Hæg er leið til Helvítis, hallar undan fæti Birgir Dýrfjörð skrifar 20. júní 2023 12:01 Fyrir margt löngu var mikið rætt á Íslandi um um áfengt öl (bjór). Ég sat þá á Alþingi og talað gegn áfengu öli. Helstu rök mín voru reynsla annarra þjóða. Ég birti hér þau rök. Þau voru staðfest af Áfengisráði. Ég bendi á, að dæmin sem ég tiltók eru nú orðin vel þrjátíu ára, um leið bendi ég á, að margt af unga fólkinu, sem ég hafði áhyggjur af þá er nú foreldrar unga fólksins, sem ölvíman ógnar í dag. Það breytir þó ekki því að hrif áfengis á einstaklinga og samfélag eru óbreytt frá því sem var fyrir þrjátíu árum. Því voru staðreyndir í ræðu minni þá jafngildar í flestu því ástandi sem er í dag. Úr ræðu minni á Alþingi Háttvirtur forseti: Aukin áfengisneysla, yrði samkvæmt alþjóðarannsóknum ávísun á aukið heilsufarslegt og efnahagslegt og félagslegt tjón. Aukin áfengisneysla opnar leið fyrir þá plágu sem við öll óttumst og enginn getur bætt. Ég er hér að tala um þann stóraukna skaða af neyslu vímuefna, sem fæsta hefur órað fyrir. Staðreyndir um skaða öldrykkju - sannaðar með mannslífum Á árunum 1958–1978 fjórfaldaðist drykkja í Danmörku. Niðurstöður rannsókna sýndu að alvarlegustu fylgisjúkdómar drykkju, þ.e. skorpulifur og briskirtilsbólga, fjórfölduðust einnig, en dánarlíkur af þessum sjúkdómum eru svipaðar og gerist um flestar tegundir krabbameins. Í skýrslu tryggingastofnunar danska ríkisins fyrir 1980 kemur fram að 52% þeirra karla sem eru öryrkjar í Kaupmannahöfn eru það eingöngu vegna drykkjuskapar. Áfengisneysla kvenna hefur aukist gífurlega og nú er svo komið fyrir Dönum, að áfengisneysla móður á meðgöngutíma er orðin jafn algeng orsök greindarskerðingar eða algengari, en mongólismi hefur nokkurn tíma verið. Danir eru sú þjóð sem hefur hvað flest sjúkrarúm á hverja þúsund íbúa, en í meira en helmingi sjúkrarúma í Danmörku er fólk með áfengistengda sjúkdóma. Ofneysla bjórs í Danmörku er algeng meðal barna þar í landi og ofdrykkja skólabarna stórfellt vandamál. Við rannsókn sem danskir geðlæknar stóðu fyrir kom í ljós að ölkær skólabörn 14 ára drekka nú meira en nokkru sinni fyrr. Tíundi hver unglingur í þessum aldursflokki mun verða fyrir alvarlega skaðlegum áhrifum á þroska heilans af þessari ölneyslu. Ég spyr, eru Íslenskir unglingar öðruvísi en danskir - Er áfenga ölið áhættunnar virði? Geta eða vilja þau ekki, sem versla sér bjór lagt á sig þau óþægindi, að kaupa hann í sérverslun, ef þannig má draga úr, ótímabærum ævilokum, sem rekja má til ölvímu? Slysatíðni og skorpulifur. Háskólinn í Hamborg lét í sjö ár rannsaka áfengismagn í blóði manna sem lentu í vinnuslysum. Af þeim voru 85% með 1,5% eða meira af áfengi í blóðinu. Gæti það verið eins hér eða erum við öðruvísi? Árið 1985 birtu þrír franskir vísindamenn grein um rannsókn sína á áfengisneyslu og skorpulifur. Sú niðurstaða af rannsókn þeirra sem kom hvað mest á óvart er, að öldrykkjumenn virðast í meiri hættu að fá þennan banvæna sjúkdóm en þeir sem neyta víns og sterkra drykkja. Öl og ofdrykkja Í Belgíu eru 95% allra drykkjusjúklinga öldrykkjumenn, þ.e. menn sem drekka helst ekki aðra áfenga drykki en öl, og 66% í Bretlandi. Það hefur lengi lifað sú kenning, að alkóhólismi, áfengissýki, komi af því að menn drekki sig ofurölvi. Staðreyndin er sú að það er sídrykkjan, litli daglegi skammturinn sem er hættulegastur. Þess vegna eru niðurstöður Belgíumanna að 95% af ofdrykkjumönnum eru öldrykkjumenn. Aukið aðgengi að víni. Sporin hræða. Sala milliöls, sama öls og við erum að fjalla um hér, var leyfð í Svíþjóð 1965. Þeir sem fyrir því börðust trúðu því, eins og margir hér á landi, að áfengt öl drægi úr neyslu sterkra drykkja og breytti drykkjusiðum til batnaðar. Reynslan varð þveröfug. Unglinga- og barnadrykkja jókst gífurlega og sænska þingið bannaði framleiðslu og sölu milliöls af illri reynslu. Finnar leyfðu 1968 sölu á áfengu öli, sams konar og við erum að fjalla um hér. Á sex árum jókst áfengisneysla þeirra um 146% á öli og sterkum drykkjum. 