Kosningar á Grænlandi: Innanflokksátök, erlendar fjárfestingar og stórveldakapphlaup Elín Margrét Böðvarsdóttir skrifar 5. apríl 2021 00:06 Sótt hefur verið að Kim Kielsen að undanförnu. Spennandi kosningar eru framundan á Grænlandi, einkum þegar þær eru settar í stærra samhengi við kapphlaup efnameiri þjóða um ítök á Norðurslóðum. Getty/Matthew Eisman Ný forysta grænlenska stjórnmálaflokksins Siumuts ákvað á síðustu stundu að skipta Kim Kielsen, fyrrverandi formanni flokksins og forsætisráðherra Grænlands, út sem fulltrúa flokksins í sjónvarpskappræðum sem fram fóru á föstudaginn dag í tengslum við þingkosningarnar sem fram fara á Grænlandi á þriðjudaginn. Kosningarnar fara fram í skugga samkeppni stórvelda á borð við Kína, Bandaríkin og Rússland um ítök á Norðurslóðum. Stór fjárfestingaráform eru uppi um verkefni við námugröft á Grænlandi, framkvæmd sem spilað hefur sína rullu í aðdraganda kosninganna. Erlendar stjórfjárfestingar og pólitísk átök Þegar einn stærsti fréttamiðll Grænlands, Sermitsiaq, er opnaður blasir við stærðarinnar auglýsingaborði frá ástralska fyrirtækinu Greenland Minerals Ltd. Fyrirtækið hefur í pípunum Kvanefjeld-námuverkefnið svokallaða, risavaxið fjárfestingarverkefni í námugreftri eftir verðmætum jarðefnum til útflutnings. Fjárfestar á bak við verkefnið eru langt frá því að vera aðeins ástralskir þótt fyrirtækið sé það að nafninu til. Grænlensk stjórnvöld hafa séð von um að stórframkvæmdir á borð við Kvanefjeld-verkefnið geti verið mikilvægur liður í efnahagslegri uppbyggingu þjóðarbúsins en sitt sýnist hverjum. Siumut, flokkur Kielsen forsætisráðherra, hefur stutt verkefnið á meðan einn stærsti stjórnarandstöðuflokkurinn, Inuit Ataqatigiit, leggst gegn verkefninu. Skoðanakannanir benda til þess að Inuit Ataqatigiit gæti farið með sigur í kosningunum sem gæti haft tilheyrandi afleiðingar fyrir verkefnið. Kvanefjeld-verkefnið auk annarra fyrirhugaðra námuvinnsluverkefna á Suður-Grænlandi, hafa þegar vakið athygli út fyrir landsteinana. Kínverjar hafa verið leiðandi í fjárfestingum hvað varðar slík verkefni og hefur áhugi Kínverja á svæðinu meðal annars vakið ákveðinn ugg dönsku utanríkisþjónustunnar. Innanflokksátök í miðri kosningabaráttu Mikill meirihluti grænlenska þingsins samþykkti í febrúar að boða til kosninga sem fram fara þann 6. apríl, samhliða áður boðuðum sveitarstjórnarkosningum í landinu. Flokkurinn Demokraatit sagði skilið við samsteypustjórn flokksins, Siumut og Nunatta Qitornai í byrjun febrúar sem varð til þess að eftir stóð veik minnihlutastjórn sem einungis naut stuðnings ellefu þingmanna. Mikil átök hafa verið innan Siumut, flokks Kielsens, síðustu vikur og mánuði, en Erik Jensen bolaði honum úr formannsembætti í nóvember. Kielsen fékk tölvupóst á föstudaginn frá forystu flokksins um að gerðar hafi verið breytingar sem hefðu í för með sér að hann myndi ekki taka þátt í sjónvarpskappræðunum þann dag. Ákvörðunin kom Kielsen í opna skjöldu að því er fram kemur í umfjöllun grænlenska fréttamiðilsins Sermitsiaq í dag. Kielsen kom af fjöllum „Auðvitað varð ég hissa yfir ákvörðuninni. Ef ég hefði vitað þetta fyrir fram, að ég ætti ekki að taka þátt í kappræðunum, þá hefði ég getað farið til Paamiut með strandskipinu og tekið þátt í kosningafundi þar. Nú fór ég líka á mis við tækifærið til að taka þátt í kosningafundinum í Paamiut,“ segir Kielsen í samtali við Sermitsiaq. Kielsen vísar því þó á bug að klofningur eigi sér stað innan flokksins. Nýr formaður flokksins, Erik Jensen, vildi ekki tjá sig um málið þegar eftir því var leitað en ítrekaði að kosningabaráttan snúist um að hafa betur gegn öðrum flokkum. „Okkar keppinautar eru ekki flokksfélagar okkar. Markmið okkar er að vinna hina flokkana. Ég reyni að vinna kosningarnar á vegum Siumut,“ sagði Jensen við Sermitsiaq. Grænlensku stjórnarnmálaflokkarnir Demokraatit og Samarbejdspartiet tapa fylgi