Mafían, CIA eða Fidel Castro? Ný skjöl um morðið kynda undir samsæriskenningar Oddur Ævar Gunnarsson skrifar 3. apríl 2025 15:33 John F. Kennedy hefur löngum verið einn dáðasti forseti sem Bandaríkin hafa átt. Arnie Sachs/CNP/Getty Images Morðið á John F. Kennedy, forseta Bandaríkjanna, árið 1963 heldur áfram að hræra upp í fólki, hneyksla og æsa til umræðu – meira en hálfri öld síðar. Í nýjasta þætti hlaðvarpsins Skuggavaldið kafa prófessorarnir Hulda Þórisdóttir og Eiríkur Bergmann dýpra ofan í þetta hrollvekjandi sögulega dráp – var það kannski samsæri? Þetta er annar þáttur í þriggja þátta röð Skuggavaldsins um svokallaða Kennedy-bölvun. Morðið á John F. Kennedy, forseta Bandaríkjanna, árið 1963 heldur áfram að hræra upp í fólki, hneyksla og æsa til umræðu – meira en hálfri öld síðar. Í nýjasta þætti hlaðvarpsins Skuggavaldið kafa prófessorarnir Hulda Þórisdóttir og Eiríkur Bergmann dýpra ofan í þetta hrollvekjandi sögulega dráp – var það kannski samsæri? Þetta er annar þáttur í þriggja þátta röð Skuggavaldsins um svokallaða Kennedy-bölvun. Eiríkur og Hulda benda á að yfirvöld hafi frá upphafi ýtt undir tortryggni með leyndarhyggju sinni og ósamræmi í frásögnum. Þótt opinber niðurstaða Warren-nefndarinnar hafi verið skýr – að Lee Harvey Oswald hafi staðið einn að morðinu – telja margir að þar hafi aðeins yfirborðið verið klórað. Samkvæmt nýlegri Gallup-könnun telja 65% Bandaríkjamanna að fleiri hafi staðið að verki. Margir telja því morðið á JFK eina frægustu óleystu morðgátu sögunnar. Afléttu nýlega leynd af skjölum Nýlega var leynd aflétt af síðustu áður óbirtu skjölum úr bandarískum þjóðskjalasöfnum sem varða morðið. Þau virðast hafa virkað sem eldsneyti á gömul samsærisbál. Í nýjum skjölum sem Trump-stjórnin gerði opinber í mars 2025 má nú sjá minnisblað þar sem kemur fram að háttsettir embættismenn í stjórn John F. Kennedy höfðu áhyggjur af því hversu mikið leyniþjónustan skipti sér af utanríkisstefnu landsins – og að sambandið milli CIA og forsetans hafi verið kaldara en áður var viðurkennt. Einnig kemur fram að FBI og leyniþjónustan höfðu strax eftir morðið áhyggjur af því að almenning myndi gruna samsæri. „Það sem þessi gögn sýna okkur er að stofnanir á borð við CIA voru uppteknar af því að stýra frásögninni,“ segir Eiríkur Bergmann í þættinum. „Og þegar fólk finnur að ekki er alveg allur sannleikurinn sagður, þá fyllir það í eyðurnar sjálft – oft með samsæriskenningum.“ Ein áhugaverðasta samsæriskenningin um morðið snýr að mafíunni. Að hún hafi talið sig svikna af Kennedy bræðrunum, eftir að John F. Kennedy og bróðir hans dómsmálaráðherrann Robert F. Kennedy lýstu stríði á hendur skipulagðri glæpastarfsemi. Aðrir benda á CIA, sem hafði átt í útistöðum við JFK eftir misheppnaða innrás í Svínaflóa og aðra árekstra. Þá hefur einnig verið varpað fram vangaveltum um Fidel Castro eða kúbverska útlaga, sem hugsanlega hefðu átt hagsmuna að gæta – þó engin sannfærandi gögn hafi komið fram sem bendla þá né raun nokkurn annan en Oswald við morðið. Hulda Þórisdóttir segir að sálfræðin útskýri hvers vegna þessar kenningar lifa enn góðu lífi: „Við eigum erfitt með að sætta okkur við þá hugmynd að svona stórviðburður geti átt sér litla, ómerkilega orsök. Við leitum því ósjálfrátt stærri skýringa, eins og að valdastofnanir eða alþjóðleg samsæri hljóti að hafa verið á bak við þetta.“ Eiríkur Bergmann og Hulda Þórisdóttir stýra Skuggavaldinu.Vísir/Vilhelm Athyglin sem Kennedy-málið hefur vakið að undanförnu hefur líka endurvakið áhuga á öðrum sorgarsögum tengdum fjölskyldunni – og þeirri hugmynd að yfir henni hvíli bölvun. Einstaka meðlimir fjölskyldunnar hafa lýst efasemdum um opinberar skýringar, þar á meðal núverandi heilbrigðisráðherra Bandaríkjanna, Robert F. Kennedy Jr., sem heldur því fram að bæði faðir hans og frændi hafi verið fórnarlömb samsæra. Þannig halda gömlu kenningarnar áfram að lifa – og blómstra á ný í skugga nýrra opinberra skjala. Lokaþáttur þríleiks Skuggavaldsins um Kennedy-bölvunina birtist eftir tvær vikur – og þá verður grafið enn dýpra ofan í kanínuholuna. Skuggavaldið Bandaríkin Erlend sakamál Mest lesið Sonur Rögnu og Árna fæddur Lífið Næsti Bond undir þrítugu og þrír efstir á blaði Bíó og sjónvarp Lilja Sif Pétursdóttir krýnd Miss Supranational Europe og talin myndfríðust Lífið Einn með fyrsta vinning og vann tæpar 54 milljónir Lífið Áslaug selur glæsiíbúð í Reykjavík Lífið Rúrik mætti með kærustuna í brúðkaupið Lífið Byggir á viðskiptamódeli bandarískrar trúboðsstöðvar Lífið Vægar viðreynslur en engir pervertar Lífið Albert og Guðlaug saman í fríi á Ibiza Lífið Súrrealísk upplifun í prinsessuleik í Versölum Lífið Fleiri fréttir Sonur Rögnu og Árna fæddur Einn með fyrsta vinning og vann tæpar 54 milljónir Lilja Sif Pétursdóttir krýnd Miss Supranational Europe og talin myndfríðust Fréttatía vikunnar: Leiðtogafundur, Hollywood-stjarna og umdeilt brúðkaup Stefnir á sigur í stærstu kokkakeppni heims Áslaug selur glæsiíbúð í Reykjavík Vægar viðreynslur en engir pervertar Martin Österdahl hættir hjá Eurovision Kyana og Viktor giftu sig undir berum himni Beckham á spítala Albert og Guðlaug saman í fríi á Ibiza Byggir á viðskiptamódeli bandarískrar trúboðsstöðvar Eurovision aðdáendur flykkjast enn til Húsavíkur Hundruðir gengu skrúðgöngu í Laugardal Íslensku sjónvarpsverðlaunin veitt í fyrsta sinn í október Búið spil hjá Katy Perry og Orlando Bloom Súrrealísk upplifun í prinsessuleik í Versölum Sögulegt hús fær nýtt líf: Hafnfirðingar hrannast inn, segja sögur og þakka fyrir Purrkur Pillnikk spilar á Innipúkanum Ósýnileg veikindi hafi ekki minna vægi „Las þetta allt í drasl í gamla daga“ Þessi vilja verða safnstjóri Listasafns Reykjavíkur Þorgerður brák grafin úr gleymsku „Þú gerir heiminn að betri stað“ Ástin kviknaði á Humarhátíð Rúrik mætti með kærustuna í brúðkaupið Sælureitur Frosta og Helgu Gabríelu til sölu Tíu Þjóðhátíðarráð Arons Mola: „Ekki fara í tjörnina “ Bezos færir brúðkaupið vegna mótmæla Fyrsta fjölbragðaglímufélag landsins stefnir á sýningu Sjá meira
Morðið á John F. Kennedy, forseta Bandaríkjanna, árið 1963 heldur áfram að hræra upp í fólki, hneyksla og æsa til umræðu – meira en hálfri öld síðar. Í nýjasta þætti hlaðvarpsins Skuggavaldið kafa prófessorarnir Hulda Þórisdóttir og Eiríkur Bergmann dýpra ofan í þetta hrollvekjandi sögulega dráp – var það kannski samsæri? Þetta er annar þáttur í þriggja þátta röð Skuggavaldsins um svokallaða Kennedy-bölvun. Eiríkur og Hulda benda á að yfirvöld hafi frá upphafi ýtt undir tortryggni með leyndarhyggju sinni og ósamræmi í frásögnum. Þótt opinber niðurstaða Warren-nefndarinnar hafi verið skýr – að Lee Harvey Oswald hafi staðið einn að morðinu – telja margir að þar hafi aðeins yfirborðið verið klórað. Samkvæmt nýlegri Gallup-könnun telja 65% Bandaríkjamanna að fleiri hafi staðið að verki. Margir telja því morðið á JFK eina frægustu óleystu morðgátu sögunnar. Afléttu nýlega leynd af skjölum Nýlega var leynd aflétt af síðustu áður óbirtu skjölum úr bandarískum þjóðskjalasöfnum sem varða morðið. Þau virðast hafa virkað sem eldsneyti á gömul samsærisbál. Í nýjum skjölum sem Trump-stjórnin gerði opinber í mars 2025 má nú sjá minnisblað þar sem kemur fram að háttsettir embættismenn í stjórn John F. Kennedy höfðu áhyggjur af því hversu mikið leyniþjónustan skipti sér af utanríkisstefnu landsins – og að sambandið milli CIA og forsetans hafi verið kaldara en áður var viðurkennt. Einnig kemur fram að FBI og leyniþjónustan höfðu strax eftir morðið áhyggjur af því að almenning myndi gruna samsæri. „Það sem þessi gögn sýna okkur er að stofnanir á borð við CIA voru uppteknar af því að stýra frásögninni,“ segir Eiríkur Bergmann í þættinum. „Og þegar fólk finnur að ekki er alveg allur sannleikurinn sagður, þá fyllir það í eyðurnar sjálft – oft með samsæriskenningum.“ Ein áhugaverðasta samsæriskenningin um morðið snýr að mafíunni. Að hún hafi talið sig svikna af Kennedy bræðrunum, eftir að John F. Kennedy og bróðir hans dómsmálaráðherrann Robert F. Kennedy lýstu stríði á hendur skipulagðri glæpastarfsemi. Aðrir benda á CIA, sem hafði átt í útistöðum við JFK eftir misheppnaða innrás í Svínaflóa og aðra árekstra. Þá hefur einnig verið varpað fram vangaveltum um Fidel Castro eða kúbverska útlaga, sem hugsanlega hefðu átt hagsmuna að gæta – þó engin sannfærandi gögn hafi komið fram sem bendla þá né raun nokkurn annan en Oswald við morðið. Hulda Þórisdóttir segir að sálfræðin útskýri hvers vegna þessar kenningar lifa enn góðu lífi: „Við eigum erfitt með að sætta okkur við þá hugmynd að svona stórviðburður geti átt sér litla, ómerkilega orsök. Við leitum því ósjálfrátt stærri skýringa, eins og að valdastofnanir eða alþjóðleg samsæri hljóti að hafa verið á bak við þetta.“ Eiríkur Bergmann og Hulda Þórisdóttir stýra Skuggavaldinu.Vísir/Vilhelm Athyglin sem Kennedy-málið hefur vakið að undanförnu hefur líka endurvakið áhuga á öðrum sorgarsögum tengdum fjölskyldunni – og þeirri hugmynd að yfir henni hvíli bölvun. Einstaka meðlimir fjölskyldunnar hafa lýst efasemdum um opinberar skýringar, þar á meðal núverandi heilbrigðisráðherra Bandaríkjanna, Robert F. Kennedy Jr., sem heldur því fram að bæði faðir hans og frændi hafi verið fórnarlömb samsæra. Þannig halda gömlu kenningarnar áfram að lifa – og blómstra á ný í skugga nýrra opinberra skjala. Lokaþáttur þríleiks Skuggavaldsins um Kennedy-bölvunina birtist eftir tvær vikur – og þá verður grafið enn dýpra ofan í kanínuholuna.
Skuggavaldið Bandaríkin Erlend sakamál Mest lesið Sonur Rögnu og Árna fæddur Lífið Næsti Bond undir þrítugu og þrír efstir á blaði Bíó og sjónvarp Lilja Sif Pétursdóttir krýnd Miss Supranational Europe og talin myndfríðust Lífið Einn með fyrsta vinning og vann tæpar 54 milljónir Lífið Áslaug selur glæsiíbúð í Reykjavík Lífið Rúrik mætti með kærustuna í brúðkaupið Lífið Byggir á viðskiptamódeli bandarískrar trúboðsstöðvar Lífið Vægar viðreynslur en engir pervertar Lífið Albert og Guðlaug saman í fríi á Ibiza Lífið Súrrealísk upplifun í prinsessuleik í Versölum Lífið Fleiri fréttir Sonur Rögnu og Árna fæddur Einn með fyrsta vinning og vann tæpar 54 milljónir Lilja Sif Pétursdóttir krýnd Miss Supranational Europe og talin myndfríðust Fréttatía vikunnar: Leiðtogafundur, Hollywood-stjarna og umdeilt brúðkaup Stefnir á sigur í stærstu kokkakeppni heims Áslaug selur glæsiíbúð í Reykjavík Vægar viðreynslur en engir pervertar Martin Österdahl hættir hjá Eurovision Kyana og Viktor giftu sig undir berum himni Beckham á spítala Albert og Guðlaug saman í fríi á Ibiza Byggir á viðskiptamódeli bandarískrar trúboðsstöðvar Eurovision aðdáendur flykkjast enn til Húsavíkur Hundruðir gengu skrúðgöngu í Laugardal Íslensku sjónvarpsverðlaunin veitt í fyrsta sinn í október Búið spil hjá Katy Perry og Orlando Bloom Súrrealísk upplifun í prinsessuleik í Versölum Sögulegt hús fær nýtt líf: Hafnfirðingar hrannast inn, segja sögur og þakka fyrir Purrkur Pillnikk spilar á Innipúkanum Ósýnileg veikindi hafi ekki minna vægi „Las þetta allt í drasl í gamla daga“ Þessi vilja verða safnstjóri Listasafns Reykjavíkur Þorgerður brák grafin úr gleymsku „Þú gerir heiminn að betri stað“ Ástin kviknaði á Humarhátíð Rúrik mætti með kærustuna í brúðkaupið Sælureitur Frosta og Helgu Gabríelu til sölu Tíu Þjóðhátíðarráð Arons Mola: „Ekki fara í tjörnina “ Bezos færir brúðkaupið vegna mótmæla Fyrsta fjölbragðaglímufélag landsins stefnir á sýningu Sjá meira