GPT‑5 kemur í ágúst – áskoranir og tækifæri fyrir Ísland Sigvaldi Einarsson skrifar 27. júlí 2025 16:00 Á næstu dögum lýkur sumarleyfum margra og skólastarf hefst á ný – einmitt um það leyti sem vænt er að nýjasta útgáfa gervigreindarinnar, GPT‑5, líti dagsins ljós. Samkvæmt fréttum stefna OpenAI á að kynna GPT‑5 strax í byrjun ágústmánaðar. Þetta markar tímamót: eftir rólegri sumarmánuði tekur við haust þar sem skólar og vinnustaðir fara á fullt – og í þetta skipti bætist við áður óþekkt afl í stafrænum heimi. Næstu 30 dagar skipta því miklu máli. Við stöndum á þröskuldi nýrrar tæknibyltingar og höfum skamman tíma til að undirbúa okkur. GPT‑5 er væntanlega mun öflugra en forverarnir; það á að sameina ólík líkön og geta sinnt margvíslegum verkefnum, sem gæti stórbreytt því hvernig við notum gervigreind í daglegu lífi, atvinnulífi og menntun. Spurningin er: erum við viðbúin? Það er engin ýkjusaga að næsti mánuður gæti ráðið úrslitum um hvernig okkur tekst að aðlagast þessari nýju tækni og nýta hana okkur í hag þegar við snúum aftur úr sumarfríi. Til samanburðar má nefna að fyrri kynslóð, GPT‑4, hefur þegar haft gríðarleg áhrif frá því hún kom fram árið 2023. Spjallmennið ChatGPT, knúið GPT‑4, er orðið hluti af hversdeginum hjá milljónum notenda um allan heim – þar á meðal fjölda Íslendinga. Reyndar tók GPT‑4 sérstakt tillit til íslenskunnar í þróuninni; Ísland tók þátt í að þjálfa módelið og íslenska var eitt fyrsta tungumálið (fyrir utan ensku) sem módelinu var fínstillt fyrir. Þessi forysta gaf okkur forskot í notkun tækninnar á eigin tungumáli. Nú horfa menn með væntingum og ugg til GPT‑5. Samkvæmt sögusögnum og prófunum verður það enn kraftmeira, með betri rökvísi, hæfni til að forrita og fjölbreyttari getu. Fyrir Ísland þýðir þetta ótal ný tækifæri – en líka að ábyrgðin á að nýta þau rétt hvílir á okkar herðum. Þess vegna skiptir máli að nýta þessar lokavikur sumarsins í undirbúning: fræða okkur, prófa tækin sem fyrir eru og marka stefnu fyrir skólana og vinnustaðina áður en flóðbylgjan skellur á með haustinu. Hagnýt verkefni til að undirbúa sig Hvernig geta einstaklingar, fjölskyldur, skólar og fyrirtæki á Íslandi undirbúið sig fyrir þessa byltingu? Hér er úrval hagnýtra verkefna sem mælt er með á næstu vikum: Samantekt skjala: Æfðu þig í að láta gervigreind draga saman lykilatriði úr löngum texta. Prófaðu núverandi verkfæri (t.d. GPT‑4) á skýrslur, kennslubæklinga eða vefsíður og sjáðu hvernig má búa til stutta samantekt. Þetta nýtist bæði nemendum í námi og fyrirtækjum sem vilja einfalda upplýsingar fyrir starfsfólk. Myndbönd með texta: Kynntu þér hvernig AI getur breytt texta eða tali í stutt myndband. Til eru verkfæri sem búa til myndbönd út frá skrifuðu handriti eða hljóðbroti – sem gæti nýst í kennslu, kynningum eða jafnvel fjölskylduskemmtun. Að kunna að nýta slíka tækni opnar fyrir skapandi leiðir til miðlunar efnis. Þýðingar: Notaðu gervigreind til að þýða texta milli tungumála. Prófaðu að láta íslenskt AI þýða erlenda grein yfir á íslensku (eða öfugt) og meta gæðin. Þannig má bæði spara tíma og auka aðgengi að efni. Mikilvægt er þó að yfirfara þýðingarnar – þetta er tækifæri til að læra um styrkleika og veikleika þýðingargreindar áður en hún er tekin í gagnrýna notkun. Spurnarforritun (prompt engineering): Æfðu þig í að tala við gervigreindina á markvissan hátt. Reyndu mismunandi fyrirspurnir til að leysa sama vandamál og skoðaðu hvernig frágangur spurninga hefur áhrif á svörin. Kennarar geta t.d. prófað að búa til spurningar fyrir kennsluefni og foreldrar geta leiðbeint börnum í að spurja gagnrýninna spurninga. Það að kunna „að tala við“ gervigreind verður lykill að árangri í námi og starfi. Með því að vinna slík verkefni núna með þeim verkfærum sem þegar eru tiltæk getum við betur nýtt möguleika GPT‑5 þegar það kemur. Markmiðið er að byrja haustið með grunnfærni og reynslu sem nýtist þegar nýja tækið fer á flug. Helstu gervigreindar verkfærin sem Íslendingar nota í dag Þótt GPT‑5 sé á leiðinni má ekki gleyma að við búum þegar yfir öflugum gervigreindar verkfærum sem margir Íslendingar nota nú þegar: ChatGPT (GPT‑4): Spjallmenni OpenAI sem hefur slegið í gegn og hjálpað fólki við allt frá textaskrifum og hugmyndavinnu yfir í kóðun og þýðingar. GPT‑4 útgáfan veitir ítarlegri og nákvæmari svör en eldri módelið og hefur verið sérstaklega aðlöguð að íslensku máli. Claude 3: Nýjasta útgáfan af spjallgervigreind frá fyrirtækinu Anthropic. Claude hefur öðlast vinsældir fyrir að vera hjálplegur og fágaður í svörum, með mjög stórt minni (getur haldið utan um mjög langar samræður) sem hentar vel til flókinna verkefna. Hann er orðinn alvarlegur keppinautur við ChatGPT og býður upp á fjölbreytta notkunarmöguleika. Gemini: Risamállíkan frá Google/DeepMind sem margir binda vonir við. Gemini er hannað til að keppa við GPT‑4 og jafnvel skáka því á vissum sviðum, og býður upp á fjölvídda nálgun (texti, myndir o.fl.). Gert er ráð fyrir að Gemini verði fljótt hluti af þjónustum Google og því aðgengilegt almenningi í gegnum verkfæri sem við þekkjum. „Íslenska GPT“: Ýmis öpp og öppin hugbúnaðarverkfæri hafa nú þegar verið aðlagað að íslensku. Má þar nefna opinn hugbúnað eins og Llama og Mistral, auk tilrauna innlendra aðila til að þróa spjallmenni sem skilja íslenskt mál. Miðeind hefur t.d. sett upp sérstaka stigatöflu til að mæla getu slíkra mótela í íslensku. Enn sem komið er ráða erlend kerfi ríkjum, en notkun Íslendinga á gervigreind fer sífellt vaxandi og það er ljóst að við nýtum fjölbreytt verkfæri – bæði erlend og innlend – í daglegu lífi. (Athugið að ofangreind upptalning er ekki tæmandi; ný verkfæri koma fram með stuttu millibili. Það sem skiptir máli er að kunna á þau helstu og átta sig á styrkleikum og veikleikum hvers og eins.) Kall til stjórnvalda: Íslenskt grunnmódel og menningarlegt sjálfstæði Öll þessi þróun kallar á skýra sýn og stefnu af hálfu stjórnvalda. Til lengri tíma litið getum við Íslendingar ekki einungis reitt okkur á erlend risafyrirtæki þegar kemur að máltækni og gervigreind. Það verður að hraða þróun íslensks grunnmódels (LLM) – stórs tungumálalíkans sem styður íslensku beint og tekur mið af menningu okkar og samfélagi. Slíkt módel snýst ekki bara um tungumálatækni heldur líka menningarlegt sjálfstæði og stafrænt fullveldi. Ef við eigum okkar eigin gervigreindarlíkan, þjálfað á íslenskum gögnum, tryggjum við að tæknin þjóni okkar gildum og hagsmunum. Við verðum að geta treyst því að viðkvæmar upplýsingar um íslenskan veruleika séu í öruggum höndum – ekki einvörðungu háðar lausnum erlendra aðila. Aukið fjármagn og stuðningur til innlendrar máltækniþróunar myndi skila sér margfalt til baka. Íslenskt risamódel gæti bætt nákvæmni í þýðingum til muna, enda þjálfað á blæbrigðum íslensks máls og raunverulegum textum héðan. Það gæti líka skapað meira traust í viðkvæmum geirum eins og heilbrigðisþjónustu, dómskerfi og menntakerfi – þar sem mjög mikilvægt er að svör gervigreindar séu áreiðanleg, hlutlaus og í samræmi við íslenskan rétt og siðferði. Hugsum okkur heilsugátt þar sem spjallmenni á íslensku svarar spurningum sjúklinga, eða aðstoð við lagatexta þar sem hvert orð skiptir máli: Í slíkum tilvikum er nauðsynlegt að módelin hafi innbyggðan skilning á íslensku samhengi og ábyrgð gagnvart notendum. Stjórnvöld verða að hraða för – bæði með fjárstuðningi og skýrum stefnum – svo Ísland verði ekki eftirbátur á þessu sviði. Við eigum að byggja ofan á þá vinnu sem þegar hefur verið unnin (t.d. á vegum Almannaróms og háskólasamfélagsins) og tryggja að framtíðin tali íslensku á öllum sviðum stafræns lífs. Þannig eflum við menningarlegt sjálfstæði okkar í verki og tryggjum að gervigreind nýtist til góðs fyrir land og þjóð. Lokaorð Framundan eru bæði krefjandi og spennandi tímar. Hver tæknibylting vekur vonir um framfarir – en líka spurningar og óvissu. Gervigreindin er öflug, en hvernig hún nýtist ræðst af því hvernig við bregðumst við. Með því að nýta næstu vikur vel – til að læra, prófa og eflast – getum við mætt GPT‑5 af öryggi og bjartsýni í stað ótta. Gagnrýnin hugsun, siðvitund og forvitni verða lykillinn að árangri. Tæknin á að vera þjónn, ekki herra. Nú höfum við einstakt tækifæri til að móta hvernig gervigreind verður hluti af íslensku samfélagi. Það krefst vilja, framsýnar stefnu og menningarlegs sjálfstrausts. Þessi grein er skrifuð í gervigreind – en ekki af gervigreind. Á því er mikill munur. Höfundur er gervigreindarfræðingur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sigvaldi Einarsson Gervigreind Mest lesið Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir Skoðun Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson Skoðun Sex ára sáttmáli Davíð Þorláksson Skoðun Heiðursgestur Viðreisnar vill heimsveldi Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir Skoðun Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun Styrkjum stöðu leigjenda Kristján Þórður Snæbjarnarson Skoðun Skoðun Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar Skoðun Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Sex ára sáttmáli Davíð Þorláksson skrifar Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar Skoðun Stjórnendur sem mega ekki stjórna Stefán Vagn Stefánsson skrifar Skoðun Stokkhólmseinkenni sem við ættum að forðast Aðalsteinn Júlíus Magnússon skrifar Skoðun Eflum iðnlöggjöfina og stöðvum brotin Hilmar Harðarson skrifar Skoðun Pjattkratar taka til Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Vaxtamunarviðskipti láta aftur á sér kræla Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Græðgin í forgrunni Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Greiningar eða lausnir – hvort vegur þyngra? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Sterk staða Hafnarfjarðar Orri Björnsson skrifar Skoðun Bless bless jafnlaunavottun Sigríður Margrét Oddsdóttir skrifar Skoðun Miðstýrt skólakerfi eða fjölbreytni með samræmdu gæðamati? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Heiðursgestur Viðreisnar vill heimsveldi Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Veðmál barna – hættulegur leikur sem hægt er að stöðva Jóhann Steinar Ingimundarson skrifar Skoðun Allt leikur í umburðarlyndi – eða hvað? Sigurður Eyjólfur Sigurjónsson skrifar Skoðun Lyfjafræðingar - traustur stuðningur í flóknum heimi Sigurbjörg Sæunn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þvílíkt „plan“ fyrir íslensk heimili Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Ísland og móðurplanta með erindi Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Háttvirta nýja þingkonan, María Rut Kristinsdóttir Ólafur Grétar Gunnarsson skrifar Skoðun Alþjóðadagur krabbameinsrannsókna – eitthvað sem mig varðar? Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Af hverju ættum við að stunda geðrækt, rétt eins og líkamsrækt? Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar Sjá meira
Á næstu dögum lýkur sumarleyfum margra og skólastarf hefst á ný – einmitt um það leyti sem vænt er að nýjasta útgáfa gervigreindarinnar, GPT‑5, líti dagsins ljós. Samkvæmt fréttum stefna OpenAI á að kynna GPT‑5 strax í byrjun ágústmánaðar. Þetta markar tímamót: eftir rólegri sumarmánuði tekur við haust þar sem skólar og vinnustaðir fara á fullt – og í þetta skipti bætist við áður óþekkt afl í stafrænum heimi. Næstu 30 dagar skipta því miklu máli. Við stöndum á þröskuldi nýrrar tæknibyltingar og höfum skamman tíma til að undirbúa okkur. GPT‑5 er væntanlega mun öflugra en forverarnir; það á að sameina ólík líkön og geta sinnt margvíslegum verkefnum, sem gæti stórbreytt því hvernig við notum gervigreind í daglegu lífi, atvinnulífi og menntun. Spurningin er: erum við viðbúin? Það er engin ýkjusaga að næsti mánuður gæti ráðið úrslitum um hvernig okkur tekst að aðlagast þessari nýju tækni og nýta hana okkur í hag þegar við snúum aftur úr sumarfríi. Til samanburðar má nefna að fyrri kynslóð, GPT‑4, hefur þegar haft gríðarleg áhrif frá því hún kom fram árið 2023. Spjallmennið ChatGPT, knúið GPT‑4, er orðið hluti af hversdeginum hjá milljónum notenda um allan heim – þar á meðal fjölda Íslendinga. Reyndar tók GPT‑4 sérstakt tillit til íslenskunnar í þróuninni; Ísland tók þátt í að þjálfa módelið og íslenska var eitt fyrsta tungumálið (fyrir utan ensku) sem módelinu var fínstillt fyrir. Þessi forysta gaf okkur forskot í notkun tækninnar á eigin tungumáli. Nú horfa menn með væntingum og ugg til GPT‑5. Samkvæmt sögusögnum og prófunum verður það enn kraftmeira, með betri rökvísi, hæfni til að forrita og fjölbreyttari getu. Fyrir Ísland þýðir þetta ótal ný tækifæri – en líka að ábyrgðin á að nýta þau rétt hvílir á okkar herðum. Þess vegna skiptir máli að nýta þessar lokavikur sumarsins í undirbúning: fræða okkur, prófa tækin sem fyrir eru og marka stefnu fyrir skólana og vinnustaðina áður en flóðbylgjan skellur á með haustinu. Hagnýt verkefni til að undirbúa sig Hvernig geta einstaklingar, fjölskyldur, skólar og fyrirtæki á Íslandi undirbúið sig fyrir þessa byltingu? Hér er úrval hagnýtra verkefna sem mælt er með á næstu vikum: Samantekt skjala: Æfðu þig í að láta gervigreind draga saman lykilatriði úr löngum texta. Prófaðu núverandi verkfæri (t.d. GPT‑4) á skýrslur, kennslubæklinga eða vefsíður og sjáðu hvernig má búa til stutta samantekt. Þetta nýtist bæði nemendum í námi og fyrirtækjum sem vilja einfalda upplýsingar fyrir starfsfólk. Myndbönd með texta: Kynntu þér hvernig AI getur breytt texta eða tali í stutt myndband. Til eru verkfæri sem búa til myndbönd út frá skrifuðu handriti eða hljóðbroti – sem gæti nýst í kennslu, kynningum eða jafnvel fjölskylduskemmtun. Að kunna að nýta slíka tækni opnar fyrir skapandi leiðir til miðlunar efnis. Þýðingar: Notaðu gervigreind til að þýða texta milli tungumála. Prófaðu að láta íslenskt AI þýða erlenda grein yfir á íslensku (eða öfugt) og meta gæðin. Þannig má bæði spara tíma og auka aðgengi að efni. Mikilvægt er þó að yfirfara þýðingarnar – þetta er tækifæri til að læra um styrkleika og veikleika þýðingargreindar áður en hún er tekin í gagnrýna notkun. Spurnarforritun (prompt engineering): Æfðu þig í að tala við gervigreindina á markvissan hátt. Reyndu mismunandi fyrirspurnir til að leysa sama vandamál og skoðaðu hvernig frágangur spurninga hefur áhrif á svörin. Kennarar geta t.d. prófað að búa til spurningar fyrir kennsluefni og foreldrar geta leiðbeint börnum í að spurja gagnrýninna spurninga. Það að kunna „að tala við“ gervigreind verður lykill að árangri í námi og starfi. Með því að vinna slík verkefni núna með þeim verkfærum sem þegar eru tiltæk getum við betur nýtt möguleika GPT‑5 þegar það kemur. Markmiðið er að byrja haustið með grunnfærni og reynslu sem nýtist þegar nýja tækið fer á flug. Helstu gervigreindar verkfærin sem Íslendingar nota í dag Þótt GPT‑5 sé á leiðinni má ekki gleyma að við búum þegar yfir öflugum gervigreindar verkfærum sem margir Íslendingar nota nú þegar: ChatGPT (GPT‑4): Spjallmenni OpenAI sem hefur slegið í gegn og hjálpað fólki við allt frá textaskrifum og hugmyndavinnu yfir í kóðun og þýðingar. GPT‑4 útgáfan veitir ítarlegri og nákvæmari svör en eldri módelið og hefur verið sérstaklega aðlöguð að íslensku máli. Claude 3: Nýjasta útgáfan af spjallgervigreind frá fyrirtækinu Anthropic. Claude hefur öðlast vinsældir fyrir að vera hjálplegur og fágaður í svörum, með mjög stórt minni (getur haldið utan um mjög langar samræður) sem hentar vel til flókinna verkefna. Hann er orðinn alvarlegur keppinautur við ChatGPT og býður upp á fjölbreytta notkunarmöguleika. Gemini: Risamállíkan frá Google/DeepMind sem margir binda vonir við. Gemini er hannað til að keppa við GPT‑4 og jafnvel skáka því á vissum sviðum, og býður upp á fjölvídda nálgun (texti, myndir o.fl.). Gert er ráð fyrir að Gemini verði fljótt hluti af þjónustum Google og því aðgengilegt almenningi í gegnum verkfæri sem við þekkjum. „Íslenska GPT“: Ýmis öpp og öppin hugbúnaðarverkfæri hafa nú þegar verið aðlagað að íslensku. Má þar nefna opinn hugbúnað eins og Llama og Mistral, auk tilrauna innlendra aðila til að þróa spjallmenni sem skilja íslenskt mál. Miðeind hefur t.d. sett upp sérstaka stigatöflu til að mæla getu slíkra mótela í íslensku. Enn sem komið er ráða erlend kerfi ríkjum, en notkun Íslendinga á gervigreind fer sífellt vaxandi og það er ljóst að við nýtum fjölbreytt verkfæri – bæði erlend og innlend – í daglegu lífi. (Athugið að ofangreind upptalning er ekki tæmandi; ný verkfæri koma fram með stuttu millibili. Það sem skiptir máli er að kunna á þau helstu og átta sig á styrkleikum og veikleikum hvers og eins.) Kall til stjórnvalda: Íslenskt grunnmódel og menningarlegt sjálfstæði Öll þessi þróun kallar á skýra sýn og stefnu af hálfu stjórnvalda. Til lengri tíma litið getum við Íslendingar ekki einungis reitt okkur á erlend risafyrirtæki þegar kemur að máltækni og