„No, no, no spilling in Iceland“ Þorvaldur Logason skrifar 18. nóvember 2023 15:00 Árið 2018 skilaði Hannes H. Gissurarson, prófessor við HÍ, inn til Bjarna Benediktssonar illræmdri skýrslu um Hrunið. Skýrslu á enskri tungu sem Bjarni lét skattgreiðendur borga og var greinilega ætluð sem málsvörn elítu Sjálfstæðisflokksins gagnvart ásökunum um ábyrgð á Hruninu. Hrunið var þar sagt afleiðing af alþjóða fjármálahruninu og helst á ábyrgð nokkurra útrásarvíkinga, útlendinga, Breta og ESB. Hannes studdist við vinnu tveggja háskólamanna; Ásgeirs Jónssonar núverandi Seðlabankastjóra og Eiríks Bergmann prófessors við Bifröst. Þeir þrír hafa allir gefið út bækur á ensku sem útskýra Hrunið fyrir útlendingum og ríma ágætlega við nýlega heimildamynd sem sýnd var á RÚV við mikla hneykslan: „The Battle of Iceland“.Það sem einkennir skýringar allra þessara aðila er hvernig rökstuddur grunur um alvarlega pólitíska spillingu er falinn. Orðið spilling er jafnvel vandlega grafið í reyk. Við svo búið má ekki standa. Alvarleg hætt er á að sú afvegaleiðandi mynd sem valdamiklir pólitískir og akademískir aðilar hafa skapað og vilja gefa útlendingum af Hrunsögunni verði ofan á ef ekki er brugðist sterkt við. Hlutur Eiríks Bergmann er þar ansi sérkennilegur. Hann setti fram þá fræðikenningu og gaf út í bók á ensku að skýra mætti „uppgang, hrun og endurreisn íslensks efnahagslífs út frá pólitískri sjálfsmynd þjóðarinnar.“ Við getum þakkað fyrir að dýpri og langsóttari verða orsakaskýringar prófessara líklega ekki. Hvernig hefði Búsáhaldabyltingin litið út ef alþýða manna hefði staðið á Austurvelli og hrópað: „Vanhæf þjóðarsál! Vanhæf þjóðarsál! …“ í stað þess að hrópa á vanhæfa pólitíska stjórn? Jafnvel enn undarlegra var framlag Eiríks Bergmann til Icesave sögunnar. Þar virðist þátttaka hans sjálfs í atburðarrásinni flækjast svo illilega fyrir honum að hann virðist hvorki skilja kjarna málsins né geta leiðrétt augljósar rangfærslur. Nýleg bók mín, Eimreiðarelítan – spillingarsaga, er því honum skiljanlega áfall. Icesave var fjársvik! Í bókinni set ég fram einfalda en sláandi staðreynd sem þjóðin hefði átt að vera upplýst um strax eftir útgáfu Rannsóknarskýrslu Alþingis 2010 og var endanlega staðfest með dómi Hæstaréttar í markaðssvikamáli Landsbankans, árið 2016: Icesave var fjársvik! Þessi staðreynd er fullkomlega og algjörlega óumdeilanleg. Fjárhagsstaða Landsbankans var svo gróflega fölsuð að allir þeir sem lögðu fram fé í bankann voru í reynd fórnarlömb fjársvika. Í bók minni geng ég reyndar lengra í afhjúpun og rökstyð að Icesave hafi einnig verið pólitísk tryggingarsvik (sama gilti um Kaupthing Edge í útibúinu í Þýsklandi). Á þessar staðreyndir virðist Eiríkur meira og minna blindur eins og á spillingarorsakir Hrunsins og áhrif spillingarinnar á viðvarandi efnahagsvandamál Íslands. Í Bergmann útgáfunni af Icesave sögunni er sjálfsmynd Íslendinga í fyrirrúmi. Hann var sjálfur hluti af hinum þjóðernislega Indefence-hópi og hóf þar stórkostlega strámannsherferð undir slagorðinu: „Íslendingar eru ekki hryðjuverkamenn.