Pólitísk sjálfsmörk í Laugardalnum – aðför að skólastarfi Helgi Áss Grétarsson og Marta Guðjónsdóttir skrifa 5. júní 2024 13:31 Laugardalurinn er ein af perlum Reykjavíkur með sínar sögufrægu þvottalaugar, glæsileg íþróttamannvirki, Grasagarðinn, Fjölskyldu- og húsdýragarðinn og gróðursæla útivistarparadís. Dalurinn tengir þau íbúðahverfi sem að honum liggja, á Teigunum, í Laugarnesinu, við Laugarásinn, í Klepps- og Langholti og að Heimahverfi. Um langt skeið hafa þrír grunnskólar þjónað þessum hverfum með heiðri og sóma: Lauganesskóli sem hefur verið starfræktur frá 1935, Langholtsskóli frá 1952, og Laugarlækjaskóli frá því á sjöunda áratug síðustu aldar. Þessir góðu skólar eiga sinn þátt í vinsældum þessa stækkandi borgarhluta sem nú er sá næst fjölmennasti í höfuðborginni. En nú eru blikur á lofti yfir skólastarfi þessa borgarhluta. Þar eru borgaryfirvöld í ójafnri keppni við skólasamfélag nemenda, foreldra, kennara og skólastjórnenda. Í þeirri baráttu brjóta borgaryfirvöld allar helstu reglur leiksins en skora þó um leið hvert pólitíska sjálfsmarkið á fætur öðru. Vanræksla og þétting byggðar þrengja að skólastarfi Eins og margir aðrir skólar borgarinnar, hafa Laugardalsskólarnir liðið fyrir skort á fullnægjandi viðhaldi um langt árabil. Rakaskemmdir og mygla hafa því leikið þessa skóla grátt. Nemendur og starfsmenn hafa því um langt skeið sótt nám og störf í óviðunandi húsnæði. Marg ítrekaðar kvartanir yfir þessu ófremdarástandi hafa ekki skilað tilætluðum árangri. Laugardalshverfin hafa heldur ekki farið varhluta af þéttingastefnu borgaryfirvalda. Þar hefur ýmislegt tekist bærilega í skipulags- og umhverfismálum. En það eru takmörk fyrir því hve hægt er að bjóða eldri hverfum upp á mikla þéttingu og þétting eldri hverfa eykur álag á innviði þeirra, ekki síst skólana. Það hefur öllum verið ljóst frá upphafi. Eigi að síður hefur viðhald og endurbætur á skólunum, í samræmi við þéttingu hverfanna, farið í handaskolum. Skipta má þessari sorgarsögu í tvennt, annars vegar hver þróun mála varð 2014-2022 og hins vegar frá haustinu 2022 til dagsins í dag. Langavitleysa 2014-2022 Í heilan áratug hefur verið fyrirséð að Laugarnesskóli og Langholtsskóli gætu ekki, án breytinga á skólunum, sinnt sínum nemendafjölda. En viðbrögð borgaryfirvalda við þessum vanda, sem þau hafa að mestu leyti sjálf skapað, hafa ekki falist í að hrinda í framkvæmd langtímalausnum heldur í tímabundnum reddingum, svo sem með færanlegum kennslustofum. Þegar litið er í baksýnisspegilinn er augljóst að á tímabilinu 2017-2022 hafa borgaryfirvöld sóað gegndarlausum tíma og fé í starfshópa, forsagnir, skýrslur og langdregna fundi, sem litlu ef nokkru hafa skilað fyrir skólasamfélagið í Laugardalnum. Að endingu var í einni af yngstu skýrslunni á árunum 2017-2022 dregnar upp nokkrar sviðsmyndir af áformum um skólastarf á svæðinu, þar sem borgaryfirvöld hölluðust helst að byggingu nýs unglingaskóla í stað þess að byggja við skólana þrjá sem fyrir eru. Þessi fyrirhuguðu áform og endalaust aðgerðarleysi vöktu upp mikil mótmæli og fjölmenna undirskriftasöfnun í skólasamfélaginu við Laugardal. Rúmlega þúsund foreldrar, kennarar