Sýknaður af öllum ákærum vegna „blóðuga sunnudagsins“ Kjartan Kjartansson skrifar 23. október 2025 14:31 Ættingjar og stuðningsmenn fórnarlamba breska hersins á blóðuga sunnudeginum héldu á myndum af þeim fyrir utan dómshúsið í Belfast í dag. AP/Peter Morrison Dómstóll í Belfast á Norður-Írlandi sýknaði í dag breskan fyrrverandi fallhlífarhermann af öllum ákærum um morð og tilraun til manndráps á svonefndum blóðuga sunnudegi fyrir rúmri hálfri höld. Stjórnmálamenn hvetja Norðuríra til stillingar eftir niðurstöðuna. Hermaðurinn, sem hefur aðeins verið nefndur hermaður F til þess að tryggja öryggi hans, var ákærður fyrir að myrða tvo og reyna að myrða þrjá til viðbótar þegar breskir hermenn skutu á mótmælendur í borginni Derry/Londonderry sunnudaginn 30. janúar árið 1972. Þrettán óvopnaðir mótmælendur voru skotnir til bana og fimmtán særðir til viðbótar. Fjöldamorðið hefur verið kennt við blóðuga sunnudag og er mannskæðasti einstaki atburðurinn í ófriðnum (e. troubles) svonefnda á Norður-Írlandi sem geisaði á milli írskra þjóernissinna og sambandssinna í um þrjátíu ár á seinni hluta tuttugustu aldar. Opinber rannsókn, sem lauk árið 2010, leiddi í ljós að hermönnunum hefði ekki staðið nein raunveruleg ógn af mótmælendunum. Mótmælendurnir voru skotnir í hluta Derry þar sem kaþólskir Írar voru í meirihluta. Hermaður F er sá eini sem hefur verið sóttur til saka fyrir ódæðið. Misstu allan aga en ekki hægt að byggja á framburði annarra hermanna Dómarinn sem kvað upp dóminn í dag sagði ljóst að hermaðurinn ákærði og fleiri hefðu misst algeran heraga þegar þeir skutu á mótmælendurna. „Að skjóta óvopnaða óbreytta borgara á flótta undan þeim í bakið á götum breskrar borgar. Þeir ábyrgu ættu að skammast sín,“ sagði dómarinn. Hins vegar byggði ákæran á hendur honum aðeins á framburði tveggja annarra hermanna sem erfitt væri að leggja til grundvallar í málinu, að sögn AP-fréttastofunnar. Annara hermannanna er látinn en hinn neitaði að bera vitni af ótta við að bendla sjálfan sig við glæpinn. Bróðir annars þeirra sem hermaður F var ákærður fyrir að drepa sagðist ekki bera kala til dómarans eftir að niðurstaðan varð ljós. „Sökin liggur alfarið hjá breska ríkinu,“ sagði Mickey McKinney við fréttamenn. Aðstandandi eins þeirra sem var skotinn á blóðuga sunnudeginum grætur eftir að hermaður F var sýknaður.AP/Peter Morrison Viðbrögð norðurírskra stjórnmálamanna voru eftir hefðbundnum átakalínum. Michelle O'Neill, fyrsti ráðherra Norður-Írlands úr röðum írska þjóðernisflokksins Sinn Fein, sagði dóminn „atlögu að réttlætinu“. Leiðtogi DUP, flokks sambandssinna, sagði heilbrigða skynsemi hafa orðið ofan á. Breska varnarmálaráðuneytið, sem greiddi fyrir málsvörn uppgjafarhermannsins, sagðist í yfirlýsingu eftir að dómur var genginn að það væri staðráðið í að finna leið áfram veginn þar sem tekið væri tillit til bæði fortíðarinnar og þeirra sem þjónuðu Bretlandi á erfiðum tíma í sögu Norður-Írlands. Norður-Írland Bretland Erlend sakamál Dómsmál Mest lesið Alvarlegt slys á Suðurlandsbraut Innlent „Ég er rosalega vinsæll á meðal Albananna“ Innlent Lífið gjörbreytt Innlent „Þetta er stórkostlegt vandamál fyrir Íslendinga“ Innlent Eldri kona stórslösuð og vitni gefa sig fram Innlent Hlaup hafið í Skaftá Innlent Króuðu stolinn bíl af í Kömbunum eftir eftirför þvert yfir Hellisheiði Innlent Trump hundfúll að fá ekki greiða gegn greiða Erlent Fundu spjótsodda alsetta gulli mörghundruð árum eldri en talið var mögulegt Erlent Halla Bergþóra sækir um en ekki Páley Innlent Fleiri fréttir Segir að taka þurfi mikilvægar ákvarðanir Ætla að gera út af við hernaðargetu Kambódíu Með byssu í stærstu verslunarmiðstöð Oslóar Trump hundfúll að fá ekki greiða gegn greiða Átök blossa aftur upp á landamærum Taílands og Kambódíu Japanir saka Kínverja um óvarlega framgöngu í háloftunum Segir Rússa viljuga en Selenskí ekki Fundu spjótsodda alsetta gulli mörghundruð árum eldri en talið var mögulegt Á fjórða hundrað gripa orðið fyrir vatnstjóni á Louvre Meiri ógn af smábátum í Karíbahafinu en Rússlandi „Samrýmist að miklu leyti okkar sýn“ Árleg tannlæknaheimsókn á brúsa danska ríkisins Handtekinn á Heathrow eftir árás með piparúða Hótar að ganga úr Evrópusamningi til að svipta útlendinga ríkisfangi Hermenn reyna að ræna völdum í Benín Tuttugu og fimm fórust þegar skemmtistaður brann til kaldra kola Sambandið við Rússland og siðrof í Evrópu í forgangi Á fjórða tug barna drepin í drónaárás á leikskóla Hvelfingin um Tsjernobyl-verið stöðvar ekki kjarnorkugeislun Telja Evrópu traðka niður andóf gegn Úkraínustríðinu Ferðabannið útvíkkað frá tólf ríkjum í yfir þrjátíu Óþekktir drónar stefndu á vél Selenskí við Írland Vellinum í Edinborg lokað um stund og seinkanir mögulegar Norðmenn kaupa langdræg vopn og kafbáta fyrir milljarða Biðla til Belga en tvær tillögur á borðinu Endurheimtu verðmætt hálsmenið úr þörmum þjófsins Óheimilt að skjóta niður ólöglega dróna nema af þeim stafi hætta Krefja Farage um heiðarleika og afsökunarbeiðni Færeyingar rýmka verulega lög um þungunarrof Annað hvort hörfi Úkraínumenn eða verði hraktir burt með valdi Sjá meira
Hermaðurinn, sem hefur aðeins verið nefndur hermaður F til þess að tryggja öryggi hans, var ákærður fyrir að myrða tvo og reyna að myrða þrjá til viðbótar þegar breskir hermenn skutu á mótmælendur í borginni Derry/Londonderry sunnudaginn 30. janúar árið 1972. Þrettán óvopnaðir mótmælendur voru skotnir til bana og fimmtán særðir til viðbótar. Fjöldamorðið hefur verið kennt við blóðuga sunnudag og er mannskæðasti einstaki atburðurinn í ófriðnum (e. troubles) svonefnda á Norður-Írlandi sem geisaði á milli írskra þjóernissinna og sambandssinna í um þrjátíu ár á seinni hluta tuttugustu aldar. Opinber rannsókn, sem lauk árið 2010, leiddi í ljós að hermönnunum hefði ekki staðið nein raunveruleg ógn af mótmælendunum. Mótmælendurnir voru skotnir í hluta Derry þar sem kaþólskir Írar voru í meirihluta. Hermaður F er sá eini sem hefur verið sóttur til saka fyrir ódæðið. Misstu allan aga en ekki hægt að byggja á framburði annarra hermanna Dómarinn sem kvað upp dóminn í dag sagði ljóst að hermaðurinn ákærði og fleiri hefðu misst algeran heraga þegar þeir skutu á mótmælendurna. „Að skjóta óvopnaða óbreytta borgara á flótta undan þeim í bakið á götum breskrar borgar. Þeir ábyrgu ættu að skammast sín,“ sagði dómarinn. Hins vegar byggði ákæran á hendur honum aðeins á framburði tveggja annarra hermanna sem erfitt væri að leggja til grundvallar í málinu, að sögn AP-fréttastofunnar. Annara hermannanna er látinn en hinn neitaði að bera vitni af ótta við að bendla sjálfan sig við glæpinn. Bróðir annars þeirra sem hermaður F var ákærður fyrir að drepa sagðist ekki bera kala til dómarans eftir að niðurstaðan varð ljós. „Sökin liggur alfarið hjá breska ríkinu,“ sagði Mickey McKinney við fréttamenn. Aðstandandi eins þeirra sem var skotinn á blóðuga sunnudeginum grætur eftir að hermaður F var sýknaður.AP/Peter Morrison Viðbrögð norðurírskra stjórnmálamanna voru eftir hefðbundnum átakalínum. Michelle O'Neill, fyrsti ráðherra Norður-Írlands úr röðum írska þjóðernisflokksins Sinn Fein, sagði dóminn „atlögu að réttlætinu“. Leiðtogi DUP, flokks sambandssinna, sagði heilbrigða skynsemi hafa orðið ofan á. Breska varnarmálaráðuneytið, sem greiddi fyrir málsvörn uppgjafarhermannsins, sagðist í yfirlýsingu eftir að dómur var genginn að það væri staðráðið í að finna leið áfram veginn þar sem tekið væri tillit til bæði fortíðarinnar og þeirra sem þjónuðu Bretlandi á erfiðum tíma í sögu Norður-Írlands.
Norður-Írland Bretland Erlend sakamál Dómsmál Mest lesið Alvarlegt slys á Suðurlandsbraut Innlent „Ég er rosalega vinsæll á meðal Albananna“ Innlent Lífið gjörbreytt Innlent „Þetta er stórkostlegt vandamál fyrir Íslendinga“ Innlent Eldri kona stórslösuð og vitni gefa sig fram Innlent Hlaup hafið í Skaftá Innlent Króuðu stolinn bíl af í Kömbunum eftir eftirför þvert yfir Hellisheiði Innlent Trump hundfúll að fá ekki greiða gegn greiða Erlent Fundu spjótsodda alsetta gulli mörghundruð árum eldri en talið var mögulegt Erlent Halla Bergþóra sækir um en ekki Páley Innlent Fleiri fréttir Segir að taka þurfi mikilvægar ákvarðanir Ætla að gera út af við hernaðargetu Kambódíu Með byssu í stærstu verslunarmiðstöð Oslóar Trump hundfúll að fá ekki greiða gegn greiða Átök blossa aftur upp á landamærum Taílands og Kambódíu Japanir saka Kínverja um óvarlega framgöngu í háloftunum Segir Rússa viljuga en Selenskí ekki Fundu spjótsodda alsetta gulli mörghundruð árum eldri en talið var mögulegt Á fjórða hundrað gripa orðið fyrir vatnstjóni á Louvre Meiri ógn af smábátum í Karíbahafinu en Rússlandi „Samrýmist að miklu leyti okkar sýn“ Árleg tannlæknaheimsókn á brúsa danska ríkisins Handtekinn á Heathrow eftir árás með piparúða Hótar að ganga úr Evrópusamningi til að svipta útlendinga ríkisfangi Hermenn reyna að ræna völdum í Benín Tuttugu og fimm fórust þegar skemmtistaður brann til kaldra kola Sambandið við Rússland og siðrof í Evrópu í forgangi Á fjórða tug barna drepin í drónaárás á leikskóla Hvelfingin um Tsjernobyl-verið stöðvar ekki kjarnorkugeislun Telja Evrópu traðka niður andóf gegn Úkraínustríðinu Ferðabannið útvíkkað frá tólf ríkjum í yfir þrjátíu Óþekktir drónar stefndu á vél Selenskí við Írland Vellinum í Edinborg lokað um stund og seinkanir mögulegar Norðmenn kaupa langdræg vopn og kafbáta fyrir milljarða Biðla til Belga en tvær tillögur á borðinu Endurheimtu verðmætt hálsmenið úr þörmum þjófsins Óheimilt að skjóta niður ólöglega dróna nema af þeim stafi hætta Krefja Farage um heiðarleika og afsökunarbeiðni Færeyingar rýmka verulega lög um þungunarrof Annað hvort hörfi Úkraínumenn eða verði hraktir burt með valdi Sjá meira