Hugvit er auðlind Hrund Gunnsteinsdottir skrifar 2. júní 2017 16:26 Jarðvegurinn fyrir nýsköpun drifna áfram af tækniþróun og vísindarannsóknum á Íslandi er vægast sagt frjór. Þar ægir saman þekkingu og hugmyndaauðgi einstaklinga úr ólíkum geirum og sérgreinum. Heimurinn er að taka gríðarlegum breytingum með tilkomu hnattvæðingar og tækniþróunar. Við erum að renna inn í skeið Fjórðu iðnbyltingarinnar þar sem við tölum ekki lengur um hraðar breytingar, heldur hröðun breytinga. Vegna þessara breytinga er ekkert svið samfélagsins undanskilið endurskoðun til að svara kalli tímans og skapa sem mannúðlegastan og sjálfbærastan farveg fyrir daginn í dag og komandi kynslóðir. Þar spila nýsköpun og tækniþróun lykilhlutverk. Í slíkum heimi er hugvitið ein helsta auðlindin.Vorfundur og uppskeruhátíð Þann 6. júní blæs Tækniþróunarsjóður til vorfundar á Kex Hostel, þar sem við fögnum nýjum styrkþegum og hlustum á áhugaverð erindi í heimi nýsköpunar og tækniþróunar. Vorúthlutun Tækniþróunarsjóðs nemur allt að 800 m.kr. að þessu sinni, en 51 fyrirtæki, stofnunum og háskólum er boðið að ganga til samninga um verkefnisstyrki. Þar að auki hafa 20 einstaklingar í styrktarflokknum Fræ hlotið undirbúningssstyrki fyrir samtals 30 m.kr. Almennum verkefnisstyrkjum er úthlutað til lögaðila. Verkefnisstjóri er ábyrgðarmaður gagnvart sjóðnum og eru konur þriðjungur þeirra. Yfir 90% lögaðila eru staðsettir á höfuðborgarsvæðinu. Ekki er gerð krafa um að styrkþegar að undirbúningsstyrkjum (Fræ) séu lögaðilar. Konur stýra þar 30% verkefna og er skiptingin eftir landshlutum hin sama.Fyrir allt atvinnulífið Tækniþróunarsjóður veitir styrki til einstaklinga, stofnana, lítilla og meðalstórra fyrirtækja á öllum sviðum íslensks atvinnulífs. Verkefnin eiga það sameiginlegt að stuðla að þróunarstarfi og rannsóknum á sviðið tækniþróunar sem miða að nýsköpun í íslensku atvinnulífi. Umsóknir í Tækniþróunarsjóð koma frá öllum sviðum samfélagsins og þurfa að uppfylla ströng umsóknarskilyrði sjóðsins. Styrkþegar koma því úr ólíkum geirum eins og matvælaiðnaði, bygginga- og mannvirkjagerð, ferðaþjónustu, upplýsingatækni, afþreyingu, menntun, menningu, efnistækni, heilbrigðis- og velferðaþjónustu, orkugeira, sjávarlíftækni, jarðvarma, listum, hönnun og svona mætti áfram telja.Vísindi og listir renna saman Calmus er væntanlegt á almennan markað á næstunni, en það fékk veglegan styrk úr sjóðnum fyrir 4 árum síðan. Calmus forritið er gott dæmi um þverfaglegt samspil listgreina, raunvísinda, upplýsingatækni og afþreyingar. Calmus er þróað í samstarfi við fjölmarga aðila, eins og Háskóla Íslands, Háskólann í Reykjavík, Listaháskólann, Háskólann í Álaborg og CCP. Tónskáldið Kjartan Ólafsson er höfundur Calmus, en Calmus-verkefnið er afsprengi doktorsverkefnis hans. Calmus er notendavænt fyrir breiðan hóp fólks sem hefur áhuga á að búa til tónlist, nýtist í kennslu og er til að mynda notað á dýnamískan hátt í tölvuleikjum.Háskólarannsóknir verða að alþjóðlegum fyrirtækjum Oculis ehf. var eitt tveggja fyrirtækja sem fékk öndvegisstyrk Tækniþróunarsjóðs í byrjun þessa árs. Oculis er nýsköpunarfyrirtæki sem vinnur að þróun nýrra augnlyfja í formi augndropa, byggt á einkaleyfavarinni tækni félagsins. Augndroparnir koma í stað augnástungu til að meðhöndla sjúkdóma í afturhluta augans og efla þannig töluvert aðgengi að slíkum augnlyfjum. Áætlað er að aðeins um tvær milljónir þeirra 25 milljóna manna sem þjást af sykursýkistengdum