gervigreind. Það verður að hraða þróun íslensks grunnmódels (LLM) – stórs tungumálalíkans sem styður íslensku beint og tekur mið af menningu okkar og samfélagi. Slíkt módel snýst ekki bara um tungumálatækni heldur líka menningarlegt sjálfstæði og stafrænt fullveldi. Ef við eigum okkar eigin gervigreindarlíkan, þjálfað á íslenskum gögnum, tryggjum við að tæknin þjóni okkar gildum og hagsmunum. Við verðum að geta treyst því að viðkvæmar upplýsingar um íslenskan veruleika séu í öruggum höndum – ekki einvörðungu háðar lausnum erlendra aðila. Aukið fjármagn og stuðningur til innlendrar máltækniþróunar myndi skila sér margfalt til baka. Íslenskt risamódel gæti bætt nákvæmni í þýðingum til muna, enda þjálfað á blæbrigðum íslensks máls og raunverulegum textum héðan. Það gæti líka skapað meira traust í viðkvæmum geirum eins og heilbrigðisþjónustu, dómskerfi og menntakerfi – þar sem mjög mikilvægt er að svör gervigreindar séu áreiðanleg, hlutlaus og í samræmi við íslenskan rétt og siðferði. Hugsum okkur heilsugátt þar sem spjallmenni á íslensku svarar spurningum sjúklinga, eða aðstoð við lagatexta þar sem hvert orð skiptir máli: Í slíkum tilvikum er nauðsynlegt að módelin hafi innbyggðan skilning á íslensku samhengi og ábyrgð gagnvart notendum. Stjórnvöld verða að hraða för – bæði með fjárstuðningi og skýrum stefnum – svo Ísland verði ekki eftirbátur á þessu sviði. Við eigum að byggja ofan á þá vinnu sem þegar hefur verið unnin (t.d. á vegum Almannaróms og háskólasamfélagsins) og tryggja að framtíðin tali íslensku á öllum sviðum stafræns lífs. Þannig eflum við menningarlegt sjálfstæði okkar í verki og tryggjum að gervigreind nýtist til góðs fyrir land og þjóð. Lokaorð Framundan eru bæði krefjandi og spennandi tímar. Hver tæknibylting vekur vonir um framfarir – en líka spurningar og óvissu. Gervigreindin er öflug, en hvernig hún nýtist ræðst af því hvernig við bregðumst við. Með því að nýta næstu vikur vel – til að læra, prófa og eflast – getum við mætt GPT‑5 af öryggi og bjartsýni í stað ótta. Gagnrýnin hugsun, siðvitund og forvitni verða lykillinn að árangri. Tæknin á að vera þjónn, ekki herra. Nú höfum við einstakt tækifæri til að móta hvernig gervigreind verður hluti af íslensku samfélagi. Það krefst vilja, framsýnar stefnu og menningarlegs sjálfstrausts. Þessi grein er skrifuð í gervigreind – en ekki af gervigreind. Á því er mikill munur. Höfundur er gervigreindarfræðingur.
Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir Skoðun
Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir Skoðun
Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson Skoðun
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun
Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar
Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar
Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar
Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar
Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar
Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju ættum við að stunda geðrækt, rétt eins og líkamsrækt? Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar
Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir Skoðun
Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir Skoðun
Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson Skoðun
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun