Sumargjöf Þórunn Sigurðardóttir skrifar 5. júlí 2025 18:02 Í dag, 5.júlí, varð að lögum á Alþingi frumvarp um breytingu á sviðslistalögum nr. 165 þar sem fjallað er um stofnun Óperu. Málefni óperu á Íslandi hafa margoft verið til umfjöllunar á þingi í gegnum áratugina, allt frá því að Ragnhildur Helgadóttir lagði fram þingsályktunartillögu þess efnis að söngvaraflokkur yrði ráðinn við Þjóðleikhúsið fyrir nær 70 árum síðan. Nú er þessi langþráði draumur orðinn að veruleika, frumvarpið samþykkt með miklum meirihluta á þingi og hægt að hefjast handa um framkvæmdina, auglýsa eftir óperustjóra og koma starfseminni fyrir í Hörpu þar sem þessa nýja framtaks er beðið. Eins og fram hefur komið mun Óperan starfa sem hluti af Þjóðleikhúsinu og njóta þannig samlegðar við stærstu sviðslistastofnun þjóðarinnar, m.a. með samnýtingu stoðdeilda. Hún mun engu að síður hafa fullt listrænt sjálfstæði. Heimili og aðsetur Óperunnar verður í okkar einstaka tónlistarhúsi Hörpu og sýnt verður í Hörpu, Þjóðleikhúsi, Hofi á Akureyri og víðar. Margar nefndir hafa starfað ötullega á síðustu árum við undirbúning þessa máls. Síðasta nefndin, sem Lilja Þ. Alfreðsdóttir, fyrrv. menningarráðherra, skipaði lauk störfum sl. áramót eftir að hafa skilað fullbúnu frumvarpi um þjóðaróperu. Nefndin hafði mikið af upplýsingum til að vinna úr, en fyrri nefndir höfðu safnað fjölda gagna og átt viðtöl við fjöldamarga aðila. Sem formaður þessarar síðustu nefndar hef ég því fylgt þessu máli eftir síðastliðin tvö ár með mínum samnefndarkonum, Þóru Einarsdóttur og Þórunni Grétu Sigurðardóttur, og verkefnisstjóra, Finni Bjarnasyni, sem hefur starfað að þessu máli í ráðuneyti Lilju og síðar Loga Einarssonar menningarráðherra. Málið komst fyrir þing í fyrri ríkisstjórn en komst ekki upp úr nefnd og síðar sprakk sú stjórn. Ný ríkisstjórn tók málið föstum tökum og Logi Einarsson lagði málið fram á vorþingi með smávægilegum breytingum. Öllu þessu fólki ber að þakka fyrir mikilvægt framlag til þessa máls. Þingmenn úr öllum flokkum hafa stutt málið í gegnum tíðina, en sérstaklega ber að þakka ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur fyrir að koma frumvarpinu í gegnum þingið nú á mjög annasömum vormánuðum. Mest ber þó að þakka hinum stóra stóra hópi íslenskra atvinnusöngvara er hefur unnið að málinu, sumir hverjir búsettir úti í heimi. Listamenn úr öðrum greinum hafa einnig verið ötulir stuðningsmenn, enda verða til ný atvinnutækifæri fyrir leikstjóra, hönnuði, hljómsveitarstjóra, kórsöngvara osfrv. með hinni nýju Óperu. Þá hefur Bandalag íslenskra listamanna, auk Sviðslistaráðs, Klassís og annara fagfélaga listamanna, stutt vel við bakið á okkur sem unnum við að koma saman frumvarpinu og vinna því brautargengi á þingi. Stjórnendur Þjóðleikhúss og Hörpu, þau Halldór Guðmundsson, form. Þjóðleikhúsráðs, Magnús Geir Þórðarson Þjóðleikhússtjóri, og Svanhildur Konráðsdóttir, forstjóri Hörpu, hafa unnið dyggilega með okkur að útfærslu samstarfsins, enda mikilvægt að það takist vel og verði farsælt. Þá ber að þakka Íslensku óperunni sitt áratugalanga og ötula starf og stjórn, starfsmönnum og fráfarandi óperustjóra, Steinunni