samkvæmt nýjustu skoðanakönnunum. Forystufólk flokkanna kveðst ekki hafa miklar áhyggjur af niðurstöðum kannana og halda kosningabaráttu sinni áfram á lokametrunum fyrir kosningar. Grænland Norðurslóðir Fréttaskýringar Kosningar á Grænlandi Mest lesið Öryggisráðið ákveður að taka yfir Gasa-borg Erlent Keppa við Kínverja og Rússa um að koma kjarnakljúfi til tunglsins Erlent Skjálfti fannst á höfuðborgarsvæðinu Innlent Nauðsynlegt að fólk fái úrræði til að vernda sig frá djúpfölsunum Innlent Enginn handtekinn eftir hópslagsmálin Innlent Finna áhugann dvína á meðan vinir berjast og deyja á vígvellinum Innlent Sektaður fyrir að aka á 321 kílómetra hraða Erlent Gufunesmálið: „Þetta átti aldrei að fara svona“ Innlent Mun funda með Pútín þó fundur með Selenskí sé hvergi í sjónmáli Erlent „Það fer enginn lífvörður út í“ Innlent Fleiri fréttir Rússar enn að fá „samstöðustyrki“ en Úkraínumenn ekki Sektaður fyrir að aka á 321 kílómetra hraða Keppa við Kínverja og Rússa um að koma kjarnakljúfi til tunglsins Öryggisráðið ákveður að taka yfir Gasa-borg Mun funda með Pútín þó fundur með Selenskí sé hvergi í sjónmáli Flokkurinn fyrir sjálfstætt Austur-Grænland: „Flug til Íslands allt árið!“ Demókratar setja sig í stellingar fyrir forsetaframboð Neitar að hitta Pútín án Selenskís Grönduðu flugvél frá furstadæmunum og felldu fjörutíu málaliða Geislasverð Svarthöfða til sölu Liðþjálfi skaut fimm aðra hermenn Fúlsaði við þriggja forseta fundi Segja enn og aftur brotið gegn Folbigg Gefa grænt ljós á lengstu hengibrú í heimi „Fordæmalausar hörmungar“ í Frakklandi Aðeins 1,5 prósent ræktarlands enn aðgengilegt og nýtanlegt Segist eiga fund með Pútín Styttan tekin niður eftir harðar deilur um klúran barm Fimm hermenn skotnir á herstöð Tvöfaldar tolla á Indland vegna kaupa á rússneskri olíu Stefnir í kjördæmastríð í Bandaríkjunum? Nýr forseti Póllands vill draga úr áhrifum ESB Stendur í vegi rannsóknar á milljarða svikamyllu Birtist óvænt á þaki Hvíta hússins Yfir 400.000 tilkynningar um kynferðisofbeldi Hvarf fyrir tæpum þrjátíu árum og fannst í hopandi jökli Öryggismyndavélar í svefnherberginu og fyrsta útgáfa af Lolitu á skrifstofunni Minntust fórnarlambanna í Hírósíma Hættir að fjármagna þróun mRNA bóluefna Dánarorsök Ozzy Osbourne ljós Sjá meira
Kosningarnar fara fram í skugga samkeppni stórvelda á borð við Kína, Bandaríkin og Rússland um ítök á Norðurslóðum. Stór fjárfestingaráform eru uppi um verkefni við námugröft á Grænlandi, framkvæmd sem spilað hefur sína rullu í aðdraganda kosninganna. Erlendar stjórfjárfestingar og pólitísk átök Þegar einn stærsti fréttamiðll Grænlands, Sermitsiaq, er opnaður blasir við stærðarinnar auglýsingaborði frá ástralska fyrirtækinu Greenland Minerals Ltd. Fyrirtækið hefur í pípunum Kvanefjeld-námuverkefnið svokallaða, risavaxið fjárfestingarverkefni í námugreftri eftir verðmætum jarðefnum til útflutnings. Fjárfestar á bak við verkefnið eru langt frá því að vera aðeins ástralskir þótt fyrirtækið sé það að nafninu til. Grænlensk stjórnvöld hafa séð von um að stórframkvæmdir á borð við Kvanefjeld-verkefnið geti verið mikilvægur liður í efnahagslegri uppbyggingu þjóðarbúsins en sitt sýnist hverjum. Siumut, flokkur Kielsen forsætisráðherra, hefur stutt verkefnið á meðan einn stærsti stjórnarandstöðuflokkurinn, Inuit Ataqatigiit, leggst gegn verkefninu. Skoðanakannanir benda til þess að Inuit Ataqatigiit gæti farið með sigur í kosningunum sem gæti haft tilheyrandi afleiðingar fyrir verkefnið. Kvanefjeld-verkefnið auk annarra fyrirhugaðra námuvinnsluverkefna á Suður-Grænlandi, hafa þegar vakið athygli út fyrir landsteinana. Kínverjar hafa verið leiðandi í fjárfestingum hvað varðar slík verkefni og hefur áhugi Kínverja á svæðinu meðal annars vakið ákveðinn ugg dönsku utanríkisþjónustunnar. Innanflokksátök í miðri kosningabaráttu Mikill meirihluti grænlenska þingsins samþykkti í febrúar að boða til kosninga sem fram fara þann 6. apríl, samhliða áður boðuðum sveitarstjórnarkosningum í landinu. Flokkurinn Demokraatit sagði skilið við samsteypustjórn flokksins, Siumut og Nunatta Qitornai í byrjun febrúar sem varð til þess að eftir stóð veik minnihlutastjórn sem einungis naut stuðnings ellefu þingmanna. Mikil átök hafa verið innan Siumut, flokks Kielsens, síðustu vikur og mánuði, en Erik Jensen bolaði honum úr formannsembætti í nóvember. Kielsen fékk tölvupóst á föstudaginn frá forystu flokksins um að gerðar hafi verið breytingar sem hefðu í för með sér að hann myndi ekki taka þátt í sjónvarpskappræðunum þann dag. Ákvörðunin kom Kielsen í opna skjöldu að því er fram kemur í umfjöllun grænlenska fréttamiðilsins Sermitsiaq í dag. Kielsen kom af fjöllum „Auðvitað varð ég hissa yfir ákvörðuninni. Ef ég hefði vitað þetta fyrir fram, að ég ætti ekki að taka þátt í kappræðunum, þá hefði ég getað farið til Paamiut með strandskipinu og tekið þátt í kosningafundi þar. Nú fór ég líka á mis við tækifærið til að taka þátt í kosningafundinum í Paamiut,“ segir Kielsen í samtali við Sermitsiaq. Kielsen vísar því þó á bug að klofningur eigi sér stað innan flokksins. Nýr formaður flokksins, Erik Jensen, vildi ekki tjá sig um málið þegar eftir því var leitað en ítrekaði að kosningabaráttan snúist um að hafa betur gegn öðrum flokkum. „Okkar keppinautar eru ekki flokksfélagar okkar. Markmið okkar er að vinna hina flokkana. Ég reyni að vinna kosningarnar á vegum Siumut,“ sagði Jensen við Sermitsiaq. Grænlensku stjórnarnmálaflokkarnir Demokraatit og Samarbejdspartiet tapa fylgi samkvæmt nýjustu skoðanakönnunum. Forystufólk flokkanna kveðst ekki hafa miklar áhyggjur af niðurstöðum kannana og halda kosningabaráttu sinni áfram á lokametrunum fyrir kosningar.
Grænland Norðurslóðir Fréttaskýringar Kosningar á Grænlandi Mest lesið Öryggisráðið ákveður að taka yfir Gasa-borg Erlent Keppa við Kínverja og Rússa um að koma kjarnakljúfi til tunglsins Erlent Skjálfti fannst á höfuðborgarsvæðinu Innlent Nauðsynlegt að fólk fái úrræði til að vernda sig frá djúpfölsunum Innlent Enginn handtekinn eftir hópslagsmálin Innlent Finna áhugann dvína á meðan vinir berjast og deyja á vígvellinum Innlent Sektaður fyrir að aka á 321 kílómetra hraða Erlent Gufunesmálið: „Þetta átti aldrei að fara svona“ Innlent Mun funda með Pútín þó fundur með Selenskí sé hvergi í sjónmáli Erlent „Það fer enginn lífvörður út í“ Innlent Fleiri fréttir Rússar enn að fá „samstöðustyrki“ en Úkraínumenn ekki Sektaður fyrir að aka á 321 kílómetra hraða Keppa við Kínverja og Rússa um að koma kjarnakljúfi til tunglsins Öryggisráðið ákveður að taka yfir Gasa-borg Mun funda með Pútín þó fundur með Selenskí sé hvergi í sjónmáli Flokkurinn fyrir sjálfstætt Austur-Grænland: „Flug til Íslands allt árið!“ Demókratar setja sig í stellingar fyrir forsetaframboð Neitar að hitta Pútín án Selenskís Grönduðu flugvél frá furstadæmunum og felldu fjörutíu málaliða Geislasverð Svarthöfða til sölu Liðþjálfi skaut fimm aðra hermenn Fúlsaði við þriggja forseta fundi Segja enn og aftur brotið gegn Folbigg Gefa grænt ljós á lengstu hengibrú í heimi „Fordæmalausar hörmungar“ í Frakklandi Aðeins 1,5 prósent ræktarlands enn aðgengilegt og nýtanlegt Segist eiga fund með Pútín Styttan tekin niður eftir harðar deilur um klúran barm Fimm hermenn skotnir á herstöð Tvöfaldar tolla á Indland vegna kaupa á rússneskri olíu Stefnir í kjördæmastríð í Bandaríkjunum? Nýr forseti Póllands vill draga úr áhrifum ESB Stendur í vegi rannsóknar á milljarða svikamyllu Birtist óvænt á þaki Hvíta hússins Yfir 400.000 tilkynningar um kynferðisofbeldi Hvarf fyrir tæpum þrjátíu árum og fannst í hopandi jökli Öryggismyndavélar í svefnherberginu og fyrsta útgáfa af Lolitu á skrifstofunni Minntust fórnarlambanna í Hírósíma Hættir að fjármagna þróun mRNA bóluefna Dánarorsök Ozzy Osbourne ljós Sjá meira