Mamma, hver ert þú og hver er ég? Friðrik Agni Árnason skrifar 21. ágúst 2020 11:30 Er uppeldi, menning og umhverfi lykilatriði í mótun einstaklings? Mamma mín fannst úti á götum Bombay, fullkomlega ótengt og óþekkt ungabarn. Hún var tekin inn á munaðarleysingjahæli fyrir stúlkur rekið af kaþólskum nunnum. Henni var gefinn fæðingardagur og nafn; úr varð Maya, stúlka, fædd 28. október 1966. Maya Jill Einarsdóttir býr nú á Íslandi og hefur búið hér síðan hún var ættleidd af þýskri hjúkrunarkonu og íslenskum söngvara árið 1969. Fyrir einhverjum tíma skrifaði ég hér á sama miðil litla grein um Íslendinginn þig og Íslendinginn mig. Pistill sem óvart (eða kannski átti meðvitað) að koma af stað smá umræðu. Það er heilbrigt og gott þegar samtal mótast í samfélaginu og veldur því kannski að fólk fer að spyrja sig spurninga sem það hefur ekki gert áður. Það er nú oftast tilgangurinn líka með þessum skrifum; miðla hugleiðingum og ná til fólks. Og tekst það auðvitað misvel. Á framhaldsnótum fyrrnefnds pistils fór ég að hugsa út frá sjálfum mér ennfremur um minn bakgrunn. Ég er jú sannarlega Íslendingur. En ég er hálfur Indverji líka. Sú staðreynd er oft eitthvað sem ég reyni að ýta frá mér. Ég veit hreinlega ekki af hverju. Kannski finnst mér ég alltaf þurfa að réttmæta tilvist mína sem Íslendingur fyrir öðrum Íslendingum sem verður til þess að hinn hlutinn af mér gleymist. Barnæskan og leifar af einelti kemur upp í hugann. Það var komið öðruvísi fram við mig í sumum tilfellum og ég skynjaði sterkt að ég var alltaf aðeins öðruvísi en þeir í kringum mig. Umfjöllun um Indland fannst mér heldur ekki endilega vera jákvæð umfjöllun. Götubörn, fátækt og barnaþrælkun sem ég vildi ekki að fólk tengdi mig við. Ég var mikið umkringdur vinum sem áttu vel efnaða foreldra sem voru hreinlega Íslendingar. Ég ber það augljóslega með mér í útliti að vera ekki 100% Íslendingur. Íslenskt fólk er almennt ekki dökkt á hörund með brún augu og svart hár. Ástæða þess að ég hef í gegnum tíðina gert minna úr indversku tengslunum mín gæti verið að ég vildi bara vera eins og þeir sem voru í kringum mig þegar ég var að alast upp. Það er hinsvegar líka staðreynd að ég hef aldrei komið til Indlands og ég veit nákvæmlega ekkert um blóðtengsl móður minnar frekar en hún sjálf. Ég þekki heldur ekkert til indverskrar menningar, umhverfis eða indverskrar tilvistar yfir höfuð. Það litla sem ég þekki kemur frá matarmenningu á veitingastöðum, Bollywood tónlist og dansi. Dansinn. Það er svo eitt. Frá unga aldri hef ég dansað og enginn í fjölskyldunni hafði dansað eitthvað af viti áður. Nema kannski á sveitaböllum. En ég sjálfur veit að við ákveðinn samruna tónlistar og hreyfingar fer hjartað mitt af stað, líkaminn fer í alsælu og einstaka sinnum getur þessi samruni kallað fram tár. Það segir mér að í dansinum sæki ég í mína ástríðu. Í minn tilgang. Sem ég reyni svo eftri fremsta megni að miðla og deila með fólki. Ég spyr mig oft hvaðan þessi ástríða kemur. Því hún er svo brjálæðislega sterk. Þegar ég kemst í góða núvitund og hugleiðslu þá koma oft upp í huga mér leifturmyndir þar sem ég er staðsettur á óþekktum stað, í hofi, umkringdur fjarlægum grænum plöntum og dýralífi. Ég kemst í einhvern kjarna inn í mér sem ég þekki samt ekki. Það er ríkt í mér að spyrja spurninga og vera forvitinn. Ég hef alltaf farið mínar eigin leiðir í lífinu og er ávallt í einhverskonar endurskilgreiningu á mér sjálfum. Gæti það verið af því að það er stór hluti af mér sem ég hef ekki hugmynd um hvaðan kemur? Hve mikið lærum við frá fæðingu sem hefur áhrif á hvernig einstaklingar við svo erum og verðum? Er uppeldi, menning og umhverfi lykilatriði í mótun einstaklings? Eða eru það genin og blóðið? Hvaða blóð rennur í mér? Ég hef kannski verið of upptekinn að því að réttlæta mína menningarlegu tilvist og uppeldi að ég hef gleymt því að réttmæta mína blóðlegu tilvist. Það er er næsta skref. Að þora að standa með bakgrunni mínum, virða sögu móður minnar og hennar ferðalag. Það er ekki hægt að segjast vera í sjálfsuppgötvun ef maður lokar á hálfan hluta af heildinni. Þó er það ekki endilega að ástæðulausu sem ég hef lokað eða hundsað þennan hluta eins og ég segi hér að ofan. Umfjöllun og hegðun í samfélaginu hafa áhrif á hvernig börn hugsa, hvað þau gera og hver þau verða. Ég heiti Friðrik Agni og fæddist á Íslandi. En ég er hálfindverskur. Ég er stoltur af því. Það hefur gefið mér einkenni og styrkleika að vera öðruvísi. Það heldur mér á tánum. Og þar sem ég veit ekkert um fjölskyldutengslin mín á Indlandi verð ég ávallt forvitinn og forvitnin fjölgar spurningunum sem leiða af sér endalaust haf af mögulegum svörum. Það er dýrmætt. Hvernig ætli greinin verði til: Indverjinn ég og Indverjinn þú? Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Friðrik Agni Árnason Mest lesið Gervigreindin kolfellur á öllum prófum. Er bólan að bresta? Brynjólfur Þorvarðsson Skoðun Af hverju skiptir vökvagjöf okkur svona miklu máli? Hanna Birna Valdimarsdóttir Skoðun Falið heimsveldi Al Thani-fjölskyldunnar Finnur Th. Eiríksson Skoðun Fimm ár í feluleik Ebba Margrét Magnúsdóttir Skoðun Hér er það sem Ágúst sagði ykkur ekki Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Halldór 16.08.2025 Halldór Við styðjum Ingólf Gíslason og annað starfsfólk í akademískri sniðgöngu Elía Hörpu og Önundarbur,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Íris Ellenberger,Sjöfn Asare Skoðun Eineltið endaði með örkumlun Davíð Bergmann Skoðun Þetta þarftu að vita: 12 atriði Ágúst Ólafur Ágústsson Skoðun Ég frétti af konu Gunnhildur Sveinsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Af hverju skiptir vökvagjöf okkur svona miklu máli? Hanna Birna Valdimarsdóttir skrifar Skoðun Gervigreindin kolfellur á öllum prófum. Er bólan að bresta? Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Kerfisbundið afnám réttinda kvenna — Staða afganskra kvenna 4 árum eftir valdatöku talíbana Ólafur Elínarson,Anna Steinsen skrifar Skoðun Hér er það sem Ágúst sagði ykkur ekki Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Framtíð íslensks menntakerfis – lærum af Buffalo og leiðandi háskólum heims Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Öryggismenning – hjartað í ábyrgri ferðaþjónustu Ólína Laxdal,Sólveig Nikulásdóttir skrifar Skoðun Nýsamþykkt aðgerðaáætlun í krabbameinsmálum – aldrei mikilvægari en nú Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Falið heimsveldi Al Thani-fjölskyldunnar Finnur Th. Eiríksson skrifar Skoðun Við styðjum Ingólf Gíslason og annað starfsfólk í akademískri sniðgöngu Elía Hörpu og Önundarbur,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Íris Ellenberger,Sjöfn Asare skrifar Skoðun Hið landlæga fúsk Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Þetta þarftu að vita: 12 atriði Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Ég frétti af konu Gunnhildur Sveinsdóttir skrifar Skoðun Rangfærslur ESB-sinna leiðréttar Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Eineltið endaði með örkumlun Davíð Bergmann skrifar Skoðun Akademísk kurteisi á tímum þjóðarmorðs Finnur Ulf Dellsén skrifar Skoðun Við megum ekki tapa leiknum utan vallar Eysteinn Pétur Lárusson skrifar Skoðun Börnin heyra bara sprengjugnýinn Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Gagnslausa fólkið Þröstur Friðfinnsson skrifar Skoðun Tjáningarfrelsi Laufey Brá Jónsdóttir,Sigríður Kristín Helgadóttir,Þorvaldur Víðisson skrifar Skoðun Allt mun fara vel Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Normið á ekki síðasta orðið Katrín Íris Sigurðardóttir skrifar Skoðun Ég er eins og ég er, hvernig á ég að vera eitthvað annað? Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Við lifum á tíma fasisma Una Margrét Jónsdóttir skrifar Skoðun Örvæntingarfullir bíleigendur í frumskógi bílastæðagjalda Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Hinir miklu lýðræðissinnar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Kolefnishlutleysi eftir 15 ár? Hrafnhildur Bragadóttir,Birna Sigrún Hallsdóttir skrifar Skoðun Gleði eða ógleði? Haraldur Hrafn Guðmundsson skrifar Skoðun Tískuorð eða sjálfsögð réttindi? Vigdís Ásgeirsdóttir skrifar Skoðun Ráðherrann og illkvittnu einkaaðilarnir Freyr Ólafsson skrifar Skoðun Áttatíu ár frá Hírósíma og Nagasakí Snæbjörn Guðmundsson skrifar Sjá meira
Er uppeldi, menning og umhverfi lykilatriði í mótun einstaklings? Mamma mín fannst úti á götum Bombay, fullkomlega ótengt og óþekkt ungabarn. Hún var tekin inn á munaðarleysingjahæli fyrir stúlkur rekið af kaþólskum nunnum. Henni var gefinn fæðingardagur og nafn; úr varð Maya, stúlka, fædd 28. október 1966. Maya Jill Einarsdóttir býr nú á Íslandi og hefur búið hér síðan hún var ættleidd af þýskri hjúkrunarkonu og íslenskum söngvara árið 1969. Fyrir einhverjum tíma skrifaði ég hér á sama miðil litla grein um Íslendinginn þig og Íslendinginn mig. Pistill sem óvart (eða kannski átti meðvitað) að koma af stað smá umræðu. Það er heilbrigt og gott þegar samtal mótast í samfélaginu og veldur því kannski að fólk fer að spyrja sig spurninga sem það hefur ekki gert áður. Það er nú oftast tilgangurinn líka með þessum skrifum; miðla hugleiðingum og ná til fólks. Og tekst það auðvitað misvel. Á framhaldsnótum fyrrnefnds pistils fór ég að hugsa út frá sjálfum mér ennfremur um minn bakgrunn. Ég er jú sannarlega Íslendingur. En ég er hálfur Indverji líka. Sú staðreynd er oft eitthvað sem ég reyni að ýta frá mér. Ég veit hreinlega ekki af hverju. Kannski finnst mér ég alltaf þurfa að réttmæta tilvist mína sem Íslendingur fyrir öðrum Íslendingum sem verður til þess að hinn hlutinn af mér gleymist. Barnæskan og leifar af einelti kemur upp í hugann. Það var komið öðruvísi fram við mig í sumum tilfellum og ég skynjaði sterkt að ég var alltaf aðeins öðruvísi en þeir í kringum mig. Umfjöllun um Indland fannst mér heldur ekki endilega vera jákvæð umfjöllun. Götubörn, fátækt og barnaþrælkun sem ég vildi ekki að fólk tengdi mig við. Ég var mikið umkringdur vinum sem áttu vel efnaða foreldra sem voru hreinlega Íslendingar. Ég ber það augljóslega með mér í útliti að vera ekki 100% Íslendingur. Íslenskt fólk er almennt ekki dökkt á hörund með brún augu og svart hár. Ástæða þess að ég hef í gegnum tíðina gert minna úr indversku tengslunum mín gæti verið að ég vildi bara vera eins og þeir sem voru í kringum mig þegar ég var að alast upp. Það er hinsvegar líka staðreynd að ég hef aldrei komið til Indlands og ég veit nákvæmlega ekkert um blóðtengsl móður minnar frekar en hún sjálf. Ég þekki heldur ekkert til indverskrar menningar, umhverfis eða indverskrar tilvistar yfir höfuð. Það litla sem ég þekki kemur frá matarmenningu á veitingastöðum, Bollywood tónlist og dansi. Dansinn. Það er svo eitt. Frá unga aldri hef ég dansað og enginn í fjölskyldunni hafði dansað eitthvað af viti áður. Nema kannski á sveitaböllum. En ég sjálfur veit að við ákveðinn samruna tónlistar og hreyfingar fer hjartað mitt af stað, líkaminn fer í alsælu og einstaka sinnum getur þessi samruni kallað fram tár. Það segir mér að í dansinum sæki ég í mína ástríðu. Í minn tilgang. Sem ég reyni svo eftri fremsta megni að miðla og deila með fólki. Ég spyr mig oft hvaðan þessi ástríða kemur. Því hún er svo brjálæðislega sterk. Þegar ég kemst í góða núvitund og hugleiðslu þá koma oft upp í huga mér leifturmyndir þar sem ég er staðsettur á óþekktum stað, í hofi, umkringdur fjarlægum grænum plöntum og dýralífi. Ég kemst í einhvern kjarna inn í mér sem ég þekki samt ekki. Það er ríkt í mér að spyrja spurninga og vera forvitinn. Ég hef alltaf farið mínar eigin leiðir í lífinu og er ávallt í einhverskonar endurskilgreiningu á mér sjálfum. Gæti það verið af því að það er stór hluti af mér sem ég hef ekki hugmynd um hvaðan kemur? Hve mikið lærum við frá fæðingu sem hefur áhrif á hvernig einstaklingar við svo erum og verðum? Er uppeldi, menning og umhverfi lykilatriði í mótun einstaklings? Eða eru það genin og blóðið? Hvaða blóð rennur í mér? Ég hef kannski verið of upptekinn að því að réttlæta mína menningarlegu tilvist og uppeldi að ég hef gleymt því að réttmæta mína blóðlegu tilvist. Það er er næsta skref. Að þora að standa með bakgrunni mínum, virða sögu móður minnar og hennar ferðalag. Það er ekki hægt að segjast vera í sjálfsuppgötvun ef maður lokar á hálfan hluta af heildinni. Þó er það ekki endilega að ástæðulausu sem ég hef lokað eða hundsað þennan hluta eins og ég segi hér að ofan. Umfjöllun og hegðun í samfélaginu hafa áhrif á hvernig börn hugsa, hvað þau gera og hver þau verða. Ég heiti Friðrik Agni og fæddist á Íslandi. En ég er hálfindverskur. Ég er stoltur af því. Það hefur gefið mér einkenni og styrkleika að vera öðruvísi. Það heldur mér á tánum. Og þar sem ég veit ekkert um fjölskyldutengslin mín á Indlandi verð ég ávallt forvitinn og forvitnin fjölgar spurningunum sem leiða af sér endalaust haf af mögulegum svörum. Það er dýrmætt. Hvernig ætli greinin verði til: Indverjinn ég og Indverjinn þú?
Við styðjum Ingólf Gíslason og annað starfsfólk í akademískri sniðgöngu Elía Hörpu og Önundarbur,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Íris Ellenberger,Sjöfn Asare Skoðun
Skoðun Kerfisbundið afnám réttinda kvenna — Staða afganskra kvenna 4 árum eftir valdatöku talíbana Ólafur Elínarson,Anna Steinsen skrifar
Skoðun Framtíð íslensks menntakerfis – lærum af Buffalo og leiðandi háskólum heims Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Öryggismenning – hjartað í ábyrgri ferðaþjónustu Ólína Laxdal,Sólveig Nikulásdóttir skrifar
Skoðun Nýsamþykkt aðgerðaáætlun í krabbameinsmálum – aldrei mikilvægari en nú Halla Þorvaldsdóttir skrifar
Skoðun Við styðjum Ingólf Gíslason og annað starfsfólk í akademískri sniðgöngu Elía Hörpu og Önundarbur,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Íris Ellenberger,Sjöfn Asare skrifar
Skoðun Tjáningarfrelsi Laufey Brá Jónsdóttir,Sigríður Kristín Helgadóttir,Þorvaldur Víðisson skrifar
Skoðun Örvæntingarfullir bíleigendur í frumskógi bílastæðagjalda Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar
Við styðjum Ingólf Gíslason og annað starfsfólk í akademískri sniðgöngu Elía Hörpu og Önundarbur,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Íris Ellenberger,Sjöfn Asare Skoðun