Birnu Ragnarsdóttur fyrir þeirra framlag. Þótt Íslenska óperan hefði kosið önnur málalok þá hefur verið ómetanlegt að hafa aðgang að mikilvægum gögnum úr starfsemi hennar og sannarlega má segja að þetta frumvarp sé mótað og byggt á starfsemi Íslensku óperunnar. Einnig er byggt á óperustarfsemi á vegum Þjóðleikhússins á árum áður, á vegum Listahátíðar og síðast en ekki síst hinum kraftmikla hópi ungra söngvara sem hefur nú á síðustu misserum auðgað íslenska grasrót með fjölbreyttum og spennandi óperusýningum. Öll þessi mikilvæga starfsemi er grunnur að hinni nýju stofnun. Eins og svo oft áður hefur áratugalöng barátta listamanna og margra fleiri nú loksins skilað árangri. Samhugur og markviss vinna fjölda manns ásamt góðri samstöðu á þingi hefur siglt málinu í höfn og betri sumargjöf til íslensku þjóðarinnar er varla hægt að hugsa sér. Það eru sannarlega fjölbreytt og spennandi verkefni sem bíða hinnar nýju Óperu. Landsmenn fá nýja, nútímalega stofnun sem mun styrkja ímynd lands og þjóðar, veita fjölda manns atvinnu og gleðja áhorfendur og gesti um ókomna tíð. Til hamingju Íslendingar! Höfundur er formaður undirbúningsnefndar um þjóðaróperu Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þjóðaróperan Mest lesið Ríkissjóður snuðaður um stórar fjárhæðir Sigurjón Þórðarson Skoðun Er verið að blekkja almenning og sjómenn? Einar Hannes Harðarson Skoðun Við viljum nafn Jón Kaldal Skoðun Lágkúrulegur hversdagsleiki illskunnar Guðný Gústafsdóttir Skoðun Stóra skekkjan í 13 ára aldurstakmarki samfélagsmiðla Skúli Bragi Geirdal Skoðun Skilningsleysi á skaðsemi verðtryggingar Guðmundur Ásgeirsson Skoðun Aðskilnaðurinn hlær Þórdís Hólm Filipsdóttir Skoðun Áfengi og íþróttir eiga enga samleið – áskorun til þingfulltrúa UMFÍ Árni Guðmundsson Skoðun Enn ríkir áhugaleysi um afdrif fósturbarna Guðlaugur Kristmundsson,Sigurgeir B. Þórisson Skoðun Fögur fyrirheit sem urðu að engu Sigurður Eyjólfur Sigurjónsson Skoðun Skoðun Skoðun Almenningssamgöngur fyrir útvalda: Áskorun til stjórnar Strætó bs. og Reykjavíkurborgar Þorsteinn Árnason Sürmeli: skrifar Skoðun Forðumst að sérhagsmunir geti keypt sig til áhrifa í stjórnmálum Arna Lára Jónsdóttir skrifar Skoðun Bætt dagsbirta í Svansvottuðum byggingum Bergþóra Góa Kvaran skrifar Skoðun Skólamáltíðir í Hafnarfirði. Af hverju bauð enginn í verkið? Davíð Arnar Stefánsson skrifar Skoðun Nikótín, konur og krabbamein – gamlar hættur í nýjum búningi Jóhanna Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Frelsi fylgir ábyrgð Eiríkur Björn Björgvinsson skrifar Skoðun Skilningsleysi á skaðsemi verðtryggingar Guðmundur Ásgeirsson skrifar Skoðun Menntakerfi í fremstu röð Guðmundur Ari Sigurjónsson skrifar Skoðun Enn ríkir áhugaleysi um afdrif fósturbarna Guðlaugur Kristmundsson,Sigurgeir B. Þórisson skrifar Skoðun Við viljum nafn Jón Kaldal skrifar Skoðun Stóra skekkjan í 13 ára aldurstakmarki samfélagsmiðla Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun Er verið að blekkja almenning og sjómenn? Einar Hannes Harðarson skrifar Skoðun Væntingar á villigötum Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Aðskilnaðurinn hlær Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Lágkúrulegur hversdagsleiki illskunnar Guðný Gústafsdóttir skrifar Skoðun Glerþakið brotið á alþjóðlega sjónverndardaginn Sigþór U. Hallfreðsson skrifar Skoðun Fögur fyrirheit sem urðu að engu Sigurður Eyjólfur Sigurjónsson skrifar Skoðun Ríkissjóður snuðaður um stórar fjárhæðir Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Áfengi og íþróttir eiga enga samleið – áskorun til þingfulltrúa UMFÍ Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Lífsskoðunarfélagið Farsæld tekur upp slitinn þráð siðmenntunar Svanur Sigurbjörnsson skrifar Skoðun Ruben Amorim og sveigjanleiki – hugleiðingar sálfræðings Andri Hrafn Sigurðsson skrifar Skoðun Framtíðarsýn í samgöngumálum er mosavaxin Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Fimmta iðnbyltingin krefst svara – strax Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Hefur þú skoðanir? Jóhannes Óli Sveinsson skrifar Skoðun Er hurð bara hurð? Sölvi Breiðfjörð skrifar Skoðun Reykjavíkurmódel á kvennaári Sóley Tómasdóttir skrifar Skoðun Ekki er allt sem sýnist Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Sýndu þér umhyggju – Komdu í skimun Ágúst Ingi Ágústsson skrifar Skoðun Eru Bændasamtökin á móti valdeflingu bænda? Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Er lægsta verðið alltaf hagstæðast? Karen Ósk Nielsen Björnsdóttir skrifar Sjá meira
Í dag, 5.júlí, varð að lögum á Alþingi frumvarp um breytingu á sviðslistalögum nr. 165 þar sem fjallað er um stofnun Óperu. Málefni óperu á Íslandi hafa margoft verið til umfjöllunar á þingi í gegnum áratugina, allt frá því að Ragnhildur Helgadóttir lagði fram þingsályktunartillögu þess efnis að söngvaraflokkur yrði ráðinn við Þjóðleikhúsið fyrir nær 70 árum síðan. Nú er þessi langþráði draumur orðinn að veruleika, frumvarpið samþykkt með miklum meirihluta á þingi og hægt að hefjast handa um framkvæmdina, auglýsa eftir óperustjóra og koma starfseminni fyrir í Hörpu þar sem þessa nýja framtaks er beðið. Eins og fram hefur komið mun Óperan starfa sem hluti af Þjóðleikhúsinu og njóta þannig samlegðar við stærstu sviðslistastofnun þjóðarinnar, m.a. með samnýtingu stoðdeilda. Hún mun engu að síður hafa fullt listrænt sjálfstæði. Heimili og aðsetur Óperunnar verður í okkar einstaka tónlistarhúsi Hörpu og sýnt verður í Hörpu, Þjóðleikhúsi, Hofi á Akureyri og víðar. Margar nefndir hafa starfað ötullega á síðustu árum við undirbúning þessa máls. Síðasta nefndin, sem Lilja Þ. Alfreðsdóttir, fyrrv. menningarráðherra, skipaði lauk störfum sl. áramót eftir að hafa skilað fullbúnu frumvarpi um þjóðaróperu. Nefndin hafði mikið af upplýsingum til að vinna úr, en fyrri nefndir höfðu safnað fjölda gagna og átt viðtöl við fjöldamarga aðila. Sem formaður þessarar síðustu nefndar hef ég því fylgt þessu máli eftir síðastliðin tvö ár með mínum samnefndarkonum, Þóru Einarsdóttur og Þórunni Grétu Sigurðardóttur, og verkefnisstjóra, Finni Bjarnasyni, sem hefur starfað að þessu máli í ráðuneyti Lilju og síðar Loga Einarssonar menningarráðherra. Málið komst fyrir þing í fyrri ríkisstjórn en komst ekki upp úr nefnd og síðar sprakk sú stjórn. Ný ríkisstjórn tók málið föstum tökum og Logi Einarsson lagði málið fram á vorþingi með smávægilegum breytingum. Öllu þessu fólki ber að þakka fyrir mikilvægt framlag til þessa máls. Þingmenn úr öllum flokkum hafa stutt málið í gegnum tíðina, en sérstaklega ber að þakka ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur fyrir að koma frumvarpinu í gegnum þingið nú á mjög annasömum vormánuðum. Mest ber þó að þakka hinum stóra stóra hópi íslenskra atvinnusöngvara er hefur unnið að málinu, sumir hverjir búsettir úti í heimi. Listamenn úr öðrum greinum hafa einnig verið ötulir stuðningsmenn, enda verða til ný atvinnutækifæri fyrir leikstjóra, hönnuði, hljómsveitarstjóra, kórsöngvara osfrv. með hinni nýju Óperu. Þá hefur Bandalag íslenskra listamanna, auk Sviðslistaráðs, Klassís og annara fagfélaga listamanna, stutt vel við bakið á okkur sem unnum við að koma saman frumvarpinu og vinna því brautargengi á þingi. Stjórnendur Þjóðleikhúss og Hörpu, þau Halldór Guðmundsson, form. Þjóðleikhúsráðs, Magnús Geir Þórðarson Þjóðleikhússtjóri, og Svanhildur Konráðsdóttir, forstjóri Hörpu, hafa unnið dyggilega með okkur að útfærslu samstarfsins, enda mikilvægt að það takist vel og verði farsælt. Þá ber að þakka Íslensku óperunni sitt áratugalanga og ötula starf og stjórn, starfsmönnum og fráfarandi óperustjóra, Steinunni Birnu Ragnarsdóttur fyrir þeirra framlag. Þótt Íslenska óperan hefði kosið önnur málalok þá hefur verið ómetanlegt að hafa aðgang að mikilvægum gögnum úr starfsemi hennar og sannarlega má segja að þetta frumvarp sé mótað og byggt á starfsemi Íslensku óperunnar. Einnig er byggt á óperustarfsemi á vegum Þjóðleikhússins á árum áður, á vegum Listahátíðar og síðast en ekki síst hinum kraftmikla hópi ungra söngvara sem hefur nú á síðustu misserum auðgað íslenska grasrót með fjölbreyttum og spennandi óperusýningum. Öll þessi mikilvæga starfsemi er grunnur að hinni nýju stofnun. Eins og svo oft áður hefur áratugalöng barátta listamanna og margra fleiri nú loksins skilað árangri. Samhugur og markviss vinna fjölda manns ásamt góðri samstöðu á þingi hefur siglt málinu í höfn og betri sumargjöf til íslensku þjóðarinnar er varla hægt að hugsa sér. Það eru sannarlega fjölbreytt og spennandi verkefni sem bíða hinnar nýju Óperu. Landsmenn fá nýja, nútímalega stofnun sem mun styrkja ímynd lands og þjóðar, veita fjölda manns atvinnu og gleðja áhorfendur og gesti um ókomna tíð. Til hamingju Íslendingar! Höfundur er formaður undirbúningsnefndar um þjóðaróperu
Skoðun Almenningssamgöngur fyrir útvalda: Áskorun til stjórnar Strætó bs. og Reykjavíkurborgar Þorsteinn Árnason Sürmeli: skrifar
Skoðun Forðumst að sérhagsmunir geti keypt sig til áhrifa í stjórnmálum Arna Lára Jónsdóttir skrifar
Skoðun Nikótín, konur og krabbamein – gamlar hættur í nýjum búningi Jóhanna Kristjánsdóttir skrifar
Skoðun Enn ríkir áhugaleysi um afdrif fósturbarna Guðlaugur Kristmundsson,Sigurgeir B. Þórisson skrifar
Skoðun Áfengi og íþróttir eiga enga samleið – áskorun til þingfulltrúa UMFÍ Árni Guðmundsson skrifar
Skoðun Lífsskoðunarfélagið Farsæld tekur upp slitinn þráð siðmenntunar Svanur Sigurbjörnsson skrifar