Tilkynningum frá verslunareigendum um alvarleg atvik hafi fjölgað Lovísa Arnardóttir skrifar 18. júní 2025 09:08 Benedikt segir ekki allar verslanir jafn vel undirbúnar en átakið eigi að greiða úr því. Vísir/Einar Benedikt S. Benediktsson, framkvæmdastjóri Samtaka verslunar og þjónustu, SVÞ, segir markmið nýs átaks SVÞ, VR og LÍV gegn ofbeldi í garð verslunarfólks að ná utan um vandann og tryggja að allar verslanir séu með gott verklag og leiðbeiningar fyrir starfsfólk. Atvikum hafi farið fjölgandi og sum þeirra geti flokkast sem einelti eða kynferðisleg áreitni. Átakið var kynnt í fyrradag og á sama tíma undirritað sameiginlegt minnisblað. Benedikt fór yfir átakið í Bítinu á Bylgjunni í morgun. Benedikt segir tilefni átaksins ekki að viðskiptavinir séu að stórum hluta til vandræða heldur sé aðdragandinn sá að síðasta haust hafi VR og LÍV komið til þeirra til að ræða samstarf. Tilkynningum til þeirra frá verslunareigendum um alvarleg atvik eða erfiða hegðun við verslunarfólk hafi á sama tíma farið fjölgandi. Benedikt segir engar tölur til um þetta en þetta sé tilfinning verslunarfólks auk þess sem þetta sé orðið víðtækara. Atvikin séu auk þess orðin alvarlegri og sum þeirra mætti flokka sem einelti eða kynferðislega áreitni. „Endurtekið atferli sem er farið að hafa slæm áhrif á starfsfólkið,“ segir hann og að það sé jafnvel farið að hafa slæm áhrif á heilsu þeirra. Ákveðnir geirar í smásölu séu útsettir fyrir alvarlegri atvikum og atvikum fjölgað. Það séu framin rán og það kalli á annars konar viðbragð. Flest atvikin rati í fjölmiðla. Þetta kalli á að betur þurfi að hlúa að starfsfólki og umhverfi þeirra. Benedikt segir sumar verslanir vel undirbúnar og þau séu með skýr skilaboð til starfsmanna um hvernig eigi að bregðast við og samstarfsverkefefnið eigi að ná utan um þau viðbrögð sem eru, hvernig verslanir hafi verið að undirbúa sig og hvernig aðstoð sé hægt að veita fólki eftir slík öryggisatvik, til dæmis með sálfræðiaðstoð. „Við þekkjum dæmi þar sem einhver starfsmaður hefur gripið þjóf glóðvolgan við að stela og þjófurinn bregst við með einhvers konar ofbeldi eða ógnunum. Það er þessi heildarmynd sem við ætlum að reyna að ná saman utan um.“ Ekki tilefni alls staðar fyrir öryggisverði Benedikt segir að þannig verði aðilar innan smásölumarkaðarins kallaðir saman til að ná utan um atvik og svo eigi að taka saman viðbrögð við þeim. Hvaða verklag sé í gildi og hvaða leiðbeiningar starfsmenn fái um mörk. Benedikt segir ekki endilega tilefni til að stilla upp öryggisvörðum í allar verslanir eins og tíðkast víða í Evrópu og Bandaríkjunum en að í til dæmis aðdraganda jóla geri margar verslanir það. Sumar séu alltaf með öryggisverði en það séu helst verslanir sem séu með dýrar vörur. „Ef þróunin versnar er það auðvitað kostur sem menn munu líta til.“ Ef horft er til landa í Evrópu hafi ýmislegt verið gert. Í Bretlandi sé til dæmis afgreiðslufólk í verslunum í búri og refsingar hertar við áreitni og ofbeldi í verslunum. Í Svíþjóð sé búið að staðfesta heimild fyrir verslanir að fara fram á nálgunarbann í alvarlegustu atvikunum. Hann segir verslunarfólk byrjað að lýsa áhyggjum og þau vilji með átakinu koma í veg fyrir að staðan versni og að fólk sé vel undirbúið. Í lagi að skamma suma ekki alla Benedikt sagði sögu af því þegar hann var fyrir nokkrum árum staddur í matvöruverslun og sá að rekkinn með vörunum frá heildsölunni sem hann starfaði fyrir þarfnaðist tiltektar. Hann ákvað að gera það sjálfur vegna anna hjá starfsfólki og þegar hann er byrjaður verður hann var við það að maður er að skamma hann. Maðurinn hélt að hann væri starfsmaður verslunar en þegar Benedikt sagði honum það bað maðurinn hann afsökunar. „Ég hugsaði eftir þetta að honum þótti ekki tilhlýðilegt að skamma mig sem starfsmann heildsölu en var alveg til í að láta starfsmann dagvöruverslunarinnar heyra það,“ segir Benedikt og að stundum þurfi fólk að hugsa aðeins áður en það byrjar að tala. Verslun Neytendur Stéttarfélög Vinnustaðurinn Mest lesið Á ég að greiða inn á lánið eða spara? Viðskipti innlent Samkomulagið það besta mögulega í erfiðum aðstæðum Viðskipti erlent Funda með ráðherra vegna tollanna: „Ég ætla ekki að setjast í neitt dómarasæti“ Viðskipti innlent Loksins, mathöllin og fleiri staðir fá nýja rekstraraðila Viðskipti innlent Fyrsta íslenska grænkera ostagerðin í hættu Viðskipti innlent „Við erum að bæta við atvinnustoð í samfélaginu“ Viðskipti innlent Kristján og Leó kaupa Landsbankahúsið á tæpa þrjá milljarða Viðskipti innlent „Ekki mistök“ að brauð með engu kostaði tvö þúsund krónur Neytendur Rukkuð vegna þegar greiddra bílastæða og fá engin svör Neytendur Gáfust upp á Facebook og opna verslun fyrir notaðar íþróttavörur Viðskipti innlent Fleiri fréttir Funda með ráðherra vegna tollanna: „Ég ætla ekki að setjast í neitt dómarasæti“ Á ég að greiða inn á lánið eða spara? Loksins, mathöllin og fleiri staðir fá nýja rekstraraðila „Við erum að bæta við atvinnustoð í samfélaginu“ Kristján og Leó kaupa Landsbankahúsið á tæpa þrjá milljarða Sjómönnum sagt upp: Skipulagsbreytingar vegna veiðigjalda Vaxtalækkun í ágúst sé nánast útilokuð Opnuðu loks Hygge eftir 245 daga bið Verðbólgan hjaðnar á ný Gáfust upp á Facebook og opna verslun fyrir notaðar íþróttavörur Endurskipuleggja reksturinn „í vinsemd og virðingu“ Tekjur jukust um helming milli ára Hátt í þrjátíu sagt upp hjá Play Gengið rétti lítillega úr kútnum en hefur aldrei verið lægra Róðurinn þungur en hefur ekki áhyggjur af Play HBO Max streymisveitan komin til Íslands Gengi Play í frjálsu falli Alþjóðlegt bílafyrirtæki kaupir Öskju og systurfélög Búast við tveggja milljarða tapi Samruninn muni taka langan tíma Orri til liðs við Íslandsbanka Tæpur milljarður í höfundarréttartekjur Erlendir farþegar á bak við 81 prósent tekna Icelandair Auður leiðir nýja samsteypu á íslenskum markaði Virði Icelandair hrapar eftir uppgjör „Við erum alls ekki í nokkru stríði“ Plötuðu erlent fyrirtæki til að greiða sér tugi milljóna: Annar sagður hrokafullur en hinn sýndi iðrun Vaka stýrir Collab Hagnaður Arion flaug fram úr væntingum Fjárfestar í sjávarútvegi fari að líta annað Sjá meira
Átakið var kynnt í fyrradag og á sama tíma undirritað sameiginlegt minnisblað. Benedikt fór yfir átakið í Bítinu á Bylgjunni í morgun. Benedikt segir tilefni átaksins ekki að viðskiptavinir séu að stórum hluta til vandræða heldur sé aðdragandinn sá að síðasta haust hafi VR og LÍV komið til þeirra til að ræða samstarf. Tilkynningum til þeirra frá verslunareigendum um alvarleg atvik eða erfiða hegðun við verslunarfólk hafi á sama tíma farið fjölgandi. Benedikt segir engar tölur til um þetta en þetta sé tilfinning verslunarfólks auk þess sem þetta sé orðið víðtækara. Atvikin séu auk þess orðin alvarlegri og sum þeirra mætti flokka sem einelti eða kynferðislega áreitni. „Endurtekið atferli sem er farið að hafa slæm áhrif á starfsfólkið,“ segir hann og að það sé jafnvel farið að hafa slæm áhrif á heilsu þeirra. Ákveðnir geirar í smásölu séu útsettir fyrir alvarlegri atvikum og atvikum fjölgað. Það séu framin rán og það kalli á annars konar viðbragð. Flest atvikin rati í fjölmiðla. Þetta kalli á að betur þurfi að hlúa að starfsfólki og umhverfi þeirra. Benedikt segir sumar verslanir vel undirbúnar og þau séu með skýr skilaboð til starfsmanna um hvernig eigi að bregðast við og samstarfsverkefefnið eigi að ná utan um þau viðbrögð sem eru, hvernig verslanir hafi verið að undirbúa sig og hvernig aðstoð sé hægt að veita fólki eftir slík öryggisatvik, til dæmis með sálfræðiaðstoð. „Við þekkjum dæmi þar sem einhver starfsmaður hefur gripið þjóf glóðvolgan við að stela og þjófurinn bregst við með einhvers konar ofbeldi eða ógnunum. Það er þessi heildarmynd sem við ætlum að reyna að ná saman utan um.“ Ekki tilefni alls staðar fyrir öryggisverði Benedikt segir að þannig verði aðilar innan smásölumarkaðarins kallaðir saman til að ná utan um atvik og svo eigi að taka saman viðbrögð við þeim. Hvaða verklag sé í gildi og hvaða leiðbeiningar starfsmenn fái um mörk. Benedikt segir ekki endilega tilefni til að stilla upp öryggisvörðum í allar verslanir eins og tíðkast víða í Evrópu og Bandaríkjunum en að í til dæmis aðdraganda jóla geri margar verslanir það. Sumar séu alltaf með öryggisverði en það séu helst verslanir sem séu með dýrar vörur. „Ef þróunin versnar er það auðvitað kostur sem menn munu líta til.“ Ef horft er til landa í Evrópu hafi ýmislegt verið gert. Í Bretlandi sé til dæmis afgreiðslufólk í verslunum í búri og refsingar hertar við áreitni og ofbeldi í verslunum. Í Svíþjóð sé búið að staðfesta heimild fyrir verslanir að fara fram á nálgunarbann í alvarlegustu atvikunum. Hann segir verslunarfólk byrjað að lýsa áhyggjum og þau vilji með átakinu koma í veg fyrir að staðan versni og að fólk sé vel undirbúið. Í lagi að skamma suma ekki alla Benedikt sagði sögu af því þegar hann var fyrir nokkrum árum staddur í matvöruverslun og sá að rekkinn með vörunum frá heildsölunni sem hann starfaði fyrir þarfnaðist tiltektar. Hann ákvað að gera það sjálfur vegna anna hjá starfsfólki og þegar hann er byrjaður verður hann var við það að maður er að skamma hann. Maðurinn hélt að hann væri starfsmaður verslunar en þegar Benedikt sagði honum það bað maðurinn hann afsökunar. „Ég hugsaði eftir þetta að honum þótti ekki tilhlýðilegt að skamma mig sem starfsmann heildsölu en var alveg til í að láta starfsmann dagvöruverslunarinnar heyra það,“ segir Benedikt og að stundum þurfi fólk að hugsa aðeins áður en það byrjar að tala.
Verslun Neytendur Stéttarfélög Vinnustaðurinn Mest lesið Á ég að greiða inn á lánið eða spara? Viðskipti innlent Samkomulagið það besta mögulega í erfiðum aðstæðum Viðskipti erlent Funda með ráðherra vegna tollanna: „Ég ætla ekki að setjast í neitt dómarasæti“ Viðskipti innlent Loksins, mathöllin og fleiri staðir fá nýja rekstraraðila Viðskipti innlent Fyrsta íslenska grænkera ostagerðin í hættu Viðskipti innlent „Við erum að bæta við atvinnustoð í samfélaginu“ Viðskipti innlent Kristján og Leó kaupa Landsbankahúsið á tæpa þrjá milljarða Viðskipti innlent „Ekki mistök“ að brauð með engu kostaði tvö þúsund krónur Neytendur Rukkuð vegna þegar greiddra bílastæða og fá engin svör Neytendur Gáfust upp á Facebook og opna verslun fyrir notaðar íþróttavörur Viðskipti innlent Fleiri fréttir Funda með ráðherra vegna tollanna: „Ég ætla ekki að setjast í neitt dómarasæti“ Á ég að greiða inn á lánið eða spara? Loksins, mathöllin og fleiri staðir fá nýja rekstraraðila „Við erum að bæta við atvinnustoð í samfélaginu“ Kristján og Leó kaupa Landsbankahúsið á tæpa þrjá milljarða Sjómönnum sagt upp: Skipulagsbreytingar vegna veiðigjalda Vaxtalækkun í ágúst sé nánast útilokuð Opnuðu loks Hygge eftir 245 daga bið Verðbólgan hjaðnar á ný Gáfust upp á Facebook og opna verslun fyrir notaðar íþróttavörur Endurskipuleggja reksturinn „í vinsemd og virðingu“ Tekjur jukust um helming milli ára Hátt í þrjátíu sagt upp hjá Play Gengið rétti lítillega úr kútnum en hefur aldrei verið lægra Róðurinn þungur en hefur ekki áhyggjur af Play HBO Max streymisveitan komin til Íslands Gengi Play í frjálsu falli Alþjóðlegt bílafyrirtæki kaupir Öskju og systurfélög Búast við tveggja milljarða tapi Samruninn muni taka langan tíma Orri til liðs við Íslandsbanka Tæpur milljarður í höfundarréttartekjur Erlendir farþegar á bak við 81 prósent tekna Icelandair Auður leiðir nýja samsteypu á íslenskum markaði Virði Icelandair hrapar eftir uppgjör „Við erum alls ekki í nokkru stríði“ Plötuðu erlent fyrirtæki til að greiða sér tugi milljóna: Annar sagður hrokafullur en hinn sýndi iðrun Vaka stýrir Collab Hagnaður Arion flaug fram úr væntingum Fjárfestar í sjávarútvegi fari að líta annað Sjá meira
Plötuðu erlent fyrirtæki til að greiða sér tugi milljóna: Annar sagður hrokafullur en hinn sýndi iðrun