“ Vitandi fullvel að Bretar beittu aldrei neinum lagaákvæðum um hryðjuverk heldur ákvæðum um efnahagsbrot (spillingu) og settu okkur aldrei á neinn lista yfir hryðjuverkaríki heldur á eignafrystingarlista. Þar voru vissulega ríki með það sem Eiríkur myndi líklega kalla þjakaða þjóðarsál en ég kalla spillta stjórnmálaelítu. Spillingin gjörbreytir skrifum sögunnar Sú staðreynd að Icesave var fjársvik á ábyrgð lítillar valdaklíku æðstu valdamanna Íslands gjörbreytir sögunni sem nú þarf að skrifa alveg upp á nýtt. Ég skora á vandaða sagnfræðinga, stjórnmálafræðinga, kvikmyndargerðarmenn og aðra að fara af krafti í það verk. Í bók minni var einungis svigrúm til að veita innsýn inn í málið, hlut þess í Hruninu og skýringarmátt þess fyrir elítuspillinguna í landinu. Taka þarf afstöðu til þess hvort um tryggingarsvik elítunnar hafi verið að ræða og endurskoða allan málstað Íslendinga, Breta, Hollendinga og annarra í Icesave-sögunni út frá því. Á sama hátt þarf að skýra Hrunið fyrir útlendingum út frá pólitískri spillingu. Látum baráttuna um söguna ekki enda með dauða sannleikans. Höfundur er heimspekingur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Hrunið Mest lesið Vindmyllufyrirtæki í áskrift hjá íslenskum almenningi Linda Jónsdóttir Skoðun Ár vondra vinnubragða í Stúdentaráði HÍ Katla Ólafsdóttir,Mathias Bragi Ölvisson Skoðun Aulatal um að Evrópa sé veik og getulaus Ole Anton Bieltvedt Skoðun Ógnin sem við sjáum ekki – Hið falda tungumál ungu kynslóðarinnar á netinu Birgitta Þorsteinsdóttir Skoðun Hvers virði er vara ef hún er ekki seld? Jón Jósafat Björnsson Skoðun „Evrópa er í hnignun“ – Er það samt? Lítum aðeins á söguna Guðni Freyr Öfjörð Skoðun Sjö mýtur um loftslagsbreytingar Kristinn Már Hilmarsson,Elva Rakel Jónsdóttir Skoðun Metnaðarfull markmið og stórir sigrar Halla Helgadóttir Skoðun Pírati pissar í skóinn sinn Helgi Áss Grétarsson Skoðun Mannúð og hugrekki - gegn stríðsglæpum og þjóðarmorði Ólafur Ingólfsson Skoðun Skoðun Skoðun Narfi frá JBT Marel til Kviku Árni Sæberg skrifar Skoðun Blikkandi viðvörunarljós Ingveldur Anna Sigurðardóttir skrifar Skoðun „Evrópa er í hnignun“ – Er það samt? Lítum aðeins á söguna Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Vindmyllufyrirtæki í áskrift hjá íslenskum almenningi Linda Jónsdóttir skrifar Skoðun Metnaðarfull markmið og stórir sigrar Halla Helgadóttir skrifar Skoðun Hvers virði er vara ef hún er ekki seld? Jón Jósafat Björnsson skrifar Skoðun Aulatal um að Evrópa sé veik og getulaus Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Ár vondra vinnubragða í Stúdentaráði HÍ Katla Ólafsdóttir,Mathias Bragi Ölvisson skrifar Skoðun Mannúð og hugrekki - gegn stríðsglæpum og þjóðarmorði Ólafur Ingólfsson skrifar Skoðun Framtíð menntunar – byggjum á trausti, ekki tortryggni Helga Kristín Kolbeins skrifar Skoðun Fé án hirðis Þorvaldur Lúðvík Sigurjónsson skrifar Skoðun Gæludýr geta dimmu í dagsljós breytt Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Myllan sem mala átti gull Andrés Kristjánsson skrifar Skoðun Sjö mýtur um loftslagsbreytingar Kristinn Már Hilmarsson,Elva Rakel Jónsdóttir skrifar Skoðun Pírati pissar í skóinn sinn Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Ógnin sem við sjáum ekki – Hið falda tungumál ungu kynslóðarinnar á netinu Birgitta Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Fáum presta aftur inn í skólana Rósa Guðbjartsdóttir skrifar Skoðun Rösk og reiðubúin fyrir landsbyggðina Hópur Röskvuliða skrifar Skoðun Icelandic Learning is a Gendered Health Issue Logan Lee Sigurðsson skrifar Skoðun Goðsögnin um UFS-sjóði sem róttækar „woke"- fjárfestingar Már Wolfgang Mixa skrifar Skoðun Framtíð Öskjuhlíðar Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Vanhæfur Sjálfstæðisflokkur Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Mælt fyrir miklum kjarabótum öryrkja og aldraðra Inga Sæland skrifar Skoðun Mannréttindabrot og stríðsglæpir Rússa í Úkraínu Erlingur Erlingsson skrifar Skoðun Áskorun til Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga og Háskóla Íslands Ríkharður Ólafsson,Styrmir Hallsson skrifar Skoðun Ákvarðanir teknar í Reykjavík – afleiðingarnar skella á okkur Hópur Framsóknarmanna í sveitarstjórnum skrifar Skoðun Snjallborgin eða Skuggaborgin Reykjavík: Gervigreindarknúið höfuðborgarsvæði Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Getur Sturlunga snúið aftur? Leifur B. Dagfinnsson skrifar Skoðun Vaka stendur með Menntavísindasviði í verki Gunnar Ásgrímsson skrifar Skoðun Vorbókaleysingar Henry Alexander Henrysson skrifar Sjá meira
Árið 2018 skilaði Hannes H. Gissurarson, prófessor við HÍ, inn til Bjarna Benediktssonar illræmdri skýrslu um Hrunið. Skýrslu á enskri tungu sem Bjarni lét skattgreiðendur borga og var greinilega ætluð sem málsvörn elítu Sjálfstæðisflokksins gagnvart ásökunum um ábyrgð á Hruninu. Hrunið var þar sagt afleiðing af alþjóða fjármálahruninu og helst á ábyrgð nokkurra útrásarvíkinga, útlendinga, Breta og ESB. Hannes studdist við vinnu tveggja háskólamanna; Ásgeirs Jónssonar núverandi Seðlabankastjóra og Eiríks Bergmann prófessors við Bifröst. Þeir þrír hafa allir gefið út bækur á ensku sem útskýra Hrunið fyrir útlendingum og ríma ágætlega við nýlega heimildamynd sem sýnd var á RÚV við mikla hneykslan: „The Battle of Iceland“.Það sem einkennir skýringar allra þessara aðila er hvernig rökstuddur grunur um alvarlega pólitíska spillingu er falinn. Orðið spilling er jafnvel vandlega grafið í reyk. Við svo búið má ekki standa. Alvarleg hætt er á að sú afvegaleiðandi mynd sem valdamiklir pólitískir og akademískir aðilar hafa skapað og vilja gefa útlendingum af Hrunsögunni verði ofan á ef ekki er brugðist sterkt við. Hlutur Eiríks Bergmann er þar ansi sérkennilegur. Hann setti fram þá fræðikenningu og gaf út í bók á ensku að skýra mætti „uppgang, hrun og endurreisn íslensks efnahagslífs út frá pólitískri sjálfsmynd þjóðarinnar.“ Við getum þakkað fyrir að dýpri og langsóttari verða orsakaskýringar prófessara líklega ekki. Hvernig hefði Búsáhaldabyltingin litið út ef alþýða manna hefði staðið á Austurvelli og hrópað: „Vanhæf þjóðarsál! Vanhæf þjóðarsál! …“ í stað þess að hrópa á vanhæfa pólitíska stjórn? Jafnvel enn undarlegra var framlag Eiríks Bergmann til Icesave sögunnar. Þar virðist þátttaka hans sjálfs í atburðarrásinni flækjast svo illilega fyrir honum að hann virðist hvorki skilja kjarna málsins né geta leiðrétt augljósar rangfærslur. Nýleg bók mín, Eimreiðarelítan – spillingarsaga, er því honum skiljanlega áfall. Icesave var fjársvik! Í bókinni set ég fram einfalda en sláandi staðreynd sem þjóðin hefði átt að vera upplýst um strax eftir útgáfu Rannsóknarskýrslu Alþingis 2010 og var endanlega staðfest með dómi Hæstaréttar í markaðssvikamáli Landsbankans, árið 2016: Icesave var fjársvik! Þessi staðreynd er fullkomlega og algjörlega óumdeilanleg. Fjárhagsstaða Landsbankans var svo gróflega fölsuð að allir þeir sem lögðu fram fé í bankann voru í reynd fórnarlömb fjársvika. Í bók minni geng ég reyndar lengra í afhjúpun og rökstyð að Icesave hafi einnig verið pólitísk tryggingarsvik (sama gilti um Kaupthing Edge í útibúinu í Þýsklandi). Á þessar staðreyndir virðist Eiríkur meira og minna blindur eins og á spillingarorsakir Hrunsins og áhrif spillingarinnar á viðvarandi efnahagsvandamál Íslands. Í Bergmann útgáfunni af Icesave sögunni er sjálfsmynd Íslendinga í fyrirrúmi. Hann var sjálfur hluti af hinum þjóðernislega Indefence-hópi og hóf þar stórkostlega strámannsherferð undir slagorðinu: „Íslendingar eru ekki hryðjuverkamenn.“ Vitandi fullvel að Bretar beittu aldrei neinum lagaákvæðum um hryðjuverk heldur ákvæðum um efnahagsbrot (spillingu) og settu okkur aldrei á neinn lista yfir hryðjuverkaríki heldur á eignafrystingarlista. Þar voru vissulega ríki með það sem Eiríkur myndi líklega kalla þjakaða þjóðarsál en ég kalla spillta stjórnmálaelítu. Spillingin gjörbreytir skrifum sögunnar Sú staðreynd að Icesave var fjársvik á ábyrgð lítillar valdaklíku æðstu valdamanna Íslands gjörbreytir sögunni sem nú þarf að skrifa alveg upp á nýtt. Ég skora á vandaða sagnfræðinga, stjórnmálafræðinga, kvikmyndargerðarmenn og aðra að fara af krafti í það verk. Í bók minni var einungis svigrúm til að veita innsýn inn í málið, hlut þess í Hruninu og skýringarmátt þess fyrir elítuspillinguna í landinu. Taka þarf afstöðu til þess hvort um tryggingarsvik elítunnar hafi verið að ræða og endurskoða allan málstað Íslendinga, Breta, Hollendinga og annarra í Icesave-sögunni út frá því. Á sama hátt þarf að skýra Hrunið fyrir útlendingum út frá pólitískri spillingu. Látum baráttuna um söguna ekki enda með dauða sannleikans. Höfundur er heimspekingur.
Ógnin sem við sjáum ekki – Hið falda tungumál ungu kynslóðarinnar á netinu Birgitta Þorsteinsdóttir Skoðun
Skoðun Ógnin sem við sjáum ekki – Hið falda tungumál ungu kynslóðarinnar á netinu Birgitta Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Áskorun til Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga og Háskóla Íslands Ríkharður Ólafsson,Styrmir Hallsson skrifar
Skoðun Ákvarðanir teknar í Reykjavík – afleiðingarnar skella á okkur Hópur Framsóknarmanna í sveitarstjórnum skrifar
Skoðun Snjallborgin eða Skuggaborgin Reykjavík: Gervigreindarknúið höfuðborgarsvæði Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar
Ógnin sem við sjáum ekki – Hið falda tungumál ungu kynslóðarinnar á netinu Birgitta Þorsteinsdóttir Skoðun