og skólastjórnendur skrifuðu undir áskorun undir yfirskriftinni: Stöndum vörð um skólana í Dalnum. Þar höfnuðu þau nýjum skóla, fóru fram á viðhald og stækkun skólanna sem fyrir eru og gagnrýndu ráðaleysi og seinagang á öllu sviðum. Langavitleysa stöðvuð haustið 2022 Um þetta leyti, haustið 2022, höfðu framsóknarmenn í nokkra mánuði starfað með sama gamla borgarstjórnarmeirihlutanum en fyrir borgarstjórnarkosningarnar í maí 2022 lofaði Framsóknarflokkurinn breyttri og betri stefnu. Úr röðum Framsóknarflokksins kom nýr formaður skóla- og frístundaráðs og fyrir hennar tilstilli, fyrst og fremst, ákvað skóla- og frístundaráð einróma að byggja við alla grunnskólana þrjá, ásamt því að fara í viðhald á þeim byggingum sem fyrir eru. Það var samt nokkuð ljóst að sumir borgarfulltrúar meirihlutans og áhrifamiklir embættismenn voru ósáttir við slík málalok. Eigi að síður var gengið frá málinu á þann veg sem formaður skóla- og frístundaráðs hafði lagt til með einróma samþykkt borgarráðs á fundi þess hinn 13. október 2022. Engin andmæli komu fram við þeirri pólitísku ákvörðun á fundi borgarstjórnar nokkrum dögum síðar. Hin þverpólitíska lausn á málinu var í höfn með löglegri, einróma samþykkt lýðræðislega kjörinna fulltrúa í borgarráði og borgarstjórn. Langavitleysa aðgerðarleysis og endalausra skýrslugerða virtist að baki. Næst á dagskrá var að skipuleggja og hefja löngu tímabærar framkvæmdir við skólana þrjá. Langavitleysa verður að skollaleik 2022-2024 Borgaryfirvöld höfðu ekki lokið sjálfshólinu fyrir samráð sitt og íbúalýðræði þegar langavitleysan var aftur komin á kreik, farið var að teygja lopann og að endingu var farið í skollaleik, skollaleik sem afhjúpar ólýðræðisleg vinnubrögð í stjórnsýslu Reykjavíkurborgar. En í hverju er skollaleikurinn fólginn? Í fyrsta lagi tók það fjóra mánuði að skipa starfshóp til að útfæra hvernig hrinda ætti samþykkt borgarstjórnar í framkvæmd. Í öðru lagi átti starfshópurinn að skila af sér fyrir 1. júlí 2023 en skýrslugerðin dróst verulega á langinn og fengu borgarfulltrúar meirihlutans fyrst kynningu á efni skýrslunnar í nóvember 2023. Niðurstaða skýrslunnar var að leggja fram nýja sviðsmynd sem fæli í sér að hætt yrði við að byggja við skólana þrjá. Þess í stað yrði sú lausn að byggja nýjan unglingaskóla útfærð öðruvísi en lagt var upp með haustið 2022 í þeirri skýrslu sem fyrr var getið og lýst þrem ólíkum sviðsmyndum. Í þriðja lagi var með niðurstöðu starfshópsins farið út fyrir starfsvið hans, eins og það var skilgreint í erindisbréfi borgarstjóra. Með öðrum orðum, í skýrslunni tók starfshópurinn upp á því að fjalla um málefni sem honum var aldrei ætlað að glíma við og þar með voru að engu gerðar ákvarðanir lýðræðislega kjörinna fulltrúa í borgarráði og borgarstjórn frá október 2022. Fráleitt er að embættismenn séu að vinna að niðurstöðu í stóru máli sem borgarráð og borgarstjórn höfðu hafnað. Í fjórða lagi var skýrslugerð og niðurstöðu starfshópsins vísvitandi haldið leyndri fyrir borgarfulltrúum minnihlutans í hálft ár frá því borgarfulltrúar meirihlutans fengu vitneskju um hana, eða fram að 10. maí 2024. Embættismenn borgarinnar og borgarfulltrúar meirihlutans leyndu skýrslunni og niðurstöðu hennar fyrir fulltrúum minnihlutans og almenningi til að reyna að keyra niðurstöðu starfshópsins í gegn um það leyti sem skólastarfi er að ljúka og sumarfrí borgarstjórnar á næsta leyti, svo erfiðara yrði fyrir minnihlutann og skólasamfélagið að andmæla þessum forkastanlegu vinnubrögðum stjórnsýslu Reykjavíkurborgar. Í fimmta lagi er niðurstaða starfshópsins svik við skólasamfélagið í Laugardalnum. Skýrslan er háð ófáum annmörkum og það er eins og hún sé pöntuð af áhrifamiklum aðilum innan borgarstjórnar Reykjavíkur. Aðilum sem gefa hvorki mikið fyrir raunverulegt íbúalýðræði né fyrir orðheldni og heiðarleika, né fyrir skyldur og réttindi lýðræðislega kjörinna fulltrúa borgarstjórnar. Ef slíkt háttarlag er ekki frágangssök, er lýðræðið í borgarstjórn Reykjavíkur orðið að skrípaleik. Höfundar eru fulltrúar Sjálfstæðisflokksins í skóla- og frístundaráði Reykjavíkur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Helgi Áss Grétarsson Marta Guðjónsdóttir Reykjavík Deilur um skólahald í Laugardal Borgarstjórn Sjálfstæðisflokkurinn Mest lesið Hvernig vogar þú þér að gera grín að Möggu Stínu? Elliði Vignisson Skoðun Rúmfatalagerinn, ekki fyrir alla! Ragnar Gunnarsson Skoðun Hættið að þykjast standa með mannréttindum – hafnið nýju útlendingafrumvarpi Jón Sigurðsson Skoðun Er edrúlífið æðislegt? Jakob Smári Magnússon Skoðun Kópavogsmódelið Ragnheiður Ósk Jensdóttir Skoðun Sterkari saman – geðheilsa er mannréttindi allra Halldóra Jónsdóttir,Halldóra Víðisdóttir,Júlíana Guðrún Þórðardóttir Skoðun Ráðgátan um RÚV Helgi Brynjarsson Skoðun Ísland þarf engan sérdíl Magnús Árni Skjöld Magnússon Skoðun Í örugga höfn! Örlygur Hnefill Örlygsson,Bergur Elías Ágústsson Skoðun Flækjustig í skjóli einföldunar Kolbrún Georgsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Eflum geðheilsu alla daga Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Getur fólk með gigt látið drauma sína rætast? Hrönn Stefánsdóttir skrifar Skoðun Réttlæti hins sterka. Hvernig hinn sterki getur unnið nánast öll dómsmál Jörgen Ingimar Hansson skrifar Skoðun Við sem lifum með POTS höfum verið yfirgefin af kerfinu Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar Skoðun Drifkraftur bata – Alþjóðlegi geðheilbrigðisdagurinn Sigríður Ásta Hauksdóttir skrifar Skoðun Lordinn lýgur! Andrés Pétursson skrifar Skoðun Það er ekki hægt að þykjast með líf barnanna okkar Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Í örugga höfn! Örlygur Hnefill Örlygsson,Bergur Elías Ágústsson skrifar Skoðun Reykjavíkurmódelið er skref í rétta átt – fyrir börnin og starfsfólkið Bozena Raczkowska skrifar Skoðun Varasjóður eða hefðbundið styrkjakerfi? Birgitta Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Geðheilsa á tímum óvissu og áskorana María Heimisdóttir skrifar Skoðun Kópavogsmódelið Ragnheiður Ósk Jensdóttir skrifar Skoðun Villta vestur ólöglegra veðmálaauglýsinga á Íslandi Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun Sterkari saman – geðheilsa er mannréttindi allra Halldóra Jónsdóttir,Halldóra Víðisdóttir,Júlíana Guðrún Þórðardóttir skrifar Skoðun Ísland þarf engan sérdíl Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Er edrúlífið æðislegt? Jakob Smári Magnússon skrifar Skoðun Rúmfatalagerinn, ekki fyrir alla! Ragnar Gunnarsson skrifar Skoðun Að gera ráð fyrir frelsi Birgir Orri Ásgrímsson skrifar Skoðun Að þekkja sín takmörk Heiðar Guðjónsson skrifar Skoðun Gervigreind og dómgreind Henry Alexander Henrysson skrifar Skoðun Fjárfesting í réttindum barna bætir fjárhag sveitarfélaga Marín Rós Eyjólfsdóttir skrifar Skoðun Hættið að þykjast standa með mannréttindum – hafnið nýju útlendingafrumvarpi Jón Sigurðsson skrifar Skoðun Alþjóða geðheilbrigðisdagurinn – réttur til réttrar meðferðar Pétur Maack Þorsteinsson skrifar Skoðun Á að takmarka samfélagsmiðlanotkun barna? María Rut Kristinsdóttir skrifar Skoðun Hvernig vogar þú þér að gera grín að Möggu Stínu? Elliði Vignisson skrifar Skoðun Hvað er í gangi? Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Lausnir í leikskólamálum Kristín Thoroddsen skrifar Skoðun Hjálpum fólki að eignast börn Hildur Sverrisdóttir skrifar Skoðun Ráðgátan um RÚV Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Hvetjandi refsing Reykjavíkurborgar Halla Gunnarsdóttir skrifar Sjá meira
Laugardalurinn er ein af perlum Reykjavíkur með sínar sögufrægu þvottalaugar, glæsileg íþróttamannvirki, Grasagarðinn, Fjölskyldu- og húsdýragarðinn og gróðursæla útivistarparadís. Dalurinn tengir þau íbúðahverfi sem að honum liggja, á Teigunum, í Laugarnesinu, við Laugarásinn, í Klepps- og Langholti og að Heimahverfi. Um langt skeið hafa þrír grunnskólar þjónað þessum hverfum með heiðri og sóma: Lauganesskóli sem hefur verið starfræktur frá 1935, Langholtsskóli frá 1952, og Laugarlækjaskóli frá því á sjöunda áratug síðustu aldar. Þessir góðu skólar eiga sinn þátt í vinsældum þessa stækkandi borgarhluta sem nú er sá næst fjölmennasti í höfuðborginni. En nú eru blikur á lofti yfir skólastarfi þessa borgarhluta. Þar eru borgaryfirvöld í ójafnri keppni við skólasamfélag nemenda, foreldra, kennara og skólastjórnenda. Í þeirri baráttu brjóta borgaryfirvöld allar helstu reglur leiksins en skora þó um leið hvert pólitíska sjálfsmarkið á fætur öðru. Vanræksla og þétting byggðar þrengja að skólastarfi Eins og margir aðrir skólar borgarinnar, hafa Laugardalsskólarnir liðið fyrir skort á fullnægjandi viðhaldi um langt árabil. Rakaskemmdir og mygla hafa því leikið þessa skóla grátt. Nemendur og starfsmenn hafa því um langt skeið sótt nám og störf í óviðunandi húsnæði. Marg ítrekaðar kvartanir yfir þessu ófremdarástandi hafa ekki skilað tilætluðum árangri. Laugardalshverfin hafa heldur ekki farið varhluta af þéttingastefnu borgaryfirvalda. Þar hefur ýmislegt tekist bærilega í skipulags- og umhverfismálum. En það eru takmörk fyrir því hve hægt er að bjóða eldri hverfum upp á mikla þéttingu og þétting eldri hverfa eykur álag á innviði þeirra, ekki síst skólana. Það hefur öllum verið ljóst frá upphafi. Eigi að síður hefur viðhald og endurbætur á skólunum, í samræmi við þéttingu hverfanna, farið í handaskolum. Skipta má þessari sorgarsögu í tvennt, annars vegar hver þróun mála varð 2014-2022 og hins vegar frá haustinu 2022 til dagsins í dag. Langavitleysa 2014-2022 Í heilan áratug hefur verið fyrirséð að Laugarnesskóli og Langholtsskóli gætu ekki, án breytinga á skólunum, sinnt sínum nemendafjölda. En viðbrögð borgaryfirvalda við þessum vanda, sem þau hafa að mestu leyti sjálf skapað, hafa ekki falist í að hrinda í framkvæmd langtímalausnum heldur í tímabundnum reddingum, svo sem með færanlegum kennslustofum. Þegar litið er í baksýnisspegilinn er augljóst að á tímabilinu 2017-2022 hafa borgaryfirvöld sóað gegndarlausum tíma og fé í starfshópa, forsagnir, skýrslur og langdregna fundi, sem litlu ef nokkru hafa skilað fyrir skólasamfélagið í Laugardalnum. Að endingu var í einni af yngstu skýrslunni á árunum 2017-2022 dregnar upp nokkrar sviðsmyndir af áformum um skólastarf á svæðinu, þar sem borgaryfirvöld hölluðust helst að byggingu nýs unglingaskóla í stað þess að byggja við skólana þrjá sem fyrir eru. Þessi fyrirhuguðu áform og endalaust aðgerðarleysi vöktu upp mikil mótmæli og fjölmenna undirskriftasöfnun í skólasamfélaginu við Laugardal. Rúmlega þúsund foreldrar, kennarar og skólastjórnendur skrifuðu undir áskorun undir yfirskriftinni: Stöndum vörð um skólana í Dalnum. Þar höfnuðu þau nýjum skóla, fóru fram á viðhald og stækkun skólanna sem fyrir eru og gagnrýndu ráðaleysi og seinagang á öllu sviðum. Langavitleysa stöðvuð haustið 2022 Um þetta leyti, haustið 2022, höfðu framsóknarmenn í nokkra mánuði starfað með sama gamla borgarstjórnarmeirihlutanum en fyrir borgarstjórnarkosningarnar í maí 2022 lofaði Framsóknarflokkurinn breyttri og betri stefnu. Úr röðum Framsóknarflokksins kom nýr formaður skóla- og frístundaráðs og fyrir hennar tilstilli, fyrst og fremst, ákvað skóla- og frístundaráð einróma að byggja við alla grunnskólana þrjá, ásamt því að fara í viðhald á þeim byggingum sem fyrir eru. Það var samt nokkuð ljóst að sumir borgarfulltrúar meirihlutans og áhrifamiklir embættismenn voru ósáttir við slík málalok. Eigi að síður var gengið frá málinu á þann veg sem formaður skóla- og frístundaráðs hafði lagt til með einróma samþykkt borgarráðs á fundi þess hinn 13. október 2022. Engin andmæli komu fram við þeirri pólitísku ákvörðun á fundi borgarstjórnar nokkrum dögum síðar. Hin þverpólitíska lausn á málinu var í höfn með löglegri, einróma samþykkt lýðræðislega kjörinna fulltrúa í borgarráði og borgarstjórn. Langavitleysa aðgerðarleysis og endalausra skýrslugerða virtist að baki. Næst á dagskrá var að skipuleggja og hefja löngu tímabærar framkvæmdir við skólana þrjá. Langavitleysa verður að skollaleik 2022-2024 Borgaryfirvöld höfðu ekki lokið sjálfshólinu fyrir samráð sitt og íbúalýðræði þegar langavitleysan var aftur komin á kreik, farið var að teygja lopann og að endingu var farið í skollaleik, skollaleik sem afhjúpar ólýðræðisleg vinnubrögð í stjórnsýslu Reykjavíkurborgar. En í hverju er skollaleikurinn fólginn? Í fyrsta lagi tók það fjóra mánuði að skipa starfshóp til að útfæra hvernig hrinda ætti samþykkt borgarstjórnar í framkvæmd. Í öðru lagi átti starfshópurinn að skila af sér fyrir 1. júlí 2023 en skýrslugerðin dróst verulega á langinn og fengu borgarfulltrúar meirihlutans fyrst kynningu á efni skýrslunnar í nóvember 2023. Niðurstaða skýrslunnar var að leggja fram nýja sviðsmynd sem fæli í sér að hætt yrði við að byggja við skólana þrjá. Þess í stað yrði sú lausn að byggja nýjan unglingaskóla útfærð öðruvísi en lagt var upp með haustið 2022 í þeirri skýrslu sem fyrr var getið og lýst þrem ólíkum sviðsmyndum. Í þriðja lagi var með niðurstöðu starfshópsins farið út fyrir starfsvið hans, eins og það var skilgreint í erindisbréfi borgarstjóra. Með öðrum orðum, í skýrslunni tók starfshópurinn upp á því að fjalla um málefni sem honum var aldrei ætlað að glíma við og þar með voru að engu gerðar ákvarðanir lýðræðislega kjörinna fulltrúa í borgarráði og borgarstjórn frá október 2022. Fráleitt er að embættismenn séu að vinna að niðurstöðu í stóru máli sem borgarráð og borgarstjórn höfðu hafnað. Í fjórða lagi var skýrslugerð og niðurstöðu starfshópsins vísvitandi haldið leyndri fyrir borgarfulltrúum minnihlutans í hálft ár frá því borgarfulltrúar meirihlutans fengu vitneskju um hana, eða fram að 10. maí 2024. Embættismenn borgarinnar og borgarfulltrúar meirihlutans leyndu skýrslunni og niðurstöðu hennar fyrir fulltrúum minnihlutans og almenningi til að reyna að keyra niðurstöðu starfshópsins í gegn um það leyti sem skólastarfi er að ljúka og sumarfrí borgarstjórnar á næsta leyti, svo erfiðara yrði fyrir minnihlutann og skólasamfélagið að andmæla þessum forkastanlegu vinnubrögðum stjórnsýslu Reykjavíkurborgar. Í fimmta lagi er niðurstaða starfshópsins svik við skólasamfélagið í Laugardalnum. Skýrslan er háð ófáum annmörkum og það er eins og hún sé pöntuð af áhrifamiklum aðilum innan borgarstjórnar Reykjavíkur. Aðilum sem gefa hvorki mikið fyrir raunverulegt íbúalýðræði né fyrir orðheldni og heiðarleika, né fyrir skyldur og réttindi lýðræðislega kjörinna fulltrúa borgarstjórnar. Ef slíkt háttarlag er ekki frágangssök, er lýðræðið í borgarstjórn Reykjavíkur orðið að skrípaleik. Höfundar eru fulltrúar Sjálfstæðisflokksins í skóla- og frístundaráði Reykjavíkur.
Hættið að þykjast standa með mannréttindum – hafnið nýju útlendingafrumvarpi Jón Sigurðsson Skoðun
Sterkari saman – geðheilsa er mannréttindi allra Halldóra Jónsdóttir,Halldóra Víðisdóttir,Júlíana Guðrún Þórðardóttir Skoðun
Skoðun Réttlæti hins sterka. Hvernig hinn sterki getur unnið nánast öll dómsmál Jörgen Ingimar Hansson skrifar
Skoðun Við sem lifum með POTS höfum verið yfirgefin af kerfinu Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar
Skoðun Reykjavíkurmódelið er skref í rétta átt – fyrir börnin og starfsfólkið Bozena Raczkowska skrifar
Skoðun Sterkari saman – geðheilsa er mannréttindi allra Halldóra Jónsdóttir,Halldóra Víðisdóttir,Júlíana Guðrún Þórðardóttir skrifar
Skoðun Hættið að þykjast standa með mannréttindum – hafnið nýju útlendingafrumvarpi Jón Sigurðsson skrifar
Skoðun Alþjóða geðheilbrigðisdagurinn – réttur til réttrar meðferðar Pétur Maack Þorsteinsson skrifar
Hættið að þykjast standa með mannréttindum – hafnið nýju útlendingafrumvarpi Jón Sigurðsson Skoðun
Sterkari saman – geðheilsa er mannréttindi allra Halldóra Jónsdóttir,Halldóra Víðisdóttir,Júlíana Guðrún Þórðardóttir Skoðun