Er samt von? Reynir Böðvarsson skrifar 8. ágúst 2024 08:00 Í framhaldi á ferðalagi mínu um norður Þýskaland og Pólland tók ég ferju frá Gdansk til Nynäshamn sem er rétt sunnan við Stockholm. Ég minntist svolítið á það í síðasta pistli hvað ungt fólk á þessum slóðum virðist sjá framtíðina frekar vonlausum augum, ekkert væri í augsýn sem gerði þeim kleyft að sjá sér og hugsanlegri fjölskyldu farborða, foreldrakynslóðin ætti fullt í fangi með að framfleyta sér sjálfum og hefði ekkert til aflögu. Enga von sáu þau í stjórnmálunum heldur, þar væri bara fólk sem væri fyrst og fremst þar í eigin þágu og alls ekki fyrir þau, stjórnmálastéttin var þar fyrst og fremst að vinna að í því að viðhalda sínum forréttindum. Fólkið í stjórnmálum er samkvæmt þessum viðhorfum hluti af yfirstéttinni og alls ekki á nokkurn hátt þeirra fulltrúar, eða eins og einn viðmælandi minn sagði “ekki fulltrúar okkar sem ung eru og sem mundu vilja mynda fjölskyldu í fjölskylduvænu samfélagi”. Það er frekar dapurt að upplifa þegar unga kynslóðin er ekki full bjartsýni og framtíðarþrá eins og allar ungar kynslóðir ættu að hafa rétt á að hafa. Það eru við sem eldri eru sem bera fulla ábyrgð þar á, ekki þau. Það eru við sem eldri erum sem höfum skapað þetta fáránlega samfélag þar sem allir eru ekki velkomnir heldur bara sumir, margir ná einfaldlega aldrei striki á vinnumarkaði sem einkennist í síauknum mæli af samkeppni og gróðafíkn fjármagnseigenda. Fyrir utan það að halda launum í lágmarki þá er það í vinnuumhverfinu sem þeir finna hagræðingarmöguleikana og það bitnar fremst á þeim sem eru lægst á metorðastiganum, þeirra sem vinna sjálfa vinnuna og hafa sjálfir ekki mannaforráð. Það voru margir stórir fluttningabílar sem keyrðu um borð ásamt fjölda annara farartækja, bílar af öllum stærðum og mótorhjól. Augljóslega voru margir þarna á ferð í vinnu þótt margir ferðamenn væru þarna líka innanum. Mér virtist það vera nokkuð auðvelt að sjá hverjir voru þarna á eigin vegum að ferðast og hverjir voru þarna vegna vinnu. Þeir sem voru í vinnuferð voru til dæmis ekki með börn með sér, klæðaburðurinn öðruvísi en ferðamanna og augljóslega ekkert þarna á ferð til að skemmta sér, frekar að leita sér að möguleika að ná hvíld. Þannig vildi til að bókuð káeta sem ég hafði tryggt mér við bókun á ferjunni var breytt í “flugstól”, stól sem hægt er að halla aftur eins og er í flugvélum en enganvegin hægt að líkja við rúm í káetu. Ég var ekki einn um að fá bara einfalda tilkynningu um þessa breytingu, fleiri ferðamenn urðu fyrir þessu en sumum tókst að verða sér úti um rúm í káetu og hurfu því af svæðinu þar sem flugstólarnir voru. Ég undraðist svolítið á því að margir þeirra sem augljóslega voru þarna í vinnuferð fóru strax á stjá og settust þar sem þeir sem þeir sem náðu í káetupláss höfðu setið. Rýmra var um mig vegna þessa um stund þar sem einn í okkar þriggja sæta röð hafði fært sig. Túristarnir í sætunum í kring fóru að ná sér í bjór og horfðu á Ólympíuleikana í sjónvarpi. Síðan fóru þeir að tínast í burtu inn á veitingastaði til þess að fá sér kvöldverð. Þeir sem augljóslega voru í vinnuferð sátu hinsvegar í stólum sínum og byrjuðu að taka upp matarpakka að heiman, vatnið eða bjórinn sem drukkin var með matnum kom líka að heiman. Líklega eyddu þessir menn, jú þetta voru allt karlmenn, ekki einni einustu krónu í búllur um borð. Spilavíti og barir voru þarna fyrir ferðamenn, ekki þá. Ekki heldur þægileg rúm í káetum heldur flugstólar sem nær ómögulegt er að ná svefni í. Það kom líka í ljós að nokkrir þeirra lögðu sig á gólfin milli stóla til þess að hafa einhvern möguleika á að ná hvíld, sem ætti að vera eðlileg krafa þegar keyra á upp til 74 tonna farartæki á vegunum daginn eftir. Þetta er náttúrulega bara nútíma þrælahald og ekkert annað. Hvernig búið er að fólki sem vinnur þau störf sem halda samfélaginu gangandi er náttúrulega fyrir neðan allar hellur. Það eru ekki bara bílstjórar sem á lágum launum halda þjóðfélaginu gangandi, ræstingafólk, umönnunaraðilar og nánast allar stéttir á lægstu laununum eru lífsnerf þjóðfélagsins eins og það er skipulagt í dag. Það sem þessar stéttir hafa sameiginlegt eru lág laun og það að þau eru óumberanleg, við sáum það í Covid. Það ætti öllum að vera ljóst að þetta er ekki það samfélag sem réttlætismeðvitund okkar samþykkir, við verðum að fara að átta okkur á því að það dugir ekki lengur að bara horfa eitthvað annað og þykjast ekki sjá þetta óréttlæti sem lýðst, við verðum að gangast við því sem manneskjur að við erum hér saman og að allir í okkar nútíma þjóðfélagi eigi að geta borið höfuðið hátt. Nýfrjálshyggjan er að sundra okkur og er að eyðileggja lífsgæði komandi kynslóða, það verður að koma til nýr samfélagssáttmáli þar sem við erum í þessu saman. Lýðræðislegur róttækur sósíalismi með sterkri óspilltri verkalýðshreyfingu er vonin. Höfundur er jarðskjálftafræðingur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Reynir Böðvarsson Mest lesið Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson Skoðun Sex ára sáttmáli Davíð Þorláksson Skoðun Heiðursgestur Viðreisnar vill heimsveldi Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir Skoðun Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson Skoðun Styrkjum stöðu leigjenda Kristján Þórður Snæbjarnarson Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar Skoðun Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Sex ára sáttmáli Davíð Þorláksson skrifar Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar Skoðun Stjórnendur sem mega ekki stjórna Stefán Vagn Stefánsson skrifar Skoðun Stokkhólmseinkenni sem við ættum að forðast Aðalsteinn Júlíus Magnússon skrifar Skoðun Eflum iðnlöggjöfina og stöðvum brotin Hilmar Harðarson skrifar Skoðun Pjattkratar taka til Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Vaxtamunarviðskipti láta aftur á sér kræla Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Græðgin í forgrunni Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Greiningar eða lausnir – hvort vegur þyngra? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Sterk staða Hafnarfjarðar Orri Björnsson skrifar Skoðun Bless bless jafnlaunavottun Sigríður Margrét Oddsdóttir skrifar Skoðun Miðstýrt skólakerfi eða fjölbreytni með samræmdu gæðamati? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Heiðursgestur Viðreisnar vill heimsveldi Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Veðmál barna – hættulegur leikur sem hægt er að stöðva Jóhann Steinar Ingimundarson skrifar Skoðun Allt leikur í umburðarlyndi – eða hvað? Sigurður Eyjólfur Sigurjónsson skrifar Skoðun Lyfjafræðingar - traustur stuðningur í flóknum heimi Sigurbjörg Sæunn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þvílíkt „plan“ fyrir íslensk heimili Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Ísland og móðurplanta með erindi Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Háttvirta nýja þingkonan, María Rut Kristinsdóttir Ólafur Grétar Gunnarsson skrifar Skoðun Alþjóðadagur krabbameinsrannsókna – eitthvað sem mig varðar? Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Af hverju ættum við að stunda geðrækt, rétt eins og líkamsrækt? Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar Sjá meira
Í framhaldi á ferðalagi mínu um norður Þýskaland og Pólland tók ég ferju frá Gdansk til Nynäshamn sem er rétt sunnan við Stockholm. Ég minntist svolítið á það í síðasta pistli hvað ungt fólk á þessum slóðum virðist sjá framtíðina frekar vonlausum augum, ekkert væri í augsýn sem gerði þeim kleyft að sjá sér og hugsanlegri fjölskyldu farborða, foreldrakynslóðin ætti fullt í fangi með að framfleyta sér sjálfum og hefði ekkert til aflögu. Enga von sáu þau í stjórnmálunum heldur, þar væri bara fólk sem væri fyrst og fremst þar í eigin þágu og alls ekki fyrir þau, stjórnmálastéttin var þar fyrst og fremst að vinna að í því að viðhalda sínum forréttindum. Fólkið í stjórnmálum er samkvæmt þessum viðhorfum hluti af yfirstéttinni og alls ekki á nokkurn hátt þeirra fulltrúar, eða eins og einn viðmælandi minn sagði “ekki fulltrúar okkar sem ung eru og sem mundu vilja mynda fjölskyldu í fjölskylduvænu samfélagi”. Það er frekar dapurt að upplifa þegar unga kynslóðin er ekki full bjartsýni og framtíðarþrá eins og allar ungar kynslóðir ættu að hafa rétt á að hafa. Það eru við sem eldri eru sem bera fulla ábyrgð þar á, ekki þau. Það eru við sem eldri erum sem höfum skapað þetta fáránlega samfélag þar sem allir eru ekki velkomnir heldur bara sumir, margir ná einfaldlega aldrei striki á vinnumarkaði sem einkennist í síauknum mæli af samkeppni og gróðafíkn fjármagnseigenda. Fyrir utan það að halda launum í lágmarki þá er það í vinnuumhverfinu sem þeir finna hagræðingarmöguleikana og það bitnar fremst á þeim sem eru lægst á metorðastiganum, þeirra sem vinna sjálfa vinnuna og hafa sjálfir ekki mannaforráð. Það voru margir stórir fluttningabílar sem keyrðu um borð ásamt fjölda annara farartækja, bílar af öllum stærðum og mótorhjól. Augljóslega voru margir þarna á ferð í vinnu þótt margir ferðamenn væru þarna líka innanum. Mér virtist það vera nokkuð auðvelt að sjá hverjir voru þarna á eigin vegum að ferðast og hverjir voru þarna vegna vinnu. Þeir sem voru í vinnuferð voru til dæmis ekki með börn með sér, klæðaburðurinn öðruvísi en ferðamanna og augljóslega ekkert þarna á ferð til að skemmta sér, frekar að leita sér að möguleika að ná hvíld. Þannig vildi til að bókuð káeta sem ég hafði tryggt mér við bókun á ferjunni var breytt í “flugstól”, stól sem hægt er að halla aftur eins og er í flugvélum en enganvegin hægt að líkja við rúm í káetu. Ég var ekki einn um að fá bara einfalda tilkynningu um þessa breytingu, fleiri ferðamenn urðu fyrir þessu en sumum tókst að verða sér úti um rúm í káetu og hurfu því af svæðinu þar sem flugstólarnir voru. Ég undraðist svolítið á því að margir þeirra sem augljóslega voru þarna í vinnuferð fóru strax á stjá og settust þar sem þeir sem þeir sem náðu í káetupláss höfðu setið. Rýmra var um mig vegna þessa um stund þar sem einn í okkar þriggja sæta röð hafði fært sig. Túristarnir í sætunum í kring fóru að ná sér í bjór og horfðu á Ólympíuleikana í sjónvarpi. Síðan fóru þeir að tínast í burtu inn á veitingastaði til þess að fá sér kvöldverð. Þeir sem augljóslega voru í vinnuferð sátu hinsvegar í stólum sínum og byrjuðu að taka upp matarpakka að heiman, vatnið eða bjórinn sem drukkin var með matnum kom líka að heiman. Líklega eyddu þessir menn, jú þetta voru allt karlmenn, ekki einni einustu krónu í búllur um borð. Spilavíti og barir voru þarna fyrir ferðamenn, ekki þá. Ekki heldur þægileg rúm í káetum heldur flugstólar sem nær ómögulegt er að ná svefni í. Það kom líka í ljós að nokkrir þeirra lögðu sig á gólfin milli stóla til þess að hafa einhvern möguleika á að ná hvíld, sem ætti að vera eðlileg krafa þegar keyra á upp til 74 tonna farartæki á vegunum daginn eftir. Þetta er náttúrulega bara nútíma þrælahald og ekkert annað. Hvernig búið er að fólki sem vinnur þau störf sem halda samfélaginu gangandi er náttúrulega fyrir neðan allar hellur. Það eru ekki bara bílstjórar sem á lágum launum halda þjóðfélaginu gangandi, ræstingafólk, umönnunaraðilar og nánast allar stéttir á lægstu laununum eru lífsnerf þjóðfélagsins eins og það er skipulagt í dag. Það sem þessar stéttir hafa sameiginlegt eru lág laun og það að þau eru óumberanleg, við sáum það í Covid. Það ætti öllum að vera ljóst að þetta er ekki það samfélag sem réttlætismeðvitund okkar samþykkir, við verðum að fara að átta okkur á því að það dugir ekki lengur að bara horfa eitthvað annað og þykjast ekki sjá þetta óréttlæti sem lýðst, við verðum að gangast við því sem manneskjur að við erum hér saman og að allir í okkar nútíma þjóðfélagi eigi að geta borið höfuðið hátt. Nýfrjálshyggjan er að sundra okkur og er að eyðileggja lífsgæði komandi kynslóða, það verður að koma til nýr samfélagssáttmáli þar sem við erum í þessu saman. Lýðræðislegur róttækur sósíalismi með sterkri óspilltri verkalýðshreyfingu er vonin. Höfundur er jarðskjálftafræðingur.
Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir Skoðun
Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson Skoðun
Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir Skoðun
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun
Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar
Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar
Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar
Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar
Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar
Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju ættum við að stunda geðrækt, rétt eins og líkamsrækt? Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar
Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir Skoðun
Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson Skoðun
Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir Skoðun
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun