Skrifaði bók fyrir börn sem getin eru með aðstoð tækninnar Auður Ösp Guðmundsdóttir skrifar 17. febrúar 2024 08:01 Andrea Björt og Ingibjörg Rún eru á meðal fjölmargra íslenskra para sem nýtt hafa sér tæknifrjóvgun til að eignast barn. „Öll börn eiga rétt á því að vita hvernig þau urðu til og fá tækifæri til að fá upplýsingar um uppruna sinn,“ segir Andrea Björt en hún og eiginkona hennar eignuðust son sinn með aðstoð sæðisgjafa. Andrea rak sig á það á sínum tíma að það var lítið sem ekkert efni til á íslensku sem ætlað var börnum sem getin eru með aðstoð sæðis- eða eggjagjafa. Hún tók því til sinna ráða og hefur nú útbúið bók sem aðstoðar fjölskyldur við að upplýsa börn um hvernig þau urðu til. Andrea nýtir tímann vel á meðan hún er í fæðingarorlofi með Blæ.Aðsend „Ég fann bækling á netinu sem kom inn á mikilvægi þess að segja börnum frá því hvernig þau urðu til, og þá sérstaklega þegar börn verða til með sæðis- eða eggjagjöf,“ segir hún og bætir við að foreldrar eiga oftast erfitt með að útskýra fyrir börnum sínum hvernig þau urðu til og hvað þá ef foreldrar fá aðstoð við barneignarferlið. Í kjölfarið kviknaði löngun hjá Andreu til að útbúa eigulega bók sem gæti hentað einstaklingum sem eignast börn ein og einnig samkynja- og tvíkynja pörum. Hún bendir þó á að hægt sé að aðlaga bókina að öllum fjölskyldum, og hún sé því einnig hentug fyrir til dæmis trans foreldra, foreldra sem ættleiða og foreldra sem þurfa aðstoð til að eignast börn. „Þetta er ekki svona hefðbundin fræðslubók, heldur er hún með svipuðu sniði og „Fyrsta ár barnsins“, þar sem meðal annars er hægt að setja inn myndir af barninu, foreldri eða foreldrum og gjafa og útskýra fyrir barninu hvernig það varð til. Mig langaði að búa til bók sem væri eiguleg, sem foreldrar og börn gætu skoðað saman.“ Líkt og Andrea bendir á er hægt að aðlaga bókina að öllum fjölskyldum, og hún er því einnig hentug fyrir til dæmis trans foreldra, foreldra sem ættleiða og foreldra sem þurfa aðstoð til að eignast börn.Aðsend Mikilvægt að taka samtalið Andrea og Ingibjörg völdu sjálfar að hafa opinn gjafa. „Og ég hugsaði með mér að ég væri til í að geta seinna meir sýnt stráknum mínum myndir af honum sjálfum, myndir af okkur fjölskyldunni og af gjafanum. Ég hugsaði þetta þannig að bókin gæti nýst sem ákveðið verkfæri, og hjálpað foreldrum að hefja þetta samtal. Það er auðvitað mismunandi á hvaða aldri börnin eru þegar þetta samtal hefst, en jafnvel þó að barnið sé mjög ungt, þá getur það líka verið gagnlegt fyrir foreldrana að undirbúa sig fyrirfram, æfa sig að segja hlutina upphátt.“ Hér má brot úr bók Andreu.Skjáskot/Karolina Fund Andrea fékk í lið með sér teiknarann, grafíska hönnuðinn og prentsmiðinn hann Svein Snæ til að sjá um umbrot bókarinnar. Sveinn Snær sá um hönnunina á öllu fyrir Hinsegin Daga 2023. Teiknarinn og grafíski hönnuðurinn Alda Lilja bætir við teikningum í bókina. Til að fjármagna útgáfu bókarinnar hrundi Andrea af stað söfnun á Karolina Fund sem mun standa yfir næstu vikur. Þeir sem vilja styrkja útgáfu bókarinnar er bent á svæði verkefnisins á vef Karolina Fund. Andrea bendir á þessi umræða sé mikilvæg upp á að stuðla að heiðarlegum og opnum samskiptum innan fjölskyldna. Enda er staðreyndin sú að á hverju ári nýta mörg hundruð pör sér tæknifrjóvgun til að búa til barn. Sem dæmi má nefna að á árunum 2018–2022 gengust alls 2168 einstaklingar eða pör undir tæknifrjóvgun hjá Livio Reykjavík. „Ef að barn elst upp án þess að vita nokkuð um uppruna sinn, og kemst svo kannski að því fyrir tilviljun seinna meir, þá geta afleiðingarnar verið mjög neikvæðarr. Barnið gæti upplifað eins og það hafi verið svikið og það getur líka leitt til þess að það fari að vantreysta foreldrum sínum, og það geta allskyns erjur sprottið upp.“ Frjósemi Heilbrigðismál Börn og uppeldi Fjölskyldumál Mest lesið Fleetwood Mac: Þegar eftirlíkingin verður betri en raunveruleikinn Gagnrýni Víðir hrasaði á þingi: Frjálsíþróttirnar björguðu Lífið Kosning hafin fyrir Hlustendaverðlaunin Lífið Kennir Instagram mökum að taka almennilegar myndir Menning Uppistandarar, ráðherrar og kempur á þorrablóti Vals Lífið Sundlaugastarfsmenn skemmtu sér á þurru landi Lífið Tískan við þingsetningu: Snjórinn stoppaði ekki flottheitin Tíska og hönnun Gulli Helga tók yfir og Sindri beið á kantinum Lífið Jóhannes Haukur fer mikinn í Marvel stiklu Bíó og sjónvarp Mætti dópaður í Kastljós og laug blákalt að alþjóð Lífið Fleiri fréttir Víðir hrasaði á þingi: Frjálsíþróttirnar björguðu Gulli Helga tók yfir og Sindri beið á kantinum Kosning hafin fyrir Hlustendaverðlaunin Uppistandarar, ráðherrar og kempur á þorrablóti Vals „Dorrit var eiginlega Séð og heyrt stúlkan“ Drengurinn skal heita Ezra Sundlaugastarfsmenn skemmtu sér á þurru landi Syngur Cha Cha Cha á Söngvakeppninni Séð og heyrt gæti átt framhaldslíf Hvers vegna karpa menn í þartilgerðu húsi? Seldist upp á einni mínútu Var tilbúinn með tapræðu í matarboðinu Frumsýning á Vísi: Stórbrotinn sigurvilji Sigurbjörns á hvíta tjaldið Iðjuþjálfi á Nesinu fer sínar eigin leiðir í skólamat Mætti dópaður í Kastljós og laug blákalt að alþjóð Stjörnulífið: Fáklæddar, í hátísku og Palli rúmliggjandi Mætti svo gott sem nakin á rauða dregilinn Víkingur Heiðar vann til Grammy-verðlauna Beyoncé loksins verðlaunuð fyrir bestu plötuna Biðu í tvo tíma eftir „McDonalds“ borgurum sem strönduðu í tollinum „Þetta er engin þrautaganga fyrir mig“ „Á svona tímapunkti vantar mann að geta tengt við einhvern“ Krakkatían: Óvæntur gestur, söngleikur og dalmatíuhundar „Mig langaði að segja þessar sögur“ Eignuðust stúlku með hjálp staðgöngumóður „Auðvitað kom heilmikið rót á mig eftir þetta“ Þurfti að gegna fjölmörgum hlutverkum samtímis sem aðstandandi Fréttatía vikunnar: Þorrinn, gervigreind og háloftin Jónsi og Una Torfa létu sig ekki vanta á opnunarhátíð Krafts Merzedes Club snýr aftur Sjá meira
Hún tók því til sinna ráða og hefur nú útbúið bók sem aðstoðar fjölskyldur við að upplýsa börn um hvernig þau urðu til. Andrea nýtir tímann vel á meðan hún er í fæðingarorlofi með Blæ.Aðsend „Ég fann bækling á netinu sem kom inn á mikilvægi þess að segja börnum frá því hvernig þau urðu til, og þá sérstaklega þegar börn verða til með sæðis- eða eggjagjöf,“ segir hún og bætir við að foreldrar eiga oftast erfitt með að útskýra fyrir börnum sínum hvernig þau urðu til og hvað þá ef foreldrar fá aðstoð við barneignarferlið. Í kjölfarið kviknaði löngun hjá Andreu til að útbúa eigulega bók sem gæti hentað einstaklingum sem eignast börn ein og einnig samkynja- og tvíkynja pörum. Hún bendir þó á að hægt sé að aðlaga bókina að öllum fjölskyldum, og hún sé því einnig hentug fyrir til dæmis trans foreldra, foreldra sem ættleiða og foreldra sem þurfa aðstoð til að eignast börn. „Þetta er ekki svona hefðbundin fræðslubók, heldur er hún með svipuðu sniði og „Fyrsta ár barnsins“, þar sem meðal annars er hægt að setja inn myndir af barninu, foreldri eða foreldrum og gjafa og útskýra fyrir barninu hvernig það varð til. Mig langaði að búa til bók sem væri eiguleg, sem foreldrar og börn gætu skoðað saman.“ Líkt og Andrea bendir á er hægt að aðlaga bókina að öllum fjölskyldum, og hún er því einnig hentug fyrir til dæmis trans foreldra, foreldra sem ættleiða og foreldra sem þurfa aðstoð til að eignast börn.Aðsend Mikilvægt að taka samtalið Andrea og Ingibjörg völdu sjálfar að hafa opinn gjafa. „Og ég hugsaði með mér að ég væri til í að geta seinna meir sýnt stráknum mínum myndir af honum sjálfum, myndir af okkur fjölskyldunni og af gjafanum. Ég hugsaði þetta þannig að bókin gæti nýst sem ákveðið verkfæri, og hjálpað foreldrum að hefja þetta samtal. Það er auðvitað mismunandi á hvaða aldri börnin eru þegar þetta samtal hefst, en jafnvel þó að barnið sé mjög ungt, þá getur það líka verið gagnlegt fyrir foreldrana að undirbúa sig fyrirfram, æfa sig að segja hlutina upphátt.“ Hér má brot úr bók Andreu.Skjáskot/Karolina Fund Andrea fékk í lið með sér teiknarann, grafíska hönnuðinn og prentsmiðinn hann Svein Snæ til að sjá um umbrot bókarinnar. Sveinn Snær sá um hönnunina á öllu fyrir Hinsegin Daga 2023. Teiknarinn og grafíski hönnuðurinn Alda Lilja bætir við teikningum í bókina. Til að fjármagna útgáfu bókarinnar hrundi Andrea af stað söfnun á Karolina Fund sem mun standa yfir næstu vikur. Þeir sem vilja styrkja útgáfu bókarinnar er bent á svæði verkefnisins á vef Karolina Fund. Andrea bendir á þessi umræða sé mikilvæg upp á að stuðla að heiðarlegum og opnum samskiptum innan fjölskyldna. Enda er staðreyndin sú að á hverju ári nýta mörg hundruð pör sér tæknifrjóvgun til að búa til barn. Sem dæmi má nefna að á árunum 2018–2022 gengust alls 2168 einstaklingar eða pör undir tæknifrjóvgun hjá Livio Reykjavík. „Ef að barn elst upp án þess að vita nokkuð um uppruna sinn, og kemst svo kannski að því fyrir tilviljun seinna meir, þá geta afleiðingarnar verið mjög neikvæðarr. Barnið gæti upplifað eins og það hafi verið svikið og það getur líka leitt til þess að það fari að vantreysta foreldrum sínum, og það geta allskyns erjur sprottið upp.“
Frjósemi Heilbrigðismál Börn og uppeldi Fjölskyldumál Mest lesið Fleetwood Mac: Þegar eftirlíkingin verður betri en raunveruleikinn Gagnrýni Víðir hrasaði á þingi: Frjálsíþróttirnar björguðu Lífið Kosning hafin fyrir Hlustendaverðlaunin Lífið Kennir Instagram mökum að taka almennilegar myndir Menning Uppistandarar, ráðherrar og kempur á þorrablóti Vals Lífið Sundlaugastarfsmenn skemmtu sér á þurru landi Lífið Tískan við þingsetningu: Snjórinn stoppaði ekki flottheitin Tíska og hönnun Gulli Helga tók yfir og Sindri beið á kantinum Lífið Jóhannes Haukur fer mikinn í Marvel stiklu Bíó og sjónvarp Mætti dópaður í Kastljós og laug blákalt að alþjóð Lífið Fleiri fréttir Víðir hrasaði á þingi: Frjálsíþróttirnar björguðu Gulli Helga tók yfir og Sindri beið á kantinum Kosning hafin fyrir Hlustendaverðlaunin Uppistandarar, ráðherrar og kempur á þorrablóti Vals „Dorrit var eiginlega Séð og heyrt stúlkan“ Drengurinn skal heita Ezra Sundlaugastarfsmenn skemmtu sér á þurru landi Syngur Cha Cha Cha á Söngvakeppninni Séð og heyrt gæti átt framhaldslíf Hvers vegna karpa menn í þartilgerðu húsi? Seldist upp á einni mínútu Var tilbúinn með tapræðu í matarboðinu Frumsýning á Vísi: Stórbrotinn sigurvilji Sigurbjörns á hvíta tjaldið Iðjuþjálfi á Nesinu fer sínar eigin leiðir í skólamat Mætti dópaður í Kastljós og laug blákalt að alþjóð Stjörnulífið: Fáklæddar, í hátísku og Palli rúmliggjandi Mætti svo gott sem nakin á rauða dregilinn Víkingur Heiðar vann til Grammy-verðlauna Beyoncé loksins verðlaunuð fyrir bestu plötuna Biðu í tvo tíma eftir „McDonalds“ borgurum sem strönduðu í tollinum „Þetta er engin þrautaganga fyrir mig“ „Á svona tímapunkti vantar mann að geta tengt við einhvern“ Krakkatían: Óvæntur gestur, söngleikur og dalmatíuhundar „Mig langaði að segja þessar sögur“ Eignuðust stúlku með hjálp staðgöngumóður „Auðvitað kom heilmikið rót á mig eftir þetta“ Þurfti að gegna fjölmörgum hlutverkum samtímis sem aðstandandi Fréttatía vikunnar: Þorrinn, gervigreind og háloftin Jónsi og Una Torfa létu sig ekki vanta á opnunarhátíð Krafts Merzedes Club snýr aftur Sjá meira