146% Ölvíman opnar hættulegri efnum greiða leið. Í Noregi komu fram þær staðreyndartölur að fjórði hver táningur sem neytir öls leiðist yfir í neyslu á öðrum vímuefnum. Og í öllum þessum löndum er það reynslan að í ölvímunni voru hörðu efnin fyrst prófuð. T.d.Kókaín, amfetamín eða krassandi læknadóp. Í gáleysi ölvímunnar byrjuðu forvitin ungmenni fyrst að fikta við önnur hættuleg efni, sem oft reynast vera dauðagildra. Hættulegast þessara efna í dag er ópíóíðar. Á Vatnajökli í vor meiddist kona á fæti. Tvær björgunarsveitir fóru að sækja hana, og fjölmiðlar fluttu margar fréttir. Ferðin tókst vel og allir glöddust. Það sem af er þessu ári hafa meira en 40 manneskjur látið lífið vegna ópíóíða. Spurt er: Hvar er fólkið sem getur skapað þjóðarvakningu að verjast þessum voða? Hvar er forusta íþróttafélaga? Forusta ungmennafélaga. Forusta uppeldisstétta. Hvar eru kennarar og skólastjórar? - Hvar er forustufólk stjórnmálaflokka. Forusta launþegasamtaka. Hvar er forustufólk þeirra tuga eða hundraða samtaka, sem gætu komið að þjóðarvakningu gegn þeim lífsháska sem vímuefnin eru? Hvar er samkennd hvers og eins? Rísum nú upp öll sem eitt og stöðvum sláfselsk áform um aukið aðgengi að vímuefnum. Höfundur er rafvirki. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birgir Dýrfjörð Áfengi og tóbak Mest lesið Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson Skoðun Skoðun Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði skrifar Skoðun Staða bænda styrkt Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir skrifar Skoðun Vísindarannsóknir og þróun – til umhugsunar í tiltekt Þorgerður J. Einarsdóttir skrifar Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason skrifar Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir skrifar Skoðun Mannauðurinn á vinnustaðnum þarf góða innivist til að dafna Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Árborg - spennandi kostur fyrir öll Guðný Björk Pálmadóttir skrifar Skoðun Tökum á glæpahópum af meiri þunga Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugsum stórt í skipulags- og samgöngumálum Hilmar Ingimundarson skrifar Skoðun Eitt eilífðar smáblóm Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Betri mönnun er lykillinn Skúli Helgason,Sabine Leskopf skrifar Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Skoðun Getur Ísland staðið fremst í heilsutækni? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar Skoðun Fjármál framhaldsskóla Róbert Ferdinandsson skrifar Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Skoðun Varhugaverð sjónarmið eða raunsæ leið? Eggert Sigurbergsson skrifar Sjá meira
Fyrir margt löngu var mikið rætt á Íslandi um um áfengt öl (bjór). Ég sat þá á Alþingi og talað gegn áfengu öli. Helstu rök mín voru reynsla annarra þjóða. Ég birti hér þau rök. Þau voru staðfest af Áfengisráði. Ég bendi á, að dæmin sem ég tiltók eru nú orðin vel þrjátíu ára, um leið bendi ég á, að margt af unga fólkinu, sem ég hafði áhyggjur af þá er nú foreldrar unga fólksins, sem ölvíman ógnar í dag. Það breytir þó ekki því að hrif áfengis á einstaklinga og samfélag eru óbreytt frá því sem var fyrir þrjátíu árum. Því voru staðreyndir í ræðu minni þá jafngildar í flestu því ástandi sem er í dag. Úr ræðu minni á Alþingi Háttvirtur forseti: Aukin áfengisneysla, yrði samkvæmt alþjóðarannsóknum ávísun á aukið heilsufarslegt og efnahagslegt og félagslegt tjón. Aukin áfengisneysla opnar leið fyrir þá plágu sem við öll óttumst og enginn getur bætt. Ég er hér að tala um þann stóraukna skaða af neyslu vímuefna, sem fæsta hefur órað fyrir. Staðreyndir um skaða öldrykkju - sannaðar með mannslífum Á árunum 1958–1978 fjórfaldaðist drykkja í Danmörku. Niðurstöður rannsókna sýndu að alvarlegustu fylgisjúkdómar drykkju, þ.e. skorpulifur og briskirtilsbólga, fjórfölduðust einnig, en dánarlíkur af þessum sjúkdómum eru svipaðar og gerist um flestar tegundir krabbameins. Í skýrslu tryggingastofnunar danska ríkisins fyrir 1980 kemur fram að 52% þeirra karla sem eru öryrkjar í Kaupmannahöfn eru það eingöngu vegna drykkjuskapar. Áfengisneysla kvenna hefur aukist gífurlega og nú er svo komið fyrir Dönum, að áfengisneysla móður á meðgöngutíma er orðin jafn algeng orsök greindarskerðingar eða algengari, en mongólismi hefur nokkurn tíma verið. Danir eru sú þjóð sem hefur hvað flest sjúkrarúm á hverja þúsund íbúa, en í meira en helmingi sjúkrarúma í Danmörku er fólk með áfengistengda sjúkdóma. Ofneysla bjórs í Danmörku er algeng meðal barna þar í landi og ofdrykkja skólabarna stórfellt vandamál. Við rannsókn sem danskir geðlæknar stóðu fyrir kom í ljós að ölkær skólabörn 14 ára drekka nú meira en nokkru sinni fyrr. Tíundi hver unglingur í þessum aldursflokki mun verða fyrir alvarlega skaðlegum áhrifum á þroska heilans af þessari ölneyslu. Ég spyr, eru Íslenskir unglingar öðruvísi en danskir - Er áfenga ölið áhættunnar virði? Geta eða vilja þau ekki, sem versla sér bjór lagt á sig þau óþægindi, að kaupa hann í sérverslun, ef þannig má draga úr, ótímabærum ævilokum, sem rekja má til ölvímu? Slysatíðni og skorpulifur. Háskólinn í Hamborg lét í sjö ár rannsaka áfengismagn í blóði manna sem lentu í vinnuslysum. Af þeim voru 85% með 1,5% eða meira af áfengi í blóðinu. Gæti það verið eins hér eða erum við öðruvísi? Árið 1985 birtu þrír franskir vísindamenn grein um rannsókn sína á áfengisneyslu og skorpulifur. Sú niðurstaða af rannsókn þeirra sem kom hvað mest á óvart er, að öldrykkjumenn virðast í meiri hættu að fá þennan banvæna sjúkdóm en þeir sem neyta víns og sterkra drykkja. Öl og ofdrykkja Í Belgíu eru 95% allra drykkjusjúklinga öldrykkjumenn, þ.e. menn sem drekka helst ekki aðra áfenga drykki en öl, og 66% í Bretlandi. Það hefur lengi lifað sú kenning, að alkóhólismi, áfengissýki, komi af því að menn drekki sig ofurölvi. Staðreyndin er sú að það er sídrykkjan, litli daglegi skammturinn sem er hættulegastur. Þess vegna eru niðurstöður Belgíumanna að 95% af ofdrykkjumönnum eru öldrykkjumenn. Aukið aðgengi að víni. Sporin hræða. Sala milliöls, sama öls og við erum að fjalla um hér, var leyfð í Svíþjóð 1965. Þeir sem fyrir því börðust trúðu því, eins og margir hér á landi, að áfengt öl drægi úr neyslu sterkra drykkja og breytti drykkjusiðum til batnaðar. Reynslan varð þveröfug. Unglinga- og barnadrykkja jókst gífurlega og sænska þingið bannaði framleiðslu og sölu milliöls af illri reynslu. Finnar leyfðu 1968 sölu á áfengu öli, sams konar og við erum að fjalla um hér. Á sex árum jókst áfengisneysla þeirra um 146% á öli og sterkum drykkjum. 146% Ölvíman opnar hættulegri efnum greiða leið. Í Noregi komu fram þær staðreyndartölur að fjórði hver táningur sem neytir öls leiðist yfir í neyslu á öðrum vímuefnum. Og í öllum þessum löndum er það reynslan að í ölvímunni voru hörðu efnin fyrst prófuð. T.d.Kókaín, amfetamín eða krassandi læknadóp. Í gáleysi ölvímunnar byrjuðu forvitin ungmenni fyrst að fikta við önnur hættuleg efni, sem oft reynast vera dauðagildra. Hættulegast þessara efna í dag er ópíóíðar. Á Vatnajökli í vor meiddist kona á fæti. Tvær björgunarsveitir fóru að sækja hana, og fjölmiðlar fluttu margar fréttir. Ferðin tókst vel og allir glöddust. Það sem af er þessu ári hafa meira en 40 manneskjur látið lífið vegna ópíóíða. Spurt er: Hvar er fólkið sem getur skapað þjóðarvakningu að verjast þessum voða? Hvar er forusta íþróttafélaga? Forusta ungmennafélaga. Forusta uppeldisstétta. Hvar eru kennarar og skólastjórar? - Hvar er forustufólk stjórnmálaflokka. Forusta launþegasamtaka. Hvar er forustufólk þeirra tuga eða hundraða samtaka, sem gætu komið að þjóðarvakningu gegn þeim lífsháska sem vímuefnin eru? Hvar er samkennd hvers og eins? Rísum nú upp öll sem eitt og stöðvum sláfselsk áform um aukið aðgengi að vímuefnum. Höfundur er rafvirki.
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun
Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar
Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar
Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun