Hræðsluáróður og útúrsnúningar hæstaréttarlögmanns Örn Bárður Jónsson skrifar 8. janúar 2013 06:00 Þakka ber Reimari Péturssyni fyrir að auglýsa bölsýna afstöðu sína til nýrrar stjórnarskrár. Hann brást við mánaðargömlum greinarstúfi mínum og gefur mér þar með kærkomið tilefni til að ítreka skoðanir mínar á seinheppni fræðasamfélagsins og málflutningi andstæðinga nýrrar stjórnarskrár. Honum svíður undan orðabrandi mínum. Ég á mér það þó til málsbóta að Fréttablaðið birti ranga útgáfu af greininni og beittari en ég ætlaði mér og bað ritstjórinn mig afsökunar á því. Auðvitað er það fyrirgefið og mér er engin vorkunn að standa við hið prentaða orð. Fv. fulltrúar í Stjórnlagaráði (Slr.) lögðu í það krafta sína og reynslu að semja nýja stjórnarskrá, störfuðu í fjóra mánuði í galopnu, lýðræðislegu ferli, þar sem kallað var eftir viðbrögðum almennings og stofnana, félagsheilda og fræðasamfélags. Þeir hafa margir hverjir orðið fyrir vonbrigðum þegar sniglum líkir einstaklingar hafa loks rænu á að tjá sig, löngu eftir að ferlinu lauk og meira að segja eftir að þjóðin hafði sagt álit sitt í þjóðaratkvæðagreiðslu. Hugmyndir Slr. voru ræddar í þaula á starfstíma ráðsins. Þær voru ekki flausturslega unnar heldur ávöxtur af heilbrigðum skoðanaskiptum, snörpum á köflum, faglegri vinnu, virðingu fyrir skoðunum annarra og með ívafi frá almenningi, samtökum, félögum og hagsmunahópum. Einna háværastir í gagnrýni á frumvarpið eru lögmenn sem flestir koma reyndar úr einum og sama stjórnmálaflokki og líklega er það algjör tilviljun að flokkur þeirra stendur þver og þrár í vegi frumvarpsins. Lögfræðingar margir hverjir láta eins og þeir standi á skjálfandi jörð, eins og búið sé að kippa undan þeim tilvistargrundvellinum. Þeir óttast lagalega óvissu. Og ég sem hélt í sakleysi mínu að lögfræðingar, sem eru með slyngustu mönnum landsins þegar kemur að verðlagningu útseldrar vinnu sinnar, myndu skynja öll verkefnin og tekjurnar sem ný stjórnarskrá mun skapa þeim. Ekki meitluð í stein Fullkomin stjórnarskrá verður aldrei til og sú sem nú er í umræðunni verður ekki meitluð í stein. Henni má breyta, finni menn á henni alvarlega agnúa í náinni framtíð. Ég talaði um „úrtölufólk" og „gungur". Það voru mín orð og ég stend við þau. Orðin eiga við um fólk sem ekki þorir að horfast í augu við þær erfiðu aðstæður sem þjóðin býr nú við. Við erum enn í rústabjörgun eftir hrunið sem varð að mestu vegna bjálfráða þeirra sem nú skarast á við þau sem harðast ganga gegn lýðræðisumbótum og réttlátu þjóðfélagi. Reimar hengir reyndar prest fyrir kóng þegar hann gerir mig að höfundi þeirra orða sem hinn vitri, Salómon, mælti þegar hann talaði um „heimskingja" og líkir þeim við „hund" sem snýr aftur til „spýju" sinnar. Þau eru því miður allt of mörg hér á landi sem vilja engu breyta, vilja bara horfa til baka, til gömlu góðu daganna, þegar menn „græddu á daginn og grilluðu á kvöldin" eins og draup af vörum einnar brekkunnar í fræðasamfélaginu á dögum „óðærisins". Líkingamál Salómons er sterkt og beitt og það á vissulega við um þau sem vilja ekki nýja framtíð heldur gömlu forréttindin. Gott er til þess að vita, Reimars vegna og annarra sem illa þola tæpitungulaust málfar um afglöp og skaðræði, að séra Jón Vídalín er undir grænni torfu. Reimar segir: „Tillögurnar fela í sér mikla hættu fyrir lýðræðið" og færir engin rök fyrir þeirri staðhæfingu en gagnrýnir mig fyrir rökþrot. Misst af lestinni Nú er málið fyrir Alþingi og örfáar vikur til loka þess ferlis sem var vel skilgreint og varðað af hálfu Alþingis fyrir fjórum árum. Það liggur í augum uppi að það fræðasamfélag, sem Reimar ræðir nú, hefur misst af lestinni og getur ekki verið að hræra í efnisatriðum á þessu stigi málsins. Reyndar kom margt ágætt fólk úr svonefndu fræðasamfélagi að verki Slr. á sínum tíma, gaf góð ráð og holl, sem tillit var tekið til í langflestum tilfellum. En fræðasamfélagið veður í villu og svíma á þessum tímapunkti. Sérskipuð nefnd lögfræðinga sem falið var að fara yfir frumvarpið fékk skýr fyrirmæli um að hreyfa ekki við efnisatriðum nema þeim sem samkomulag var um að breyta á sérstökum samráðsfundi sem þingið boðaði til með fv. fulltrúum Slr. í mars 2012. Fræðasamfélagið athugi það. Hræðsluáróður og rökþrot þeirra sem nú sjá frumvarpinu allt til foráttu er til þess eins að tortíma hinni góðu smíð, sem rómuð er af fjölda fræðimanna og sérfræðinga, bæði hér innanlands og ekki síst við virtar fræðastofnanir erlendis. Það geta ekki allir fengið sérsmíðaða stjórnarskrá fyrir sig, ekki einu sinni fræðimenn. Málþófs- og þrætufólki á þingi sem í 68 ár hefur reynt að skapa nýja stjórnarskrá hefur ekki tekist það. Slr. var falið að vinna verkið og við þekkjum öll ferlið. Slr. lauk verkinu með sóma og samþykkti þaulrætt frumvarp að nýrri stjórnarskrá 25/0. Sumir hafa gagnrýnt að þetta hafi allt gerst á of skömmum tíma. Í því samhengi – og engu öðru – nefndi ég dagana 115 sem Slr. starfaði og bar þá saman við þá 116 sem þurfti til að koma saman bandarísku stjórnarskránni. Íslendingar tjáðu sig í atkvæðagreiðslu um frumvarpið 20. október sl. og lýstu afgerandi stuðningi við það. Og ég spyr: Hefur fræðasamfélagið enga sómakennd varðandi lýðræðið í landinu? Fræðasamfélagið, sem nú byltir sér, missti af tækifærinu. Það hefur haldið fundi um málið á liðnum vikum en gætti þess að bjóða ekki fulltrúum úr Slr. til að eiga þar rödd. Í Slr. starfaði fjöldi fræðimanna og fólk með viðtæka reynslu sem veit sínu viti. Nei, fræðasamfélagið talaði við sjálft sig og vildi enga aðra inn í fílabeinsturninn enda hefði það getað raskað ró og löngum svefni. Ég vitnaði í fyrri grein minni í Salómon konung og nú ætla ég að ganga ögn lengra og vitna í sjálfan Jesú sem sagði hina djúpvitru dæmisögu um meyjarnar tíu. Fimm voru hyggnar og misstu því ekki af hinu sögulega augnabliki og gengu inn til brúðkaupsins meðan hinar fimm fávísu enduðu utan gátta. Ég læt Reimari eftir að túlka dæmisöguna frekar og vænti þess að hann hafi kjassmálli prest en mig til að ráðfæra sig við í þeim efnum. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Örn Bárður Jónsson Mest lesið Bakslag í skoðanafrelsi? Kári Allansson Skoðun Hataðu mig af því að ég er í Viðreisn, ekki af því að ég er hommi Oddgeir Georgsson Skoðun Þegar skoðanir drepa samtalið Þórdís Hólm Filipsdóttir Skoðun Leysum heimatilbúin vanda á húsnæðismarkaði Jóhanna Klara Stefánsdóttir Skoðun Við þurfum að tala sama Páll Rafnar Þorsteinsson Skoðun Veðmál í fótbolta – aðgerðir áður en skaðinn verður Birgir Jóhannsson Skoðun Ábyrg umfjöllun um sjálfsvíg – erum við öll ritstjórar? Guðrún Jóna Guðlaugsdóttir,Tómas Kristjánsson Skoðun Margföldun þjóðarverðmæta: Meira virði úr sömu orku Árni Sigurðsson Skoðun Snorri Másson er ekki vandinn – hann er viðvörun Helen Ólafsdóttir Skoðun Ofbeldi í skólum: Áskoranir og leiðir til lausna Soffía Ámundadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Fjölbreytt námsmat Steinn Jóhannsson skrifar Skoðun Að þvælast fyrir atvinnurekstri - á þeim forsendum sem henta Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Margföldun þjóðarverðmæta: Meira virði úr sömu orku Árni Sigurðsson skrifar Skoðun Ábyrg umfjöllun um sjálfsvíg – erum við öll ritstjórar? Guðrún Jóna Guðlaugsdóttir,Tómas Kristjánsson skrifar Skoðun Þegar skoðanir drepa samtalið Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Leysum heimatilbúin vanda á húsnæðismarkaði Jóhanna Klara Stefánsdóttir skrifar Skoðun Við þurfum að tala sama Páll Rafnar Þorsteinsson skrifar Skoðun Veðmál í fótbolta – aðgerðir áður en skaðinn verður Birgir Jóhannsson skrifar Skoðun Hataðu mig af því að ég er í Viðreisn, ekki af því að ég er hommi Oddgeir Georgsson skrifar Skoðun Símafrí á skólatíma Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Ömurlegur fyrri hálfleikur – en er enn von? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Vitund, virðing og von: Jafningjastuðningur í brennidepli Nína Eck skrifar Skoðun Hingað og ekki lengra – Um þögnina sem styður ofbeldi Halldóra Sigríður Sveinsdóttir skrifar Skoðun Ein saga af sextíu þúsund Halldór Ísak Ólafsson skrifar Skoðun Að láta mata sig er svo þægilegt Björn Ólafsson skrifar Skoðun Nýjar reglur um réttindi fólks í ráðningarsambandi Ingvar Sverrisson skrifar Skoðun Ofbeldi í skólum: Áskoranir og leiðir til lausna Soffía Ámundadóttir skrifar Skoðun Bakslag í skoðanafrelsi? Kári Allansson skrifar Skoðun Eplin í andlitshæð Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Bataskólinn – fyrir þig? Guðný Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Sanna er rödd félagshyggju, réttlætis og jöfnuðar! Laufey Líndal Ólafsdóttir,Sara Stef. Hildardóttir skrifar Skoðun Boðsferð Landsvirkjunar Stefán Georgsson skrifar Skoðun Samstarf um loftslagsmál og grænar lausnir Sigurður Hannesson,Nótt Thorberg skrifar Skoðun Ástin er falleg Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Líknarmeðferð og dánaraðstoð eru ekki andstæður heldur nauðsynleg umræðuefni Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Grunnstoðir sveitarfélagsins efldar til muna Sandra Sigurðardóttir skrifar Skoðun Laugarnestangi - til allrar framtíðar Líf Magneudóttir skrifar Skoðun Að vera séður og heyrður getur bjargað lífi – Gulur september minnir okkur á að hlúa að hjartanu Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar Skoðun Rangfærslur um atburðina á Gaza Egill Þ. Einarsson skrifar Skoðun Öryggi geðheilbrigðis Guðrún Karls Helgudóttir skrifar Sjá meira
