Fólkið sem hverfur... Kristján Fr. Friðbertsson skrifar 22. desember 2025 08:17 Grjónagrautur sem stakri möndlu er bætt út í á síðustu stundu, svokallaður möndlugrautur, er vinsæll um jólin. “Morðtilraun!“ hugsa kannski vænisjúkir, því möndlur innihalda jú smávegis blásýru. En það yrði þá að flokkast sem hómópatísk morðtilraun, því magnið er allt of lítið til að hafa nokkur áhrif. Nýlega innkallaði Matvælastofnun grjónagraut vegna aðskotahlutar, en ég hef það eftir áreiðanlegum heimildum að þar var ekki um að ræða möndlu. Þær eru frekar skaðlausar. Sumsé, í grautnum er mandlan er falin, en finnanleg. Hverfi einhver með öllu er hann ekki finnanlegur. Hverfi einnig allt sem hann hefur gert og allar hans tengingar við aðra, er eins og hann hafi aldrei verið til. Var möndlugrauturinn bara sérvalin, léleg samlíking í tilefni jóla? Já. En samt ekki eins skrýtin og að yngjast skyndilega um 30 ár, hverfa svo í beinu framhaldi! Byrjum á byrjuninni. Í gegnum samfélagsmiðla eins og Facebook (Fb) hef ég átt samskipti við fólk víða um heim. Fólk sem ég þekkti fyrir, í bland við ókunnuga sem urðu jafnvel með tímanum kunningjar. Yfir árin fækkar í hópnum. Fólk hættir að nota Fb, eða lendir í því að aðgangurinn þeirra er yfirtekinn af svindlurum. Eins lifir auðvitað enginn að eilífu. Þó eru dæmi um að eitthvað annað liggi að baki þegar einhver hverfur af samfélagsmiðlum. 16 ára í sambúð Loki Fb aðgangi telja þau oftast að maður hafi rofið "samfélagssáttmála" kerfisins (reglurnar sem Fb setur). Augljósustu dæmin eru kannski að villa sér á heimildir í sviksamlegum tilgangi, setja inn sérlega óviðeigandi efni eða fara óvarlega í öryggismálum. Nýleg löggjöf í Ástralíu krefst 16 ára lágmarksaldurs á samfélagsmiðlum, sem bætti fjölmörgum lokunum í hópinn. Verandi sjálfur eldri en 16 ára og nokkuð viss um að ég sé ekki Ástrali reiknaði ég með takmörkuðum áhrifum á mig sjálfan. Skyndilega lokaðist þó aðgangurinn. Voru kremin að virka? Hafði ég virkilega yngst um 30 ár ?? Ég stökk beint að næsta spegli, en vonbrigðin komu samstundis. Traust Í dag borgar sig ekki að treysta of glatt því sem gerist á netinu, né í manns eigin tækjum. Greip því símann og kannaði málið, en sömu skilaboð komu einnig upp þar, jafnt í appi sem á vef. Þar með minnkuðu líkurnar á mistökum, eða einhverri svikatilraun. Einnig barst tölvupóstur sem virtist nokkuð örugglega frá Fb með upplýsingum um málið. Maður treystir þó aldrei slíkum póstum einum og sér, skoðar vel netfangið, og smellir alls ekki á hlekki þar. Ég ákvað því að biðja nærliggjandi maka – sem reyndist vera minn eigin – að fletta mér upp og senda mér skilaboð. Horfinn! Ekki einu sinni auglýst eftir mér! Upplýsingarnar í tölvupóstinum höfðu einmitt spáð þessari niðurstöðu. Við nánari athugun kom í ljós að allt sem ég hafði nokkurn tíman gert á samfélagsmiðlinum – spurningar, svör, pistlar, myndir og meira að segja afmæliskveðjur – var horfið. Sama hve mikið var leitað, ekki einu sinni möndlukeim að finna. (Vísun tilbaka í lélegu samlíkinguna.) Sporlaust Fljótlega bárust mér fjölmörg skilaboð með öðrum leiðum frá fólki sem kvartaði yfir svarleysi mínu, eða hélt jafnvel að ég hefði „blokkað“ þau. Fólk sem hafði áður verið í samskiptum gegnum spjallhluta Fb (Messenger) gat þó enn fundið mig þar, en fékk villuskilaboð ef það reyndi að senda mér skilaboð. Hvað gæti orsakað slíka hreinsun? Engar nánari upplýsingar var að fá. Lokað til frambúðar. Mér stóð til boða að ýta á takka sem óskaði eftir endurskoðun, en þar voru ekki einu sinni upplýsingar um hvort endurskoðandinn sem yrði þá fyrir valinu væri löggiltur! Freistingin var sterk að gera ekkert, en forvitnin varð þó yfirsterkari. Hvað hafði gerst og af hverju? Bjó eitthvað alvarlegra að baki? Samantekin ráð leyniþjónustu og diplómata? Jafnvel hluti af alþjóðlegri hómopatískri morðtilraun? Ég þori ekki að segja meira í bili, en skal segja ykkur framhaldið á næstu dögum, verði ég enn á lífi. Höfundur er tölvunarfræðingur, eldri en 16, menntaður í - en ekki af - gervigreind. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Gerið Ásthildi Lóu aftur að ráðherra Einar Steingrímsson Skoðun „Steraleikarnir“ Birgir Sverrisson Skoðun Hver borgar fyrir heimsendinguna? Karen Ósk Nielsen Björnsdóttir Skoðun Fólkið sem hverfur... Kristján Fr. Friðbertsson Skoðun Fínpússuð mannvonska Armando Garcia Skoðun Innviðir og öryggi í hættu í höndum ráðherra Magnús Guðmundsson Skoðun Mótmæli bænda í Brussel eru ekki sjónarspil – þau eru viðvörun Erna Bjarnadóttir Skoðun Þetta varð í alvöru að lögum! Snorri Másson Skoðun Þegar gigtin stjórnar jólunum Hrönn Stefánsdóttir Skoðun Fullveldi í framkvæmd Eggert Sigurbergsson Skoðun Skoðun Skoðun Hver borgar fyrir heimsendinguna? Karen Ósk Nielsen Björnsdóttir skrifar Skoðun Innviðir og öryggi í hættu í höndum ráðherra Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun „Steraleikarnir“ Birgir Sverrisson skrifar Skoðun Fínpússuð mannvonska Armando Garcia skrifar Skoðun Fólkið sem hverfur... Kristján Fr. Friðbertsson skrifar Skoðun Gengið til friðar Ingibjörg Haraldsdóttir,Elín Oddný Sigurðardóttir skrifar Skoðun Gerið Ásthildi Lóu aftur að ráðherra Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Mótmæli bænda í Brussel eru ekki sjónarspil – þau eru viðvörun Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Þegar gigtin stjórnar jólunum Hrönn Stefánsdóttir skrifar Skoðun Fullveldi í framkvæmd Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Verður Flokkur fólksins að Flótta fólksins? Júlíus Valsson skrifar Skoðun „Rússland hefur ráðist inn í 19 ríki“ - og samt engin ógn? Daði Freyr Ólafsson skrifar Skoðun Fæðuöryggi sem innviðamál í breyttu alþjóðakerfi Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Svona gerum við… fjármagn til áfengis- og vímuefnameðferðar aukið um 850 milljónir Alma Möller skrifar Skoðun Gluggagægir fyrir innan gluggann. Gervigreindin lifnar við Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Samstíga ríkisstjórn í sigri og þraut Kristrún Frostadóttir skrifar Skoðun Vextir á verðtryggðum lánum - ögurstund Hjalti Þórisson skrifar Skoðun Rokk í boði Ríkisins - möguleg tímaskekkja Stefán Ernir Valmundarson skrifar Skoðun Orkuskiptin sem engu máli skiptu Jean-Rémi Chareyre skrifar Skoðun Samtöl við þá sem hurfu of fljótt Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Flugvöllurinn í Reykjavík - fyrir landið allt Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Gamla fólkið okkar býr við óöryggi – kerfið okkar er að bregðast Valný Óttarsdóttir skrifar Skoðun Siðferðileg reiði er ekki staðreynd Hilmar Kristinsson skrifar Skoðun Fiktið byrjar ekki sem sjúkdómur Gunnar Salvarsson skrifar Skoðun Jólagjöf ríkisstjórnarinnar Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Einfaldlega íslenskt, líka um jólin Hafliði Halldórsson skrifar Skoðun Hvers vegna heyra yfirvöld á Íslandi ekki grátbeiðni Sameinuðu þjóðanna og yfir 200 hjálparsamtaka um aðgerðir gegn Ísrael? Björn B. Björnsson skrifar Skoðun Réttaröryggi nemenda og framkvæmd inntöku í framhaldsskóla Karen María Jónsdóttir skrifar Skoðun Vönduð lagasetning á undanhaldi Diljá Matthíasardóttir skrifar Skoðun Borgar það sig að panta mat á netinu? Jóhann Már Helgason skrifar Sjá meira
Grjónagrautur sem stakri möndlu er bætt út í á síðustu stundu, svokallaður möndlugrautur, er vinsæll um jólin. “Morðtilraun!“ hugsa kannski vænisjúkir, því möndlur innihalda jú smávegis blásýru. En það yrði þá að flokkast sem hómópatísk morðtilraun, því magnið er allt of lítið til að hafa nokkur áhrif. Nýlega innkallaði Matvælastofnun grjónagraut vegna aðskotahlutar, en ég hef það eftir áreiðanlegum heimildum að þar var ekki um að ræða möndlu. Þær eru frekar skaðlausar. Sumsé, í grautnum er mandlan er falin, en finnanleg. Hverfi einhver með öllu er hann ekki finnanlegur. Hverfi einnig allt sem hann hefur gert og allar hans tengingar við aðra, er eins og hann hafi aldrei verið til. Var möndlugrauturinn bara sérvalin, léleg samlíking í tilefni jóla? Já. En samt ekki eins skrýtin og að yngjast skyndilega um 30 ár, hverfa svo í beinu framhaldi! Byrjum á byrjuninni. Í gegnum samfélagsmiðla eins og Facebook (Fb) hef ég átt samskipti við fólk víða um heim. Fólk sem ég þekkti fyrir, í bland við ókunnuga sem urðu jafnvel með tímanum kunningjar. Yfir árin fækkar í hópnum. Fólk hættir að nota Fb, eða lendir í því að aðgangurinn þeirra er yfirtekinn af svindlurum. Eins lifir auðvitað enginn að eilífu. Þó eru dæmi um að eitthvað annað liggi að baki þegar einhver hverfur af samfélagsmiðlum. 16 ára í sambúð Loki Fb aðgangi telja þau oftast að maður hafi rofið "samfélagssáttmála" kerfisins (reglurnar sem Fb setur). Augljósustu dæmin eru kannski að villa sér á heimildir í sviksamlegum tilgangi, setja inn sérlega óviðeigandi efni eða fara óvarlega í öryggismálum. Nýleg löggjöf í Ástralíu krefst 16 ára lágmarksaldurs á samfélagsmiðlum, sem bætti fjölmörgum lokunum í hópinn. Verandi sjálfur eldri en 16 ára og nokkuð viss um að ég sé ekki Ástrali reiknaði ég með takmörkuðum áhrifum á mig sjálfan. Skyndilega lokaðist þó aðgangurinn. Voru kremin að virka? Hafði ég virkilega yngst um 30 ár ?? Ég stökk beint að næsta spegli, en vonbrigðin komu samstundis. Traust Í dag borgar sig ekki að treysta of glatt því sem gerist á netinu, né í manns eigin tækjum. Greip því símann og kannaði málið, en sömu skilaboð komu einnig upp þar, jafnt í appi sem á vef. Þar með minnkuðu líkurnar á mistökum, eða einhverri svikatilraun. Einnig barst tölvupóstur sem virtist nokkuð örugglega frá Fb með upplýsingum um málið. Maður treystir þó aldrei slíkum póstum einum og sér, skoðar vel netfangið, og smellir alls ekki á hlekki þar. Ég ákvað því að biðja nærliggjandi maka – sem reyndist vera minn eigin – að fletta mér upp og senda mér skilaboð. Horfinn! Ekki einu sinni auglýst eftir mér! Upplýsingarnar í tölvupóstinum höfðu einmitt spáð þessari niðurstöðu. Við nánari athugun kom í ljós að allt sem ég hafði nokkurn tíman gert á samfélagsmiðlinum – spurningar, svör, pistlar, myndir og meira að segja afmæliskveðjur – var horfið. Sama hve mikið var leitað, ekki einu sinni möndlukeim að finna. (Vísun tilbaka í lélegu samlíkinguna.) Sporlaust Fljótlega bárust mér fjölmörg skilaboð með öðrum leiðum frá fólki sem kvartaði yfir svarleysi mínu, eða hélt jafnvel að ég hefði „blokkað“ þau. Fólk sem hafði áður verið í samskiptum gegnum spjallhluta Fb (Messenger) gat þó enn fundið mig þar, en fékk villuskilaboð ef það reyndi að senda mér skilaboð. Hvað gæti orsakað slíka hreinsun? Engar nánari upplýsingar var að fá. Lokað til frambúðar. Mér stóð til boða að ýta á takka sem óskaði eftir endurskoðun, en þar voru ekki einu sinni upplýsingar um hvort endurskoðandinn sem yrði þá fyrir valinu væri löggiltur! Freistingin var sterk að gera ekkert, en forvitnin varð þó yfirsterkari. Hvað hafði gerst og af hverju? Bjó eitthvað alvarlegra að baki? Samantekin ráð leyniþjónustu og diplómata? Jafnvel hluti af alþjóðlegri hómopatískri morðtilraun? Ég þori ekki að segja meira í bili, en skal segja ykkur framhaldið á næstu dögum, verði ég enn á lífi. Höfundur er tölvunarfræðingur, eldri en 16, menntaður í - en ekki af - gervigreind.
Skoðun Svona gerum við… fjármagn til áfengis- og vímuefnameðferðar aukið um 850 milljónir Alma Möller skrifar
Skoðun Gluggagægir fyrir innan gluggann. Gervigreindin lifnar við Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar
Skoðun Hvers vegna heyra yfirvöld á Íslandi ekki grátbeiðni Sameinuðu þjóðanna og yfir 200 hjálparsamtaka um aðgerðir gegn Ísrael? Björn B. Björnsson skrifar
Skoðun Réttaröryggi nemenda og framkvæmd inntöku í framhaldsskóla Karen María Jónsdóttir skrifar