sjónhimnubjúg fái lyf við hæfi, m.a. vegna skorts á aðgengi að sérhæfðum augnlæknum með sprautuaðstöðu. Oculis á rætur að rekja til lyfjafræðideildar Háskóla Íslands og Landspítalans, og er hugvit prófessoranna Þorsteins Loftssonar og Einars Stefánssonar. Oculis var stofnað árið 2003 og er dæmi um grunnrannsóknarverkefni úr háskóla sem verður að nýsköpunarfyrirtæki.Sókn á alþjóðlegan markað og - þekkingarsamfélag Tækniþróunarsjóður styður íslenska frumkvöðla og nýsköpunarfyrirtæki þeirra til að sækja á alþjóðlega markaði og í alþjóðlegt samstarf, samkvæmt stefnu Vísinda- og tækniráðs. Má þar nefna á sviði fiskveiða og vinnslu sjávarafurða, fiskeldis, sjávarlíftækni, jarðvarmaorku og efnistækni. Íslensk fyrirtæki eru að ná mjög góðum árangri í samanburði við önnur lönd í rammaáætlun Evrópusambandsins sem kallast Horizon 2020. Sérstaklega er það í nýsköpun á sviði orku, eða jarðvarma. Þá má einnig geta þess að í styrktaráætlun Evrópusambandsins, fyrir lítil og meðalstór fyrirtæki, hefur 21 fyrirtæki hlotið styrk í svokallaðan fasa 1 og tvö fyrirtæki í fasa 2. Fasi 1 er undirbúningsstyrkur en Fasi 2 er upp á 1,5-2,5 milljónir Evra. Flest þessara fyrirtækja hafa fengið styrk úr Tækniþróunarsjóði.Margföldunaráhrif nýsköpunarstyrkja Nox Medical hannar, þróar og framleiðir svefngreiningartæki og hlaut útflutningsverðlaun forseta Íslands í maí 2016 og styrk úr Fasa 2 í Horizon 2020. Þar starfa 50 manns og veltan á annan milljarð króna, en útflutningur er 99% af tekjum félagsins. Í viðtali í Kjarnanum benti Pétur Már Halldórsson, framkvæmdarstjóri Nox Medical, á að ,,á upphafsmetrunum skipti endurgreiðsla og styrkirnir frá Tækniþróunarsjóði öllu fyrir Nox Medical”. Pétur Már hefur ennfremur bent á að rekstur félagsins hefur skilað til baka margfaldri upphæð í ríkissjóð en sem nemur þeirri fjárhæð sem félagið hefur fengið í formi beinna eða óbeinna styrkja af opinberu fé til nýsköpunar og þróunar.Breytingar á styrkjakerfi TÞS Styrkir til hagnýtra rannsóknarverkefna og Fræ eru nýir styrkjaflokkar. Á haustmisseri var einnig boðið upp á nýja fyrirtækjastyrki í samræmi við nýja stefnumótun sem innleidd var á síðasta ári, það eru flokkarnir Sproti, Vöxtur og Sprettur, auk markaðsstyrkja. Sproti kemur í stað frumherjastyrkja og Vöxtur í stað verkefnisstyrkja. Sprettur er öndvegisstyrkur innan Vaxtar. Í byrjun árs hlutu líftæknifyrirtækið Oculis og hjólaframleiðandinn Lauf forks öndvegisstyrki Tækniþróunarsjóðs. Hluti stefnumótunarinnar fólst m.a. í að stuðla að aukinni nýliðun og þekkingaryfirfærslu úr háskólum og stofnunum yfir í atvinnulíf. Undirbúningur að nýrri áhrifamatsskýrslu er hafinn fyrir styrkárin 2009-2013 og stefnt er að því að gefa hana út á seinni hluta 2017.Umfang TÞS Árið 2016 hafði sjóðurinn 2.347 m.kr. til umráða, sem var hækkun um 975 m.kr. frá árinu á undan. Umsóknum fjölgaði um 75% á milli 2015 og 2016. Aukninguna má skýra með fjölgun styrktarflokka á árinu og að umsóknir í Sprota voru um tvöfalt fleiri en undanfarin misseri í eldri styrkjaflokkinn Frumherjastyrk. Í heildina var úthlutað 1.338 m.kr. til nýrra verkefna og 933 m.kr. til framhaldsverkefna eða samtals 2.271 m.kr.Höfundur er stjórnarformaður Tækniþróunarsjóðs Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Hrund Gunnsteinsdóttir Mest lesið Líf eftir afplánun Eva Sóley Kristjánsdóttir Skoðun Ég hef… Karólína Helga Símonardóttir Skoðun Þjónn, það er bakslag í beinasoðinu mínu Hlédís Maren Guðmundsdóttir