Þakka ber Reimari Péturssyni fyrir að auglýsa bölsýna afstöðu sína til nýrrar stjórnarskrár. Hann brást við mánaðargömlum greinarstúfi mínum og gefur mér þar með kærkomið tilefni til að ítreka skoðanir mínar á seinheppni fræðasamfélagsins og málflutningi andstæðinga nýrrar stjórnarskrár. Honum svíður undan orðabrandi mínum. Ég á mér það þó til málsbóta að Fréttablaðið birti ranga útgáfu af greininni og beittari en ég ætlaði mér og bað ritstjórinn mig afsökunar á því. Auðvitað er það fyrirgefið og mér er engin vorkunn að standa við hið prentaða orð. Fv. fulltrúar í Stjórnlagaráði (Slr.) lögðu í það krafta sína og reynslu að semja nýja stjórnarskrá, störfuðu í fjóra mánuði í galopnu, lýðræðislegu ferli, þar sem kallað var eftir viðbrögðum almennings og stofnana, félagsheilda og fræðasamfélags. Þeir hafa margir hverjir orðið fyrir vonbrigðum þegar sniglum líkir einstaklingar hafa loks rænu á að tjá sig, löngu eftir að ferlinu lauk og meira að segja eftir að þjóðin hafði sagt álit sitt í þjóðaratkvæðagreiðslu. Hugmyndir Slr. voru ræddar í þaula á starfstíma ráðsins. Þær voru ekki flausturslega unnar heldur ávöxtur af heilbrigðum skoðanaskiptum, snörpum á köflum, faglegri vinnu, virðingu fyrir skoðunum annarra og með ívafi frá almenningi, samtökum, félögum og hagsmunahópum. Einna háværastir í gagnrýni á frumvarpið eru lögmenn sem flestir koma reyndar úr einum og sama stjórnmálaflokki og líklega er það algjör tilviljun að flokkur þeirra stendur þver og þrár í vegi frumvarpsins. Lögfræðingar margir hverjir láta eins og þeir standi á skjálfandi jörð, eins og búið sé að kippa undan þeim tilvistargrundvellinum. Þeir óttast lagalega óvissu. Og ég sem hélt í sakleysi mínu að lögfræðingar, sem eru með slyngustu mönnum landsins þegar kemur að verðlagningu útseldrar vinnu sinnar, myndu skynja öll verkefnin og tekjurnar sem ný stjórnarskrá mun skapa þeim. Ekki meitluð í stein Fullkomin stjórnarskrá verður aldrei til og sú sem nú er í umræðunni verður ekki meitluð í stein. Henni má breyta, finni menn á henni alvarlega agnúa í náinni framtíð. Ég talaði um „úrtölufólk" og „gungur". Það voru mín orð og ég stend við þau. Orðin eiga við um fólk sem ekki þorir að horfast í augu við þær erfiðu aðstæður sem þjóðin býr nú við. Við erum enn í rústabjörgun eftir hrunið sem varð að mestu vegna bjálfráða þeirra sem nú skarast á við þau sem harðast ganga gegn lýðræðisumbótum og réttlátu þjóðfélagi. Reimar hengir reyndar prest fyrir kóng þegar hann gerir mig að höfundi þeirra orða sem hinn vitri, Salómon, mælti þegar hann talaði um „heimskingja" og líkir þeim við „hund" sem snýr aftur til „spýju" sinnar. Þau eru því miður allt of mörg hér á landi sem vilja engu breyta, vilja bara horfa til baka, til gömlu góðu daganna, þegar menn „græddu á daginn og grilluðu á kvöldin" eins og draup af vörum einnar brekkunnar í fræðasamfélaginu á dögum „óðærisins". Líkingamál Salómons er sterkt og beitt og það á vissulega við um þau sem vilja ekki nýja framtíð heldur gömlu forréttindin. Gott er til þess að vita, Reimars vegna og annarra sem illa þola tæpitungulaust málfar um afglöp og skaðræði, að séra Jón Vídalín er undir grænni torfu. Reimar segir: „Tillögurnar fela í sér mikla hættu fyrir lýðræðið" og færir engin rök fyrir þeirri staðhæfingu en gagnrýnir mig fyrir rökþrot. Misst af lestinni Nú er málið fyrir Alþingi og örfáar vikur til loka þess ferlis sem var vel skilgreint og varðað af hálfu Alþingis fyrir fjórum árum. Það liggur í augum uppi að það fræðasamfélag, sem Reimar ræðir nú, hefur misst af lestinni og getur ekki verið að hræra í efnisatriðum á þessu stigi málsins. Reyndar kom margt ágætt fólk úr svonefndu fræðasamfélagi að verki Slr. á sínum tíma, gaf góð ráð og holl, sem tillit var tekið til í langflestum tilfellum. En fræðasamfélagið veður í villu og svíma á þessum tímapunkti. Sérskipuð nefnd lögfræðinga sem falið var að fara yfir frumvarpið fékk skýr fyrirmæli um að hreyfa ekki við efnisatriðum nema þeim sem samkomulag var um að breyta á sérstökum samráðsfundi sem þingið boðaði til með fv. fulltrúum Slr. í mars 2012. Fræðasamfélagið athugi það. Hræðsluáróður og rökþrot þeirra sem nú sjá frumvarpinu allt til foráttu er til þess eins að tortíma hinni góðu smíð, sem rómuð er af fjölda fræðimanna og sérfræðinga, bæði hér innanlands og ekki síst við virtar fræðastofnanir erlendis. Það geta ekki allir fengið sérsmíðaða stjórnarskrá fyrir sig, ekki einu sinni fræðimenn. Málþófs- og þrætufólki á þingi sem í 68 ár hefur reynt að skapa nýja stjórnarskrá hefur ekki tekist það. Slr. var falið að vinna verkið og við þekkjum öll ferlið. Slr. lauk verkinu með sóma og samþykkti þaulrætt frumvarp að nýrri stjórnarskrá 25/0. Sumir hafa gagnrýnt að þetta hafi allt gerst á of skömmum tíma. Í því samhengi – og engu öðru – nefndi ég dagana 115 sem Slr. starfaði og bar þá saman við þá 116 sem þurfti til að koma saman bandarísku stjórnarskránni. Íslendingar tjáðu sig í atkvæðagreiðslu um frumvarpið 20. október sl. og lýstu afgerandi stuðningi við það. Og ég spyr: Hefur fræðasamfélagið enga sómakennd varðandi lýðræðið í landinu? Fræðasamfélagið, sem nú byltir sér, missti af tækifærinu. Það hefur haldið fundi um málið á liðnum vikum en gætti þess að bjóða ekki fulltrúum úr Slr. til að eiga þar rödd. Í Slr. starfaði fjöldi fræðimanna og fólk með viðtæka reynslu sem veit sínu viti. Nei, fræðasamfélagið talaði við sjálft sig og vildi enga aðra inn í fílabeinsturninn enda hefði það getað raskað ró og löngum svefni. Ég vitnaði í fyrri grein minni í Salómon konung og nú ætla ég að ganga ögn lengra og vitna í sjálfan Jesú sem sagði hina djúpvitru dæmisögu um meyjarnar tíu. Fimm voru hyggnar og misstu því ekki af hinu sögulega augnabliki og gengu inn til brúðkaupsins meðan hinar fimm fávísu enduðu utan gátta. Ég læt Reimari eftir að túlka dæmisöguna frekar og vænti þess að hann hafi kjassmálli prest en mig til að ráðfæra sig við í þeim efnum.
Ábyrg umfjöllun um sjálfsvíg – erum við öll ritstjórar? Guðrún Jóna Guðlaugsdóttir,Tómas Kristjánsson Skoðun
Skoðun Ábyrg umfjöllun um sjálfsvíg – erum við öll ritstjórar? Guðrún Jóna Guðlaugsdóttir,Tómas Kristjánsson skrifar
Skoðun Sanna er rödd félagshyggju, réttlætis og jöfnuðar! Laufey Líndal Ólafsdóttir,Sara Stef. Hildardóttir skrifar
Skoðun Líknarmeðferð og dánaraðstoð eru ekki andstæður heldur nauðsynleg umræðuefni Ingrid Kuhlman skrifar
Skoðun Að vera séður og heyrður getur bjargað lífi – Gulur september minnir okkur á að hlúa að hjartanu Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar
Ábyrg umfjöllun um sjálfsvíg – erum við öll ritstjórar? Guðrún Jóna Guðlaugsdóttir,Tómas Kristjánsson Skoðun