Stóru bankarnir vilja að Kvika banki lúti sömu reglum og þeir

Stóru íslensku viðskiptabankarnir telja mikilvægt að fyrirhuguð lagasetning, sem ætlað er að takmarka áhættu innistæðueigenda og ríkissjóðs af fjárfestingarbankastarfemi, nái einnig yfir Kviku banka. Kvika skeri sig úr hvað varðar umfang fjárfestingarbankastarfsemi og reynslan sýni að gríðarlegt tjón geti hlotist af fjármálafyrirtækjum sem ekki teljast kerfislega mikilvæg.

„Það er óhætt að fullyrða að það sé háskaleikur að skapa slíkt ójafnvægi á innlendum fjármálamarkaði, skekkja samkeppnisstöðu og skapa um leið nýjan freistnivanda. Slíkt fyrirkomulag á sér enga fyrirmynd erlendis frá,“ segir í umsögn Arion banka um áformin.

Fjármálaráðuneytið hefur birt áform um ný lög sem byggja á tillögu í hvítbók um framtíðarsýn fyrir fjármálakerfið og bera yfirskriftina „Varnarlína um hlutfall fjárfestingarbankastarfsemi“.

Áformað er að takmarka stöðutöku bankanna þannig að eiginfjárþörf vegna hennar megi ekki vera umfram 15 prósent af eiginfjárgrunni þeirra. Lagasetningunni er þannig ætlað að takmarka áhættu innistæðueigenda og ríkissjóðs af fjárfestingarbankastarfsemi viðskiptabanka. Samkvæmt áformunum yrðu lögin þó takmörkuð við kerfislega mikilvægar innlánsstofnanir en Kvika banki fellur ekki í þann flokk.

„Miðað við kynnt áform mun sá viðskiptabanki sem sker sig úr hvað varðar hátt hlutfall fjárfestingarstarfsemi vera undanskilinn reglunum en eins og kunnugt er hefur sá sami banki verið í mikilli sókn við söfnun innlána. Skoða þarf vandlega hvort ekki sé verið að skapa nýja áhættu með slíkri nálgun,“ segir í umsögn Arion banka.

Vísar bankinn til þess að á fyrri hluta árs hóf Kvika að bjóða sparnaðarreikninga fyrir einstaklinga sem þá báru betri vexti en sambærilegir reikningar hjá hinum viðskiptabönkunum. Rúmum tveimur mánuðum síðar höfðu safnast 10 milljarðar króna á innlánsreikninga Kviku banka.

Arion banki bendir á að áformin samræmist á engan hátt markmiði reglnanna um að takmarka áhættu innistæðueigenda og ríkis.

„Reynslan sýnir að gríðarlegt tjón getur hlotist af fjármálafyrirtækjum sem ekki teljast kerfislega mikilvæg og má í því sambandi nefna tjón ríkissjóðs af Sparisjóði Keflavíkur. Einnig sýnir reynslan að mikið tjón getur hlotist af keðjuverkandi áhrifum af falli fjármálafyrirtækjanna sem ekki teljast kerfislega mikilvæg og má þar nefna Lehman Brothers í Bandaríkjunum,“ segir í umsögn bankans.

Íslandsbanki tekur í sama streng og gerir athugasemdir við að takmarkanirnar eigi ekki við alla viðskiptabanka landsins.

„Áformaðar takmarkanir myndu þannig ekki taka til þess viðskiptabanka sem í dag höfðar sérstaklega til neytenda með tilboðum um háa innlánsvexti og er jafnframt sá banki sem hefur hlutfallslega umfangsmestu fjárfestingarbankastarfsemina. Er tryggt að sú löggjöf sem áformum er lýst um tryggi hag þeirra innlánseigenda nægilega? Gæti falist í því dulin áhætta fyrir ríkissjóð?“

Þá kemur fram í umsögn Arion banka að lögin muni líklega hafa neikvæð áhrif á verðbréfamarkað hér á landi til framtíðar. Lögin taki til stöðu á veltubókum bankanna sem hafa síðustu árin verið stór hluti af heildarveltu á verðbréfamarkaði.

„Til að geta staðið undir hlutverki sínu þurfa eigin viðskipti banka að geta tekið stöður og haft svigrúm til að losa þær út yfir tíma. Sé þetta svigrúm skert t.d. vegna annarrar starfsemi, svo sem yfirtöku á fullnustueignum mun það hafa verulega neikvæð áhrif fyrir virkan verðbréfamarkað.“

Séríslenskar reglur rýra verðmæti bankanna

Á næstunni skilar Bankasýsla ríkisins ýtarlegri skýrslu um stöðu á bankamarkaði og tillögu um söluferli bankanna. Í umsögn Arion banka kemur fram að séríslensk regla um hámarkshlutfall geri bankann að lakari fjárfestingarkosti. Reglurnar takmarki mikilvæga þjónustuþætti og þróun fjármálafyrirtækja hér á landi til framtíðar.

„Hætt er við að séríslenskar reglur muni trufla erlenda fjárfesta, bæði við lánveitingar og aðkomu að eignarhaldi. Þannig geta séríslenskar reglur verið til trafala við fjármögnun bankanna í alþjóðlegu umhverfi. Bent er á að Arion banki er skráður á markað í Svíþjóð þar sem erlendir aðilar geta átt viðskipti með hlutabréf bankans. Séríslenskar reglur munu fyrirsjáanlega gera bankann að lakari fjárfestingarkosti,“ segir bankinn.

„Þær erlendu reglur sem tillagan virðist vísa til koma frá löndum sem teljast helstu fjármálamiðstöðvar heims, þar sem alþjóðlegir bankar hafa starfsstöðvar sínar. Eru slíka reglur þannig sniðnar að stærstu bönkum heims sem starfa á alþjóðamarkaði. Arion banka er ekki kunnugt um að nokkurs staðar í heiminum séu slíkar reglur í gildi um banka á stærð við íslensku viðskiptabankana sem þjóna fyrst og fremst heimamarkaði. Sem dæmi má nefna að hvergi á hinum Norðurlöndunum eru slíkar reglur í gildi og engin áform eru þar um slíka lagasetningu.“