Opið ákall til þjóðarinnar – frá ótta til bjartsýni á gervigreindaröld Sigvaldi Einarsson skrifar 7. mars 2025 19:01 Við stöndum á tímamótum. Gervigreind er ekki lengur fjarlæg framtíðartækni – hún er þegar orðin órjúfanlegur hluti af daglegu lífi okkar. Hún mótar störfin okkar, samskipti, menntun, fjölmiðla og jafnvel lýðræði. Þrátt fyrir þetta ríkir enn mikil óvissa og víða ótti í samfélaginu. Sumir sjá ótal tækifæri, á meðan aðrir óttast hið óþekkta og spyrja sig: Hvert stefnum við? Þessi ótti er eðlilegur. Þegar hraði tæknibreytinga fer fram úr almennri umræðu og sameiginlegri þekkingu, myndast tómarúm þar sem óvissan dafnar. Nýlegar kannanir í Evrópu sýna að almenningur óttast frekar áhrif gervigreindar á upplýsingaflæði og fjölmiðla en sjálfan atvinnumissinn. Þetta snertir sjálfan kjarna lýðræðisins – rétt okkar allra til áreiðanlegra upplýsinga sem hægt er að treysta. Þegar enginn veit lengur hver stjórnar upplýsingunum, hverjum megi treysta eða hvernig tæknin raunverulega virkar, er eðlilegt að óvissan kalli fram kvíða. Við megum hins vegar ekki láta óttann eða skort á þekkingu stýra för. Þess vegna þurfum við sem þjóð að opna þetta samtal – strax. Það er ekki á ábyrgð eins aðila að fræða og upplýsa heldur er þetta sameiginlegt verkefni okkar allra. Stjórnvöld, skólar, fjölmiðlar, fyrirtæki og almenningur þurfa að taka höndum saman og byggja upp traust og skilning á því hvernig gervigreind mótar líf okkar. Við þurfum að tryggja skýra upplýsingagjöf, opna umræðu og rækta gagnrýna hugsun. Við þurfum að fræða, útskýra og svara öllum spurningum af hreinskilni og ábyrgð. Um leið þurfum við að rækta bjartsýni. Ísland getur orðið fyrirmynd annarra þjóða – landið sem sýnir heiminum hvernig lítil þjóð getur stýrt sinni eigin gervigreindarframtíð með siðferði, þekkingu og samfélagslega ábyrgð að leiðarljósi. Við höfum áður verið leiðandi í nýsköpun og samfélagslegri framþróun. Nú er komið að okkur að stíga fram á ný. Þetta er opið ákall til þjóðarinnar: Stöndum saman, fræðum okkur og tökum framtíðina í okkar hendur. Óttinn víkur þegar þekkingin vex – og með henni skapast traust og ný tækifæri fyrir okkur öll. Höfundur er gervigreindarfræðingur Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sigvaldi Einarsson Gervigreind Mest lesið Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir Skoðun Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson Skoðun Til varnar jafnlaunavottun Magnea Marinósdóttir Skoðun Sjókvíaeldi á Íslandi fjarstýrt með gervigreind frá Noregi Ingólfur Ásgeirsson Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun Hægri sósíalismi Jón Ingi Hákonarson Skoðun Um þjóð og ríki Gauti Kristmannsson Skoðun Skoðun Skoðun Til varnar jafnlaunavottun Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Barnaræninginn Pútín Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Um þjóð og ríki Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Málfrelsi og mörk þess á vettvangi lýðræðisins Helga Vala Helgadóttir skrifar Skoðun Sjókvíaeldi á Íslandi fjarstýrt með gervigreind frá Noregi Ingólfur Ásgeirsson skrifar Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Stjórnarandstaðan er vannýtt auðlind Jón Daníelsson skrifar Skoðun Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson skrifar Skoðun Hægri sósíalismi Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun 5 ára vegferð að skóla framtíðarinnar – eða ekki! Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Listin að verða fullkomlega ósammála sjálfri sér á mettíma Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Þingmenn auðvaldsins Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Arðgreiðslur í sjávarútvegi: Staðreyndir gegn fullyrðingum Elliði Vignisson skrifar Skoðun Verðugur bandamaður? Steinar Harðarson skrifar Skoðun Við þurfum nýja sýn á stjórnmál okkar - Mamdani-sýn Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Sósíalistaflokkurinn heimilislaus - hvað næst? Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Rán um hábjartan dag Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Af hverju er verðbólga ennþá svona há? Ólafur Margeirsson skrifar Skoðun Sól, sumar og símafriður: 10 ráð varðandi skjánotkun í sumarfríinu Anna Laufey Stefánsdóttir,Kristín Ólöf Grétarsdóttir,Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun Uppbygging hjúkrunarheimila Jónína Björk Óskarsdóttir skrifar Skoðun Jafnrétti grundvallarforsenda friðar og öryggis í heiminum Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Með skynsemina að vopni Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Af hverju er ekki 100 klst. málþóf á Alþingi um alvarlega stöðu barna? Grímur Atlason skrifar Sjá meira
Við stöndum á tímamótum. Gervigreind er ekki lengur fjarlæg framtíðartækni – hún er þegar orðin órjúfanlegur hluti af daglegu lífi okkar. Hún mótar störfin okkar, samskipti, menntun, fjölmiðla og jafnvel lýðræði. Þrátt fyrir þetta ríkir enn mikil óvissa og víða ótti í samfélaginu. Sumir sjá ótal tækifæri, á meðan aðrir óttast hið óþekkta og spyrja sig: Hvert stefnum við? Þessi ótti er eðlilegur. Þegar hraði tæknibreytinga fer fram úr almennri umræðu og sameiginlegri þekkingu, myndast tómarúm þar sem óvissan dafnar. Nýlegar kannanir í Evrópu sýna að almenningur óttast frekar áhrif gervigreindar á upplýsingaflæði og fjölmiðla en sjálfan atvinnumissinn. Þetta snertir sjálfan kjarna lýðræðisins – rétt okkar allra til áreiðanlegra upplýsinga sem hægt er að treysta. Þegar enginn veit lengur hver stjórnar upplýsingunum, hverjum megi treysta eða hvernig tæknin raunverulega virkar, er eðlilegt að óvissan kalli fram kvíða. Við megum hins vegar ekki láta óttann eða skort á þekkingu stýra för. Þess vegna þurfum við sem þjóð að opna þetta samtal – strax. Það er ekki á ábyrgð eins aðila að fræða og upplýsa heldur er þetta sameiginlegt verkefni okkar allra. Stjórnvöld, skólar, fjölmiðlar, fyrirtæki og almenningur þurfa að taka höndum saman og byggja upp traust og skilning á því hvernig gervigreind mótar líf okkar. Við þurfum að tryggja skýra upplýsingagjöf, opna umræðu og rækta gagnrýna hugsun. Við þurfum að fræða, útskýra og svara öllum spurningum af hreinskilni og ábyrgð. Um leið þurfum við að rækta bjartsýni. Ísland getur orðið fyrirmynd annarra þjóða – landið sem sýnir heiminum hvernig lítil þjóð getur stýrt sinni eigin gervigreindarframtíð með siðferði, þekkingu og samfélagslega ábyrgð að leiðarljósi. Við höfum áður verið leiðandi í nýsköpun og samfélagslegri framþróun. Nú er komið að okkur að stíga fram á ný. Þetta er opið ákall til þjóðarinnar: Stöndum saman, fræðum okkur og tökum framtíðina í okkar hendur. Óttinn víkur þegar þekkingin vex – og með henni skapast traust og ný tækifæri fyrir okkur öll. Höfundur er gervigreindarfræðingur
Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir Skoðun
Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson Skoðun
„Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun
Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar
Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar
Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar
Skoðun Sól, sumar og símafriður: 10 ráð varðandi skjánotkun í sumarfríinu Anna Laufey Stefánsdóttir,Kristín Ólöf Grétarsdóttir,Skúli Bragi Geirdal skrifar
Skoðun Jafnrétti grundvallarforsenda friðar og öryggis í heiminum Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju er ekki 100 klst. málþóf á Alþingi um alvarlega stöðu barna? Grímur Atlason skrifar
Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir Skoðun
Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson Skoðun
„Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun