar að beiðni skipulags- og byggingaryfirvalda í Reykjavík og samþykktar af þeim.“
Skipulagsmálin alvarlegt umhugsunarefni
Finnur segir að borgarbúar, íbúar hverfa og atvinnurekendur eigi sjálfsagða kröfu um að vandað sé til ákvarðana um skipulagsmál, að hægt sé að treysta þeim til lengri tíma og að umræða um skipulag og framkvæmdir sé fagleg og byggð á staðreyndum.
Atvinnurekendur eigi mikið undir að svo sé enda séu skipulagsmál gjarnan forsenda ákvarðana sem varða starfsemi fyrirtækja og krefjast verulegrar fjárfestingar og langs undirbúnings. Flutningur á starfsemi eins og til stendur hjá Högum sé dæmi um slíka ákvörðun, langan undirbúning, töluverða fjárfestingu og samningsbundnar skuldbindingar.
„Í tengslum við málefni Álfabakka 2 og skipulag í Suður-Mjódd er það alvarlegt umhugsunarefni hvernig staðið hefur verið að skipulagsmálum og hvernig umræða um þau hefur oft og tíðum verið villandi eða efnislega röng. Slík umræða, m.a. af hálfu kjörinna fulltrúa, er ekki við hæfi, og sérstaklega ekki þegar hún verður til þess að skapa óvissu fyrir íbúa og óvissu um starfsemi fyrirtækja sem veita mikilvæga þjónustu, skapa fjölda starfa og skatttekjur fyrir ríki og sveitarfélag.“
Í besta falli óheppilegt
Sem væntanlegur leigutaki eigi Hagar að geta treyst því að ferli í tengslum við skipulag og úthlutun byggingarleyfa til handa eigenda byggingar við Álfabakka 2 hafi verið unnið samkvæmt lögum og rétt afgreidd af stofnunum Reykjavíkurborgar.
„Það telst í besta falli óheppilegt þegar yfirlýsingar kjörinna fulltrúa eru verulega á skjön við skipulag eða heimildir sem borgin sjálf hefur veitt.“
Hagar hafi mikinn skilning á því að sambúð íbúðabyggðar og atvinnustarfsemi geti verið vandasöm, sérstaklega þar sem nálægð er töluverð eins og raun ber vitni í Álfabakkanum. Af hálfu Haga, innan þeirra marka sem hlutverk leigutaka setur, verði þess eins og alltaf sérstaklega gætt að starfsemi sé til fyrirmyndar, í góðri sátt við nánasta umhverfi og nágranna.
„Við gerum ráð fyrir að forsendur til þess verði skapaðar af skipulagsyfirvöldum og eigendum byggingarinnar að Álfabakka 2.“