Skoðun Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir Skoðun Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson Skoðun Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson Skoðun Fáni okkar allra Hörður Lárusson Skoðun Séríslensk hávaxtastefna Sigurjón Þórðarson Skoðun Bætum fleiri stólum við borðið Ingibjörg Lilja Þórmundsdóttir Skoðun Mér var sagt að þegja á meðan fréttatíminn var Haukur Brynjarsson Skoðun Skoðun Skoðun Skuggahliðar á þéttingu byggðar Þórarinn Hjaltason skrifar Skoðun Er ofbeldi gagnvart eldri borgurum vandamál á Íslandi? Björn Snæbjörnsson,Sigurður Ágúst Sigurðsson skrifar Skoðun Jöfn skipting skulda og eigna í sambúð Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Samstaða - afl sem breytir samfélaginu Heiða Björg Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Ólögleg veðmálastarfsemi á Íslandi Hákon Skúlason skrifar Skoðun Bætum fleiri stólum við borðið Ingibjörg Lilja Þórmundsdóttir skrifar Skoðun Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir skrifar Skoðun Pyrrosar sigur Helgi Tómasson skrifar Skoðun Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson skrifar Skoðun Mér var sagt að þegja á meðan fréttatíminn var Haukur Brynjarsson skrifar Skoðun Allt fyrir Brussel og Nató, hitt reddast einhvern veginn Davíð Bergmann skrifar Skoðun Forljót grá hús Hjalti Andrason skrifar Skoðun Líf eftir afplánun Eva Sóley Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Fáni okkar allra Hörður Lárusson skrifar Skoðun Séríslensk hávaxtastefna Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson skrifar Skoðun Ég hef… Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun Vísindin geta læknað krabbamein en ekki grænmetissafar og kaffistólpípur Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir,Vilborg Kolbrún Vilmundardóttir skrifar Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar Skoðun Er yfirvöldum alveg sama um fólk á bifhjólum? Njáll Gunnlaugsson skrifar Skoðun Ekki mamman í hópnum - leiðtoginn í hópnum Katrín Ásta Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Rannsóknarnefnd styrjalda Gunnar Einarsson skrifar Skoðun Börn eiga ekki heima í fangelsi Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Aðförin að einkabílnum eða bara meira frelsi? Kristín Hrefna Halldórsdóttir skrifar Skoðun Kvöld sem er ekki bara fyrir börnin Alicja Lei skrifar Skoðun Verkakonur samtímans – og nýtt skeið í kvennabaráttu! Guðrún Margrét Guðmundsdóttir,Aleksandra Leonardsdóttir skrifar Skoðun Málið er dautt (A Modest Proposal) skrifar Skoðun Femínísk utanríkisstefna: aukin samstaða og aðgerðir Guillaume Bazard skrifar Skoðun Hagsmunir flugrekstrar á Íslandi eru miklir Jóhannes Bjarni Guðmundsson skrifar Sjá meira
Jarðvegurinn fyrir nýsköpun drifna áfram af tækniþróun og vísindarannsóknum á Íslandi er vægast sagt frjór. Þar ægir saman þekkingu og hugmyndaauðgi einstaklinga úr ólíkum geirum og sérgreinum. Heimurinn er að taka gríðarlegum breytingum með tilkomu hnattvæðingar og tækniþróunar. Við erum að renna inn í skeið Fjórðu iðnbyltingarinnar þar sem við tölum ekki lengur um hraðar breytingar, heldur hröðun breytinga. Vegna þessara breytinga er ekkert svið samfélagsins undanskilið endurskoðun til að svara kalli tímans og skapa sem mannúðlegastan og sjálfbærastan farveg fyrir daginn í dag og komandi kynslóðir. Þar spila nýsköpun og tækniþróun lykilhlutverk. Í slíkum heimi er hugvitið ein helsta auðlindin.Vorfundur og uppskeruhátíð Þann 6. júní blæs Tækniþróunarsjóður til vorfundar á Kex Hostel, þar sem við fögnum nýjum styrkþegum og hlustum á áhugaverð erindi í heimi nýsköpunar og tækniþróunar. Vorúthlutun Tækniþróunarsjóðs nemur allt að 800 m.kr. að þessu sinni, en 51 fyrirtæki, stofnunum og háskólum er boðið að ganga til samninga um verkefnisstyrki. Þar að auki hafa 20 einstaklingar í styrktarflokknum Fræ hlotið undirbúningssstyrki fyrir samtals 30 m.kr. Almennum verkefnisstyrkjum er úthlutað til lögaðila. Verkefnisstjóri er ábyrgðarmaður gagnvart sjóðnum og eru konur þriðjungur þeirra. Yfir 90% lögaðila eru staðsettir á höfuðborgarsvæðinu. Ekki er gerð krafa um að styrkþegar að undirbúningsstyrkjum (Fræ) séu lögaðilar. Konur stýra þar 30% verkefna og er skiptingin eftir landshlutum hin sama.Fyrir allt atvinnulífið Tækniþróunarsjóður veitir styrki til einstaklinga, stofnana, lítilla og meðalstórra fyrirtækja á öllum sviðum íslensks atvinnulífs. Verkefnin eiga það sameiginlegt að stuðla að þróunarstarfi og rannsóknum á sviðið tækniþróunar sem miða að nýsköpun í íslensku atvinnulífi. Umsóknir í Tækniþróunarsjóð koma frá öllum sviðum samfélagsins og þurfa að uppfylla ströng umsóknarskilyrði sjóðsins. Styrkþegar koma því úr ólíkum geirum eins og matvælaiðnaði, bygginga- og mannvirkjagerð, ferðaþjónustu, upplýsingatækni, afþreyingu, menntun, menningu, efnistækni, heilbrigðis- og velferðaþjónustu, orkugeira, sjávarlíftækni, jarðvarma, listum, hönnun og svona mætti áfram telja.Vísindi og listir renna saman Calmus er væntanlegt á almennan markað á næstunni, en það fékk veglegan styrk úr sjóðnum fyrir 4 árum síðan. Calmus forritið er gott dæmi um þverfaglegt samspil listgreina, raunvísinda, upplýsingatækni og afþreyingar. Calmus er þróað í samstarfi við fjölmarga aðila, eins og Háskóla Íslands, Háskólann í Reykjavík, Listaháskólann, Háskólann í Álaborg og CCP. Tónskáldið Kjartan Ólafsson er höfundur Calmus, en Calmus-verkefnið er afsprengi doktorsverkefnis hans. Calmus er notendavænt fyrir breiðan hóp fólks sem hefur áhuga á að búa til tónlist, nýtist í kennslu og er til að mynda notað á dýnamískan hátt í tölvuleikjum.Háskólarannsóknir verða að alþjóðlegum fyrirtækjum Oculis ehf. var eitt tveggja fyrirtækja sem fékk öndvegisstyrk Tækniþróunarsjóðs í byrjun þessa árs. Oculis er nýsköpunarfyrirtæki sem vinnur að þróun nýrra augnlyfja í formi augndropa, byggt á einkaleyfavarinni tækni félagsins. Augndroparnir koma í stað augnástungu til að meðhöndla sjúkdóma í afturhluta augans og efla þannig töluvert aðgengi að slíkum augnlyfjum. Áætlað er að aðeins um tvær milljónir þeirra 25 milljóna manna sem þjást af sykursýkistengdum sjónhimnubjúg fái lyf við hæfi, m.a. vegna skorts á aðgengi að sérhæfðum augnlæknum með sprautuaðstöðu. Oculis á rætur að rekja til lyfjafræðideildar Háskóla Íslands og Landspítalans, og er hugvit prófessoranna Þorsteins Loftssonar og Einars Stefánssonar. Oculis var stofnað árið 2003 og er dæmi um grunnrannsóknarverkefni úr háskóla sem verður að nýsköpunarfyrirtæki.Sókn á alþjóðlegan markað og - þekkingarsamfélag Tækniþróunarsjóður styður íslenska frumkvöðla og nýsköpunarfyrirtæki þeirra til að sækja á alþjóðlega markaði og í alþjóðlegt samstarf, samkvæmt stefnu Vísinda- og tækniráðs. Má þar nefna á sviði fiskveiða og vinnslu sjávarafurða, fiskeldis, sjávarlíftækni, jarðvarmaorku og efnistækni. Íslensk fyrirtæki eru að ná mjög góðum árangri í samanburði við önnur lönd í rammaáætlun Evrópusambandsins sem kallast Horizon 2020. Sérstaklega er það í nýsköpun á sviði orku, eða jarðvarma. Þá má einnig geta þess að í styrktaráætlun Evrópusambandsins, fyrir lítil og meðalstór fyrirtæki, hefur 21 fyrirtæki hlotið styrk í svokallaðan fasa 1 og tvö fyrirtæki í fasa 2. Fasi 1 er undirbúningsstyrkur en Fasi 2 er upp á 1,5-2,5 milljónir Evra. Flest þessara fyrirtækja hafa fengið styrk úr Tækniþróunarsjóði.Margföldunaráhrif nýsköpunarstyrkja Nox Medical hannar, þróar og framleiðir svefngreiningartæki og hlaut útflutningsverðlaun forseta Íslands í maí 2016 og styrk úr Fasa 2 í Horizon 2020. Þar starfa 50 manns og veltan á annan milljarð króna, en útflutningur er 99% af tekjum félagsins. Í viðtali í Kjarnanum benti Pétur Már Halldórsson, framkvæmdarstjóri Nox Medical, á að ,,á upphafsmetrunum skipti endurgreiðsla og styrkirnir frá Tækniþróunarsjóði öllu fyrir Nox Medical”. Pétur Már hefur ennfremur bent á að rekstur félagsins hefur skilað til baka margfaldri upphæð í ríkissjóð en sem nemur þeirri fjárhæð sem félagið hefur fengið í formi beinna eða óbeinna styrkja af opinberu fé til nýsköpunar og þróunar.Breytingar á styrkjakerfi TÞS Styrkir til hagnýtra rannsóknarverkefna og Fræ eru nýir styrkjaflokkar. Á haustmisseri var einnig boðið upp á nýja fyrirtækjastyrki í samræmi við nýja stefnumótun sem innleidd var á síðasta ári, það eru flokkarnir Sproti, Vöxtur og Sprettur, auk markaðsstyrkja. Sproti kemur í stað frumherjastyrkja og Vöxtur í stað verkefnisstyrkja. Sprettur er öndvegisstyrkur innan Vaxtar. Í byrjun árs hlutu líftæknifyrirtækið Oculis og hjólaframleiðandinn Lauf forks öndvegisstyrki Tækniþróunarsjóðs. Hluti stefnumótunarinnar fólst m.a. í að stuðla að aukinni nýliðun og þekkingaryfirfærslu úr háskólum og stofnunum yfir í atvinnulíf. Undirbúningur að nýrri áhrifamatsskýrslu er hafinn fyrir styrkárin 2009-2013 og stefnt er að því að gefa hana út á seinni hluta 2017.Umfang TÞS Árið 2016 hafði sjóðurinn 2.347 m.kr. til umráða, sem var hækkun um 975 m.kr. frá árinu á undan. Umsóknum fjölgaði um 75% á milli 2015 og 2016. Aukninguna má skýra með fjölgun styrktarflokka á árinu og að umsóknir í Sprota voru um tvöfalt fleiri en undanfarin misseri í eldri styrkjaflokkinn Frumherjastyrk. Í heildina var úthlutað 1.338 m.kr. til nýrra verkefna og 933 m.kr. til framhaldsverkefna eða samtals 2.271 m.kr.Höfundur er stjórnarformaður Tækniþróunarsjóðs
Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir Skoðun
Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson Skoðun
Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson Skoðun
Skoðun Er ofbeldi gagnvart eldri borgurum vandamál á Íslandi? Björn Snæbjörnsson,Sigurður Ágúst Sigurðsson skrifar
Skoðun Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir skrifar
Skoðun Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson skrifar
Skoðun Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson skrifar
Skoðun Vísindin geta læknað krabbamein en ekki grænmetissafar og kaffistólpípur Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir,Vilborg Kolbrún Vilmundardóttir skrifar
Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar
Skoðun Verkakonur samtímans – og nýtt skeið í kvennabaráttu! Guðrún Margrét Guðmundsdóttir,Aleksandra Leonardsdóttir skrifar
Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir Skoðun
Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson Skoðun
Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson Skoðun