Segir refsistefnu yfirvalda koma verst niður á veikasta hópnum Aðalheiður Ámundadóttir skrifar 4. apríl 2018 06:00 Skaðaminnkunarverkefni Rauða krossins, Frú Ragnheiður, hefur verið starfrækt í Reykjavík um nokkurra ára skeið. Vísir/Anton „Á meðan við erum föst í því að refsa og banna og þurfum alltaf að taka afstöðu til þess hvort þetta er rétt eða rangt, þá náum við aldrei lengra,“ segir Svala Jóhannesdóttir, verkefnastjóri hjá Frú Ragnheiði. Hún gagnrýnir nálgun annarra yfirvalda á vandann sem fylgir ofneyslu lyfseðilsskyldra lyfja sem ganga kaupum og sölum á svörtum markaði. Svala segir nauðsynlegt að yfirvöld komist út úr því að byggja áherslu sína á siðferðislögmálum um rétt og rangt. „Við getum gert mun betur en þurfum miklu meiri faglegri vinnu.“ Hún segir það ekki hafa skilað árangri hjá þeim sem eru háðir lyfjunum að reyna að takmarka framboð þessara lyfja á hinum ólöglega markaði, enda muni sá hópur sem hefur þróað með sér fíknivanda og er orðinn háður þessum efnum, ekki hætta þótt aðgengið verði erfiðara. „Þegar Embætti landlæknis fer í átak gegn framboði lyfseðilsskyldra lyfja á ólöglega markaðinum, þá breytir það ekki eftirspurninni þótt framboðið minnki. En verðið hækkar hins vegar,“ segir Svala og tekur sem dæmi að verð á morfínskyldum lyfjum á ólöglega markaðinum hafi tvöfaldast á einu og hálfu ári og notandi sem var að greiða 4.000 kr. fyrir eina töflu af Contalgin, greiði 8.000 krónur fyrir hana í dag. Hún segir aðgerðir yfirvalda geti með þessu móti komið gríðarlega hart niður á veikasta hópnum sem fjármagni notkun sína með þjófnaði; innbrotum í bíla og fyrirtæki og með kynlífsþjónustu sem hún segir að sé mjög vaxandi fjármögnunarleið. Ef stemma eigi stigu við þessum vanda þurfi að hugsa aðgerðirnar heildrænt og hver áhrif þeirra geti orðið hjá þeim hópum sem málið varðar og þetta eru mismunandi hópar. „Það hefði verið eðlilegast að samkeyra svona átak með inngripum til að reyna að koma í veg fyrir þessi neikvæðu áhrif á veikasta fólkið. Til dæmis með því að bjóða upp á viðhaldsmeðferð út frá skaða¬minnkun.“ Skaðaminnkandi viðhaldsmeðferð myndi tryggja notendum, sem ánetjast hafa morfínskyldum lyfjum, öruggari og heilsusamlegri lífsskilyrði, ákveðið jafnvægi í sínu daglega lífi og tækifæri til að lifa við mannlega reisn innan ramma laganna í stað þess að þurfa stanslaust að vera að búa til fjármagn til að eiga fyrir næsta lyfjaskammti. „Einstaklingar sem eru háðir þessum lyfjum skilja ekki af hverju, eftir allan þennan tíma, þeir geta ekki bara fengið lyfið. Þeir myndu þá mæta í sértæka heilbrigðisþjónsutu sem ynni út frá hugmyndafræði skaðaminnkunar , fá lyfið og nota það á staðnum í læknisfræðilegum tilgangi.”Rosaleg sorg í hópnum Aðspurð segir Svala skjólstæðinga Frú Ragnhildar upplifa ákveðið virðingarleysi frá stjórnvöldum og mörgum líði eins öllum sé sama um þau. Alltaf komi nýjar reglugerðir sem geri þeim lífið erfiðara. Hún bendir á að margir hafi verið notendur í áratugi og hafi alla tíð neyðst til að kaupa efnin á ólöglega markaðinum. Fæsta langi hins vegar að tilheyra þeim heimi. „Svo er mikil sorg í hópnum. það eru svo margir búnir að missa ástvini sína og félaga meðal annars úr ofskömmtun. Og þeirra sorg er heldur ekki samfélagslega viðurkennd af því þau eru í neyslu,“ segir Svala og bætir við að öll áföll eins og að missa vini, auki líkur á að fólk noti meiri vímuefni til að deyfa sársaukann. Svala nefnir fleiri inngrip til skaða¬minnkunar og leggur mikla áherslu á upplýsingaflæði. Landlæknisembættið þurfi að upplýsa þá sem þjónusti notendur um hvað er að mælast í blóði þeirra sem látast af ofskömmtun eða koma á bráðadeild eitrana af vímuefnum. Þá væri hægt að bregðast við með gagnreyndum aðferðum til að draga úr hættu á að fólk deyi. „Ef við viljum halda fólki á lífi þurfum við að skoða hvers vegna það er að ofskammta; hvað liggur þarna að baki og hvaða inngrip hafa sýnt árangur annars staðar.“ Svala minnir á að það eru notendur sjálfir sem oftast eru fyrstir á vettvang ef um ofskömmtun er að ræða. Notendur þurfi þjálfun í endurlífgun og þeir þurfa upplýsingar um lífshættuleg efni sem gætu verið i umferð. Þá nefnir Svala sérstaklega lyfið Naloxone sem verið hafi í umræðunni að undanförnu, en notendur hafa lagt áherslu á að hafa aðgang að þessu mótefni gegn ofskömmtun morfínskyldra lyfja til að geta bjargað lífi félaga sinna komi til ofskömmtunar. Einungis heilbrigðistarfsfólk og sjúkraflutningamenn hafi aðgang að þessu lyfi en unnt væri að bjarga lífi margra ef bæði notendurnir sjálfir og aðrir sem líklegir eru til að koma fyrstir á vettvang hafi aðgang að lyfinu.Fréttin hefur verið uppfærð. Birtist í Fréttablaðinu Heilbrigðismál Tengdar fréttir Aðsókn í Frú Ragnheiði eykst stöðugt og kostnaðurinn líka Sífellt fleiri leita þjónustu Frú Ragnheiðar eftir hreinum sprautunálum og öðrum heilbrigðisvörum. Kostnaðurinn eykst og útlit er fyrir að hann fari tvær til þrjár milljónir fram yfir áætlanir. 4. október 2017 06:00 Aukin harka á götunni: Fólk leiðist frekar út í kynlífsvinnu og glæpi Erfiðara er að bjarga sér um gististað og morfínskyld lyf hafa tvöfaldast í verði. Um fimm hundruð manns nota vímuefni í æð og til að bjarga sér um efni og húsaskjól hafa fleiri leiðst út í kynlífsvinnu, innbrot og aðra glæpi. 6. desember 2017 20:00 Brýn þörf fyrir neyslurými í Reykjavík Hjúkrunarfræðingar sem hafa unnið með vímuefnaneytendum sem sprauta sig segja brýnt að opnað verði neyslurými í Reykjavík til að þjónusta þennan jaðarsetta hóp. Mjög góð reynsla er af neyslurýmum erlendis og dauðsföll vegna ofnotkunar þekkjast ekki í slíkum rýmum. 15. janúar 2018 19:15 Mest lesið Elduðu úti, óðu yfir vaktstjórann og fylltu matsalinn Innlent Létu Staðarskála ekki duga og tóku yfir pitsustað Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Tálbeitan var með einkabílstjóra og gisti á Edition Innlent Bauð leyniupptökur af spillingu í nafni ísraelsks njósnafyrirtækis Innlent Sagði að Þórdís myndi undirrita vegna tengsla Bjarna við Hval Innlent „Ásakanir Jóns Gunnarssonar eru rangar“ Innlent Ekki púað á Snorra Innlent Hátt í 400 kynlífsmyndböndum lekið í mögulegu samsæri Erlent „Ásakanir Svandísar í minn garð eru lygi frá rótum“ Innlent Fleiri fréttir Sóttvarnaraðgerðir „aldeilis ekki“ meiri en í Svíþjóð Bíll festist eftir aurskriðu við Dýrafjarðargöng Létu Staðarskála ekki duga og tóku yfir pitsustað Hrafnar opna lokaðan póstkassa eins og ekkert sé Fyrrverandi félagsmálaráðherra eigi eftir að svara í máli Yazans Hafi ekki sakað blaðamenn um hleranir: „Ég sagði það ekki og hef hvergi sagt það“ „Gæsahúð, án gríns“ Sagði að Þórdís myndi undirrita vegna tengsla Bjarna við Hval Leynilegar upptökur og hrafnar sem tæta í sig reikninga fólks Í gæsluvarðhald vegna alvarlegra ofbeldisbrota í Hafnarfirði Bauð leyniupptökur af spillingu í nafni ísraelsks njósnafyrirtækis Bein útsending: Tekist á um samgöngur í Norðvesturkjördæmi Hafa tilkynnt E. coli veikindin til Sjóvá Ók á sjö kindur og drap þær Ekki púað á Snorra „Ásakanir Svandísar í minn garð eru lygi frá rótum“ „Ásakanir Jóns Gunnarssonar eru rangar“ Elduðu úti, óðu yfir vaktstjórann og fylltu matsalinn Nauðsynlegt að sameinast um aðgerðir í jafnréttismálum Tálbeita á Edition og vegklæðning flettist af í Öxnadal Bein útsending: Heimsþing kvenleiðtoga Settur forstjóri skipaður forstjóri Sautján sóttu um embætti skrifstofustjóra fjármála Pallborðið: Hvaða lausnir bjóða flokkarnir? Fimm prósent segja innflytjendamálin mikilvægust Verðlaunuð fyrir að berjast gegn slúðri Tveir af fimm telja hvalveiðar veikja stöðu Íslands í alþjóðlegum viðskiptum Ósammála því að skoðanakannanir séu ekki nákvæmar Óvenju margar bilanir í götulýsingu í Kópavogbæ Tálbeitan var með einkabílstjóra og gisti á Edition Sjá meira
„Á meðan við erum föst í því að refsa og banna og þurfum alltaf að taka afstöðu til þess hvort þetta er rétt eða rangt, þá náum við aldrei lengra,“ segir Svala Jóhannesdóttir, verkefnastjóri hjá Frú Ragnheiði. Hún gagnrýnir nálgun annarra yfirvalda á vandann sem fylgir ofneyslu lyfseðilsskyldra lyfja sem ganga kaupum og sölum á svörtum markaði. Svala segir nauðsynlegt að yfirvöld komist út úr því að byggja áherslu sína á siðferðislögmálum um rétt og rangt. „Við getum gert mun betur en þurfum miklu meiri faglegri vinnu.“ Hún segir það ekki hafa skilað árangri hjá þeim sem eru háðir lyfjunum að reyna að takmarka framboð þessara lyfja á hinum ólöglega markaði, enda muni sá hópur sem hefur þróað með sér fíknivanda og er orðinn háður þessum efnum, ekki hætta þótt aðgengið verði erfiðara. „Þegar Embætti landlæknis fer í átak gegn framboði lyfseðilsskyldra lyfja á ólöglega markaðinum, þá breytir það ekki eftirspurninni þótt framboðið minnki. En verðið hækkar hins vegar,“ segir Svala og tekur sem dæmi að verð á morfínskyldum lyfjum á ólöglega markaðinum hafi tvöfaldast á einu og hálfu ári og notandi sem var að greiða 4.000 kr. fyrir eina töflu af Contalgin, greiði 8.000 krónur fyrir hana í dag. Hún segir aðgerðir yfirvalda geti með þessu móti komið gríðarlega hart niður á veikasta hópnum sem fjármagni notkun sína með þjófnaði; innbrotum í bíla og fyrirtæki og með kynlífsþjónustu sem hún segir að sé mjög vaxandi fjármögnunarleið. Ef stemma eigi stigu við þessum vanda þurfi að hugsa aðgerðirnar heildrænt og hver áhrif þeirra geti orðið hjá þeim hópum sem málið varðar og þetta eru mismunandi hópar. „Það hefði verið eðlilegast að samkeyra svona átak með inngripum til að reyna að koma í veg fyrir þessi neikvæðu áhrif á veikasta fólkið. Til dæmis með því að bjóða upp á viðhaldsmeðferð út frá skaða¬minnkun.“ Skaðaminnkandi viðhaldsmeðferð myndi tryggja notendum, sem ánetjast hafa morfínskyldum lyfjum, öruggari og heilsusamlegri lífsskilyrði, ákveðið jafnvægi í sínu daglega lífi og tækifæri til að lifa við mannlega reisn innan ramma laganna í stað þess að þurfa stanslaust að vera að búa til fjármagn til að eiga fyrir næsta lyfjaskammti. „Einstaklingar sem eru háðir þessum lyfjum skilja ekki af hverju, eftir allan þennan tíma, þeir geta ekki bara fengið lyfið. Þeir myndu þá mæta í sértæka heilbrigðisþjónsutu sem ynni út frá hugmyndafræði skaðaminnkunar , fá lyfið og nota það á staðnum í læknisfræðilegum tilgangi.”Rosaleg sorg í hópnum Aðspurð segir Svala skjólstæðinga Frú Ragnhildar upplifa ákveðið virðingarleysi frá stjórnvöldum og mörgum líði eins öllum sé sama um þau. Alltaf komi nýjar reglugerðir sem geri þeim lífið erfiðara. Hún bendir á að margir hafi verið notendur í áratugi og hafi alla tíð neyðst til að kaupa efnin á ólöglega markaðinum. Fæsta langi hins vegar að tilheyra þeim heimi. „Svo er mikil sorg í hópnum. það eru svo margir búnir að missa ástvini sína og félaga meðal annars úr ofskömmtun. Og þeirra sorg er heldur ekki samfélagslega viðurkennd af því þau eru í neyslu,“ segir Svala og bætir við að öll áföll eins og að missa vini, auki líkur á að fólk noti meiri vímuefni til að deyfa sársaukann. Svala nefnir fleiri inngrip til skaða¬minnkunar og leggur mikla áherslu á upplýsingaflæði. Landlæknisembættið þurfi að upplýsa þá sem þjónusti notendur um hvað er að mælast í blóði þeirra sem látast af ofskömmtun eða koma á bráðadeild eitrana af vímuefnum. Þá væri hægt að bregðast við með gagnreyndum aðferðum til að draga úr hættu á að fólk deyi. „Ef við viljum halda fólki á lífi þurfum við að skoða hvers vegna það er að ofskammta; hvað liggur þarna að baki og hvaða inngrip hafa sýnt árangur annars staðar.“ Svala minnir á að það eru notendur sjálfir sem oftast eru fyrstir á vettvang ef um ofskömmtun er að ræða. Notendur þurfi þjálfun í endurlífgun og þeir þurfa upplýsingar um lífshættuleg efni sem gætu verið i umferð. Þá nefnir Svala sérstaklega lyfið Naloxone sem verið hafi í umræðunni að undanförnu, en notendur hafa lagt áherslu á að hafa aðgang að þessu mótefni gegn ofskömmtun morfínskyldra lyfja til að geta bjargað lífi félaga sinna komi til ofskömmtunar. Einungis heilbrigðistarfsfólk og sjúkraflutningamenn hafi aðgang að þessu lyfi en unnt væri að bjarga lífi margra ef bæði notendurnir sjálfir og aðrir sem líklegir eru til að koma fyrstir á vettvang hafi aðgang að lyfinu.Fréttin hefur verið uppfærð.
Birtist í Fréttablaðinu Heilbrigðismál Tengdar fréttir Aðsókn í Frú Ragnheiði eykst stöðugt og kostnaðurinn líka Sífellt fleiri leita þjónustu Frú Ragnheiðar eftir hreinum sprautunálum og öðrum heilbrigðisvörum. Kostnaðurinn eykst og útlit er fyrir að hann fari tvær til þrjár milljónir fram yfir áætlanir. 4. október 2017 06:00 Aukin harka á götunni: Fólk leiðist frekar út í kynlífsvinnu og glæpi Erfiðara er að bjarga sér um gististað og morfínskyld lyf hafa tvöfaldast í verði. Um fimm hundruð manns nota vímuefni í æð og til að bjarga sér um efni og húsaskjól hafa fleiri leiðst út í kynlífsvinnu, innbrot og aðra glæpi. 6. desember 2017 20:00 Brýn þörf fyrir neyslurými í Reykjavík Hjúkrunarfræðingar sem hafa unnið með vímuefnaneytendum sem sprauta sig segja brýnt að opnað verði neyslurými í Reykjavík til að þjónusta þennan jaðarsetta hóp. Mjög góð reynsla er af neyslurýmum erlendis og dauðsföll vegna ofnotkunar þekkjast ekki í slíkum rýmum. 15. janúar 2018 19:15 Mest lesið Elduðu úti, óðu yfir vaktstjórann og fylltu matsalinn Innlent Létu Staðarskála ekki duga og tóku yfir pitsustað Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Tálbeitan var með einkabílstjóra og gisti á Edition Innlent Bauð leyniupptökur af spillingu í nafni ísraelsks njósnafyrirtækis Innlent Sagði að Þórdís myndi undirrita vegna tengsla Bjarna við Hval Innlent „Ásakanir Jóns Gunnarssonar eru rangar“ Innlent Ekki púað á Snorra Innlent Hátt í 400 kynlífsmyndböndum lekið í mögulegu samsæri Erlent „Ásakanir Svandísar í minn garð eru lygi frá rótum“ Innlent Fleiri fréttir Sóttvarnaraðgerðir „aldeilis ekki“ meiri en í Svíþjóð Bíll festist eftir aurskriðu við Dýrafjarðargöng Létu Staðarskála ekki duga og tóku yfir pitsustað Hrafnar opna lokaðan póstkassa eins og ekkert sé Fyrrverandi félagsmálaráðherra eigi eftir að svara í máli Yazans Hafi ekki sakað blaðamenn um hleranir: „Ég sagði það ekki og hef hvergi sagt það“ „Gæsahúð, án gríns“ Sagði að Þórdís myndi undirrita vegna tengsla Bjarna við Hval Leynilegar upptökur og hrafnar sem tæta í sig reikninga fólks Í gæsluvarðhald vegna alvarlegra ofbeldisbrota í Hafnarfirði Bauð leyniupptökur af spillingu í nafni ísraelsks njósnafyrirtækis Bein útsending: Tekist á um samgöngur í Norðvesturkjördæmi Hafa tilkynnt E. coli veikindin til Sjóvá Ók á sjö kindur og drap þær Ekki púað á Snorra „Ásakanir Svandísar í minn garð eru lygi frá rótum“ „Ásakanir Jóns Gunnarssonar eru rangar“ Elduðu úti, óðu yfir vaktstjórann og fylltu matsalinn Nauðsynlegt að sameinast um aðgerðir í jafnréttismálum Tálbeita á Edition og vegklæðning flettist af í Öxnadal Bein útsending: Heimsþing kvenleiðtoga Settur forstjóri skipaður forstjóri Sautján sóttu um embætti skrifstofustjóra fjármála Pallborðið: Hvaða lausnir bjóða flokkarnir? Fimm prósent segja innflytjendamálin mikilvægust Verðlaunuð fyrir að berjast gegn slúðri Tveir af fimm telja hvalveiðar veikja stöðu Íslands í alþjóðlegum viðskiptum Ósammála því að skoðanakannanir séu ekki nákvæmar Óvenju margar bilanir í götulýsingu í Kópavogbæ Tálbeitan var með einkabílstjóra og gisti á Edition Sjá meira
Aðsókn í Frú Ragnheiði eykst stöðugt og kostnaðurinn líka Sífellt fleiri leita þjónustu Frú Ragnheiðar eftir hreinum sprautunálum og öðrum heilbrigðisvörum. Kostnaðurinn eykst og útlit er fyrir að hann fari tvær til þrjár milljónir fram yfir áætlanir. 4. október 2017 06:00
Aukin harka á götunni: Fólk leiðist frekar út í kynlífsvinnu og glæpi Erfiðara er að bjarga sér um gististað og morfínskyld lyf hafa tvöfaldast í verði. Um fimm hundruð manns nota vímuefni í æð og til að bjarga sér um efni og húsaskjól hafa fleiri leiðst út í kynlífsvinnu, innbrot og aðra glæpi. 6. desember 2017 20:00
Brýn þörf fyrir neyslurými í Reykjavík Hjúkrunarfræðingar sem hafa unnið með vímuefnaneytendum sem sprauta sig segja brýnt að opnað verði neyslurými í Reykjavík til að þjónusta þennan jaðarsetta hóp. Mjög góð reynsla er af neyslurýmum erlendis og dauðsföll vegna ofnotkunar þekkjast ekki í slíkum rýmum. 15. janúar 2018 19:15