Það er svo margt óhugsandi þar til það hefur verið framkvæmt 28. desember 2006 06:00 Svafa Grönfeldt Tók ákvörðun um að yfirgefa forystusveit Actavis og gerast leiðtogi Háskólans í Reykjavík. Það eru draumar okkar um framtíðina sem hvetja okkur áfram og kveikja löngun okkar til að ná nýjum hæðum en það er hæfni okkar til að hrinda draumum okkar í framkvæmd sem skilar áþreifanlegum árangri. Við þurfum samtímis að þora að láta okkur dreyma, hafa hugrekki til að móta afgerandi framtíðarsýn og þrautseigju til að hrinda aðgerðum okkar í framkvæmd. Síðastliðið ár hefur verið eitt það viðburðaríkasta í sögu íslensks viðskiptalífs og lifandi dæmi um þann árangur sem næst þegar draumar og veruleiki fara saman. Það hefur ekki síst einkennst af góðri rekstrarafkomu þar sem tekist hefur að sýna fram á að Íslendingar geta ekki síður rekið fyrirtæki en keypt þau. Fjölmargir höfðu spáð og jafnvel vonast eftir rekstrarlegu andláti íslensku víkinganna en undanfarin ár hefur hvert fyrirtækið á fætur öðru sýnt fram á samlegðaráhrif og viðsnúning á rekstri fyrirtækja sem keypt hafa verið erlendis. Landhelgi íslenskra fyrirtækja hefur varanlega verið færð út. En framhaldið veltur á ýmsu en þó að mestu leyti á okkur sjálfum.Viðskiptamódel víkingaTil að skilja orsakir og áhrif alþjóðavæðingar íslenskra fyrirtækja á samfélag okkar og rekstrarumhverfi er áhugavert að skoða hvað það er í íslenska viðskiptamódelinu sem virkar þvert á landamæri. Það er ekki svo ýkja langt síðan að ótti við breytingar var almennt talinn mannlegur og hraðar breytingar fremur óæskilegar.Nú hefur þetta snúist við og í dag óttast bæði fyrirtæki og einstaklingar það meira en flest annað að geta ekki breyst nægjanlega hratt. Óttinn er sá að ná ekki að aðlagast breyttum aðstæðum eða jafnvel glata tækifærum þar sem fyrri hæfni eða hraði dugi ekki lengur til. Það orð hefur hins vegar farið af íslenskum fjárfestum að þeir séu óvarkárir ofurhugar sem gjarnan fari nýjar og ótroðnar slóðir oftar en ekki á mettíma. Að taka úthugsaða áhættu er allt annað en að vera fljótfær eða láta skeika að sköpuðu. Meðfæddur eiginleiki okkar til að gera það sem gera þarf til að láta hlutina ganga upp hefur skilað okkur langt.Þekkingarleysi okkar og/eða lítil tiltrú okkar á því hvernig hlutirnir hafa verið gerðir hingað til hefur bæði gefið okkur hugrekki og snerpu til að ná þeim árangri sem raun ber vitni. Það sem hefur einkennt íslensk fyrirtæki og stjórnunarstíl eru stuttar boðleiðir, hröð ákvarðanataka og virk notkun tengslaneta. Jafnframt hefur stjórnskipulag íslenskra fyrirtækja verið sveigjanlegt og laust við mikla lagskiptingu. Einstaklingar hafa jafnan haft sjálfsbjargarhvöt og verið úrræðagóðir, haft svigrúm til að sýna frumkvæði og þeir hafa sjálfir haft trú á því að framlag þeirra skipti máli fyrir árangur fyrirtækisins. Heimurinn verður sífellt óútreiknanlegri sem skapað hefur nýja áskorun fyrir stjórnun alþjóðlegra fyrirtækja. Fjölmörg fyrirtæki eru núna að reyna að slíta sig úr fjötrum lagskiptrar stjórnunar og virkja frumkvæði starfsmanna til að bæta viðbragðsflýti og samkeppnishæfni sína og reyna hvað þau geta til að skapa fyrirtækjamenningu á borð við það sem í raun hefur löngum þekkst í íslenskum fyrirtækjum.Ísland er því eins og byggt fyrir alþjóðvæðingu. Nýr heimur hefur skapað tækifæri þar sem grunngildi okkar hjálpa okkur að blómstra. Landfræðileg lega landsins sem í lok kalda stríðsins var talin hafa glatað sérstöðu sinni hefur nú fengið uppreisn æru þar sem stutt er bæði til austurs og vesturs auk þess sem fjölbreytt menntun og tungumálakunnátta landsmanna nýtist vel.Ekkert annaðhvort eða hagkerfiHvar við stöndum í dag er e.t.v. ekki það sem er mest spennandi heldur í hvaða átt við erum að fara. Við mótum umhverfi okkar en umhverfi okkar mótar ekki síður okkur. Því er mjög brýnt að við höfum skýra sýn á það hvers konar samfélag við ætlum að skapa hér á landi og hvernig einstaklingum við ætlum að koma til manns svo við getum viðhaldið þeim árangri sem náðst hefur og raunverulega notið ávaxta þess árangurs sem verið er að leggja grunninn að.Ef við ætlum að viðhalda þeim lífsgæðum sem við gerum kröfu til verðum við að skapa hér umhverfi sem getur af sér og fóstrar hugmyndaríka, hugrakka og úrræðagóða einstaklinga. Við þurfum að skapa hér aðstæður sem geta af sér virðisaukandi störf sem gerir okkur kleift að fleyta rjómann af þeim arði sem þekkingarsamfélag getur skapað. Eins og góður maður sagði eitt sinn „ef eina verkfærið sem þú átt er hamar þá sérðu einungis nagla". Því er brýnt að skapa hér fjölbreyttan vinnumarkað.Því fleiri stoðum sem við rennum undir samfélag okkar því sterkara verður það og getur betur staðið af sér áföll. Við erum of fámenn þjóð til að loka okkur inn í „annaðhvort eða" hugsun. Að hér sé annað hvort stóriðja eða háskólar, fiskur eða hátækni. Staðreyndin er sú að álverin eru orðin hátæknifyrirtæki og krefjast umfangsmikillar tækni- og verkfræðiþekkingar. Okkur hefur jafnframt tekist að auka arðsemi hefbundinna atvinnugreina með útrás, nýsköpun og aukinni þekkingu. Framtíðartækifæri okkar felast nú í því að gera algenga hluti á óvenjulegan hátt og óvenju vel.Sterkir háskólar næra virðisaukandi atvinnustarfsemiMenntun er lykillinn að því að skapa hér eftirsóknarvert og samkeppnishæft samfélag. Einstaklingar, fyrirtæki og samfélagið í heild sinni þurfa að fjárfesta bæði tíma sínum og fjármunum í þágu menntunar. Ef við teljum að menntun sé dýr þá skulum við líta á þann kostnað sem vanþekkingu fylgir. Án framúrskarandi menntunar munu virðisaukandi störf flytjast úr landi. Við munum síga í virðispíramídanum og með hverri vinnustund glatast dýrmæt vermæti. Án starfa við sitt hæfi munu hæfustu synir og dætur þessa lands ganga okkur úr greipum og án aðgengis að hæfu vel menntuðu starfsfólki munu fyrirtæki hér á landi ekki ná að skapa hér störf sem staðið geta undir þeim lífsgæðum sem við gerum kröfu til með fyrirsjáanlegum afleiðingum fyrir samfélagið.Sterkir háskólar næra virðisaukandi atvinnustarfsemi. Það er skylda þeirra að tryggja færni, hugmyndaauðgi og eldmóð komandi kynslóða þekkingarstarfsmanna. Þekking færir okkur sannarlega vald en það er hins vegar frumkvæðið til að nýta þessa þekkingu sem færir okkur tækifærin. Hlutverk háskólanna er að undirbúa stjórnendur og sérfræðinga framtíðarinnar með framúrskarandi kennslu, gagnvirkri tengingu við innlent og erlent atvinnulíf og gefa okkur innsýn í framtíðina með brautryðjandi rannsóknum og virku alþjóðasamstarfi. Með skýra sýn á hvaðan við komum og hvert við erum að fara geta Íslendingar með sanni verið arkitektar eigin framtíðar. Öflug menntun, sterkar rætur og fjölþjóðleg sýn leggur grunninn að bjartri framtíð. Á nýju ári er því gott að hafa það að leiðarljósi að það er svo fjölmargt sem álitið hefur verið óhugsandi þar til því hefur einfaldlega verið hrint í framkvæmd. Birtist í Fréttablaðinu Héðan og þaðan Mest lesið ORA svarar fyrir fiskbúðinginn: „Stundum þarf bara pung í að gera breytingar“ Neytendur Segir stjórnendur ætla að skilja skuldirnar eftir á Íslandi Viðskipti innlent „Hef engar upplýsingar um að eitthvað óeðlilegt hafi átt sér stað“ Viðskipti innlent 208 sagt upp í fimm hópuppsögnum Viðskipti innlent Samkaup eignast 38 prósenta hlut í Kjötkompaní Viðskipti innlent Einn stofnenda Play og Leifur í framkvæmdastjórn Icelandair Viðskipti innlent Einar rýfur þögnina: Vísar kenningum um fléttu á bug Viðskipti innlent Íþróttafræðin inn á vinnustaðinn: Yfirmenn ekki lengur alvitri einhyrningurinn Atvinnulíf Eiríkur Orri til Ofar Viðskipti innlent Spá óbreyttum stýrivöxtum í næstu viku Viðskipti innlent Fleiri fréttir Einar rýfur þögnina: Vísar kenningum um fléttu á bug Bein útsending: Ársfundur atvinnulífsins Spá óbreyttum stýrivöxtum í næstu viku „Hef engar upplýsingar um að eitthvað óeðlilegt hafi átt sér stað“ 208 sagt upp í fimm hópuppsögnum Einn stofnenda Play og Leifur í framkvæmdastjórn Icelandair Eiríkur Orri til Ofar Samkaup eignast 38 prósenta hlut í Kjötkompaní Segir stjórnendur ætla að skilja skuldirnar eftir á Íslandi „Það verður andskoti flókið“ Kaupfélagið á bak við risaviðskipti í Iceland Seafood Múlakaffi nýtir farþegamiðstöðina yfir veturinn „Við munum gæta réttar kröfuhafa í hvívetna“ Viðkvæm staða í björgunaraðgerðum Play Europe Horfa fram á tugmilljarða samdrátt og bíða í ofvæni eftir loðnufréttum Hætti korteri eftir peppfund með Möltufólkinu Isavia gefur strandaglópum engin grið Ásgeir og Darri til Landslaga Sahara og Olís tilnefnd til tvennra alþjóðlegra verðlauna Hvetur stjórnvöld til að veita ferðaskrifstofum lán eins og í Covid Búið að greiða laun og barnabætur Stefna á að hefja starfsemi á Möltu innan tíu vikna Snaps teygir anga sína út á Hlemm „Það er svo langt síðan að við höfðum ekki trú á Play“ Arnar Þór og Unnur Lilja skipta búi Play Bændaferðir færa sig í skemmtiferðasiglingar Fallið frá kröfum um neyðarfjarskipti á hálendinu Play með sex prósent flugsæta til og frá landinu Hrun í makríl og kolmunna Fall Play áfall en að einhverju leyti fyrirséð Sjá meira
Það eru draumar okkar um framtíðina sem hvetja okkur áfram og kveikja löngun okkar til að ná nýjum hæðum en það er hæfni okkar til að hrinda draumum okkar í framkvæmd sem skilar áþreifanlegum árangri. Við þurfum samtímis að þora að láta okkur dreyma, hafa hugrekki til að móta afgerandi framtíðarsýn og þrautseigju til að hrinda aðgerðum okkar í framkvæmd. Síðastliðið ár hefur verið eitt það viðburðaríkasta í sögu íslensks viðskiptalífs og lifandi dæmi um þann árangur sem næst þegar draumar og veruleiki fara saman. Það hefur ekki síst einkennst af góðri rekstrarafkomu þar sem tekist hefur að sýna fram á að Íslendingar geta ekki síður rekið fyrirtæki en keypt þau. Fjölmargir höfðu spáð og jafnvel vonast eftir rekstrarlegu andláti íslensku víkinganna en undanfarin ár hefur hvert fyrirtækið á fætur öðru sýnt fram á samlegðaráhrif og viðsnúning á rekstri fyrirtækja sem keypt hafa verið erlendis. Landhelgi íslenskra fyrirtækja hefur varanlega verið færð út. En framhaldið veltur á ýmsu en þó að mestu leyti á okkur sjálfum.Viðskiptamódel víkingaTil að skilja orsakir og áhrif alþjóðavæðingar íslenskra fyrirtækja á samfélag okkar og rekstrarumhverfi er áhugavert að skoða hvað það er í íslenska viðskiptamódelinu sem virkar þvert á landamæri. Það er ekki svo ýkja langt síðan að ótti við breytingar var almennt talinn mannlegur og hraðar breytingar fremur óæskilegar.Nú hefur þetta snúist við og í dag óttast bæði fyrirtæki og einstaklingar það meira en flest annað að geta ekki breyst nægjanlega hratt. Óttinn er sá að ná ekki að aðlagast breyttum aðstæðum eða jafnvel glata tækifærum þar sem fyrri hæfni eða hraði dugi ekki lengur til. Það orð hefur hins vegar farið af íslenskum fjárfestum að þeir séu óvarkárir ofurhugar sem gjarnan fari nýjar og ótroðnar slóðir oftar en ekki á mettíma. Að taka úthugsaða áhættu er allt annað en að vera fljótfær eða láta skeika að sköpuðu. Meðfæddur eiginleiki okkar til að gera það sem gera þarf til að láta hlutina ganga upp hefur skilað okkur langt.Þekkingarleysi okkar og/eða lítil tiltrú okkar á því hvernig hlutirnir hafa verið gerðir hingað til hefur bæði gefið okkur hugrekki og snerpu til að ná þeim árangri sem raun ber vitni. Það sem hefur einkennt íslensk fyrirtæki og stjórnunarstíl eru stuttar boðleiðir, hröð ákvarðanataka og virk notkun tengslaneta. Jafnframt hefur stjórnskipulag íslenskra fyrirtækja verið sveigjanlegt og laust við mikla lagskiptingu. Einstaklingar hafa jafnan haft sjálfsbjargarhvöt og verið úrræðagóðir, haft svigrúm til að sýna frumkvæði og þeir hafa sjálfir haft trú á því að framlag þeirra skipti máli fyrir árangur fyrirtækisins. Heimurinn verður sífellt óútreiknanlegri sem skapað hefur nýja áskorun fyrir stjórnun alþjóðlegra fyrirtækja. Fjölmörg fyrirtæki eru núna að reyna að slíta sig úr fjötrum lagskiptrar stjórnunar og virkja frumkvæði starfsmanna til að bæta viðbragðsflýti og samkeppnishæfni sína og reyna hvað þau geta til að skapa fyrirtækjamenningu á borð við það sem í raun hefur löngum þekkst í íslenskum fyrirtækjum.Ísland er því eins og byggt fyrir alþjóðvæðingu. Nýr heimur hefur skapað tækifæri þar sem grunngildi okkar hjálpa okkur að blómstra. Landfræðileg lega landsins sem í lok kalda stríðsins var talin hafa glatað sérstöðu sinni hefur nú fengið uppreisn æru þar sem stutt er bæði til austurs og vesturs auk þess sem fjölbreytt menntun og tungumálakunnátta landsmanna nýtist vel.Ekkert annaðhvort eða hagkerfiHvar við stöndum í dag er e.t.v. ekki það sem er mest spennandi heldur í hvaða átt við erum að fara. Við mótum umhverfi okkar en umhverfi okkar mótar ekki síður okkur. Því er mjög brýnt að við höfum skýra sýn á það hvers konar samfélag við ætlum að skapa hér á landi og hvernig einstaklingum við ætlum að koma til manns svo við getum viðhaldið þeim árangri sem náðst hefur og raunverulega notið ávaxta þess árangurs sem verið er að leggja grunninn að.Ef við ætlum að viðhalda þeim lífsgæðum sem við gerum kröfu til verðum við að skapa hér umhverfi sem getur af sér og fóstrar hugmyndaríka, hugrakka og úrræðagóða einstaklinga. Við þurfum að skapa hér aðstæður sem geta af sér virðisaukandi störf sem gerir okkur kleift að fleyta rjómann af þeim arði sem þekkingarsamfélag getur skapað. Eins og góður maður sagði eitt sinn „ef eina verkfærið sem þú átt er hamar þá sérðu einungis nagla". Því er brýnt að skapa hér fjölbreyttan vinnumarkað.Því fleiri stoðum sem við rennum undir samfélag okkar því sterkara verður það og getur betur staðið af sér áföll. Við erum of fámenn þjóð til að loka okkur inn í „annaðhvort eða" hugsun. Að hér sé annað hvort stóriðja eða háskólar, fiskur eða hátækni. Staðreyndin er sú að álverin eru orðin hátæknifyrirtæki og krefjast umfangsmikillar tækni- og verkfræðiþekkingar. Okkur hefur jafnframt tekist að auka arðsemi hefbundinna atvinnugreina með útrás, nýsköpun og aukinni þekkingu. Framtíðartækifæri okkar felast nú í því að gera algenga hluti á óvenjulegan hátt og óvenju vel.Sterkir háskólar næra virðisaukandi atvinnustarfsemiMenntun er lykillinn að því að skapa hér eftirsóknarvert og samkeppnishæft samfélag. Einstaklingar, fyrirtæki og samfélagið í heild sinni þurfa að fjárfesta bæði tíma sínum og fjármunum í þágu menntunar. Ef við teljum að menntun sé dýr þá skulum við líta á þann kostnað sem vanþekkingu fylgir. Án framúrskarandi menntunar munu virðisaukandi störf flytjast úr landi. Við munum síga í virðispíramídanum og með hverri vinnustund glatast dýrmæt vermæti. Án starfa við sitt hæfi munu hæfustu synir og dætur þessa lands ganga okkur úr greipum og án aðgengis að hæfu vel menntuðu starfsfólki munu fyrirtæki hér á landi ekki ná að skapa hér störf sem staðið geta undir þeim lífsgæðum sem við gerum kröfu til með fyrirsjáanlegum afleiðingum fyrir samfélagið.Sterkir háskólar næra virðisaukandi atvinnustarfsemi. Það er skylda þeirra að tryggja færni, hugmyndaauðgi og eldmóð komandi kynslóða þekkingarstarfsmanna. Þekking færir okkur sannarlega vald en það er hins vegar frumkvæðið til að nýta þessa þekkingu sem færir okkur tækifærin. Hlutverk háskólanna er að undirbúa stjórnendur og sérfræðinga framtíðarinnar með framúrskarandi kennslu, gagnvirkri tengingu við innlent og erlent atvinnulíf og gefa okkur innsýn í framtíðina með brautryðjandi rannsóknum og virku alþjóðasamstarfi. Með skýra sýn á hvaðan við komum og hvert við erum að fara geta Íslendingar með sanni verið arkitektar eigin framtíðar. Öflug menntun, sterkar rætur og fjölþjóðleg sýn leggur grunninn að bjartri framtíð. Á nýju ári er því gott að hafa það að leiðarljósi að það er svo fjölmargt sem álitið hefur verið óhugsandi þar til því hefur einfaldlega verið hrint í framkvæmd.
Birtist í Fréttablaðinu Héðan og þaðan Mest lesið ORA svarar fyrir fiskbúðinginn: „Stundum þarf bara pung í að gera breytingar“ Neytendur Segir stjórnendur ætla að skilja skuldirnar eftir á Íslandi Viðskipti innlent „Hef engar upplýsingar um að eitthvað óeðlilegt hafi átt sér stað“ Viðskipti innlent 208 sagt upp í fimm hópuppsögnum Viðskipti innlent Samkaup eignast 38 prósenta hlut í Kjötkompaní Viðskipti innlent Einn stofnenda Play og Leifur í framkvæmdastjórn Icelandair Viðskipti innlent Einar rýfur þögnina: Vísar kenningum um fléttu á bug Viðskipti innlent Íþróttafræðin inn á vinnustaðinn: Yfirmenn ekki lengur alvitri einhyrningurinn Atvinnulíf Eiríkur Orri til Ofar Viðskipti innlent Spá óbreyttum stýrivöxtum í næstu viku Viðskipti innlent Fleiri fréttir Einar rýfur þögnina: Vísar kenningum um fléttu á bug Bein útsending: Ársfundur atvinnulífsins Spá óbreyttum stýrivöxtum í næstu viku „Hef engar upplýsingar um að eitthvað óeðlilegt hafi átt sér stað“ 208 sagt upp í fimm hópuppsögnum Einn stofnenda Play og Leifur í framkvæmdastjórn Icelandair Eiríkur Orri til Ofar Samkaup eignast 38 prósenta hlut í Kjötkompaní Segir stjórnendur ætla að skilja skuldirnar eftir á Íslandi „Það verður andskoti flókið“ Kaupfélagið á bak við risaviðskipti í Iceland Seafood Múlakaffi nýtir farþegamiðstöðina yfir veturinn „Við munum gæta réttar kröfuhafa í hvívetna“ Viðkvæm staða í björgunaraðgerðum Play Europe Horfa fram á tugmilljarða samdrátt og bíða í ofvæni eftir loðnufréttum Hætti korteri eftir peppfund með Möltufólkinu Isavia gefur strandaglópum engin grið Ásgeir og Darri til Landslaga Sahara og Olís tilnefnd til tvennra alþjóðlegra verðlauna Hvetur stjórnvöld til að veita ferðaskrifstofum lán eins og í Covid Búið að greiða laun og barnabætur Stefna á að hefja starfsemi á Möltu innan tíu vikna Snaps teygir anga sína út á Hlemm „Það er svo langt síðan að við höfðum ekki trú á Play“ Arnar Þór og Unnur Lilja skipta búi Play Bændaferðir færa sig í skemmtiferðasiglingar Fallið frá kröfum um neyðarfjarskipti á hálendinu Play með sex prósent flugsæta til og frá landinu Hrun í makríl og kolmunna Fall Play áfall en að einhverju leyti fyrirséð Sjá meira