Undirstaða hinna dreifðu byggða Magnús Skúlason skrifar 24. apríl 2020 10:00 Nytjar villtra lax- og silungsstofna er ein elsta og dýrmætasta ferðaþjónustugrein á Íslandi. Sjálfbær nýting á þessari mikilvægu náttúruauðlind hefur fært fólki til sveita tekjur og atvinnu í yfir eitthundrað ár. Byggðir hafa verið upp innviðir af miklum metnaði en jafnframt varfærni og framtíðarsýn fyrir komandi kynslóðir. Nú er þessu atvinnuöryggi ógnað með stórauknum áformum um sjókvíaeldi á laxi af norskum stofni við landið. Þegar eldislaxinn sleppur úr sjókvíunum skaðar hann með erfðablöndun villta íslenska laxastofna og dregur úr hæfileikum þeirra til að lifa af í sýnu náttúrulega umhverfi. 3.400 heimili „Nytjar villta laxa- og silungsstofna er undirstaða hinna dreifðu byggða,“ benti Einar K. Guðfinnson einu sinni á úr ræðustól á Alþingi. Nú er hann orðinn launaður talsmaður sjókvíaeldisfyrirtækjanna og fer þar fyrir þeim sem vilja engu skeyta um velferð villta íslenska laxins. Meira en 60 prósent ráðstöfunartekna hlunnindabænda í Borgarbyggð koma af laxinum og í Húnavatnssýslum er þetta hlutfall um 40 prósent. Alls eru heimili sem að nytja hina villtu stofna um 3.400 á Íslandi . Fjölmörg sumarstörf eru í kringum árnar. Í veiðifélagi Þverár, þar sem ég þekki best til, eru tæp 30 störf. Alls eru veiðifélög landsins 212 en veiðifélag er lögbundið samvinnufélag eigenda bújarða um skipulag veiða í hverju fiskihverfi, eins og segir í lögunum, til að tryggja vöxt og viðgang fiskstofna og sjálfbæra nýtingu þeirra. Kúamykja við Hörpu Ef ég myndi tæma eina haugsugu af kúamykju við hliðina á á Hörpu yrði ég sjálfsagt handjárnaður strax. Sjókvíaeldinu leyfist aftur ámóti að sturta laxaúrgangi á afmarkað svæði sem er jafnstór úrgangshrúga og Harpan. Það virðist ekki vera umhverfisráðherra til í þessu landi þegar kemur að sjókvíaeldinu. Hér ganga sumir ráðherrar erinda grímulausrar hagsmunagæslu fámennrar klíku norskra auðmanna og koma hagsmunagæslumönnum í ráð og nefndir sem fjalla um sjókvíaeldismál. Erlendir stangveiðiferðamenn á hlaðinu við Norðtungu í Borgarfirði árið 1920. Það eru gríðarlegir hagsmunir undir í þessu máli. Umhverfislega stefnir í stórslys að sturta jafnmiklum lífsmassa af úrgangi á afmarkað svæði sem mun valda óaffturkræfum áhrifum á lífríki þar sem viðkvæmar sjávarlífverur vaxa upp. Svíar hafa bannað sjókvíaelda og hyggja á umfangsmikið landeldi. Þannig yrði hag allra borgið. Umhverfissinna, veiðimanna, eldismanna og þeirra sem nýta villta laxa- og silungsstofna. Áróðursblekking Strokulaxar úr opnum sjókvíum geta auðveldlega synt mörg hundruð kílómetra. Það er allt landið undir. Ég trúi ekki öðru en að þingmenn fari að opna augun fyrir þerri vá sem að landsbyggð steðjar og okkar umhverfi. Í okkar landi eru mörg þúsund umhverfissinnar, laxveiðimenn og hlunnindabændur en ekkert stjórnarafl þorir að taka stöðu með okkur og fá mörg þúsund atkvæði. Tími er kominn að stöðva þessa firringu og koma eldinu uppá land. Sjókvíeldisfyrirtækin hafa aldrei greitt tekjuskatt á Íslandi. Þetta er af stærstum hluta í erlendri eigu og allt tal um há útflutningsverðmæti er þess vegna áróðursblekking fyrir íslenskt efnahagslíf. Þingmenn veitið okkur liðsinni! Öll ferðaþjónusta er viðkvæm, það hafa fordæmalausar aðstæður dagsins í dag kennt okkur. Sífellt fleiri fréttir spyrjast út af götum í sjókvíum. Þessi sleppifiskar menga þá villtu laxastofna sem við byggjum afkomu okkar á. Nágrannaþjóðir okkar eru í auknu mæli að stíga fram og banna sjókvíaeldi vegna skaðsemi þessa iðnaðar á lífríkið og umhverfið. Við í sveitum landsins köllum eftir þingmönnum sem vilja veita okkur liðsinni við að verja þessi efnahagslegu verðmæti okkar og náttúrulegu verðmæti allrar þjóðarinnar. Breytum rétt. Það eru fleiri kynslóðir sem ætla að búa í þessu landi. Höfundur er bóndi í Norðtungu formaður Veiðifélags Þverár. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Fiskeldi Ferðamennska á Íslandi Byggðamál Mest lesið Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir Skoðun Þingmenn auðvaldsins Karl Héðinn Kristjánsson Skoðun Af hverju er verðbólga ennþá svona há? Ólafur Margeirsson Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir Skoðun Listin að verða fullkomlega ósammála sjálfri sér á mettíma Þórður Snær Júlíusson Skoðun Rán um hábjartan dag Guðbergur Egill Eyjólfsson Skoðun Sól, sumar og símafriður: 10 ráð varðandi skjánotkun í sumarfríinu Anna Laufey Stefánsdóttir,Kristín Ólöf Grétarsdóttir,Skúli Bragi Geirdal Skoðun Verðugur bandamaður? Steinar Harðarson Skoðun Sósíalistaflokkurinn heimilislaus - hvað næst? Trausti Breiðfjörð Magnússon Skoðun Skoðun Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Listin að verða fullkomlega ósammála sjálfri sér á mettíma Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Þingmenn auðvaldsins Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Arðgreiðslur í sjávarútvegi: Staðreyndir gegn fullyrðingum Elliði Vignisson skrifar Skoðun Verðugur bandamaður? Steinar Harðarson skrifar Skoðun Við þurfum nýja sýn á stjórnmál okkar - Mamdani-sýn Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Sósíalistaflokkurinn heimilislaus - hvað næst? Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Rán um hábjartan dag Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Af hverju er verðbólga ennþá svona há? Ólafur Margeirsson skrifar Skoðun Sól, sumar og símafriður: 10 ráð varðandi skjánotkun í sumarfríinu Anna Laufey Stefánsdóttir,Kristín Ólöf Grétarsdóttir,Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun Uppbygging hjúkrunarheimila Jónína Björk Óskarsdóttir skrifar Skoðun Jafnrétti grundvallarforsenda friðar og öryggis í heiminum Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Með skynsemina að vopni Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Af hverju er ekki 100 klst. málþóf á Alþingi um alvarlega stöðu barna? Grímur Atlason skrifar Skoðun Knattspyrna kvenna í hálfa öld – þakkir til Eggerts Magnússonar Ingibjörg Hinriksdóttir skrifar Skoðun 80.000 manna klóakrennsli í Dýrafjörð í boði Arctic Fish Jón Kaldal skrifar Skoðun Malað dag eftir dag eftir dag Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Að velja friðinn fram yfir réttlætið Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Af nashyrningum og færni - hvernig sköpum við verðmæti til framtíðar? Guðrún Högnadóttir skrifar Skoðun Hvað er þetta græna? Karlinn er að spræna Jóhanna Jakobsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðisþjónusta á krossgötum? Einar Magnússon,Gunnar Alexander Ólafsson skrifar Skoðun Frestur til að skila athugasemdum við nýtt deiliskipulag Heiðmerkur að renna út Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Stjórnarandstaðan hindrar kjarabætur Rúnar Sigurjónsson skrifar Skoðun Af hverju útiloka Ísrael frá Eurovision eins og Rússland? Stefán Jón Hafstein skrifar Skoðun Lífeyrir skal fylgja launum Jónína Björk Óskarsdóttir skrifar Skoðun Fánar, tákn og blómabreiður: „Enginn bjó á Íslandi fyrr en einhver kom“ Meyvant Þórólfsson skrifar Skoðun Hvernig er staða lesblindra á Íslandi? Guðmundur S. Johnsen skrifar Sjá meira
Nytjar villtra lax- og silungsstofna er ein elsta og dýrmætasta ferðaþjónustugrein á Íslandi. Sjálfbær nýting á þessari mikilvægu náttúruauðlind hefur fært fólki til sveita tekjur og atvinnu í yfir eitthundrað ár. Byggðir hafa verið upp innviðir af miklum metnaði en jafnframt varfærni og framtíðarsýn fyrir komandi kynslóðir. Nú er þessu atvinnuöryggi ógnað með stórauknum áformum um sjókvíaeldi á laxi af norskum stofni við landið. Þegar eldislaxinn sleppur úr sjókvíunum skaðar hann með erfðablöndun villta íslenska laxastofna og dregur úr hæfileikum þeirra til að lifa af í sýnu náttúrulega umhverfi. 3.400 heimili „Nytjar villta laxa- og silungsstofna er undirstaða hinna dreifðu byggða,“ benti Einar K. Guðfinnson einu sinni á úr ræðustól á Alþingi. Nú er hann orðinn launaður talsmaður sjókvíaeldisfyrirtækjanna og fer þar fyrir þeim sem vilja engu skeyta um velferð villta íslenska laxins. Meira en 60 prósent ráðstöfunartekna hlunnindabænda í Borgarbyggð koma af laxinum og í Húnavatnssýslum er þetta hlutfall um 40 prósent. Alls eru heimili sem að nytja hina villtu stofna um 3.400 á Íslandi . Fjölmörg sumarstörf eru í kringum árnar. Í veiðifélagi Þverár, þar sem ég þekki best til, eru tæp 30 störf. Alls eru veiðifélög landsins 212 en veiðifélag er lögbundið samvinnufélag eigenda bújarða um skipulag veiða í hverju fiskihverfi, eins og segir í lögunum, til að tryggja vöxt og viðgang fiskstofna og sjálfbæra nýtingu þeirra. Kúamykja við Hörpu Ef ég myndi tæma eina haugsugu af kúamykju við hliðina á á Hörpu yrði ég sjálfsagt handjárnaður strax. Sjókvíaeldinu leyfist aftur ámóti að sturta laxaúrgangi á afmarkað svæði sem er jafnstór úrgangshrúga og Harpan. Það virðist ekki vera umhverfisráðherra til í þessu landi þegar kemur að sjókvíaeldinu. Hér ganga sumir ráðherrar erinda grímulausrar hagsmunagæslu fámennrar klíku norskra auðmanna og koma hagsmunagæslumönnum í ráð og nefndir sem fjalla um sjókvíaeldismál. Erlendir stangveiðiferðamenn á hlaðinu við Norðtungu í Borgarfirði árið 1920. Það eru gríðarlegir hagsmunir undir í þessu máli. Umhverfislega stefnir í stórslys að sturta jafnmiklum lífsmassa af úrgangi á afmarkað svæði sem mun valda óaffturkræfum áhrifum á lífríki þar sem viðkvæmar sjávarlífverur vaxa upp. Svíar hafa bannað sjókvíaelda og hyggja á umfangsmikið landeldi. Þannig yrði hag allra borgið. Umhverfissinna, veiðimanna, eldismanna og þeirra sem nýta villta laxa- og silungsstofna. Áróðursblekking Strokulaxar úr opnum sjókvíum geta auðveldlega synt mörg hundruð kílómetra. Það er allt landið undir. Ég trúi ekki öðru en að þingmenn fari að opna augun fyrir þerri vá sem að landsbyggð steðjar og okkar umhverfi. Í okkar landi eru mörg þúsund umhverfissinnar, laxveiðimenn og hlunnindabændur en ekkert stjórnarafl þorir að taka stöðu með okkur og fá mörg þúsund atkvæði. Tími er kominn að stöðva þessa firringu og koma eldinu uppá land. Sjókvíeldisfyrirtækin hafa aldrei greitt tekjuskatt á Íslandi. Þetta er af stærstum hluta í erlendri eigu og allt tal um há útflutningsverðmæti er þess vegna áróðursblekking fyrir íslenskt efnahagslíf. Þingmenn veitið okkur liðsinni! Öll ferðaþjónusta er viðkvæm, það hafa fordæmalausar aðstæður dagsins í dag kennt okkur. Sífellt fleiri fréttir spyrjast út af götum í sjókvíum. Þessi sleppifiskar menga þá villtu laxastofna sem við byggjum afkomu okkar á. Nágrannaþjóðir okkar eru í auknu mæli að stíga fram og banna sjókvíaeldi vegna skaðsemi þessa iðnaðar á lífríkið og umhverfið. Við í sveitum landsins köllum eftir þingmönnum sem vilja veita okkur liðsinni við að verja þessi efnahagslegu verðmæti okkar og náttúrulegu verðmæti allrar þjóðarinnar. Breytum rétt. Það eru fleiri kynslóðir sem ætla að búa í þessu landi. Höfundur er bóndi í Norðtungu formaður Veiðifélags Þverár.
Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir Skoðun
Sól, sumar og símafriður: 10 ráð varðandi skjánotkun í sumarfríinu Anna Laufey Stefánsdóttir,Kristín Ólöf Grétarsdóttir,Skúli Bragi Geirdal Skoðun
Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar
Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar
Skoðun Sól, sumar og símafriður: 10 ráð varðandi skjánotkun í sumarfríinu Anna Laufey Stefánsdóttir,Kristín Ólöf Grétarsdóttir,Skúli Bragi Geirdal skrifar
Skoðun Jafnrétti grundvallarforsenda friðar og öryggis í heiminum Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju er ekki 100 klst. málþóf á Alþingi um alvarlega stöðu barna? Grímur Atlason skrifar
Skoðun Knattspyrna kvenna í hálfa öld – þakkir til Eggerts Magnússonar Ingibjörg Hinriksdóttir skrifar
Skoðun Af nashyrningum og færni - hvernig sköpum við verðmæti til framtíðar? Guðrún Högnadóttir skrifar
Skoðun Frestur til að skila athugasemdum við nýtt deiliskipulag Heiðmerkur að renna út Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar
Skoðun Fánar, tákn og blómabreiður: „Enginn bjó á Íslandi fyrr en einhver kom“ Meyvant Þórólfsson skrifar
Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir Skoðun
Sól, sumar og símafriður: 10 ráð varðandi skjánotkun í sumarfríinu Anna Laufey Stefánsdóttir,Kristín Ólöf Grétarsdóttir,Skúli Bragi Geirdal Skoðun